بخشی از مقاله
چکیده:
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین مؤلفه های پنج گانه شخصیت و حمایت اجتماعی با مسئولیت پذیری معلمان شهر قوچان صورت گرفت.
روش: نمونه پژوهش حاضر200 نفر از معلمان آموزش وپرورش مقطع ابتدایی شهر قوچان در سال تحصیلی 1395-94 با استفاده از جدول مورگان به روش خوشه ای تشکیل می شود. ابزار گردآوری اطلاعات شامل سه پرسشنامه پرسشنامه پنج عاملی NEO-FFI ، حمایت اجتماعی – مقیاس خانواده و مسئولیت پذیری گاف بود. برای تبیین فرضیات تحقیق از روش های استنباطی پارامتریک تحلیل آماری رگرسیون و همبستگی پیرسون بر اساس نرم افزار آماری spss استفاده شده است.
یافته ها: نتایج آماری تحقیق نشان داد بین روان رنجورخویی با حمایت اجتماعی معلمان رابطه منفی و معنادار وجود دارد. همچنین بین برون گرایی، توافق و وظیفه شناسی با حمایت اجتماعی معلمان رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. بین روان رنجورخویی با مسئولیت پذیری معلمان رابطه منفی و معنادار وجود دارد. همچنین بین برون گرایی، گشودگی، توافق و وظیفه شناسی با مسئولیت پذیری معلمان رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. بین حمایت اجتماعی با مسئولیت پذیری معلمان رابطه مثبت و معنادار وجود دارد 3 0/0005 - ، . - r=0/27
نتیجه گیری: در مجموع نتایج نشان داد، مؤلفه های پنج گانه شخصیت و حمایت اجتماعی قدرت پیش بینی مسئولیت پذیری را دارند.
مقدمه:
امروزه عامل انسانی در همه حیطه ها مهم و موثر است و از جمله مسائل مهمی است که سازمان ها، مدیران و کارفرمایان در سراسر دنیا برای آن اهمیت زیادی قائلند و هر سال تعداد زیادی مقاله مبنی بر اهمیت این موضوع به چاپ می رسد . اهمیت نیروی انسانی در سرنوشت و توفیق ملت ها به حدی است که اگر سایر منابع هم در دسترس باشند و یا به حداقل وجود داشته باشند، آن جامعه می تواند با قدرت ایمان و اراده در اندک مدتی وسایل ترقی و رفاه خود را فراهم سازد و پیشاپیش جوامعی که واجد منابع دیگر، فاقد نیروی انسانی دیگر برای بهره برداری از آن منابع مستلزم هستند، قدم بردارد.
از میان ویژگی های مختلف، عاملی که می تواند به انسان ها کمک کند تا خود و دیگران را بهتر بشناسند شخصیت است - مشبکی،. - 1377 مدی - 1998 - 1 شخصیت را مجموعه ای با ثبات از تمایلات و ویژگی ها می داند که مشترکات و تفاوت های رفتاری -روان شناختی - افکار، احساسات و اعمال - افراد را تعیین می کند و ممکن است به آسانی، به عنوان نتیجه فشارهای زیست شناختی واجتماعی زمان ،قابل درک نباشد - مدی، - 1998 صفات شخصیت اولین راهنمای تشخیص وضعیت شناختی و عاطفی افراد هستند و بر نقش های عاطفی-اجتماعی و رفتارهای بین فردی یا شغلی افراد تأثیر می گذارند.
موینی هان و پترسون - 2001 - 2 روان شناسان در مورد ابعاد شخصیتی افراد، نظرات گوناگونی ارایه داده اند؛ از جمله این نظرات می توان به نظر برن رویتر اشاره کرد که در آن شخصیت دارای شش جنبه است :تمایل به عصبی بودن، تمایل به با خود بودن، درون گرایی -برون گرایی، سلطه جویی -سلطه پذیری، اعتماد به نفس و اجتماعی بودن - به نقل از نریمانی و دیگران، . - 1386 بدون شک یکی از مباحث اصلی و بنیادی علم روان شناسی صفات شخصیتی می باشد.
از آنجا که این ویژگی ها زیربنای نظام رفتاری افراد را تشکیل می دهند، پرداختن به این مقوله می تواند جنبه های خاصی از عملکرد افراد را در زمینه های مختلف روشن سازد. از مصادیق بارز این موضوع تأثیر صفات شخصیتی افراد بر شغل آنها است - کریمی، . - 1390 شخصیت سازه پیچیده ای است که تا کنون توافق در رابطه با تعریف و ساختار آن بدست نیامده است - مایت لند3،. - 2009 در روانشناسی ، به مجموعه ویژگی های جسمی، روانی و رفتاری که هر فرد را ازافراد دیگر متمایز می کند شخصیت اطلاق می شود - کریمی، - 1390ویژگی. یک خصوصیت نسبتاً پایدار است که باعث می شود افراد به شیوه های خاصی رفتار کنند.
نظریه صفات شخصیت یکی از مهم ترین محدوده های نظری در مطالعه شخصیت است که بر اساس آن ها شخصیت افراد از خصوصیات و صفات گسترده ای ترکیب یافته است. یکی از نافذترین نظریه های شخصیتی معاصر، مدل پنج عامل بزرگ شخصیت - FFM - یا پنج بزرگ می باشد که به طور عمده، بر مبنای دیدگاه های آیزنک و کتل4 بنا شده است - مک کری5، 2000 - کوستا1 و مک کری - - 1985 برای سنجش پنج عامل بزرگ شخصیت مقیاس NEO را طراحی کرده و در سال 1992 مورد تجدید نظر قرار دادند. نظریه پنج عامل شخصیت یک نتیجه گیری درباره متغیر های صفا شخصیت می باشد.
بر اساس این الگو شخصیت از پنج بعد اصلی تشکیل شده است که عبارتند از: نوروز گرایی، برون گرایی، گشودگی، همسازی و وظیفه شناسی - کاستا و مک کری2، . - 1992 مسئولیت پذیری، پاسخگویی قانونی، مالی یا اخلاقی است و فرد مسئول انسانی است که معتمد و قابل اطمینان است. آگاهی از مسئولیت یعنی آگاهی از این که خود، سرنوشت، گرفتاری های زندگی، احساسات و در نتیجه رنج هایمان را پدید می آوریم - یالوم3 ،. - 1390 مسئولیت پذیری عاملی مهم جهت تسریع روند پیشرفت های فردی و اجتماعی است. افراد مسئولیت پذیر به دلیل اعتباری که در جامعه کسب می کنند برجسته تر هستند و بدین ترتیب ترقی و پیشرفت را نصیب خود و جامعه می کنند.
اظهار می دارد افرادی که عزت نفس کمی دارند به دشواری مسئولیت زندگی خود را به عهده می گیرند. نتایج مطالعات او مشخص کرد افرادی که در حالت هویت مهلت خواه و یا پیشرفته هستند از پایه های محکم عاطفی، توام با آزادی شخصی و مسئولیت پذیری قابل توجهی برخوردار می باشند - پاشا، . - 1389 مسئولیت پذیر بودن باعث انجام بهتر وصحیح تر کارها و پروژه ها می گردد. اشخاص مسئولیت پذیر به علت پاسخگو بودن قابل اعتمادترند و جلب اعتماد یکی از زمینه های پیشرفت است. درصورت آموزش صحیح در محیط خانه و اجتماع جهت استقلال افراد در اولین فرصت ممکن، مسئولیت پذیری آنان نیز در آینده بیشتر می شود.
مفهوم حمایت اجتماعی، درک در دسترس بودن حمایت، رفتاری که در مدت حمایت رخ می دهد، حمایتی که واقعا ارائه می شود و این که آیا حمایت مفید بوده یا نه را دربر می گیرد - استروبی 5 و همکاران، . - 2005 و یا یونگ - - 2004 معتقد است حمایت اجتماعی شبکه ای از ارتباطات است که رفاقت و همکاری را فراهم می آورد. حمایت اجتماعی رفتارهای ارتقای سلامت را تسهیل کرده و باز خورد ارائه داده و فعالیت هایی را که منتهی به اهداف شخصی می شود را تشویق می کند - علی پور،. - 1385 جادج - 1999 - 6 در بررسی رابطه بین صفات شخصیت و مسئولیت پذیری با موفقیت شغلی به این نتیجه دست یافت که روان رنجوری، برون گرایی و مسئولیت پذیری ارتباط معنی داری با موفقیت شغلی دارند. نتایج تحقیقات چن - 2010 - 7 بیانگر این بود که صفات شخصیت و حمایت اجتماعی تاثیر بالایی در استرس شغلی دانشجویان دارد.
