بخشی از مقاله
چکیده
بنیان خانواده در تمامی اعصار از اهمیت ویژه اي برخوردار بوده است و عوامل زیادي بر دوام آن موثر هستند. از عوامل موثر بر تعاملات زوجین سبک هویت و شخصیت هر یک از طرفین است. هدف از پژوهش حاضر تعیین رابطه بین سبکهاي هویت و پنج عامل شخصیت با تعارضات زناشویی است. رو شمطالعه همبستگی است و مطالعه روي 120 نفر از کارکنان وزارت نیرو در غرب تهران که به روش تصادفی ساده انتخاب شدند انجام شد. نتایج نشان داد بین تیپ شخصیتی و تعارض زناشویی رابطه وجود دارد.
مقدمه
عوامل متعددي کیفیت روابط زناشویی زوجین را تحت تاثیر قرار می دهد که می توان از عوامل فردي، به سبک هاي هویت و ویژگی هاي شخصیتی اشاره کرد.اریکسون بیان می کند فقط بعد از تثبیت حس معقولانه هویت، فرد می تواند صمیمیت بالیده و حقیقی را با شخص دیگري تجربه کند - مونتگومري، . - 2005 وایت - 2004 - بیان میکند در روابط صمیمانه هویت فرد - مثل شخصیت - با هویت فرد دیگر ارتباط برقرار می کند، بنابراین، شخصیت بهنجار نیازمند شکل گیري هویت مناسب است.
لشویتا لبر این نکته تاکید دارد که تعارضات زناشویی بیشترین تاثیر را از ویژگیهاي شخصیتی دریافت می کند - شویتا و لونسون، . - 2007 از پنج عامل شخصیتی که مطرح شد، روان رنجور خویی اثرات قوي تري بر بازده زناشویی نسبت به چهار عامل دیگر نشان می دهد، نتایج پژوهش حسینی نسب، 1388؛ کلانسی و دولینگر، 2002؛ نشان داد که صفات برون گرایی، دلپذیر بودن و با وجدان بودن با هویت اطلاعاتی و هنجاري ارتباط مثبت داشتند.ویژگی انعطاف پذیري با هویت اطلاعاتی ارتباط مثبت و با هویت هنجاري ارتباط منفی داشت،در صورتی که روان رنجورخویی با هویت اطلاعاتیو هنجاري ارتباط منفی و با هویت مغشوش ارتباط مثبت دارد.
با توجه به افزایش میزان آمار طلاق و مشکلات زناشویی ضروري به نظر می رسد با دیدگاهی آسیب شناختی به علل درون فردي ناسازگاري زناشویی و عدم موفقیت در ازدواج پرداخته شود. این پژوهش در پی دستیابی به پاسخ این پرسشها است: - 1 آیا بین سبک هویت و تیپ شخصیتی رابطه اي وجود دارد؟ - 2 آیا بین سبک هویت و تعارضات زناشویی رابطه اي وجود دارد؟ - 3 آیا بین تیپ شخصیتی و تعارضات زناشویی رابطهاي وجود دارد؟
روش
شرکت کنندگان و طرح پژوهش
پژوهش حاضر، بر اساس شیوه گردآوري اطلاعات، از نوع تحقیقات توصیفی است.تحقیق توصیفی شامل مجموعه روشهایی است که هدف آن توصیف کردن شرایط یا پدیده هاي مورد بررسی است. یکی از انواع تحقیق توصیفی، تحقیق همبستگی است - سرمد، بازرگان و حجازي ،. - 1385 جامعه آماري پژوهش حاضر را کل کارکنان متاهل سازمان وزارت نیرو و سازمانهاي وابسته منطقه غرب تهران که در محدوده سنی 40-20بودند را تشکیل داد،براي انتخاب نمونه مورد نظر از شیوه نمونه گیري تصادفی ساده استفاده شده است که 120 نفر از افراد را که آمادگی همکاري بودند انتخاب شدند که تعداد زنان و مردان برابر بود، همه افراد داراي تحصیلات بالاي دیپلم بودند. بیشترین فراوانی مربوط به مدت ازدواج 1 تا 5 سال بود و کمترین در مدت 20 تا 25 سال می باشد.
ابزار
پرسشنامه سبک هویت برزونسکی : - ISI-6G - این پرسشنامه ابتدا بوسیله برزونسکی 1989 براي اندازه گیري هویت افرادطراحی شد و پس از آن دوباره مورد تجدیدنظر قرار گرفت. این پرسشنامه حاوي40 گویه است که 11 گویه آن به سبک هویت اطلاعاتی، 10گویه به سبک هویت سردرگم / اجتنابی و 9 گویه به سبک هویت هنجاري اختصاص دارد.همچنین براي مقیاس تعهد 10 گویه منظورشده است - برزونسکی ،. - 2003 پیوستار پاسخها برپایه طیفی ازکاملاً مخالف، مخالف، تا حدوي مخالف، مطمئن نیستم، تا حدودي موافق و کاملا موافق رتبه بندي شده و به ترتیب نمره هاي5-4-3-2-1به هرگزینه اختصاص یافته است.
ضریب آلفاي کرونباخ را براي سبک اطلاعاتی 0/78، سبک هنجاري 0/61 ، سبک سردرگم/ اجتنابی 0/78 و براي تعهد 0/80 گزارش شده است برزونسکی . - 2005 - پرسشنامه شخصیتی کاستا و مک کرا : - 1986 - NEO-FFI شامل 60 سوال است که بر اساس تحلیل عاملی نمرات NEO-PI ،به دست آمده است.این مقیاس شامل 5 حوزه اصلی است که در بردارنده:روان نژند گرایی - - N، برونگرایی - E - ، انعطاف پذیري - O - ، دلپذیر بودن - - A، وجدانمندي . - C - هر حوزه از این صفات داراي 6 جنبه می باشد.
در این فرم براي هر حوزه 12 گویه و براي هر جنبه 2 گویه اتخاب شده است. پایایی فرم 240 سوالی آن بسیار خوب است - 80-90 - ولی پایایی فرم 60 سوالی تا حدودي پایین تر است - - 70-90، و روایی آن در حد مطلوبی است. کاستا و مک کرا - 1992 - ضریب آلفاي کرونباخ بین 0/68 - براي موافق بودن - تا 0/86 - براي روان آزرده گرایی - را گزارش کردهاند. پرسشنامه NEO-FFI در ایران توسط گروسی - 1377 - هنجاریابی شده است. اعتبار این پرسشنامه با استفاده از روش آزمون-آزمون مجدد در مورد 208 نفر از دانشجویان به فاصله 3 ماه به ترتیب 0/83، 0/75، 0/80، 0/79، و 0/79 براي عوامل N. E .O .A C به دست آمده است.
پرسشنامه تعارضات زناشویی: این پرسشنامه،یک ابزار خود گزارش دهی و شامل 42 سوال است که توسط براتی و ثنایی - 1375 - ساخته شده است.این پرسشنامه 7 بعد از تعارضات زناشویی را می سنجد که عبارتند از: کاهش همکاري،کاهش رابطه جنسی، افزایش واکنش هاي هیجانی، افزایش جلب حمایت فرزندان، افزایش رابطه فردي با خویشاوندان خود، کاهش رابطه خانوادگی با خویشاوندان همسر و دوستان، جدا کردن امور مالی از یکدیگر. براي هر سوال پنج گزینه در نظر گرفته شده است و به تناسب 1 تا 5 نمره به آن ها اختصاص داده شده است. آلفاي کرونباخ براي کل پرسشنامه برابر با 0/53 محاسبه شده است - ثنایی، . - 1379 لازم به ذکر است روایی محتوایی پرسشنامهها توسط گروهی از متخصصان و استادان راهنما و مشاور بررسی و مورد تایید قرار گرفت.
شیوه اجرا
پژوهشگر توضیحی مختصر از اهداف پژوهش را به شرکت کنندگان داد وپس از توزیع،تا پر شدن کامل پرسشنامه ها حضور فعال داشته و به سوالات آزمودنی ها در صورت ابهام در سوالات، پاسخ مناسب می داد، سپس تمامی پرسشنامه ها جمع آوري شد که به دلیل همکاري بالا شرکت کنندگان پرسشنامه ها کامل بود و به تمامی سوالات پاسخ داده شده بود.
بحث
فرض مبنی بر وجود رابطه معنادار بین سبکهاي هویت و تیپ شخصیتی تأیید می شود، بدین صورت که روان رنجورخویی با سبک هویت اطلاعاتی و سبک هویت هنجاري و تعهد رابطه منفی دارد و با سبک هویت سردرگم رابطه مستقیم و معنادار دارد که همسو با نتایج پژوهش هاي دولینجر و کلنسی - 2002 - و نتایج پژوهش حسینی نسب - 1388 - است. برونگرایی با سبک هویت اطلاعاتی و سبک هویت هنجاري رابطه مستقیم و معنادار دارد. در این مطالعه بین برونگرایی و سبک هویت آشفته رابطه منفی معنادار به دست آمد که ناهمسو با نتایج پژوهش کلنسی و دالینگر - 2002 - است و همسو با نتایج پژوهش حسینی نسب - 1388 - است. دلپذیر بودن با سبک هویت هنجاري رابطه مستقیم و معنادار دارد.
