بخشی از مقاله
چکیده
خانواده یکی از ارکان مهم جامعه در کل تاریخ بشر و در همه ممالک بوده و هست، تا جایی که این عنصر مهم، در پیشبرد و بقاء جامعه، نقشی اساسی بازی می کند . خانواده با پیوند زناشویی تشکیل می گردد و تداوم و بقای آن نیز بستگی به تداوم و بقای پیوند زناشویی دارد.هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین کیفیت زندگی با رضایت زناشویی کارمندان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز بوده است.طرح پژوهش از نوع مطالعات همبستگی بود.پرسشنامه های رضایت زناشویی انریچ،کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی توسط 150 نفر از کارمندان زن و مرد که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند تکمیل وبررسی شد.تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین کیفیت زندگی و رضایت زناشویی رابطه مثبت معناداری وجود دارد.
کلید واژه ها: کیفیت زندگی ، رضایت زناشویی
مقدمه
خانواده یکی از ارکان مهم جامعه در کل تاریخ بشر و در همه ممالک بوده و هست، تا جایی که این عنصر مهم، در پیشبرد و بقاء جامعه، نقشی اساسی بازی می کند و این در حالی است که عامل شکل گیری خانواده و سنگ زیر بنای آن ازدواج است - امیدوار و همکاران،2009، به نقل از آقا محمد حسنی و همکاران،. - 1391 خانواده با پیوند زناشویی تشکیل می گردد و تداوم و بقای آن نیز بستگی به تداوم و بقای پیوند زناشویی دارد. - نوابی نژاد، . - 1383 با تکامل فرهنگ ها ازدواج به صورت یک رسم و آیین مقدس و دینی درآمده ؛ امالزوماً تمامی ازدواج ها موفق و با رضایت نبوده و تعدادی از زوجین، این نارضایتی و ناخشنودی خود را از طریق جدایی و طلاق حل می کنند . شکست این ارتباط و پیمان، یک برچسب اجتماعی را به طرفین می زند. - گاتمن1،2002، به نقل از آقا محمد حسنی و همکاران،. - 1391 در سال های اخیر در اکثر کشورهای جهان ساختار خانواده دچار تغییر شده - دلسل و مارگلین2، - 2004 و میزان طلاق ها افزایش یافته است - قمری و نیرومند،. - 2007
رضایت زناشویی در واقع، یک ارزیابی کلی از وضع فعلی ارتباط را ارائه می دهد - نیکولز3و همکاران، - 2000 و هنگامی حاصل می شود که وضعیت موجود فرد در روابط زناشویی مطابق با آنچه که وی انتظار دارد، باشد - وینچ4 ،. - 2000 در حقیقت رضایت زناشویی یکی از عوامل پیشرفت و دستیابی به اهداف زندگی است که در طی آن زن و شوهر از ازدواج با هم احساس شادمانی و رضایت می کنند - سینها و ماکرجوئی5، - 1999 یکی از عوامل مؤثر بر رضایت زناشویی دیدگاه نوینی تحت عنوان رویکرد روان شناسی مثبت نگر6 می باشد که درصدد بررسی ظرفیت ها و قدرت های روانشناختی به جای آسیب شناسی روانی است. - سلیگمن و سیکسزنت میهالی7، 2000، به نقل از حسینیان و همکاران،. - 1390
از اهداف این رویکرد شناسایی و تعریف مفاهیمی است که به تأمین سلامتی و شادکامی افراد و بهره مندی آنها از یک زندگی سالم کمک کند. یکی از این مفاهیم، کیفیت زندگی است. - هاگرتی8 و همکاران، 2001، به نقل از حسینیان و همکاران،. - 1390 به برداشت شخصی یک فرد از موقعیت زندگیش در رابطه با فرهنگ و نظام ارزش اجتماعی اش و نیز در رابطه با اهداف، انتظارات، استاندارد ها و احتیاجاتش گفته می شود - سازمان بهداشت جهانی9، به نقل از اتکینسون10و همکاران،. - 1997 پاداش و همکاران - - 1391 در" بررسی اثر بخشی درمان مبتنی بر کیفیت زندگی بر رضایت زناشویی" نتیجه گرفتند که تفاوت معنی داری بین نمرات رضایت زناشویی گروه آزمایش و شاهد در مرحله پس آزمون وجود داشت. نتایج نشان داد که کیفیت زندگی درمانی نمرات آزمودنی های گروه آزمایش و شاهد را در پس آزمون در ابعاد تحریف آرمانی، رضایت زناشویی، روابط، حل تعارض، اوقات فراغت و جهت گیری مذهبی افزایش داده است و تفاوت معنی داری بین میانگین نمرات گروه شاهد و آزمایش در مرحله پس آزمون در ابعاد مدیریت مالی، رابطه جنسی، شیوه فرزندپروری، خانواده و دوستان و مساوات طلبی نقش ها مشاهده نشد. - بودنمن11 و همکاران 2011، به نقل از خجسته مهر و همکاران، - 1392
در مطالعه خود نشان دادند که کیفیت زندگی پایین تر و استرس ها بالاتر میان زوج ها با مقابله ی زوجی مثبت ضعیف تر و مقابله ی زوجی منفی قوی تری میان همسرانی که یکی از آن ها دارای بیماری انسدادی مزمن ریه می باشد، همراه است و با رضایت زناشویی آنان ارتباط معناداری دارد. کاظمی و همکاران - 1390 - طی تحقیقی با عنوان" اثر بخشی ارتقا کیفیت زندگی زوجین بر رضایت زناشویی و سلامت روان" به این نتیجه رسیدند که برخورداری همسران از همدلی، صمیمیت، پذیرش و تفاهم، آگاهی، مهارتهای ارتباطی و حل مسأله بیشتر در ازدواج، منجر به افزایش رضایتمندی زناشویی و ایجاد آرامش بیشتر در خود و در تعاملات با همدیگر شده و میزان سلامت روان آنان را افزایش داده است. - میر1 و همکاران2012، به نقل از خجسته مهر و همکاران، - 1392 در مقایسه زوج های دارای بیماری انسدادی مزمن ریه با زوج ها عادی نشان دادند که زوج های دارای بیماری انسدادی مزمن ریه از مقابله زوجی منفی تر و نامتعادل تری در رابطه خود استفاده می کنند که در رضایت زناشوییشان نیز اثر گذار است.
خانواده با پیمان ازدواج و پیوند همسری زن و مردی هوشمند و آگاه و برخوردار از بلوغ فکری و قابلیت های اجتماعی پایه گذاری می شود و این زوج ستون اصل حیاتی ترین نهاد اجتماعی ، یعنی خانواده را تشکیل می دهند . بنابراین سلامت و سعادت جامعه به سلامت و پوپایی نظام خانواده وابسته است و سلامت و تعادل نظام خانواده نیز به کیفیت روابط بین زن و شوهر و والدین و فرزند بستگی دارد - افروز ، . - 1378 سلامت خانواده و سلامت اجتماع لازم و ملزوم یکدیگرند. پس برای داشتن جامعه ای سالم، باید به سلامت نخستین واحد اجتماع، یعنی سلامت خانواده اهمیت داد - مصاحبی،2002، به نقل از دمیری و همکاران،. - 1393
فرضیه های پژوهش
بین کیفیت زندگی با رضایت زناشویی رابطه معناداری وجود دارد.
روش پژوهش
الف - جامعه آماری، نمونه و روش نمونه گیری: جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی کارکنان متأهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز به تعداد 404 نفر - 305 کارمند مرد و99 کارمند زن - می باشد. نمونه در این پژوهش شامل 150 نفر از کارمندان متأهل 100 - نفر مرد و50 نفر زن - می باشد که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده اند.
.1 پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ2
این پرسشنامه از47 سؤال و12 مقیاس تشکیل شده است که پاسخ به سؤالات به صورت 5گزینه ای - کاملاًموافق، نه موافق و نه مخالف، مخالف، کاملاً مخالف - می باشد. مقیاس ها شامل: پاسخ قراردادی، رضایت زناشویی، موضوعات شخصیتی ، ارتباط زناشویی، حل تعارض، مدیریت مالی، فعالیت های مربوط به اوقات فراغت، روابط جنسی، ازدواج و بچه ها، بستگان و دوستان، نقش های مربوط به برابری زن و مرد و جهت گیری عقیدتی است. سلیمانیان برای تعیین روایی و اعتبار این پرسشنامه پس از ترجمه، سؤالات آن را به رؤیت متخصصان رسانید، بدین ترتیب روایی محتوایی آن مورد تأیید قرار گرفت. در مرحله بعد پرسشنامه را در یک گروه 11 نفری اجرا و ضریب اعتبار آن را از طریق آلفا محاسبه کرد که عدد % 93 به دست آمد - ساعتچی،. - 1389 آلفای کرونباخ برای این پژوهش 0/73 به دست آمده است.
.2 پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی3 این مقیاس کوتاه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت - WHOQOL - BREF - دارای 26 سؤال است که به ارزیابی 4 حیطه از کیفیت زندگی افراد می پردازد. این حیطه ها شامل سلامت جسمانی، سلامت روانشناختی، محیط زندگی و روابط با دیگران هستند - سازمان جهانی بهداشت، 2002 به نقل از نجات و همکاران، . - 1385 نصیری - - 1385 ضریب پایایی توصیفی و همسانی درونی این پرسشنامه را در یک
