بخشی از مقاله
چکیده:
هدف اصلی پژوهش حاضر تعیین ارتباط بین شادکامی با مولفه های تعهد مذهبی است.جامعه آماری این پژوهش عبارت است از کلیه سالمندان که سنی بالای 60 سال داشتند و در منطقه5 تهران ساکن هستند، می باشد.نمونه این پژوهش 120 نفر که از طریق شیوه در دسترس آزمون شده اند.ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل شادکامی آکسفورد،تعهد مذهبی وارتینگتون بوده است. یافته ها ی بدست آمده از این پژوهش با روش همبستگی پیرسون محاسبه شده بود که نشان داد که بین شادکامی و بهزیستی معنوی و تعهد مذهبی رابطه وجود دارد.
کلمات کلیدی: شادکام؛تعهد مذهبی
1-1مقدمه:
در نیم قرن گذشته، روان شناسی تنها بر موضوع واحد بیماری روانی متمرکز بوده و بسیار خوب هم از عهده آن برآمده است، اما این پیشرفت با هزینه بالایی حاصل شده است به نظر میرسد که برطرف ساختن حالاتی که زندگی را مشقت بار می نمایند،الویت رااز ایجادحالت هایی که برارزشمندی زندگی می افزایند سلب کرده است که در صدد درک هیجان مثبت، ایجاد قابلیت و فضیلت و ارائه رهنمود برای یافتن آن چیزی است که ارسطو آن را »زندگی خوب« نامیده است تحقیقات جدید بیانگر این است که افزایش پایدار شادی امکان پذیر است و یک جنبش جدید یعنی روان شناسی مثبت گرا به افراد نشان می دهد که چگونه زندگی خود را در بالاترین سطح شادی ممکن سپری کنند - سلیگمن، . - 1389 شیخ الاسلامی، نجاتی، احمدی - 1390 - جستجو در پی شادکامی تنها مربوط به زمان حاضر نیست بلکه فیلسوفان یونانی رومی و حتی ارسطو به دلایل شادکامی اهمیت داده اند، البته دلایل شادکامی را نمی توان به عنوان دلایل جهان شمول تلقی کرد چرا که هر فرهنگ در زمان خویش دلایل متفاوتی برای شادکامی دارد و مفهوم شادکامی و عوامل آن از فرهنگی به فرهنگ دیگر متفاوت است.
پاداش - 1390 - بعضی از این فیلسوفان معتقد بودند شادکامی را می توان به بهترین وجه با سرکوب امیال و خواسته ها بدست آورد در حالی که عده ای دیگر تحقق امیال را کلید شادکامی می دانستند. اما جامع ترین و در عین حال عملیاتی ترین تعریف شادکامی را وین هوون1 ارائه می دهد به نظر او شادکامی به قضاوت فرد از درجه یا میزان مطلوبیت کل زندگیش اطلاق می گردد، به عبارت دیگر شادکامی به این معنا است که فرد چقدر زندگی خود را دوست دارد او همچنین معتقد است شادکامی مقدار ارزش مثبتی است که یک فرد برای خود قائل است - سعادت، - 1390 .با توجه به این تعریف می توان گفت انسان شاد و بانشاط کسی است که از فعالیتهای خود لذت میبرد و در اکثر اوقات خرسند به نظر میرسد و از فرآیند زندگی ازخودش راضی است شادکامی دارای مولفه های گوناگونی است از جمله :
عوامل زیادی در میزان شادکامی افراد اثیرگذار است از جمله تحصیلات،تاهل،تفریح،امنیت،تعهد و دین - کار،.2 - 1387 طباطبایی - - 1360معتقد است همین حقیقت که انسان به سبب فطرت برای سعادت خود سببی می خواهد که مغلوب نباشدو تکیه گاهی را طالب است که هرگز منهدم نشود تا زندگی خود را به وی ارتباط دهد و یک آرامش درونی واقعی پیدا کند،خواسته دین است.دین کلمه ای عربی است و به معنای جزا وپاداش و عبارت است از:اعتقاد به خالق هستی و مجموعه قوانینی که از جانب او بر بشر عرضه گردیده است و همچنین دین به معنای اطاعت و انقیاد و آیین شریعت است یعنی وضع و تاسیس الهی که مردم را به رستگاری هدایت می کند و شامل عقیده و عمل، هر دو ست - کوشا،. - 1376 مذهب ،به افراد مذهبی نوعی احساس کنترل و کار آمدی می بخشد که ریشه خدایی دارد و می تواند کاهش یافتگی کنترل شخصی را جبران کند - غفاری؛رضایی،. - 1390تعهد مذهبی نشان می دهدکه یک فردتاچه حدی درگیرامور مذهبی است ؛ تعهد مذهبی نشان می دهدکه یک فردتاچه حدی درگیرامور مذهبی است ؛
می توان تعهد مذهبی را به دو زیر شاخه تقسیم کرد : تعهدمذهبی درون فردی و تعهدمذهبی میان فردی وجود پایبندی مذهبی شیوه موثری برای مقابله با مصائب و تجارب دردناک و نشانه های بیماری است.همچنین در زمان مشکلات و ناراحتی ها بر چگونگی روابط انسانی اثر می گذارد.کروک 3 - 2008 - نشاان داد افرادی که که از نظر مذهبی در سطح بالاتری قرار دارند سعی می کنند مسائل شان را به شیوه حل مسئله و همراه با حمایت اجتماعی مرتفع کنند همین طور لشنی و همکاران - 4 - 1389نشان دادند که شکرگزاری با عاطفه مثبت،شادکامی و خوش بینی رابطه مثبت و معنادار و با عاطفه منفی رابطه منفی دارد . افرادی که امور مذهبی را به جا می آورند ممکن است به دلایل زیادی شادتر از سایر افراد باشند ، در این مورد سه دلیل در روانشناسی مورد توجه جدی قرار گرفته است . اول اینکه دین یک سامانه باور منسجم ایجاد می کند که باعث می شود افراد برای زندگی معنا پیدا کنند و به آن امید وار باشند - سعادت،. - 1390
سامانه های باور دینی به برخی امکان می دهد که به ناملایمات ، فشارهای روانی و فقدان های گریز ناپذیر که در روند چرخه زندگی رخ می دهد معنا بدهیم و به یک زندگی بعدی که در آن این گونه دشواری ها وجود ندارند، امید وار و خوش بین باشیم . دوم اینکه حضور مرتب در امور مذهبی و جامعه مذهبی برای افراد ، حمایت اجتماعی را فراهم می آورد. سوم اینکه پرداختن به مذهب ، اغلب با سبک زندگی جسمانی و روانی سالم تر همراه است که مشخصه آن وفاداری زناشویی ، رفتار نوع دوستانه اجتماع خواه، اعتدال در تغذیه و مشروبات الکلی و پای بندی به کار سخت ، مرافبه که برای بعضی ها یک تمرین روحانی است ، معلوم شده که با سلامت شخصی بالاتر در ارتباط است - کار، . - 1387افراد دارای زندگی معنوی فعال، بدون شک از نظر روان شناختی ،افراد سالمی هستند؛اما بدیهی است که این امر همیشه و در مورد همه انسانها صادق نیست - مختارزاده،. - 1392 فرانسیس و دیگران - 2003 - 5
نیز نشان داند که افرا د شادکام از حرمت نفس و احترام به خود بالایی برخوردارند،خود را دوست داند،خوشبین هستندومهارت شخصی بیشتری دارند امری که می تواند به افزایش سلامت جسمانی و روانی بیانجامد. رجبی و همکاران - - 1391 نیز در پژوهش خود تأثیر بازخورد مذهبی در بهداشت روانی اجتماعی افراد را تأیید کردند و نشان دادند افراد مذهبی از سازش یافتگی بهتری برخوردار بودند و سبک زندگی مؤثرتری داشتند.از آنجایی که موضوع تعهد ومذهبی و ابعاد آن در زندگی روزمره سبب کار آمدی افراد می شود این تحقیق دنبال پاسخگویی آن است که آیا تعهد داشتن در امور مذهبی با شادکامی افراد بویژه سالمندان که در دوره ای از ناامیدی و البته تمامیت قرار دارند رابطه دارد؟ به همین منظور این پژوهش به دنبال آزمون فرضیه هایی چون: بین شادکامی و تعهد مذهبی رابطه وجود دارد ،بین شادکامی و مولفه های تعهد مذهبی رابطه وجود دارد.
1-2روش پژوهش:
مطالعه حاضر، از نوع پیرسون دو به دو می باشد.جامعه آماری این پژوهش کلیه سالمندان منطقه 5 تهران که 120 نفر از این جامعه بعنوان نمونه از روش نمونه گیری در دسترس مورداستفاده قرار گرفت و به مقیاسهای که در ادامه می آیند پاسخ دادند. مقیاس شادکامی آکسفورد در سال 1989 توسط آرگیل و لو6 تهیه شده است.آرگیل و همکاران ضریب آلفای0/90 را با 347 آزمودنی ، فارنهایم و برینک - 1990 - 7 آلفای 0/87 را با 101 آزمودنی بدست آوردند. - علی پور و نور بالا - 1387 - در 101 دانشجوی دانشگاههای علامه و شاهد 92 - زن و 39 مرد - آلفای کرونباخ 0/93 و پایایی دونیمه کردن 0/92 بدست آورده اند . پایایی باز آزمایی این پرسشنامه بعد از سه هفته0/79 بود. این پرسشنامه دارای 29 ماده چهار گزینه ای می باشد و نمره از صفر کمترین میزان شادی و نمره سه بیشترین میزان شادی را نشان داده شده - قربانی،. - 1388مقیاس سسلامت عمومی گلدبرگ که اولین بار توسط گلدبرگ تنظیم شد.فرم اصلی آن 60عبارت و فرم کوتاه آن از 12تا 28 عبارت تنظیم شده است که چهار
