بخشی از مقاله
چکیده
استراتژی اقتصاد مقاومتی،تدبیری عقﻻیی و جهاد محور جهت کاهش فشارهای اقتصادی در یک مقطع حساس میباشدکه بر لزوم توسعه بخش های متنوع اقتصادی تاکید داشته و عبور از بحران ودرنهایت ،حصول توسعه اقتصادی اصلیترین هدف آن است.صنعت گردشگری به عنوان یکی از ارکان توسعه اقتصادی در عصر پسامدرن محسوب میگرددکه نقش موثری در فرایند توسعه اقتصادی جوامع داردو یکی از مهمترین مولفه های اقتصادمقاومتی میباشد.ایران با داشتن ظرفیت های بالقوه درزمینه گردشگری یکی از قطبهای اصلی این صنعت در جهان میباشدکه با تقویت این بخش میتواند موجب کاهش وابستگی به نفت شده، وضعیت اقتصادی خودرابا بهره گیری ازتوان های گردشگری با نگرش اقتصاد مقاومتی بهبود بخشیده وآینده آن را تضمین نماید.
این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای در پی پاسخ به این پرسش است که با توجه به شرایط اقتصادی جمهوری اسﻻمی ایران با وجود تهدیدات و تحریم های متعدد و ضرورت اقتصاد مقاومتی،گردشگری چه تاثیری در توسعه اقتصادی جمهوری اسﻻمی دارد؟ نتایج این تحقیق بیانگر این است که اقتصاد مقاومتی با تعریف الگوهای مناسب و منطقی از توسعه اقتصادی، مطمئن ترین مسیر توسعه اقتصادی جمهوری اسﻻمی ایران و گردشگری به عنوان صنعتی سودآور، مهمترین ابزار آن میباشد که با شناخت کاستی های موجود این بخش و رفع آنها زمینه کاهش اثرات تحریم را فراهم مینماید و جایگاه ویژه ای در روند توسعه اقتصادی جمهوری اسﻻمی ایران دارد.
مقدمه
اقتصاد مقاومتی - - resistance economy روشی برای مقابله با تحریم ها علیه یک منطقه یا کشور تحریم شده است،در شرایطی که صادرات و واردات، هیچکدام برای آن کشور مجاز نمی باشد. - www.wikipedia.org - فضای اقتصادی ایران،رویدادهای ویژه و منحصر به فرداقتصادی را شاهد است که وقوع بعضی از آنها تاکنون در دنیا سابقه نداشته است، از این رو،زمانی که شرایط ویژه و بدون الگویی به وجود می آید،نو آوری و ایده پردازی از سوی صاحب نظران برای برطرف کردن چالش های اقتصادی ضرورت پیدا می کند - eghtesad_moghavemati.blogfa.com - .تحریم های گسترده اقتصادی، نفتی، مالی و بانکی، دارویی و بهداشتی اساسی ترین چالش هایی است که اقتصاد ایران با آن روبه روست.
ضعف اقتصاد ایران در وابستگی به اقتصاد تک محصولی نفت،راه حل تحریم نفتی را پیش پای غرب قرار می دهد.نفت که می توانست ابزار فشار ایران بر غرب باشد امروز ابزار فشار غرب بر اقتصاد ایران شده است و اینجاست که جای خالی اقتصاد مقاومتی احساس می شود.اقتصاد مقاومتی به دنبال پیش بینی مشکﻻت این چنینی و ارائه ی راه حل ﻻزم می باشد و مقام معظم رهبری به درستی،کاهش وابستگی به صنعت نفت را یکی از الزامات اقتصاد مقاومتی بیان نمودند و توجه مسئولین و دستگاهها به این مسئله مهم میتواند آینده اقتصادی مناسبی را که درچشم انداز بیست ساله جمهوری اسﻻمی ایران ترسیم شده است به ارمغان بیاورد.
- - www.asriran.com در چنین شرایطی،گردشگری به عنوان یک فعالیت و یا صنعت بین رشته ای با اتکا به فرهنگ غنی و توانمندی ها یبالقوه باستانی و تاریخی،طبیعی و فرهنگی و........می تواند عایدات قابل توجهی را در زمینه اقتصادی برای کشور به ارمغان آورد. به همین دلیل است که در تدوین استراتژی اقتصاد مقاومتی باید گردشگری را به عنوان جزئی از اقتصاد قلمداد نمود - - Persian.blog.irاز آنجا که صنعت گردشگری اهمیت فراوانی هم در اقتصاد ملی و هم در اقتصاد محلی دارد، اقتصاددانان به دقت این صنعت را مطالعه کرده اند.
اقتصاددانان مسائلی چون عرضه، تقاضا، تراز پرداخت ها، تبادل خارجی، اشتغال، هزینه ها، توسعه، ضرایب، و سایر عوامل اقتصادی را مطالعه میکنند. مطالعه گردشگری بر این اساس از آن نظر مفید است که چهارچوب مناسبی برای تحلیل این صنعت، نقش آن در اقتصاد کشور و توسعه اقتصادی فراهم میکند - حیدری،1389، - 37 ایران که دارای توانایی های بالقوه عظیمی در زمینه های زیست محیطی،تاریخی،میراث فرهنگی و غیره است نمیتواند و نباید به دلیل مسائل سیاسی،خود را از این جریان اقتصادی دورنگه دارد و از سوی دیگر بازار بین المللی گردشگری نیز نمیتواند ازجاذبه های ایران برای گردشگری چشم پوشیکند - www.tourismroham.com - گردشگری در ایران به عنوانیک صنعت از ظرفیت های بسیار باﻻیی برای رشد و توسعه برخورداراست.
براساس گزارش سازمان جهانی جهانگردی، ایران رتبه دهم جاذبه های باستانی و تاریخی ورتبه پنجم جاذبه های طبیعی را درجهان داراست و یکی از امن ترین کشورهای منطقه و جهان از لحاظ امنیت برای گردشگران خارجی است. - - www.beytoote.com ایران،کشوری که در ادبیات گردشگری جهان به عنوان پرشیا شناخته شده و همه جهانیان مایل به دیدن آن هستند جایگاه منحصربه فردی در نقشه گردشگری دنیا دارد.گنجینه های فرهنگی اجتماعی آن که از طریق نمادهای گردشگری به جهان معرفی شده اند، در واقع جاذبه هایی در سطح جهانی اند. تنوع طبیعی این سرزمین از کویر پهن جنوب گرفته تا جنگلهای سرسبز و انبوه دریای خزر،گردشگران دور و نزدیک را به دیدن این سرزمین دعوت و جذب مینماید.
در حال حاضر،ایران همزمان با تدوین وتکمیل طرح جامع گردشگری خود در موقعیت مناسبی قرار گرفتهاست تا با انتخاب گزینه های مناسب توسعه،به سهم واقعی خود از بازارهای جهانی گردشگری دست یابد.افزون براین حضور نسلهای بعدی فعال در حوزه صنعت گردشگری ایران و مطالعات ایشان در زمینه توسعهوبرنامهریزی این صنعت،بیانگر این موضوع است که کشور ایران درراه اتخاذ نوعی رویکرد و نگرش آگاهانه به چرایی،چگونگی،مکان و زمان توسعه مناسب و پایدار صنعت گردشگری است؛صنعتی که میتواند ایران را در نیل به اهداف توسعه محلی،ملی و منطقه ای خود یاری دهد - حیدری،1389، - 3که در شرایط تحریم،عﻻوه بر خروج از فشارههای ناشی از آن،موجبات توسعه اقتصادی کشور فراهم آید.
-2مبانی نظری
- 1-2گردشگری و انواع آن
گردشگری به علت خصلت بین رشته ای خود قابلیت نگرش های متفاوت را داراست و این امر سبب ارائه تعاریف بسیاری از آن گردیده است. در فرهنگ لغت ﻻنگمن3، گردشگری را به عنوان مسافرت برای تفریح و سرگرمی و در فرهنگ لغت وبستر4، گردشگری را به عنوان سفری که در آن مسافر به مقصدی رفته و سپس به محل سکونت خود باز می گردد، تعریف کرده اند.