بخشی از مقاله
چکیده
یکی از الزامات مهم پیشرفت، بهبود تکنولوژی در همه زمینههای مختلف زندگی اجتماعی و اقتصادی میباشد. تحقیقات علمی مناسب و کارآمد لازمه بهبود تکنولوژی بوده و هدف اصلی آموزش عالی به ویژه در سطح تحصیلات تکمیلی پرورش پژوهشگر میباشد. به منظور بررسی و آزمون نقش آموزش عالی بر رشد اقتصادی، در این پژوهش تأثیر متغیر شاغلان دارای تحصیلات دانشگاهی بر رشد اقتصادی ایران با به کارگیری آزمون علیت گرنجر، با استفاده از دادههای سالهای 1386-1350بررسی شده است.
نتایج نشان میدهد که رابطه تعادلی میان آموزش عالی و رشد اقتصادی در بلندمدت وجود دارد و نتیجه بررسی رابطه علیت گرنجری میان هزینه آموزش عالی و تولید ناخالص داخلی واقعی در ایران در بازه زمانی -53 1383میباشد. نتایج حاصل از علیت گرنجری استاندارد نشان میدهد که رابطه علیت یکطرفه از تولید ناخالص داخلی واقعی به سوی هزینه آموزش عالی وجود ندارد و عکس رابطه نیز برقرار نیست، بنابراین در ایران رابطه علی میان هزینه آموزش عالی و تولید ناخالص داخلی وجود ندارد. در برنامهریزیهای پیشرفت اقتصادی و آموزشی به نتایج فوقالذکر باید توجه شود.
مقدمه
یکی از الزامات مهم پیشرفت، بهبود تکنولوژی در همه زمینه های مختلف زندگی اجتماعی و اقتصادی می باشد. تحقیقات علمی مناسب و کارآمد لازمه بهبود تکنولوژی بوده و هدف اصلی آموزش عالی به ویژه در سطح تحصیلات تکمیلی پرورش پژوهشگر می باشد. آموزش عالی به سطحی از آموزش گفته می شود که در دانشگاه ها، کالج ها و موسسات فنآوری که مدرک دانشگاهی ارائه میگردد. باتوجه به نتایج مطالعات نظری، افزایش افراد تحصیل کرده و متخصص به رشد فناوری، تسهیل جذب فناوری و افزایش بهره وری نیروی کار و سرمایه منجر می شود. با توجه به این مطلب، به نظر می رسد که نسبت شاغلان دارای تحصیلات عالی به کل جمعیت شاغلان متغیر تعیین کننده ای در رشد اقتصادی هرکشور است.
آموزش عالی در ایران بخشی از آموزش و پرورش در ایران است و در حال حاضر زیرنظر - وزارت علوم،تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران - 1 برای علوم مربوط به درمان و بهداشت اداره و سازماندهی میشود .دانشگاههای ایران ارائه دهنده آموزش های دانشگاهی میباشند که منتهی به مدارک کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری میگردد. درکشور ایران در سال1350 کمتر2 از درصد شاغلان کشور تحصیلات دانشگاهی داشته اند2 که این رقم به14,3 درصد در سال 1386 رسیده است.3 همان گونه که ملاحظه می شود، افراد دارای تحصیلات دانشگاهی سهم ناچیزی ازکل جمعیت شاغلان کشور را تشکیل می دهند.
با توجه به این مطلب و با توجه به برخی مسائل بازار کار مانند این که بسیاری از افراد تحصیل کرده در ایران در مشاغل نا مرتبط با رشته دانشگاهی خود به کار مشغول می شوند و همچنین، با توجه به نتایج مطالعات تجربی انجام شده که نتایج متفاوت و بعضا متضادی را در خصوص ارتباط آموزش عالی و رشد اقتصادی گزارش کرده اند، در پژوهش حاضر بدین صورت که پس از پژوهش روابط کوتاه مدت و بلند مدت، در ارتباط با سؤال تحقیق که آیا رابطه علی تغیر مستقیم از رشد تعداد شاغلان دارای تحصیلات دانشگاهی به رشد اقتصادی در بلند مدت وجود دارد، از آزمون علیت گرنجر استاندارد استفاده شده است در بیشتر مطالعاتی در که کشور ایران در زمینه تبیین رابطه بلند مدت سرمایه انسانی و رشد اقتصادی صورت گرفته است، به تخمین مدل خود بازگشتی با وقفه های گسترده1 و مدل تصحیح خطا2 اکتفا و در بعضی از مطالعات به آزمون های هم جمعی نیز پرداخته شده است.
آزمون های انگل گرنجر 3و یوهانسن4 آزمون های همجمعی استفاده شده در این خصوص هستند. مسئله ای که در ارتباط با روش های مذکور وجود دارد، لزوم جمعی5 بودن تمام متغیرها از درجه یک است. غفلت از در نظر گرفتن شکست ساختاری ممکن است به تورش در نتیجه آزمون ریشه واحد در جهت عدم رد فرض صفر ریشه واحد منجر شود؛ به عبارت دیگر، آزمون هایی مانند دیکی فولر تعمیم یافته و فیلیپس پرون ممکن است اشتباهاً متغیر را جمعی از درجه یک گزارش کنند، درحالی که در حقیقت، ممکن است متغیر با در نظر گرفتن شکست ساختاری ایستا6 باشد و بنابراین، نتایج آزمون های همجمعی مانند یوهانسن و انگل گرنجر برای بررسی روابط بلند مدت به نتایج کاذبی منجر شوند.
