بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه هوش هیجانی با شیوه هاي مقابله با استرس در دانشجویان دختر بود. در این تحقیق 118 نفر از دانشجویان دختر دانشگاه رازي با استفاده از روش نمونه گیري تصادفی انتخاب شدند و به پرسشنامه هاي هوش هیجانی بارن و شیوههاي مقابله بیلینگز و موس پاسخ دادند.نتایج تحلیل همبستگی نشان میداد که رابطه مؤلفههاي هوش هیجانی با مؤلفه هاي سبکهاي مقابله با استرس - حل مسئله با شناختی، رفتاري و مسئله مداري، شادمانی با شناختی، رفتاري و مسئله مداري، استقلال با شناختی، رفتاري و مسئله مداري، تحمل فشار با شناختی، رفتاري و مسئله مداري، خودآگاهی هیجانی با شناختی، خوش بینی با شناختی، رفتاري و مسئله مداري، عزت نفس با شناختی، رفتاري و مسئله مداري، همدلی با شناختی، واقع گرایی با شناختی، رفتاري و مسئله مداري، مسئولیت پذیري با شناختی، روابط بین فردي با شناختی، رفتاري و مسئله مداري، کنترل تکانش با شناختی، انعطاف پذیري با شناختی، رفتاري و مسئله مداري، خودابرازي با شناختی و مسئله مداري، خودشکوفایی با شناختی، رفتاري و مسئله مداري - رابطه مثبت و معنا داري دارند. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که هوش هیجانی و سبکهاي مقابله اي میتواند از بروز استرس جلوگیري کند.
مقدمه
مفهوم مقابله براي مدت طولانی است که در روان شناسی مطرح بوده و شروع آن به صورت رسمی به دهههاي 1960 و 1970 بر می گرد - لازاروس، . - 1993 شیوههاي مقابله با فشار روانی می تواند به صورت مقابله مساله مدار، هیجان مدار یا اجتنابی باشد - اندلر و پارکر،. - 1990 شیوه مقابله مسأله مدار شیوه اي است که براي تغییر یا اداره موقعیتهاي استرس زا مورد استفاده قرار میگیرد و شیوه مقابله هیجان مدار شیوهاي است که براي مهار واکنشهاي هیجانی مرتبط با عامل استر س زا به کار گرفته می شود.
شیوه مقابله اجتناب مدار عبارت است از اجتناب - دوري عینی - از عامل استرس زا و انکار - دوري ذهنی - ازعامل استرس زا - جانس و جانستون، . - 1997 در استفاده از این روشها همیشه به کارگیري انواع روشها در موقعیتهاي متفاوت بهتر از استفاده از یک شیوه در تمام مواقع است - میلان، . - 2005 مهارتهاي مقابله با استرس داراي مفهومیگسترده است و شامل مولفه هاي شناختی رفتاري زیادي میباشد - لازارو و فولکمن، . - 1984 هیجانها همیشه مورد توجه انسان بوده است، زیرا در هر تلاش و در هر اقدام مهم بشري، به طریقی نقش دارند.
پیشرفتهاي اخیر در زمینه روانشناسی سلامت، بهداشت روان و طب رفتاري نقش هیجان را در سلامت و بیماري انسانها مورد توجه قرار داده است - لیا و همکاران،. - 2003 عبارت هوش هیجانی ابتدا در سال 1985 توسط وین پین مطرح و توسط دانیل گلمن در سال 1995 محبوبیت یافت بیشترین پژوهشها در این زمینه توسط پیتر سالووي و جان مایر در دهه 90 صورت گرفته است. در اوایل سال 1990 مایر و سالووي مدلی براي هوش هیجانی مطرح کردند این مدل، هوش هیجانی را به صورت ظرفیت درك اطلاعات هیجانی و استدلال در هنگام وجود هیجان تعریف میکند. آن ها توانائیهاي هوش هیجانی را به چهار زمینه زیر تقسیم میکنند :
- 1 توانایی درك و تشخیص دقیق هیجانهاي خود و دیگران،
- 2 توانایی استفاده از هیجانها براي تسهیل تفکر،
- 3 توانایی درك معانی هیجانها،
- 4 توانایی مدیریت و اداره کردن هیجانها
روش
شرکتکنندگان و طرح پژوهش
روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی میباشد. جامعه آماري این پژوهش دانشجویان دختر خوابگاه دانشگاه رازي در سال 88 میباشند. در این تحقیق 118 نفر از دانشجویان دختر دانشگاه رازي با استفاده از روش نمونه گیري تصادفی انتخاب شدند.
ابزار
پرسشنامه هوش هیجانی بارن ان پرسشنامه هوش هیجانی بارن ان در سال 1997 بر پایه مقیاس 5 درجه اي لیکرت از هرگز تا همیشه تنظیم شد. این پرسشنامه دارا 15 خرده مقیاس - حل مسئله، شادمانی، استقلال، تحمل فشار، خودآگاهی، خوش بینی، عزت نفس، همدلی، واقع گرایی، مسئولیت پذیري، روابط بین فردي، کنترل تکانش، انعطاف پذیري، خودابرازي و خودشکوفایی - میباشد. بارن ان - 1997 - میانگین کلی ضریب همسانی درونی را 0/76 بدست آورده است.
در ایران نیز دهشیري - 1382 - به بررسی روایی و اعتبار این ابزار پرداخته است و ضریب اعتبار با فاصله زمانی 4 ماه 0/73 محاسبه کرده است و روایی آن نیز تایید شده است. پرسشنامه راهبردهاي مقابلهاي بلینگز و موس پرسشنامه راهبردهاي مقلبله اي بلینگز و موس - 1981 - دو نوع شیوه مقابله اي مسئله مدار و هیجان مدار را میسنجد. ضریب اعتبار پرسشنامه به روش دو نیم کردن 0/78 گزارش شده است.
