بخشی از مقاله
چکیده
تحقیق حاضربا هدف بررسی رابطه منبع کنترل معلم با سبک فعال مدیریت کلاس و مطلوبیت جو کلاسی معلمان مقطع ابتدایی شهرستان گلوگاه صورت گرفت. از حیث هدف کاربردی و ازنوع روش تحقیق همبستگی می باشد. جامعه آماری 160 نفر از معلمان مقطع ابتدایی شهرستان گلوگاه درسال تحصیلی 1395 -1396 است که بر اساس جدول گرجسی و مورگان تعداد113 نفربه عنوان نمونه با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه استاندارد سبک فعال مدیریت کلاس درس یولفگانگ وگلیکمن - - 1986 با 25 سئوال، مطلوبیت جو محیطی کلاس من - - 1983 با15 سئوال و پرسشنامه استاندارد مبنع کنترل معلمان رزومیدوی - 28 - 1987 سئوال بود که نتایج با استفاده از آزمون همبستگی اسپیرمن مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد: بین منبع کنترل معلم با سبک مدیریت فعال کلاس در ابعاد - سبک غیرمداخله گر، سبک مداخله گر، سبک تعاملگرا - و مطلوبیت جو کلاسی درابعاد - رضایت معلمان، شایستگی عملکرد معلمان، اختلاف نظرمعلمان - مقطع ابتدایی شهرستان گلوگاه رابطه مثبت و معنادار وجود دارد.
واژههای کلیدی:منبع کنترل معلم، سبک مدیریت فعال کلاس، مطلوبیت جوکلاسی،
-1 مقدمه - با 2 خط 9pt فاصله از کلمات کلیدی -
تحلیل شرایط درونی مدارس نیازمند تمرکز بر دو مفهوم مرتبط فرهنگ و جو سازمانی است. هر دو مفهوم به این نکته اشاره می کنند که رفتار در سازمان فراتر از جوانب رسمی وفردی است و از نیروهای مشهود و نامشهود سازمانی تأثیر می گیرد - خانی و همکاران، . - 1392 جو به عنوان بخشی از فرایندهای سازمانی کارکرد موفق سیستم ها را هدایت می کند، به طور منظم در مدرسه و همچنین درکلاس درس وجود دارد و آن چیزهایی را که وانمود می کند تنها مربوط به ظاهر خارجی شان نیست، بلکه از آن بسیار عمیقتر است. جو کلاس درس یکی از اجزاء ساختار داخلی مدرسه است. درحقیقت، آن جزیی از یک مجموعه محیطی مدرسه است، که بر پایه و اساس آن می توان به طور آشکار دید که معلمان، کارکنان، شاگردان چگونه نرا احساس می کنند - کوکسکا1،. - 2010
اداره ی خوب کلاس مهمترین پیشنیاز آموزش اثربخش است. این موضوع در کلاس درس ابتدایی اهمیت بیشتری دارد، زیرا شرایط این کلاسها با سایر فعالیتهای آموزشی مدرسه متفاوت است. محیط وفضای آزاد کلاس، میل به حرکت و فعالیت زیاد در شاگردان، وابستگی شدید برنامه به ابزارها و امکانات آموزشی خاص شرایط ویژهای را برای معلمان ابتدایی به وجود میآورد؛ از این رو معلمان ابتدایی باید به روش های کلاسداری و تدریس به خوبی مجهز شوند. منبع کنترل معلم تا حدی به ویژگیهای خاص کلاس مانند فضای آموزشی، زمان کافی، حمایت مدرسه و نگرش دانشآموزان وابسته است وهر چه این ابعاد مطلوب و مثبت باشد، منبع کنترل معلمان نیز بیشتر میشود سبب میشود معلمان کمتر از شیوه مدیریت پیشگیرانه استفاده کنند - رمضانی، . - 1392
منبع کنترل معلم با مطلوبیت جو کلاسی در ارتباط است. محیط کلاس، فضا یا موقعیتی است که فراگیران و معلمان در آن با یکدیگر به تعامل پرداخته و از ابزارها ومنابع اطلاعاتی گوناگون برای دنبال کردن فعالیت های یادگیری بهره مند می شوند. جو روانشناختی کلاس، ویژگی های محیطی و اجتماعی و حمایت های معلم تاثیرمعناداری بر رفتارهای یادگیرندگان، هدف آنان، باور به خود،کاربرد راهبردها، انگیزش تحصیلی و اجتماعی، درگیری تکالیف، ارزش تحصیلی و پیشرفت تحصیلی آنان دارد - رشیدی و همکاران، . - 1393 تحقیقات نشان می دهند که افراد با ویژگی شخصیت بیرونی،احتمالاً در قبال پیامدهای رفتارشان احساس مسئولیت کمتری دارند و بیشتربه نفوذ عوامل خارجی متکی اند.
افراد با ویژگی شخصیت درونی برای قضاوت درمورد درستی یا نادرستی رفتار و هدایت رفتار خود به استانداردهای درونی متکی اند. همچنین تحقیقات نشان داده که افراد دارای منبع کنترل درونی عزت نفس بالایی دارند و انگیزه آنها برای اقدام به فعالیت وتاثیرگذاری برمحیط شان، بسیاربالاست؛ برعکس افرادی که منبع کنترل بیرونی دارنداز اعتمادبه نفس پایینی درمورد توانایی خودشان برای تاثیرگذاری روی محیط برخور دارندو مسئولیت پذیری آنها در مورد زندگی خود بسیار پایین است - رجاییپور و همکارن،. - 1387مطالعات روانشناسان نشان میدهد معلمانی که منبع کنترل درونی خوبی دارند میتوانند جو یا محیط کلاس را بهتر مدیریت کنند.
معلمی که دارای منبع کنترل درونی است اتفاقات و حوادثی که در کلاس او می گذرد را ناشی ازعوامل درونی و فردی خود ودانش آموزان می داند در نتیجه او مسئولیت این اتفاقات را قبول می کندو می تواند با تکیه بر توانایی های خودجو کلاسی مطلوبی را در کلاس درس به وجود آورد. یکی دیگر از عواملی که پیشبینی میشود برجو کلاسی اثر داشته باشد سبک فعال معلم درمدیریت کلاس است. مسئله ی اصلی پژوهش حاضر این میباشدکه محیط کلاس همانند موجودی انسانی دارای ویژگیهای قابل اندازهگیری است - نصرتی، . - 1387در این زمینه تحقیقات متعدد داخلی و خارجی صورت گرفته از جمله اسلامی و رزقی - - 1395 درتحقیقی به بررسی رابطه سبک مدیریت کلاس معلمان با انگیزش و خودپنداره ریاضی دانش آموزان سال سوم متوسطه منطقه 5 تهران در سال تحصیلی پرداختند.
یافته ها همچنین حاکی از آن بود که سبک مدیریت کلاس تأثیر معناداری در انگیزش و خودپنداره ریاضی دانش آموزان دارد. ملکی و کریمی - - 1394 در تحقیقی به بررسی رابطه بین منبع کنترل - بیرونی و درونی - و فرسودگی شغلی معلمان شهرستان محمودآباد پرداختند. یافته های تحقیق نشان داد: که بین متغیر هایی مسخ شخصیت، ضعف عملکرد، خستگی عاطفی با منبع کنترل رابطه معنا داری وجود نداشته است وداده های حاصل از همبستگی بین میانگین نمرات منبع کنترل درونی، بیرونی نیز تفاوت معناداری را نشان ندادند و داده هایحاصل از آزمون t بین میانگین نمرات منبع کنترل درونی و بیرونی تفاوت معناداری را نشان دادند. رمضانی و همکاران - - 1392در تحقیقی به بررسی رابطه ی منبع کنترل دانش آموزان با گرایش آنها به انواع سبک های انضباطی معلمان پرداختند. جامعه آماری دانش آموزان پایه اول مقطع متوسطه ی ناحیه یک شهرستان زاهدان بودند.
یافته های حاصل از آزمون تی نشان داد: بین جنسیت دانش آموزان از نظر گرایش به سبک انظباطی تعامل گرایانه معلمان و همچنین نوع منبع کنترل تفاوت معناداری وجود داشت. کلوتز - 2013 - 1 درتحقیقی به بررسی رابطه بین مدیریت کلاس درس و خودپنداره دانشجویان پرداخت. یافته های پژوهش نشان داد: عوامل دیگری همچون سن، نژاد انگلیسی به عنوان زبان اول ثبت نام در یک دوره کمک آموزشی و انتخاب شیوه مطالعه نیز بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان داد که رابطه معناداری بین نمره های به دست آمده از طریق مقیاس آمادگی برای مدیریت کلاس درس و میانگین نمرات دانشجویان وجود دارد. آدیمو - 2012 - 1 درتحقیقی به بررسی رابطه تکنیک های مدیریت کلاس اثربخش معلمان با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس فیزیک پرداخت.
جامعه آماری شامل 20معلم و 80 دانش آموز در ایالات متحده بود. یافته های پژوهش وی نشان داد: ه بین مهارت ها ی معلمان در مدیریت کلاس با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس فیزیک رابطه معنادار و مثبت وجود دارد. دیجک و استوجیلیکویک - 2011 - 2 درتحقیقی به بررسی سبک مدیریت کلاسی تعاملگرا با با پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان پرداختند. یافته های پژوهش آنها نشان داد: زمانی که معلمان سبک مدیریت کلاسی تعاملگرا را به کار می برند، دانش آموزان پیشرفت تحصیلی بالاتری دارند و زمانی که معلمان مداخله گر هستند، آنان پیشرفت تحصیلی پایینی دارند.
مطالعات نشان داده است که عوامل مختلفی از قبیل نوع مدیریت کلاس توسط معلم،رفتار سازمانی، منبع کنترل و سبک فعال مدیریت بر محیط کلاس تاثیرگذار است و میتواندبر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیرگذار باشد لذا ما در این پژوهش میخواهیم ببینم این اندازه و موثر بودن یا به نوعی نقش این متغیرها تا چه اندازه میباشد و در نهایت چطور میتوان کلاس را با توجه به نقش محیط طوری اداره کرد که هم معلم و هم دانش آموز راضی باشندو هم موفقیت درکار خود داشته باشند. جو کلاسی یکی از عوامل تاثیرگذار برعملکرد دانش آموزان درموضوعات درسی وغیردرسی است. خصوصا در مدارس ابتدایی جو و ارتباطی که بین دانش آموزان با هم و دانش آموزان با معلم وجود دارد می تواند موجب پیوند عاطفی دانش آموز با مدرسه شود، بنابراین عوامل تاثیرگذار برجو کلاسی دارای اهمیت زیادی می باشد. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سوال است که آیا بین منبع کنترل معلم با سبک فعال مدیریت کلاس و مطلوبیت جوکلاسی معلمان مقطع ابتدایی شهرستان گلوگاه رابطه وجود دارد؟
اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
دراهمیت و ضرورت انجام تحقیق باید گفت از آنجایی که دغدغه امروز بشر همواره پرداختن به معنویت با اشکال مختلف آن است؛ بنابراین از نظر ساختارگرایی و پدیدارشناسی، معنویت برای وارد شدن در مدل ها و ادبیات رفتار انسانی و سازمانی دارای ارزش بسیاری است. به همین خاطر پارادایم جدید تحقیقات سازمان و مدیریت، به سمت بررسی وتبیین ابعاد و شاخصه های معنویت سازمانی وعوامل موثر بر آن و یا متاثر از آن، حرکت نموده است - محمدی و همکاران، . - 1392همچنین بایدگفت: دیرزمانی از توجه سازمان یافته مدیران و صاحبنظران دانش سازمان و مدیریت به موضوع معنویت نمی گذردوشاید بتوان گفت از اواخر قرن بیستم موضوع معنویت درسازمان بطور جدی مورد توجه اندیشمندان ومحققین قرار گرفته است، لذا از حدود دهه 90 شاهد افزایش چشم گیرکنفرانس ها وکارگاه های مربوط به معنویت در محیط کار و رهبری و همچنین چاپ کتب و مقالاتی در این زمینه هستیم - احمدی و خدامی، . - 1390
معنویت در رفتار شهروندی سازمانی نقش مهمی داردچراکه تقریباً بطور همزمان، گرایشات معنوی تحت عناوینی همچون رهبری معنوی،سازمان معنویت گر ا، هوش معنوی و ... نیز به عرصه مطالعات سازمان وارد گردیده است. این مفاهیم هر یک به تنهایی مورد ارجاعات بسیاری در حوزه مطالعاتی رفتارسازمانی هستند، لذا به دلیل غنای مفهومی و ارزش های کاربردی مطالعه توأم این دو مقوله می تواند مهم وجذاب باشد - بیک زاد و همکاران، . - 1394
