بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر تبیین رابطهی سرسختی روانشناختی و کمالگرایی با شیوههای مقابله با استرس است. این پژوهش توصیفی-همبستگی است و تعداد 278 نفر از دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه به صورت نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای انتخاب شدند و به پرسشنامههای سرسختی روانشناختی - پولتی و همکاران، - 1998، کمالگرایی - هیل - 2004 و سبک مقابله-ای - اندلر و پارکر - 1990 پاسخ دادند. نتایج نشان داد که بین سرسختی روانشناختی و شیوهی مقابله مسئلهمدار و شیوهی مقابله هیجانمدار رابطه معنادار وجود داشت - - P<0/05، ولی بین سرسختی روانشناختی و شیوهی مقابله اجتنابمدار رابطه معناداری وجود نداشت.
همچنین بین کمالگرایی و شیوهی مقابله هیجانمدار و اجتنابمدار رابطه معنادار بود - - - P<0/05، ولی بین کمالگرایی و شیوهی مقابله مسئله مدار رابطه معنادر نبود، نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که سرسختی روانشناختی توسط شیوه مقابله مسئلهمدار و کمالگرایی توسط شیوه مقابله هیجان مدار و اجتناب مدار قابل پیش بینی بود - . - P<0/001 با توجه به یافتهها میتوان با شناسایی ویژگیهای شخصیتی افراد، سبکهای مقابله با استرس مناسب را به دانشجویان آموزش داد تا در موقعیتهای استرسزا از راهبردهای متناسب با موقعیت استفاده کنند.
مقدمه
فولکمن1 و لازاروس - 1985 - 2 مقابله را فرایندی پیچیده می دانند که با توجه به ارزیابی هایی که فرد از موقعیت استرس زا و فشارهای آن موقعیت دارد، تغییر می کند و تلاش های رفتاری و شناختی فعال فرد را در بر می گیرد. لازاروس - - 1993 میان مقابله مسئله مدار - یعنی تلاش در جهت کم کردن پریشانی از طریق اصلاح خود یا محیط فرد - و مقابله هیجان مدار - به کار گرفتن راهبردهای شناختی مقابله در تغییر دادن معنای وقایع پر استرس و کاهش پریشانی هیجانی متناسب - تمایز قایل است. به هر حال روشن است که پاسخ های هیجانی به وقایع پر فشار از طریق استفاده از راهبردهای شناختی مقابله تنظیم می گردد.
سرسختی روانشناختی به عنوان یک واکنش در روانشناسی از جمله پدیدههای مثبت در وجود انسان بوده که او را در مقابله با فشارهای مختلف مقاوم نگه میدارد، ویژگی شخصیتی سرسختی، نگرش درونی خاصی را به وجود میآورد که شیوهی رویارویی افراد با مسایل مختلف زندگی را تحت تأثیر قرار میدهد. همچنین سرسختی زاییدهی دانش است یا به عبارتی یک احساس ببنیادی از کنترل است که به فرد امکان ترسیم و دسترسی به فهرستی از رهبردهای مفید»مقابلهای « را میدهد.
در نهایت سرسختی باعث پرورش دیدی خوشبینانه نسبت به فشارزاهای روانی میشود. به عبارتی صفت مبارزه جویی، فرد سرسخت را قادر می سازد تا حتی حوادث ناخوشایند را به عنوان فرصتی برای یادگیری و نه تهدیدی برای ایمنی در نظر بگیرد و تمامی این جنبهها باعث پیشگیری و یا کوتاه شدن مدت زمان پیامدهای منفی حادثهخیز میشود - کوباسا3 و پاستی4، . - 1983 پژوهشها، همچنین نشان دادهاند که افراد سرسخت در مقایسه با همتاهای کمتر سرسختشان، شرایط استرس زا را کمتر تهدید کننده و بیشتر قابل کنترل ارزیابی میکنند و از مهارتهای مقابلهای موثرتر استفاده میکنند.
در پژوهشی که توسط هانگ - 1995 - 9 برای بررسی رابطه سرسختی و استرس انجام شد به این نتیجه رسید که سرسختی اثرات منفی استرس را کم میکند و این نقش سرسختی به دلیل وجود منابع مقاومتی از قبیل کنترل، مبارزه جویی، تعهد و اعتماد به نفس در افراد سرسخت است. یکی دیگر از ویژگیهای شخصیت کمالگرایی است. کمالگرایان نسبت به غیرکمال گرایان به دلیل اینکه آنها دارای تجربه ناتوانی روزانه و فشار برای کسب معیارهای بالا - که از درون و بیرون خودشان ناشی شود - هستند، نسبت به غیرکمالگرایان انواع بیشتری از استرس را به شکلهای گوناگون تجربه میکنند. فراست1 و همکاران - - 1990 کمالگرایی را مجموعهای از معیارهای بسیار بالا در عملکرد تعریف کردند که با خود ارزیابی انتقادی افراطی همراه است.
کمالگرایان بیشتر از غیر کمالگرایان ، در معرض رویدادهای استرسزا در زندگی قرار میگیرند و علاوه بر استرس و شکستهای معمولی، که برای همه اتفاق میافتد، این افراد به دلیل جستجوی کمال در همه حوزههای رفتاری، استرسهای دیگری را هم برای خود ایجاد میکنند - فلت2 و هویت3، . - 2002 افراد با سطوح افراطی ویژگیهای کمالگرایی، وقتی با شرایط استرسزا روبرو می شوند، از شکلهای ناقص حل مسئله و سبکهای ناسازگارانه مقابلهای استفاده میکنند - هویت و همکاران، . - 1995 علیرغم اهمیت سرسختی و کمالگرایی در سبکهای مقابله با استرس مطالعات کمی در این خصوص صورت گرفته است، هدف پژوهش حاضر بررسی رابطهی سرسختی و کمالگرایی با سبکهای مقابله با استرس در قالب فرضیات و سوالات زیر بود:
-بین سرسختی روانشناختی و شیوههای مقابله با استرس رابطه وجود دارد. -بین کمال گرایی و شیوههای مقابله با استرس رابطه وجود دارد.
-سرسختی روانشناختی و کمالگرایی قادر به تبیین واریانس سبک های مقابله با استرس هستند.
روش تحقیق
پژوهش حاضر توصیفی-همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویانی است که در سال 89-90 در دانشگاه رازی کرمانشاه مشغول به تحصیل یودند. جهت انتخاب نمونه از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده گردید. حجم نمونه در این پژوهش - n = 278 - به مراتب بیش از حداقل نمونه مورد نیاز بر اساس رهنمودهای تاباچنیک4 و فیدل - 2001 - 5 می باشد که پیشنهاد میکنند تعداد شرکتکنندگان باید برابر با بزرگترین مقدار یکی از این دو مورد باشد: هشت برابر تعداد متغیرهای پیش بین، به علاوه پنجاه؛ یا تعداد متغیرهای پیش بین به علاوه صدو چهار. به منظور تجزیه و تحلیل داده های پژوهش، از ضریب همبستگی بین متغیرها و ضریب رگرسیون، با بهره گیری از نرم افزار SPSS نسخه 17 استفاده شده است.
