بخشی از مقاله
چکیده
امروز سرمایه انسانی بیش از هر منبع دیگری برای سازمان ها اهمیت یافته است با توجه به تغییرات چشمگیر در محیط های سازمانی اجتماعی و تشدید عرصه رقابت در جهان امروزی سازمان ها بیش از گذشته به دنبال جذب و از آن با اهمیت تر حفظ و توسعه افراد برای انجام فرایند های جاری و آتی خویش هستند.سازمان های امروزی نیاز به نیروی انسانی خلاق و کارآفرین دارند تا بتوانند در عرصه های داخلی و خارجی بر رقبای خود فائق آیند پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین فرهنگ کارآفرینی و سرمایه انسانی از دیدگاه اعضای هیأت علمی دانشگاه های آزاد تهران در سال 92 بوده است.
در این پژوهش از روش نمونه گیری تصادفی ساده، استفاده شده است که حجم نمونه گیری در این پژوهش 300 نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه های آزاد موجود در تهران انتخاب گردیده اند. مهمترین ابزار به منظور جمع آوری اطلاعات در این تحقیق پرسشنامه می باشد. نتایج این تحقیق نشان داد که بین فرهنگ کارآفرینی و سرمایه انسانی رابطه معنی داری وجود دارد، و می توان چنین بیان نمود که بین فرهنگ کارآفرینی و نظریه سرمایه انسانی که از نظریه های مهم این عصر بیان می شود، رابطه مثبت وجود دارد.
مقدمه
در یک دهه اخیر مدیریت سازمان ها تشخیص داده اند که در دستیابی به مزیت رقابتی پایدار و اثربخش، منابع انسانی از بالاترین اهمیت برخوردار است. در دنیایی که دانش و ارتباط با مشتریان بیش از پیش اهمیت یافته است، سرمایه انسانی، که نشان دهنده حجم دانش، مهارت های فنی، خلاقیت، و تجربه سازمان می باشد اهمیت فزاینده ای می یابد و به همین نحو نیروی کار نه به عنوان دارایی های هزینه بردار بلکه به عنوان دارایی های مولد تلقی می شوند.
- هندریکز - 2002 سازمانی که نتواند استعدادهای نهفته در خود را به عرصه ظهور برساند، در اندک زمانی مغلوب سازمان های دیگر خواهد شد که در به کارگیری استعدادها و ارائه محصول جدید با هزینه اندک قدرت دارند و از مدیریتی لایق با افق دید وسیع برخوردارند .برای دستیابی به کارآفرینی به ابزار نیاز است .از اساسی ترین ابزارها برای رشد کارآفرینی فرهنگ سازمانی منطبق بر مفاهیم کارآفرینی است.
وضعیت کنونی جامعه مبین عدم توازن پیچیدگی های روزافزون سازمان ها و ناتوانی آن ها در پیش بینی و مقابله با این تحولات و پیچیدگی هاست. سازمان ها برای مقابله با تهدیدهای محیطی و جهت استفاده از فرصت ها باید منبع موج و تحول باشند و خود را با تغییرات منطبق سازند تا بتوانند پاسخگوی نیازهای جدید تمدن امروزی باشند. لازمه این کار آن است که مدیران الگوهای ذهنی غلط و سنتی کارکنان را شناسایی و اصلاح کنند و به نقش هایی روی آورند که با شرایط متحول محیطی متناسب باشد. در واقع، مدیرانی که نقش کارآفرین دارند عامل اصلی ایجاد خلاقیت و نوآوری هستند و فرصت ها را در دل هرج و مرج ها تشخیصمی دهند. معمولاً کارآفرینی سازمانی از کارآفرینی مستقل مشکل تر است. برخی از این مشکلات به ماهیت سازمان های بزرگ بر می گردد.
تحلیل عامل انسانی در چارچوب تحلیل عامل سرمایه و قیاس بین انسان و مهارت های او و سرمایه فیزیکی به گذشته های دور برمی گردد. اولین کاربرد جدی مفهوم سرمایه انسانی به ویلیام پتی، نخستین آمارگیر و حسابدار ملی نسبت داده می شود. مفهوم سرمایه انسانی ناظر بدین واقعیت است که انسان ها در خود سرمایه گذاری می کنند. این کار به کمک ابزارهایی چون آموزش، کارآموزی یا فعالیت هایی که بازده آتی فرد را از طریق افزایش درآمد مادام العمرش بالا می برد صورت می گیرد.
در واقع سرمایه انسانی تلفیقی از ویژگی های ژنتیک، توانمندی های احراز شده، مهارت ها و تجربه های کسب شده توسط فرد در طول زندگی است. در پژوهش حاضر، محقق به بررسی رابطه بین فرهنگ کارآفرینی و سرمایه انسانی از دیدگاه اعضای هیأت علمی دانشگاه های آزاد تهران پرداخته است. مطمئنا" آگاهی از فرهنگ کارآفرینی در رابطه با سرمایه انسانی به مدیران کمک خواهد کرد تا در محیط های رقابتی موفق تر و درست تر گام بردارند.
فرضیه های اصلی و فرعی این پژوهش به ترتیب عبارتند از :
-1 با توجه به نتایج حاصله بین فرهنگ کارآفرینی و سرمایه انسانی رابطه معنی داری وجود دارد.
-2 سرمایه انسانی در بهبود فرهنگ کارآفرینی تاثیر گذار است.
تعریف کوتاه از فرهنگ کارآفرینی و سرمایه انسانی :
• فرهنگ کارآفرینی :
عصر کنونی دوره تحولات شتابدار و پیش بینی ناپذیر است. سازمانی که نتواند استعدادهای نهفته در خود را به عرصه ظهور برساند، در اندک زمانی مغلوب سازمان های دیگر خواهد شد که در به کارگیری استعدادها و ارائه محصول جدید با هزینه اندک قدرت دارند و از مدیریتی لایق با افق دید وسیع برخوردارند. برای دستیابی به کارآفرینی به ابزار نیاز است. از اساسی ترین ابزارها برای رشد کارآفرینی فرهنگ سازمانی منطبق بر مفاهیم کارآفرینی است - صمد آقایی، جلیل - 1378 سازمان های امروزی با تعداد اندک افراد خلاق و کارآفرین نمی توانند در عرصه های داخلی و خارجی بر رقبا فائق آیند و نیازمند ایجاد بستری مناسب کارآفرینی برای تمام کارکنان خود هستند. در واقع بهترین راه جهت پرورش ایده های نو و کارآفرینی بنیان نهادن فرهنگ کارآفرینی در سازماناست.
کارآفرینانِ سازمانی موجد فرآیند نوآوری در سازمان و پیشتاز و حامی توسعه محصولات جدید هستند و گاه از ابتدای ایده تا انتهای نوآوری را خود اجرا و نظارت می کنند. کارآفرینی فرآیندی است که طی آن فرد کارآفرین با ایده های نو و خلاق و با شناسایی فرصت های جدید و بسیج منابع مبادرت به ایجاد کسب و کار نو، سازمانی جدید، نوآور و رشد یابنده می کند که توأم با پذیرش مخاطره است و منجر به معرفی محصول یا خدمتی جدید به جامعه می گردد .به بیان دیگر، کارآفرینی فرآیندی است که بتواند با صرف خلاقیت، چیز جدیدی را با استفاده از زمان، منابع، خطرپذیری و به کارگیری همزمان به وجود آورد و کارآفرین کسی است که متعهد می شود مخاطره یک فعالیت اقتصادی را سازماندهی، اداره و تقبل کند - هادیزاده مقدم، اکرم و رحیمی فیل آبادی، فرج االله. - 1384
کورنوال و پرلمن در طبقه بندی خود کارآفرینی را به دو نوع فردی و سازمانی تقسیم کردند .اگر نوآوری و ساخت محصولات یا فرآیند های از طریق القا و ایجاد فرهنگ کارآفرینانه در یک سازمان ازقبل تأسیس شده به ظهور برسد، کارآفرینی سازمانی اتفاق افتاده است .به عبارتی دیگر، کارآفرینی سازمانی فعالیتی است که از منابع و حمایت سازمانی به منظور دستیابی به نتایج نوآورانه برخوردار می شود.
• سرمایه انسانی :
انسان ها منابع جدید مولد ثروت هستند، مشروط بر این که سرمایه انسانی به حساب آیند .مفهوم سرمایه ی انسانی ناظر بدین واقعیت است که انسان ها در خود سرمایه گذاری می کنند .این کار به کمک ابزارهایی چون آموزش، کارآموزی یا فعالیت هایی که بازده آتی فرد را از طریق افزایش درآمد مادام العمرش بالا می برد صورت می گیرد. در واقع سرمایه انسانی تلفیقی از ویژگی های ژنتیک، توانمندی های احراز شده، مهارت ها و تجربه های کسب شده توسط فرد در طول زندگی است. مفهوم سرمایه انسانی بیانگر این است که خصوصیات کیفی انسان نوعی سرمایه است، زیرا این خصوصیات می تواند به صورت منبع درآمدهای بیشتر و یا اقناع و ارضای فراوان تر در آینده درآید .چنین سرمایه ای انسانی می باشد چرا که جزیی از انسان را تشکیل می دهد - عمادزاده، . - 1375
