بخشی از مقاله
چکیده
یکی از ابعاد گسترش کارآفرینی متوجه آموزش کارآفرینی در تمامی سطوح نظام آموزشی به ویژه آموزش عالی است. آموزش عالی در جهان سوم، نهاد بسیار مهمی را تشکیل می دهد، نه تنها به لحاظ اینکه تربیت نخبگان را بر عهده دارد و مبنایی را برای جامعه ای برخوردار از تکنولوژی مهیا می سازد، بلکه از این منظر که مهمترین نهاد فکری است که تأثیر بسیار گسترده ای بر فرهنگ، امور سیاسی و اقتصادی و ... دارد.
توجه جدی دانشگاه ها به مواردی همچون ایجاد دوره ها و رشته های آموزش کارآفرینی برای دانشجویان، تغییر اساسی در روش های تدریس و محتوای آموزشهای دانشگاهی در راستای همسو کردن آن ها با ضرورت های کارآفرینی و توسعه توانمندی کارآفرینانه دانشجویان، ازجمله مهمترین اولویت کاری برنامه های درسی آموزش عالی ایران است. این مطالعه که به روش مروری و با استفاده از منابع مکتوب و اینترنتی تدوین شده؛ تلاش دارد ضمن بیان مفهوم کارآفرینی، ضرورت آموزش کارآفرینی را در آموزش عالی بررسی کند.
مقدمه
توسعه جامعه در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نیازمند نیروی انسانی خلاق و کارآفرین میباشد. کارآفرینی فرآیندی است که طی آن فرد کارآفرین مبادرت به خلق ایدههای نو و خلاق و شناسایی ایدههای تازه میکند که این فرآیند با خطر و ریسک همراه است و در نهایت منجر به عرضه محصول یا خدمتی تازه به جامعه میشود
کارآفرینی به عنوان مهمترین سلاح پیشرفت اقتصادی کشورهای در حال توسعه می تواند نقش بسیار ارزنده ای در توسعه اقتصادی جوامع داشته باشد. از این رو، کشورهای در حال توسعه و کشور ما نیز برای دستیابی به مزیت های رقابتی و حل مسائل و مشکلات عمومی جامعه مانند بیکاری و نظایر آن مستلزم به توسعه کارآفرینی هستند .
آموزش کارآفرینی لازمه توسعه کارآفرینی است. فرایند آموزش و هدایت افراد به بازار کار در دو دهه اخیر تحت تأثیر سه عامل افزایش جمعیت، رویداد های منطقهای و جهانی و همچنین تغییرات سریع تکنولوژیک دستخوش دگرگونی شده است و آموزش کارآفرینی به دنبال آماده سازی افراد برای درک موقعیت های کارآفرینی و استفاده از فرصت ها و پتانسیلهای موجود برای ایجاد کارآفرینی یا تفکر کارآفرینی است
آموزشعالی از طریق انتقال دانش کاربردی در زمینه اشتغال، ایجاد مهارت ها و تونایی های مورد نیاز درخصوص کارآفرینی، زمینهسازی فرهنگی و توسعه و حمایت پژوهشی از کارآفرینی، مفاهیم کارآفرینی را به دانشگاه وارد میسازد و دانش، نگرش و مهارت دانشجویان را به سوی کارآفرینی و کارآفرین شدن سوق میدهد
دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی به عنوان شاخص ترین نهاد علمی که به امر پردازش انسانها اهتمام می ورزد، موتور محرکه و مغز متفکر جامعه بوده و سکان دار حرکت به سمت توسعه پایدار می باشد - 14 - ؛ بنابراین توجه جدی دانشگاه ها به مواردی همچون ایجاد دوره ها و رشته های آموزش کارآفرینی برای دانشجویان، تغییر اساسی در روش های تدریس و محتوای آموزشهای دانشگاهی در راستای همسو کردن آنها با ضرورت های کارآفرینی و توسعه توانمندی کارآفرینانه دانشجویان، ازجمله مهمترین اولویت کاری برنامه های درسی آموزش عالی ایران است
کارآفرینی
نخستین گام جهت شناخت و تبیین درست هر مفهوم یا ارائه تعریف روشن از آن است. واژه "کارآفرینی" از کلمه فرانسوی "ntreprendre" به معنای "آغاز کردن" نشأت گرفته است. واژه کارآفرینی معادل فارسی کلمه " " Enterpreneurshi است و معنای ایجاد کار اشتغال زایی می دهد . - 19 - واژه کارآفرینی به معنی متعهد شدن است و بنا به تعریف واژه نامه دانشگاهی کسی است که مخاطره یک فعالیت اقتصادی را سازماندهی، اداره و تقبل کند . - 17 - کارآفرین فردی است دارای ایده و فکر جدید که از طریق ایجاد کسب و کار یا بسیج منابع که با مخاطره ی مالی،اجتماعی و حیثیتی همراه است محصول یا خدمت جدید به بازار ارائه می دهد.
در تعریف یاد شده چهار نکته وجود دارد:
-1 کارآفرین دارای ایده و فکر جدید است.
-2کارآفرین در پی ایجاد کسب و کار است - نه تنها نوشتن طرح تجاری بلکه جمع آوری منابع، تشکیل تیم و راه اندازی کسب و کار نیز برعهده اوست - .
-3کارآفرین ریسک پذیر است. مخاطره هایی که کارآفرین تحمل می کندلزوماً. فقط ریسک مالی نبوده و گسترده تر از آن است.
-4کارآفرین محصول یا خدمت جدید به بازار ارائه می کند یعنی کارآفرین باید نتیجه کار خود را در بازار ببیند
ویژگی های کارآفرینان:
امروزه کارآفرینان به عنوان موتور توسعه اقتصادی مطرح می باشند و سعی در تشویق محیط به عرضه بیشتر مدیران کارآفرین و ظهور استعدادهای کارآفرینانه دارند . - 18 - به طور کلی تا به حال ویژگی های زیادی در خصوص کارآفرینان در تحقیقات مختلف معرفی شده است که مهمترین ویژگی های تا حدودی مشترک در میان کارآفرینان را میتوان در نمودار زیر خلاصه نمود:
مهارت های کارآفرینی رامی توان شامل سه بخش دانست
مهارت های شخصی: مهارت هایی مانند کنترل و نظم درونی، ریسک پذیری، نوآوری، توانایی اداره تغییر، تغییر محوری، پافشاری، مقاومت و پشتکار و رهبری دور اندیشی، مهارت های شخصی کارآفرینی می باشند.
مهارت های مدیریتی: مهارت هایی مانند برنامه ریزی و تعیین اهداف، تصمیم گیری، روابط انسانی، بازاریابی، راه اندازی کسب وکار، مهارت های مالی و حسابداری، مدیریت، کنترل، مذاکره و مدیریت توسعه، مهارت های مدیریتی کارافرینی هستند.
مهارت های فنی: مهارت هایی مانند مهارت های نوشتاری، ارتباطات شفاهی یا ارتباطات کلامی، نظارت یا ارزیابی محیط، مدیریت کسب و کار، فناوری، مهارت میان فردی، مهارت شنیداری، توانایی سازماندهی، ایجاد شبکه های مدیریتی - مدیریت مشارکتی - ، مربیگری، بازیگر و ایفا کننده نقش در تیم یا مهارت های تیم سازی، ازجمله مهارت های فنی کارآفرینی می باشند
اهداف آموزش کارآفرینی
به طور کلی در آموزش کارآفرینی اهداف متعددی مورد نظر است که برخی از مهم ترین این اهداف عبارتند از: کسب دانش مربوط به کارآفرین؛ کسب مهارت در استفاده از فنون تحلیل فرصت های اقتصادی و ترکیب برنامه های عملیاتی؛ شناسایی و تحریک استعداد ها و مهارت های کارآفرینانه؛ القای مخاطره پذیری با استفاده از فنون تحلیل؛
