بخشی از مقاله
چکیده
با ورود فناوری اطلاعات به سازمانو نهایتاً بکارگیری سیستم های اطلاعات مدیریت، عملکردهای مدیریت منابع انسانی دستخوش تغییر می شود. این تغییر در صورتی می تواند موثر باشد که ابتدا فعالیت هایی را که سیستم های اطلاعات مدیریت می توانند انجام دهند، شناخته و زمینه بروز این فعالیت ها را فراهم نماییم. متعاقب آن مدیریت منابع انسانی با شرایط جدید آشنایی لازم را پیدا نموده تا بتواند با بهره گیری از ظرفیت هایی که این سیستم های اطلاعاتی می توانند ایجاد کنند، سبب ارتقاء عملکرد منابع انسانی سازمان شود . در این مقاله سیستم های اطلاعات مدیریت و عملکرد منابع انسانی معرفی شده و در ادامه ی بحث ارتباط میان این دو عامل بررسی و بر اهمیت نقش سیستم های اطلاعات مدیریت و استفاده ی آن جهت عملکرد بهتر مدیریت منابع انسانی تأکید شده است. تحقیقی که در این جهت انجام گرفته ، توصیفی از نوع همبستگی می باشد. نتایج به دست آمده، حاصل مطالعات کتابخانه ای و میدانی است وکارکنان معاونت منابع انسانی شرکت فولاد خوزستان جامعه ی آماری تحقیق را تشکیل داده اند.
کلید واژه:سیستم های اطلاعات مدیریت، عملکرد مدیریت منابع انسانی، برنامه ریزی منابع انسانی ،آموزش کارکنان، جبران خدمات
مقدمه
در دو دهه ی اخیر، جوامع صنعتی با انقلاب تازه ای به نام انقلاب اطلاعاتی درگیر هستند و جهان وارد عصر تازه ای می شود که به آن "عصر اطلاعات" می گویند و جامعه را نیز جامعه اطلاعاتی می نامند. یکی از آخرین فناوریها در این زمینه، سیستم های اطلاعات مدیریت - MIS - است که با استفاده از آن می توان اطلاعات دقیق و مورد نیاز مدیریت را برای تسهیل فرآیند تصمیم گیری به موقع تهیه کرد و در اختیار مدیران قرار داد و آنان را در امر برنامه ریزی، کنترل و اجرای موفقیت آمیز وظایفشان یاری داد.اطلاعات منابع انسانی در هر سازمان از جمله اطلاعاتی ست که نه تنها مورد نیاز مدیران منابع انسانی است بلکه سایر مدیران و از جمله مدیران عالی سازمان نیز بدان نیاز دارند.
با توجه به کتب نوشته شده در زمینه ی مدیریت منابع انسانی - برای مثال، کتاب »اساس مدیریت منابع انسانی« که توسط Neo در سال - Noe,2007 - 2007و کتابی دیگر به همین نام که توسط Robbins و Decenzoدر سال 2009 نوشته شده - Decenzo,2009 - و ... - ، منابع انسانی شامل عناصری پایه ای می باشد که عبارتند از برنامه ریزی منابع انسانی، کارمندیابی، آموزش و بهسازی منابع انسانی، ارزشیابی عملکرد کارکنان، جبران خدمات پرسنلی و خروج و جابجایی کارکنان از سازمان. به طور کلی، تحت عنوان عملکرد مدیریت منابع انسانی از آن یاد می شود. این اقدامات - عملکرد مدیریت منابع انسانی - بدون دسترسی به اطلاعات دقیق درباره منابع انسانی شاغل در سازمان امکانپذیر نیست. لذا در این مقاله سعی بر آن است که رابطه میان کاربرد سیستم های اطلاعات مدیریت - به عنوان متغیر مستقل - و عملکرد کارکنان سیستم منابع انسانی شرکت فولاد خوزستان - به عنوان متغیر وابسته - بررسی گردد.
به همین جهت فرضیه ی اصلی ذیل مطرح شده است: "بین کاربرد سیستم های اطلاعات مدیریت - MIS - و عملکرد سیستم منابع انسانی رابطه ی معناداری وجود دارد.مطابق بررسی به عمل آمده پیرامون موضوع تحقیق به نظر می رسد تاکنون ارتباط میان متغیرهای مذکور در بخش آموزش عالی چندان مورد توجه قرار نگرفته است و تنها در مورد متغیرهای مورد نظر به طور جداگانه چند مورد تحقیق انجام شده است. علی رغم اهمیت بحث سیستم اطلاعات مدیریت - - MIS، متأسفانه در اکثر سازمان های ما به اهمیت اطلاعات که مبنای برنامه ریزی و سایر وظایف مدیریت منابع انسانی می باشد، کمتر توجه شده است و اطلاعات موجود در بخش های مدیریت منابع انسانی ادارات و مؤسسات اغلب دقیق، بروز، کامل و قابل استفاده نیست و اکثر آماری که ارائه می شود، جنبه تقریبی دارد.
مشاهده چنین اوضاعی در سازمانها و مؤسسات و تأکید روزافزون بر اهمیت موضوع اطلاعات و مدیریت اطلاعات در دنیای امروز از یکسو و وجود یک MIS بسیار مناسب و بروز در شرکت فولاد خوزستان از سوی دیگر، این احساس را در نگارنده تقویت کرد که ارتباط میانMIS و عملکرد سیستممنابع انسانی را مجددآً مورد بررسی قرار دهد. باشد که سایر سازمانهایی که تاکنون اقدامی جهت بکارگیری یک سیستم اطلاعات مدیریتی مناسب انجام نداده اند، با مطالعه و مشاهده موفقیت های سازمان های ذینفع سیستم های اطلاعات مدیریت، تصمیم درستی مبنی بر به کارگیری این سیستم ها اخذ نمایند.
مبانی نظری
-1تعاریف
سیستم های اطلاعات مدیریت: سیستم های اطلاعاتی هستند که اطلاعات مورد نیاز مدیران را به آنها واگذار می کنند. در این پژوهش منظور از MIS، سیستم های اطلاعاتی مدیریت و سیستم های اطلاعاتی پشتیبانی تصمیم گیری مدیران است.مدیریت منابع انسانی: مدیریت منابع انسانی - - HRM، فعالیت هایی را شامل می شود که جهت تهیه کنندگی برای یا همکاری با منابع انسانی یک سازمان طراحی شده اند. منابع انسانی یک سازمان، یکی از باارزش ترین سرمایه های آن است. در واقع گزارشات دولتی نشان داده اند که %72 از درآمدهای ملی، بر اساس استفاده از کارکنان است. به علاوه در مورد حقوق و دستمزدوپرداخت ها، سازمان ها سرمایه گذاری هایی در مورد منابع انسانیشان انجام می دهند.
کارمندیابی، استخدام و آموزش، نمونه های واضح تری از این سرمایه گذاری ها هستند - - Byars,2000,3 شامل تمامی بخش ها و واحد های امور کارکنان، حقوق و دستمزد، بیمه و بازنشستگی، حضور و غیاب و ... می باشد.عملکرد مدیریت منابع انسانی: هر یک از مکاتب مختلف علم مدیریت ممکن است موضوعات متفاوتی را به عنوان عملکردهای مدیریت منابع انسانی تلقی کنند، با این حال برخی از انواع رایج و مهم آن عبارتند از: برنامه ریزی منابع انسانی، کارمندیابی و فرآیند انتخاب، اجتماعی کردن منابع انسانی، آموزش منابع انسانی، ارزیابی عملکرد، انضباط و حقوق ودستمزد.بر اساس کتاب های منابع انسانی خصوصاً کتاب 1Noe & Hollenbeck, Wright - 2007 - و DeCenzo - 2009 - 2Robbins ، کارکردهای اساسی مدیریت منابع انسانی را به ترتیب زیر شناسایی کردیم:
برنامه ریزی منابع انسانی، کارمندیابی، گزینش و انتخاب منابع انسانی، آموزش منابع انسانی، ارزشیابی عملکرد منابع انسانی و جابجایی و خروج منابع انسانی. MIS به عنوان متغیر مستقل، اثر گذار بود بر برنامه ریزی منابع انسانی، کارمندیابی، گزینش و انتخاب منابع انسانی، آموزش منابع انسانی، ارزشیابی عملکرد منابع انسانی و جابجایی و خروج منابع انسانی. این شش عامل، شاخصهای عملکرد سیستم منابع انسانی می باشند. پس عملکرد سیستم منابع انسانی متأثر از کاربرد سیستم های اطلاعات مدیریت در سازمان است. ارتباط میان سیستم های اطلاعات مدیریت و عناصر سیستم منابع انسانی را در شکل1 مشاهده می کنیم:
