بخشی از مقاله
هدف از این پژوهش یافتن رابطه بین مدیریت دانش و توسعه کارآفرینی می باشد. مدیریت دانش نقش مهمی در ایجاد کار و کارفرینی دارد. دانش تنها منبعی است که با بکارگیری افزایش می یابد و کاربرد آن منحصر به افزایش سریع و حل مسائل می شود. این پژوهش از نظر هدف جزء پژوهش های کاربردی محسوب می شود و از نوع تحلیل توصیفی- تبینی می باشد. جامعه آماری کلیه کارکنان مراکز آموزش عالی می باشد که حجم نمونه بر اساس جدول جسی و مورگان 170 نفر می باشد.
جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه مدیریت دانش - در سه بعد بینش، دانش، نوآوری - و پرسشنامه کارآفرینی نائیچ که روایی آن مورد تائید قرار گرفته استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی-استنباطی استفاده شد که در آمار استنباطی از آزمون کولوموگروف اسمیرنف برای تعیین نرمال بودن متغیرها و آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون برای پاسخ به فرضیه های تحقیق استفاده شده است.یافته های پژوهش حاکی از آن است که بین مدیریت دانش و توسعه کارآفرینی رابطه معناداری جود دارد.
کلید واژه ها: دانش، بینش، نوآوری، مدیریت دانش، کارآفرینی، توسعه کارآفرینی.
مقدمه
امروزه در حال گذشتن از جامعه صنعتی به جامعه اطلاعاتی هستیم تنها عامل موفقیت سازمان ها در عصر اطلاعات کارکنان و مدیران آنها هستند. مدیریت دانش مهمترین سرمایه سازمان ها هستند این سرمایه ها نقش مهمی در ایجاد کارآفرینی دارند و کارآفرینان در جامعه سبب تشویق و کارهای خلاق می شوند و با شناخت صحیح از سرمایه ها نقش مهمی در تولید و اشتغال به عهده دارند - صانعی، 23 :1382 - امروزه سازمانها بر مبنای دانش با هم رقابت می کنند. دانش منبعی است که با بکارگیری افزایش می یابد کاربرد دانش منجر به افزایش سریعتر و حل مساله می شود - پروست، 2005 -
موفق ترین سازمان ها آنهایی هستند که مدیریت دانش را به جزئی از کارکنان خود تبدیل نموده اند و از آنجائی که کارآفرینان نقش مهمی در توسعه اقتصادی کشور دارند مدیران با استقرار فرهنگ دانش محور می توانند زمینه ظهور هر چه بیشتر کارآفرینان را فراهم نمایند . کلید موفقیت کارآفرینان ارائه ایده های نو است کارآفرینان با بکارگیری فن آوری شیوه های جدید و کم هزینه نیازهای جامعه را به نحو احسن برآورده می سازند. - آقایی:28 : 1387 -
از آنجا که کارآفرینی تأثیر مستقیمی بر روی توسعه اقتصادی و اجتماعی مردم دارد هرچه بیشتر یک جامعه در فعالیت کارآفرینی کوشا باشد سریعتر به توسعه اقتصادی و اجتماعی دست می یابد. کارآفرینی موجب اشتغال، بهبود کیفیت زندگی و بهره وری می شود - نطاق، .57 :1387 - قرن بیست و یکم به قرن اقتصاد دانشی تبدیل گشته است و سرمایه دانشی به عنوان یک منبع مهم و دارایی اصلی در زندگی اجتماعی مطرح شده است.
منابع غیرملموس مانند دانش، مزایای رقابتی بادوام ایجاد میکنند. در محیط کنونی با ویژگی هایی مثل افزایش سطح پیچیدگی، جهانی سازی و پویایی، توسعه و حفظ مهارت ها توانمندی های داخلی، ایجاد تغییرات هم در پایه دانشی سازمان و هم روشی که سازمان از دانش فعلی خود استفاده می کند، برای رقابت بسیار مهم است.
بدین جهت مدیریت دانش در بسیاری از سازمان ها در اولویت اصلی سرمایه گذاری قرار دارد و این موضوع که عملکرد مدیریت دانش قویاً به سرمایه های فکری سازمان بستگی دارد مورد تأیید قرار گرفته است - وونگ1 ، 2005، .268 - مدیرت دانش در سازمان ها به عنوان فرایندی مطرح می باشد که طی آن سازمان به تولید ثروت از دانش با سرمایه های فکری خود می پردازد و با طراحی الگوی مناسب از اتلاف سرمایه های ملی جلوگیری به عمل می آورد.
اهمیت
باتوجه به رقابت جهانی، ناکارایی مفاهیم مدیریتی عرضه شده برای جلب مشتریی ها و تأثیر مستقیم مدیریت دانش در تصمیم گیری های سازمانی بحث مدیریت دانش به بحث اصلی سازمانهای رقابتی و پویا تبدیل شده است. در سال های اخیر یکی از موضوعاتی که نظرات بسیاری از مدیران سازمان های دولتی و خصوصی را به خود جلب کرده است موضوع " مدیریت دانش و کارآفرینی " است.
تاریخچه مدیریت دانش به یونان باستان برمیگردد. اما در سالهای اخیر این موضوع با برجستگی بیشتری مطرح شده است. این رشته از دانش بشری ریشه در رشته هایی مانند هوش مصنوعی، مدیریت صنایع، فناوری اطلاعات، مدیریت بازرگانی، جامعه شناسی، علوم تربیتی، روانشناسی و اقتصاد دارد. رشد مدیریت دانش و کارآفرینی به عنوان یک راهبرد برای مدیریت درسازمانها به عنوان رویکردی جدید قلمداد می شود. رویکردهای متعددی تاکنون در عرصه مدیریت ظاهر شده اند اما به تدریج پس از اندک زمانی دستخوش تغییر شده اند - مهرعلی زاده، 1380 -
دانش سازمانی و مدیریت کارآفرینی، در دنیای پرشتاب معاصر، فرصت مناسبی است برای سازمانهایی که به خوبی آن را نمیشناسند و بکار می گیرند. در عین حال تهدیدی جدی برای سازمانهایی است که به تحولات محیطی کم توجه بوده و آن را نمیشناسند. در حال حاضر، مدیریت دانش و مدیریت کارآفرینی یک مفهوم جدید و پرطرفدار محسوب میشود و فرآیندی است که به سازمان کمک میکند تا اطلاعات و تخصصهای مهمی را که قسمتی از حافظه سازمان هستند و معمولاً به یک حالت بدون ساختار در سازمان وجود دارند، شناسایی، انتخاب، سازماندهی، توزیع و منتقل نمایند - لاجوردی و خانبابایی، 1386 - فقدان اعتماد در بین کارکنان یکی از مهمترین موانع انتقال دانش و گرایش یه کارآفرینی است.
افزایش و تبادل دانش در اثر اعتماد متقابل موجب خلق دانش و کارآفرینی میشود. وجود اعتماد در سیستم های فرا وظیفه ای و بین سازمانی نیز یک عامل ضروری است. زیرا مضایقه در اطلاعات آسیب جدی به خلق دانش خواهد رساند - لی و چوی1 ، - 2003 در زمانی که مسائل پیش بینی نشده رو به افزایشاند، سازمانها باید در ساختارها و فرآیندهایشان تنوع ایجاد کنند.
رسمیت سبب کاهش نوآوری می شود .کاهش رسمیت، تنوع ایده ها و کارآفرینی رفتارهای جدید را تشویق مینماید - لیدکا2، .1999 - وجود ارتباطات و تعاملات غیررسمی نیز به خلق و انتقال دانش کمک میکنند. رسمیت موجب از بین رفتن ارتباطات و تعاملاتی میشود که برای خلق دانش ضروریاند. وجود رسمیت پایین در ساختار سازمانی به اعضا سازمان اجازه میدهد که به منظور خلق و انتقال دانش با یکدیگر تعامل و ارتباط برقرار کنند - فرهنگی و همکاران، .1383 -
از آنجا که نوآوری اخیراً به عنوان مهمترین عامل در جهت حفظ مزیت رقابتی و توسعه مدنظر قرار گرفته است، سازمان ها باید عوامل کلیدی افزایش نوآوری در فرایند و تولید را شناسایی کنند. در حقیقت فرصت های آینده با ترکیب کردن حوزه های کارآفرینی و مدیرت دانش قابل کشف و دستیابی است و هنگامی که سازمان بتواند به نحوی کارآمد این ترکیب را حفظ کند، احتمال دستیابی به نوآوری و توسعه شایستگی های جدید افزایش خواهد یافت - رابینسون3، 2004 -
با استفاده مستمر از مدیریت دانش، سازمانها قادر به برآورده ساختن نیازهای موجود و در حال ظهور خود بوده و می تواند به منظور ایجاد فرصت های جدید، از سرمایه های دانشی موجود و کسب شده بهره برداری کنند. به علاوه از آنجایی که دانش به مثابه منبع کلیدی کسب مزیت رقابتی محسوب می شود، ذخیره و حفظ دانش ایجاد کننده ارزشی برای سازمان است که این ارزش خود به حفظ کارآ،رینی منجر می شود - بری4، 2000 -
در کارآفرینی هدف ارادیه محصول یا خدمت جدید به بازار است به طوری که این نوآوری در محصول یا خدمت از ترکیب دانش موجود و دانش جدید استخراج می شود. از این رو سازمان باید اطلاعات و دانش مورد نیاز در فرایند نوآوری را مشخص کرده و به کسب آن اقدام کند تا از این طریق مزیت رقابتی خود را بهبود بخشد - تسی5، 2000 -
در حقیقت پیش از ترکیب دانش، سازمان ها باید تمامی دانش بیرونی را که در راستای دستیابی به نوآوری مثمرثمر است به درون سازمان انتقال دهند. این امر مستلزم آن است که سازمان جهت گیری کارآفرینانه داشته باشد تا بتواند توانایی اش را برای انتقال و ترکیب دانش در راستای توسعه محصولات و فرایندهای جدید ارتقا دهد.
