بخشی از مقاله
چکیده
هدف این پژوهش بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی و کارآفرینی سازمانی اعضای هیئت علمی و کارکنان دانشکدههای علوم ورزشی دانشگاههای دولتی تهران میباشد.تحقیق مورد نظر از نوع تحقیقات همبستگی میباشد که به صورت میدانی انجام شد. بدین منظور اعضاء هیئت علمی و کارکنان دانشگاههای دولتی تهران بعنوان نمونه تحقیق - n=52 - انتخاب شدند. برای جمعآوری دادهها از دو پرسشنامه استاندارد ویژگیهای شخصیتی اسدا... کرد نائیج و کارآفرینی سازمانی مارگریت هیل استفاده شد.
برای بررسی رابطه بین دو متغیر از ضریب همبستگی پیرسون در سطح معناداری 0/05 استفاده گردید. نتایج نشان داد که بین ویژگیهای شخصیتی و کارآفرینی سازمانی رابطه مثبت و معنی داری وجود ندارد. در بررسی رابطه ابعاد دو متغیر اصلی نشان داده شد بین کلیه مولفهها به غیر از کانون کنترل درونی و نگرش فردی، توفیقطلبی و افعال سازمانی، توفیقطلبی و نگرش فردی و توفیقطلبی و انعطافپذیری رابطه مثبت و معنیداری وجود ندارد. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که بین ویژگیهای شخصیتی و کارآفرینی سازمانی ارتباط معنیداری وجود ندارد و عوامل دیگری بر کارآفرینی سازمانی میتواند تاثیرگذار باشد.
-1 مقدمه
امروزه کارآفرینی را یکی از ابزارهای توسعه میدانند زیرا وجود انسانهای کارآفرین موجب ایجاد بستر موفقیتها میشود .همچنین، با توجه به افزایش سریع رقبای جدید و ایجاد حس بی اعتمادی نسبت به شیوههای سنتی، ضرورت کارآفرینی در سازمان احساس میشود .در این ارتباط وظیفهی سازمانهای پویا کشف و پرورش افراد خلاق و کارآفرین است .هر سازمان در راستای پرورش افراد خودجوش و نوآور نیاز به ساختار مناسب و افراد کارآفرین دارد.
سازمانی که استعدادهای نهفته در خود را نتواند بکار گیرد، در اندک زمانی مغلوب سازمانهای دیگر خواهد شد . - 1 - کارآفرین بودن، یعنی در هم آمیختن ویژگیهای شخصی - ابزار مالی و منابع موجود در محیط کار است؛ بسیاری از ویژگیهای شخصیتی را میتوان پرورش داد و به کمک آن در کسب و کار به موفقیت دست یافت - . - 2 داگلاس لوبر ، از صاحب نظران کارآفرینی، بر این باور است که سه دسته عوامل باعث توسعهی کارآفرینی سازمانی میشوند که عبارتند از :عوامل درون سازمانی، محیط بیرونی و ویژگیهای شخصیتی. ویژگیهای شخصیتی نیز میتواند تأثیری مهم در ارتقای کارآفرینی سازمانی داشته باشد.
3 - از آنجا که کارکنان سازمان به عنوان افراد اداره کنندهی وظایف گوناگون در سازمان با دارا بودن ویژگیهای خاص شخصیتی میتوانند به پیشبرد اهداف سازمان کمک کنند، اغراق نیست اگر امروزه موفقیت یا شکست هر یک از بخشهای یک سازمان را به موفقیت یا شکست کارکنان آن بخش مضرب نماییم - . - 4 صاحب نظران علم مدیریت نیز ویژگی شخصیت را عامل تأثیرگذار در موفقیت سازمان تلقی نموده و آن را در کنار عوامل سازمانی و عوامل محیطی مورد توجه قراردادهاند .آنان بر این باورند که کارکنان باید واجد دو ویژگی مهم باشند :یکی ساخت تخصصی که به معنای داشتن دانش و تخصص کافی است و دیگری ساخت شخصیتی که به معنای داشتن ویژگیهای خاص شخصیتی مانند اعتماد به نفس، ریسک پذیری، کانون کنترل و ...میباشد . - 5
از طرفی هر فرد، ویژگی های خاصی دارد و این ویژگی ها، در تصمیم ایجاد کسب وکار تأثیرگذارند - 6 - ازاین رو، این موضوع که آیا کارآفرینی با ویژگی های شخصیتی افراد ارتباط دارد یا نه؟، توجه بسیاری از محققان را در طول چند دهه اخیر به خود جلب کرده است .تا جایی که، با شروع دهه 1980 - دهه کارآفرینی - ، موجی از مقالات و آثار، در کشورهای توسعه یافته، در راستای تمرکز بر ویژگی ها و خصیصه های شخصیتی کارآفرینان، به انجام رسید. محققان بیشماری، برای یافتن خصیصه های شخصیتی که کارآفرینان را از غیر کارآفرینان متمایز میکند، بسیار تلاش کردند.
در این راستا، هر پژوهشگری، بر متغیر یا متغیرهای خاصی، تمرکز کرد. بر همین اساس، برای کارآفرینان چندین ویژگی شخصیتی در نظرمیگیرند که در ذیل به خصایص مهم تری که بیشتر، مورد اجماع و وثوق محققان است اشاره میشود. نیاز به موفقیت:1 بیانگر گرایش هم هجانبه به ارزیابی عملکرد خود با توجه به عالی ترین معیارهاست و میتواند به عنوان رفتاری تعریف شود که در راستای رقابت برای رسیدن به سطح مطلوب انجام می پذیرد.کانون کنترل:2 به چگونگی نسبت دادن منبع نتایج، به خود و دیگران گفته می شود .این متغیر شامل کنترل درونی - شخص، رویداد خاصی را ناشی از رفتار یا ویژگیهای خود می داند - و کنترل بیرونی - شخص، رویداد خاصی را ناشی از تصادف، شانس و اتفاق میداند - است . - 8 -
ریسک پذیری:3 حالتی است که فرد برای انجام کاری یا پذیرش مسئولیتی که احتمال شکست در آن وجود دارد، اقدام میکند . - 9 - از طرفی سازمانها میبایست جهت ارتقا عملکرد و محصولاتشان همواره به دنبال فرصتهای کارآفرینانه باشند . - 10 - کارآفرینی سازمانی شامل پرورش رفتارهای کارآفرینانه در یک سازمانی است که قبلا تاسیس شده است . - 11 - و امروزه به عنوان موتور توسعه اقتصادی تلقی میشود. که این رفتارهای خلاقانه و کارآفرینانه سازمان را درمقابل تغییرات مداوم محیط حفاظت میکند . - 12 - امروزه کارآفرینی به عنوان عامل پیشرفت و چرخهی اقتصادی هر کشور شناخته شده است. در اقتصادهای مدرن و پیشرفته، کارآفرینی یک اصل مهم و غیرقابل انکار میباشد . - 13 -
مسعود نیا - 1381 - در مقاله ی خود با عنوان ارزیابی رویکرد شخصیتی - خصیصه ای برای سنجش کارآفرینی - مطالعهی موردی - ، پژوهش خود را به روش علی - مقایسه ای انجام داده است . گروههای مورد مقایسه کارآفرینان و غیرکارآفرینان - کارگران - بودند .حجم نمونهی انتخاب شده 120 نفر و ابزار اندازه گیری، پرسشنامه بوده است . در این پژوهش، مجموعه ای از متغیرهای روانشناختی - 12 متغیر - که فرض میشد عوامل ممیزهی کارآفرینان از غیرکارآفرینان باشند، به آزمون گذاشته شده اند .
این متغیره ا عبارت بودند از : خودکار بودن، احساس نسبت به دیگران، رهبری، مسئولیت پذیری، پشتکار، انرژی، ریسک پذیری، استقلال، منبع کنترل، عزت نفس و انگیزهی پیشرفت . نتایج بدست آمده با استفاده از آزمون من - ویتنی برای مقایسهی دو گروه مستقل نشان داده است که از بین متغیرهای یاد شده، فقط در سه متغیر، یعنی انرژی فیزیکی، منبع کنترل و انگیزهی موفقیت بین دو گروه تفاوت وجود داشته است، یعنی کارآفرینان در مقایسه با غیرکارآفرینان، از سطح سلامت و انرژی بالاتری برخوردارند . در مورد متغیر منبع کنترل مشخص گردید که کارآفرینان بیشتر از کنترل درونی برخوردارند؛ به بیان دیگر، کارآفرینان علت موفقیت و شکست خود را به دلایل درونی و خود نسبت می دهند .
در مقابل غیرکارآفرینان آنها را به دلایل بیرونی و به دیگران یا نیروهای خارج از خود نسبت میدهند و در نهایت در خصوص متغیر انگیزهی موفیقت، نشان دادهاست که کارآفرینان در مقایسه با غیرکارآفرینان از انگیزهی موفقیت بالاتری برخوردارند . در مورد سایر متغیرها هیچ گونه تفاوتی بین دو گروه ملاحظه نشده است - . - 14 مهینیان - 1383 - در پایان نامهی کارشناسی ارشد خود با عنوان بررسی موانع اجرایی کارآفرینی سازمانی در مجتمع صنعتی رفسنجان و ارایه یک الگوی مناسب" در این پژوهش موانع سازمانی کارآفرینی بر اساس چهار عامل 1 -برخورد نامناسب سازمان در برابر اشتباهات کاری کارکنان 2 -سبک مدیریت وظیفه مدار 3 -سیاستهای تشویق یکسان برای همه و 4 -ترفیع افراد سازشکار مورد بررسی قرار گرفته و توان بالقوهی کارآفرینی افراد بر اساس پنج مؤلفه ی 1 -نیاز به توفیق 2 -استقلال 3 -خلاقیت 4 -ریسک پذیری - 5 عزم و اراده سنجیده شد.
روش آماری مورد استفاده در این پژوهش همبستگی میباشد، دادههای بدست آمده با استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن و تاوکندال مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت .نتایج این پژوهش نشان داد که با افزایش توان بالقوهی کارآفرینی کارکنان، سیاست های تشویقی برای همه افزایش مییابد، با افزیش توان بالقوهی کارآفرینی کارکنان، سبک مدیریت وظیفه مدار افزایش مییابد و با افزایش توان بالقوهی کارآفرینی، ترفیع افراد سازشکار افزایش مییابد .بر اساس این پژوهش، پیشنهاد میگردد که مدیران کوشش کنند موانع کارآفرینی را از سر راه کارآفرینان بردارند تا سازمانهای پویا و کارآفرین داشته باشیم - . - 15
گلرد - 1384 - در مقالهی خود با عنوان "عوامل مؤثر در توسعهی کارآفرینی زنان ایرانی" پس از مطالعات نظری، مدلی اولیه طراحی کرد و بر اساس آن توسعهی کارآفرینی با شاخصهای رشد، ایجاد و نوآوری تبیین و عوامل مؤثر در 4 بخش فردی یا شبکهای، سازمانی و محیطی در نظر گرفته شده است .سپس با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه، نظرات خبرگان کارآفرینی مورد تجزیه و تحلیل آزمونهای آماری قرار گرفت.
پس از تعدیل مدل اولیه، بر اساس نظر خبرگان، مدل یاد شده در جامعهی آماری مورد آزمون - 139 زن کارآفرین ایرانی - با استفاده از مصاحبه و پرسشنامه مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت و مهمترین ویژگیهای زنان کارآفرین که در این بررسی بر اساس آزمون دو جمله ای و تحلیل واریانس فریدمن تأیید شده است، به ترتیب اولویت عبارتند از :توفیق طلبی % 95 ، خلاقیت % 60 و ریسک پذیری %. 20 بنابراین، در این بررسی مهمترین ویژگی توفیق طلبی است .نکتهی قابل توجه آن است که زنان ایرانی ویژگی انعطاف پذیری را نیز در حد بالایی دارا هستند .این ویژگیها جهت انجام فعالیتهای کارآفرینی و تعادل بخشیدن بین کار بیرون و خانه برای آنان ضروری است .در مقابل ویژگی ریسکپذیری در آنان مانند زنان کارآفرین سایر کشورها، کم است - . - 16
