بخشی از مقاله
چکیده
هدف از تحقیق حاضر، بررسی ارتباط بین توانمندسازی کارکنان با کار آفرینی به روش توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان رسمی شرکت بهره برداری نفت وگاز آغا جاری که تعداد کل کارکنان رسمی800 نفر میباشند.که طبق جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه 260برآورد گردیدکه با روش نمونه گیری تصادفی از بین جامعه آماری انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه است وازسه پرسشنامه ابعادتوانمندسازی کارکنان - اسپریتزر - 1997و پرسشنامه تمایل به کارآفرینی - کوراتکو و همکاران - 1989 روایی صوری ومحتوایی پرسشنامه هاتوسط استاد راهنما وصاحبنظران موضوعی وچند تن از افرادجامعه آماری تائید شد.
پایایی پرسشنامه ها براساس ضریب آلفای کرونباخ که برای ،پرسشنامه توانمند سازی 0/825، پرسشنامه تمایل به کارآفرینی 0/843 محاسبه گردید ،به منظور تجزیه وتحلیل داده های تحقیق از نرم افزار Spss22 وAmos 21 استفاده شده است. در تحلیل آماری از آمار توصیفی برای کسب اطلاعات اولیه مانند میانگین، کمترین و بیشترین مقدار، تعداد دادهها و انحراف استاندارد و فراوانی و درصد فراوانی استفاده شده است و در قسمت آمار استنباطی از آزمون کلموگراف اسمیرنوف، کراسکال والیس، تحلیل واریانس ANOVA - - ، من ویتنی و Tمستقل استفاده شده است. ،بین توانمندسازی با کارآفرینی رابطه معنا داری به اندازه 0/34وجود دارد،
واژه های کلیدی: توانمندسازی کارکنان،تمایل به کارآفرینی ،خلاقیت،شرکت بهره برداری نفت وگاز آغا جاری
مقدمه
منابع انسانی مهمترین و با ارز ش ترین دارایهایی است که هر سازمان در اختیاردارد با توجه به شرایط محیطی نامطمئن، پویا ورقابتی وقرار گرفتن در عصراطلاعات و دانش که سرچشمه این اطلاعات و دانش، منابع انسانی است و موثرترین راه به دست آوردن مزیت رقابتی درشرایط فعلی، کارآمدتر کردن کارکنان سازمان ها است که به واسطه توانمندسازی بتوانند درفرآیندهای کاری دست به کارآفرینی بزنند. به بیان دیگر توسعه منابع انسانی ازطریق توانمندسازی کارکنان به مقیاس وسیع می تواند باعث کارآفرینی را در درون سازمان سبب شود.از عوامل مهم بقا و حیاط سازمان ها،کیفیت وتوانمندی نیروی انسانی است.
به عبارت دیگر اهمیت منابع انسانی به مراتب ازتکنولوژی های جدید،منابع مالی ومادی بیشتر است. امروزه در کشورهای مختلف در دانش مدیریت و اقتصاد توجه خاصی به کارآفرینی اقتصادمدار و کارآفرینان میشود. تقویت کارآفرینی و ایجاد بستر مناسب برای توسعهی آن از ابزار پیشرفت اقتصادی کشورها، به ویژه کشورهای در حال توسعه است - 2004،. - Archie Bong در دنیای پر رقابت حاضر سازمان ها نیازمند تغییرند وباید مدیران راههای استفاده از مزایای خلاقیت ونوآوری انسانها را یافته وبستر مناسب فعالیتهای کارآفرینانه را فراهم سازند. با توجه به اهمیت کار آفرینی در دنیای پر رقابت امروزی باید بستر آن رادر سازمان فراهم نمود که با توانمند سازی روانشناختی افراد ومیانجیگری خلاقیت، افراد میل به کار آفرینی پیدا کرده.
بیان مسأله
با ورود به هزاره سوم و عصر دانش، سازمانهای پژوهشی و دانشمحوری شکل گرفتهاند که بقا و حفظ مزیت رقابتیشان در بلندمدت وابسته به نوآوری در طراحی و توسعه محصولات جدید است" - اعرابی و موسوی، 1388، ص. - 3 ویژگی سازمان های امروزی پویایی و پیچیدگی، ابهام و سنت گریزی است و دائما از محیط اطراف خود تأثیر میپذیرند و تغییر را به عنوان ضرورتی اجتناب ناپذیر پذیرفتهاند. پیش بینی تغییراتبا دقت نسبتاً معقول با اشکال مواجه خواهد بود. در جهان امروز، تفکر نوآوری و کارآفرینی و استفاده از آن در سازمان ها امری اجتناب ناپذیر است. همان طور که تولد و مرگ سازمان ها به بینش، بصیرت و توانایی های مؤسسین بستگی دارد، رشد و بقای آنهانیز به عواملی نظیر توانایی، خلاقیّت و نوآوری منابع انسانی آنها وابسته است - راسخ،. - 1386 شومپیتر کارآفرینی را نیروی محرکه اصلی در توسعه اقتصادی تلقی کرده و نقش آن را نوآوری یا »ایجاد ترکیب تازه مواد« دانست - هومن و همکاران،. - 1385
امروزه در کشورهای مختلف در دانش مدیریت و اقتصاد توجه خاصی به کارآفرینی اقتصادمدار و کارآفرینان میشود. تقویت کارآفرینی و ایجاد بستر مناسب برای توسعهی آن از ابزار پیشرفت اقتصادی کشورها، به ویژه کشورهای در حال توسعه است. براساس بیانیهی جهانی کار آفرینی، یک همبستگی قوی میان رشد اقتصاد ملی و سطح فعالیت کارآفرینانه ملی و سازمانی وجود دارد 2004 - ،. - Archie Bong تحقیقات نشان می دهد که چالش اساسی شرکتها وسازمانها در قرن بیست ویکم که شرایط محیطی وپیچیده قواعد بازی رقابت به حدی بی رحم ،پویا ونامطمئن گردیده،اگرسازمانها در چنین شرایطی گرفتار نظمی تکراری ومکانیکی شوند نابود خواهد شد چرا که بیشتر سازمانها نه به خاطر تهدید های بلکه عمدتا به واسطه تکرار مکررات و افول خلاقیت ونوآوری از بین رفته اند - مال میری،. - 1386
یکی از مسایلی که از دیرباز ذهن اندیشمندان، روان شناسان، دانشمندان علوم انسانی و سازمانی را به خود مشغول نموده و همه معتقدند که می تواند تاثیر عمده ای در روندفعالیتی سازمانها به سمت توسعه و پیشرفت داشته باشد، چگونگی رشد وپرورش خلاقیت و ابتکار عمل در بین افراد سازمانها می باشد . جوامعی که بتوانندخلاقیت را در سازمانها احیاء و شکوفا سازند، می توان رشد و شکوفایی را برای آنهاانتظار داشت و بر عکس به هر میزان که خلاقیت، پرورش نیابد رکود علمی، صنعتی وفرهنگی را باید برای آنها متصور شد.لذا سازمان های امروزی باید انقلابی در اذهان مدیران وکارکنان خود به وجود آورند.آنها باید شرایطی را فراهم کنند که همه کارکنان روحیه خلاقیت ونو آوری پیدا کنندوبتوانند به راحتی ،مستمر به طور فردی یا گروهی فعالیت های خلاقانه و نوآور خود را به اجرا در آورند - امیر کبیری، - 1386
اما یکی از مولفه های کلیدی افزایش وتوسعه خلاقیت ونوآوری کار کارکنان،انگیزه های دورنی فرد ومهارتهای مرتبط با خلاقیت ونوآوری می باشدکه در واقع همان توانمند سازی روانشناختی کارکنان میباشد. - حصوری و انوری، - 1384چرا که توانمند سازی روانشناختی کارکنان به عنوان یک رویکرد نوین انگیزش درونی به معنی آزاد کردن نیروهاوقدرت درونی افرادوهمچنین فراهم کردن بسترهاوبه وجود آوردن فرصت ها برای کار افرینی وبه تبع آن شکوفایی استعدادها،توانایی هاوشایستگی های کارکنان می باشد ودر واقع شامل ادرکات فرد نسبت به نقش خویش در شغل وسازمان می شود. - عبدالهی، - 1384پس با توجه به اینکه خلاقیت عنصر اصلی کارآفرینی درسازمان است لذابرای ترویج کارآفرینی سازمانی بایدشرایط مناسبی در درون سازمان وافراد وجود داشته باشد که یکی از عوامل مهم تسهیل وتقویت کارآفرینی سازمانی،توانمند سازی افراد شاغل در سازمان می باشد.
در این میان بسیاری از سازمان ها،راه حل را افزایش قابلیت یادگیری سازمانی واجرای برنامه های توانمند سازی تشخیص داده وتلاش کرده اند با اجرای این برنامه ها ،ضمن اصلاح متغیر های موثر بر احساس افراد ، با بهره گیری از یادگیری و توانمندسازی فرد، بر موانع درونی وبیرونی غلبه کرده و زمینه لازم برای پرورش کارکنان توانمند را به وجودآورد - محمدی،. - 1382حال با توجه به اینکه کارآفرینان،خواهان مسئولیت ،نیاز شدید به مطرح کردن خود وآزادی بیشتری در ساختار سازمانی می باشندواگراز چنین آزادی برخوردار نباشند وناکام شوند ونیاز آنها تامین نشود،باعث کاهش بهره وری فرد وحتی ممکن است فرد سازمان راترک کند ،بنابراین به منظور جلوگیری از خروج افراد کارآفرین وخلاق در سازمان باید با توانمندسازی وآزادی تفویض اختیار وتغییر ساختار سازمانی وایجاد فرصت های برای نوآوری وخلاقیت؛توجه به کارآفرینی سازمانی وایجاد بستر مناسب آن ،جزو استراتژی های اصلی سازمان باشد . - احمدی ، - 1386
مساله اصلی که توجه محقق را به خود معطوف نموده است بررسی این موضوع می باشد که آیا توانمند نمودن کارکنان از بعد روان شناختی ودر پی آن ایجاد خلاقیت می تواند موجبات کارآفرینی درون سازمانی را فراهم آورد و تاثیری بر آن دارد یا خیر؟ و در صورت مثبت بودن تاثیر چه ساز و کارهایی برای توانمند نمودن کارکنان از بعد روان شناختی وجود دارد؟ وبا توجه به اینکه صنعت نفت و گاز در جهان که نقش اساسی در شکل دهی به تحولات این صنعت در ابعاد منطقه ای و جهانی دارند بیش از هر زمان دیگری به نوآوری و مدیریت آن احساس نیاز میشود. برای اینکه بتوان در بازارهای جهانی دوام آورد و بر رقبا چیره شد باید روشهای قدیمی و سنتی را کنار گذاشت.
اهمیت و ضرورت پژوهش
