بخشی از مقاله
چکیده
رهبر معظم انقلاب اسلامی هم در سفر به خراسان شمالی به مقوله سبک زندگی پرداختند و با بیان مصادیق عینی و جزئی از روش استقراء به استنتاج استفاده نمودند. امروزه دو مدل متفاوت از سبک زندگی در دنیا مطرح است. یکی سبک زندگی غربی با ویژگیهاي خاص خود است که این سبک زندگی و در واقع غرب زدگی از اواسط دوره قاجار در کشور ما هم مطرح شد و طرفداران و مبلغانی هم پیدا کرد و دیگري سبک زندگی اسلامی است که مطابق با فرهنگ و باور و اعتقاد افراد جامعه ماست. براي تحقق سبک زندگی اسلامی باید توجه کافی به لوازم آن داشته باشیم. سبک زندگی بطور مستقل و جداي از تغییر در لایههاي عینی اعتقادي، قابل تغییر نیست. نحوه انتخاب سبک زندگی در بین مردم مبتنی بر اصولی است ولی در قوانین موضوعه هم اشاراتی به نوع زندگی اجتماعی شده است.
اصولاً قوانین مجموعهاي از بایدها و نبایدها به مردم هستند و بهتر است قانون بر اختیار و اراده افراد اثر گذار باشد و به نوعی در کنار بیان بایدها و نبایدها به مردم هستها را هم نشان دهد. سبک زندگی جدا از هویت و نحوه نگرش فرد به جامعه و هستی و به نوعی جهان بینی شخص نیست.در جامعه ما با توجه به اعتقاد عمیق مردم به دین مبین اسلام و پایبندي افراد به تعالیم و اوامر و نواهی آن و جامعیت دین اسلام,سبک زندگی و طریق سلوك فرد در اجتماع بر گرفته از اصول این دین الهی است و از آنجا که انسان موجودي مدنی بالطبع است شناخت حقوق شهروندي در رعایت این حقوق توسط دست اندرکاران اداره جامعه و همچنین رعایت آن توسط آحاد مردم و نظارت بر اجراي آن توسط افکار عمومی و نهادینه کردن آن در جامعه در ارتباط تنگاتنگ با شیوه و سبک زندگی انتخابی توسط افراد است.
مقدمه
انسان موجودي اجتماعی است که تمایلات بسیار متنوعی دارد که به دنبال برآورده کردن این تمایلات در اجتماع است بعضی از افراد هم براي رسیدن به اهداف خود به حریم و حقوق دیگران تجاوز می کنند . سبک زندگی که دلالت بر محتواي روابط مردم با یکدیگر دارد در شکل گیري شخصیت فرد و سرانجام و سعادت و تامین نیازهاي او نقش اساسی دارد. مفهوم سبک زندگی قرابت زیادي با مفهوم هویت دارد که دلالت بر ماهیت و محتواي روابط اشخاص و آحاد مردم دارد و مجموعهاي از مدلهاي رفتاري و الگوهاي کنش هر فرد را دربر می گیرد که معطوف به ابعاد رفتاري و اجتماعی است.
دهه چهارم انقلاب اسلامی به نام دهه ي پیشرفت و عدالت نامگذاري شده که شایسته است با توجه به همه ابعاد پیشرفت در زمینههاي فردي و اجتماعی، توجه بیشتري به شیوه و سبک زندگی داشته باشیم. رهبر معظم انقلاب اسلامی هم در سفر به خراسان شمالی به مقوله سبک زندگی پرداختند و با بیان مصادیق عینی و جزئی از روش استقراء به استنتاج استفاده نمودند. امروزه دو مدل متفاوت از سبک زندگی در دنیا مطرح است.
یکی سبک زندگی غربی با ویژگیهاي خاص خود است که این سبک زندگی و در واقع غربزدگی از اواسط دوره قاجار در کشور ما هم مطرح شد و طرفداران و مبلغانی هم پیدا کرد و دیگري سبک زندگی اسلامی است که مطابق با فرهنگ و باور و اعتقاد افراد جامعه ماست. براي تحقق سبک زندگی اسلامی باید توجه کافی به لوازم آن داشته باشیم. سبک زندگی بطور مستقل و جداي از تغییر در لایه هاي عینی اعتقادي، قابل تغییر نیست. نحوه انتخاب سبک زندگی در بین مردم مبتنی بر اصولی است ولی در قوانین موضوعه هم اشاراتی به نوع زندگی اجتماعی شده استاصولاً. قوانین مجموعهاي از بایدها و نبایدها به مردم هستند و بهتر است قانون بر اختیار و اراده افراد اثر گذار باشد و به نوعی در کنار بیان بایدها و نبایدها به مردم هستها را هم نشان دهد.
براي تدوین سبک زندگی ایرانی اسلامی در زمان فعلی نیازمند شناخت کامل زمان خود هستیم. در این مسیر با بررسی دستورات فقهی، اخلاقی نیاکان خود و تطبیق فروع جدید بر اصول پیشین و شناخت کامل از اوضاع و احوال و نیازهاي نسل امروز به ویژه جوانان به الگویی نوین از سبک زندگی دست یافت که ضمن در نظر گرفتن و رعایت موازین و اصول فقهی و حقوقی اسلام، پاسخگوي نیازهاي امروز جامعه هم باشد.
فقه، شناخت هر نوع حکم خداوند است در مورد افعال مکلفین که عناوین پنجگانه حلال، حرام، مستحب مکروه و مباح را پیدا میکند تخلف از غالب احکام فقه جزاي دنیوي و اخروي دارد. - خلیلیان، 1392، - 15 حقوق هم براي هر فرد امتیازاتی قائل میگردد که دیگران ملزم به رعایت آن هستند تا نظم حفظ گردد و روابط افراد وضع عادي داشته باشد این امتیاز را حق فردي میگویند. - مدنی، 1381، - 43در این بین جایگاه حقوق شهروندي افراد جامعه با هدف رشد شخصیت، آرامش خاطر و جلوگیري از تعدیات دیگران و تأمین آزادي فردي بسیار مهم است. در حقیقت حقوق شهروندي رفتار مدنی و وظیفه شناسی در قبال دیگران است که آگاهی یافتن از آن در رشد جامعه و ایجاد نظم و جلوگیري از بی عدالتی بسیار مهم است.
عدالت در لغت به معناي عدم افراط و تفریط و به معنی مساوات است - دهخدا، 1341، - 121 و در اصطلاح عبارت است از قرار دادن هرچیزي در جاي خودش و دادن حق به صاحب آن. وجود انسانهاي عادل در جامعه بهترین راه براي دستیابی به عدالت اجتماعی است از این رو است که جهان هستی بر پایه عدل و داد در حرکت است و عدالت که نفس انسانفطرتاً با آن آشناست، روحیه و نیرویی است که همواره متعادل عمل می کند و مطابق حق و واقعیت پیش می رود دائماًو تابع حق و قانون است. - میردامادي، 1374، - 30
در این میان دولتها هم نقش برجستهاي دارند. قاعدهاي را که مردم با عدالت و انصاف منطبق ندانند هیچگاه به رغبت اجرا نمی کنند و براي فرار از این بی عدالتی به عنوان وسایل دست میزنند. پس دولت براي حفظ نظام عمومی و ایجاد آرامش اجتماعی،ناگزیر است که تا حد امکان قواعد حقوقی را با عدالتی که نزد مردم محترم است سازگار کند - کاتوزیان، 1387، - 66 البته از آنجا که مرز دقیق و مشخصی وجود ندارد، گاهی ممکن است میان اعمال حاکمیتی و اداري و حقوق افراد تداخل ایجاد شود.
وقتی وزارت کشور فعالیت حزب سیاسی را متوقف میسازد تردید است آیا امر حاکمیت را انجام داده یا عمل اداري؟ این تردید از آنجا ناشی می شود که مقام تصمیمگیر از یکطرف از مقامات سیاسی و جزو حاکمیت است و از طرف دیگر در رأس مسئولیت اداري هم قرار دارد. - موتمن طباطبایی، 1352، - 133 دو مفهوم حقوق و عدالت در ارتباط کامل و نزدیک با یکدیگر هستند. حقوق شهروندي هم بر مبناي حقوق انسانی بنا شده است که حقوق انسانی خود بر پایه برابري انسانها استوار است. زیرا حقوق و عدالت دو همزاد تاریخیاند. - جمشیدي، 1377، - 355
انسانها به طور فطري به دنبال عدالت هستند بطور کلی تحقق عدالت در هر جامعه مستلزم تحقق آزادي دادخواهی و دفاع است. مفهوم حقوق شهروندي در ارتباط کامل با مفاهیم جامعه مدنی است. اگر در جامعهاي نهادهاي اجتماعی و مدنی بطور اصولی و با مشارکت شهروندان شکل گرفته باشند، ضمن اینکه شهروندان با حقوق خود در جامعه آشنایی بیشتري پیدا می کنند از تضییع حقوق افراد هم جلوگیري میشود.
