بخشی از مقاله
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه هوش معنوی با رضایت از زندگی و سلامت روان دانشجویان بود. روش تحقیق از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل دانشجویانی بود که در سال تحصیلی 96-97 در دانشگاه پیام نور مرودشت مشغول به تحصیل بودند و نمونه پژوهش، شامل 100 نفر شد که به روش نمونه گیری خوشه ای از جامعه انتخاب شدند و به وسیله پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ، - 1970 - و سیاهه هوش معنوی کینگ - 2008 - و مقیاس رضایت از زندگی پروفسور ادینر - 1985 - مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های پژوهش به وسیله نرم افزارspss و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد بین هوش معنوی و ابعاد آن با سلامت روان رابطه معکوس و با رضایت از زندگی رابطه مستقم و معناداری داشت. ز دیگر نتایج این بود که ابعاد هوش معنوی می توانند 11 درصد واریانس سلامت روان را پیش بینی نمایند. همچنین ابعاد هوش معنوی می توانند 7 درصد واریانس متغیر رضایت از زندگی را پیش بینی نمایند.
واژگان کلیدی: هوش معنوی، رضایت از زندگی، سلامت روان
مقدمه
سلامت روانی به تمامی روش ها و تدابیری اطلاق می شود که برای جلوگیری از ابتلا به بیماری های روانی به کار می رود. روان پزشکان فردی را از لحاظ روانی سالم می دانند که تعادلی بین رفتارها و کنترل او در مواجه با مشکلات اجتماعی وجود داشته باشد. برای سلامت روان انسان باید بیاموزد که چگونه از کارهایی که باید انجام دهد رضایت بدست آورد. کسی که می تواند در هر موقعیتی چیزی برای کسب رضایت پیدا کند نهایتاً خوشبخت است. کسب رضایت با اتکاء به نفس، استقلال، کاردانی و تدبیر همبستگی نزدیک دارد - جان مایر؛1 ترجمه نظیری، 1377؛ به نقل از حسینی و موسوی، . - 1383رضایت زندگی، نگرش فرد، ارزیابی عمومی نسبت به کلیت زندگی خود و یا برخی از جنبه های زندگی، همچون زندگی خانوادگی و فردی است - دینر2 ، سان3 ،لوکاس و اسمیت، - 1991 4 در بررسی های انجام شده پیرامون سازه روان شناختی احساس خوشبختی ذهنی در دو دهه گذشته،مدل سه بعدی احساس خوشبختی ذهنی که عبارت از احساس مثبت، احساس منفی و رضایت از زندگی است، مورد توجه بوده است.
تصور ذهنی رضایت از زندگی از دو بعد دیگر متفاوت است. رضایت از زندگی بیشتر مقوله ای شناختی است در حالی که احساس منفی و مثبت مقوله ای احساسی و عاطفی به شمار می روند - دینر، . - 1984احساس خرسندی و رضایت از جنبه های زندگی،از مؤلفه های نگرش مثبت افراد نسبت به جهانی است که در آن زندگی می کنند. رضایت از زندگی با ارزش ها ارتباط نزدیک اما پیچیده ای دارد و معیارهایی که افراد بر پایه آن درک ذهنی خود را از خوشبختی ارزیابی می کنند، متفاوت است. تجربه شادکامی5و رضایت از زندگی هدف برتر زندگی به شمار می رود و احساس غم و ناخرسندی اغلب مانعی در راه انجام وظایف فرد شمرده می شوند - آناس6، . - 1993بی تردید متغیرهای بی شماری در حوزه ی مسائل انسانی وجود دارد که می تواند سازگاری و حالات روانشناختی، سلامت روان و رضایت از زندگی را تحت تأثیر قرار دهد.
یکی از این عوامل که موجب افزایش رضایت از زندگی فرد می شود ایمان مذهبی است،به طور کلی رابطه بهزیستی زندگی با دامنه گسترده ای از متغیرهای مربوط به دین و معنویت مانند نگرش به دین، حضور در تشریفات و مراسم مذهبی،معنویت و تجربه معنوی بررسی شده است - میرشمسی، - - 1388 به نقل از نادری و همکاران، . - 1389یکی از این دسته متغیرها هوش معنوی میباشد که به تجربیات معنوی فرد اشاره دارد. سازه هوش معنویدر ادبیات آکادمیک روان شناسی برای اولین بار در 1996 توسط استیونز7رواج یافت. آنچه که موجب شده است تا سازه معنویت به عنوان هوش مفهوم سازی شود آن دسته از مشاهدات و یافته های علمی است که بیان کننده ی کاربست الگوی ویژه ایی از افکار و هیجانات در زندگی روزمره برای افزایش سازگاری، بهزیستی و حل مسائل می باشد - میرشمسی، - - 1388 به نقل از نادری و همکاران، . - 1389
هوش معنوی به عنوان مجموعه ای از توانایی ها برای بهره گیری از منابع دینی و معنوی توصیف شده است. معنویت جستجو برای یافتن عناصر مقدس، معنایابی،هوشیاری بالا و تعالی است و توانایی استفاده از این مفاهیم می تواند کارکرد و سازگاری فرد را پیش بینی کند و منجر به افزایش بهزیستی و انطباق پذیری شخص گردد - یعقوبی، . - 1389هوش معنوی جهت افزایش بهزیستی زندگی روزانه استفاده می شود و به فرد توانایی سازگاری مؤثر و حل مسئله را می دهد همچنین برای حل مشکلات و مسائل مربوط به معنای زندگی و ارزش ها مورد استفاده قرار می گیرند - امونز، . - 1999 این هوش باعث افزایش قدرت انعطاف پذیری و خودآگاهی انسان می شود بطوری که در برابر مشکلات و سختی های زندگی بردباری و صبوری بیشتری ایجاد می کند.با توجه به توضیحات داده شده در ارتباط با هوش معنوی و اینکه برخورداری از این هوش سبب افزایش بهزیستی زندگی روزانه، سازگاری و توانایی حل مسئله می شود این مسأله به وجود می آید که آیا رابطه معناداری بین هوش معنوی با رضایت از زندگی و سلامت روان دانشجویان دارد یا خیر؟
فرضیه های پژوهش فرضیه کلی
بین هوش معنوی با سلامت روان و رضایت از زندگی دانشجویان رابطه وجود دارد.
فرضیه های فرعی
- بین ابعاد هوش معنوی با سلامت روان دانشجویان پیام نور رابطه معنادار وجود دارد. -بین ابعاد هوش معنوی و رضایت از زندگی دانشجویان پیام نور رابطه معنادار وجود دارد. -ابعاد هوش معنوی می توانند سلامت روان دانشجویان را پیش بینی کنند.
-ابعاد هوش معنوی می توانند رضایت از زندگی دانشجویان را پیش بینی کنند.
روش پژوهش
روش تحقیق فوق از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری شامل تمامی دانشجویانی بودند که در سال تحصیلی 93-94 در دانشگاه پیام نور مرودشت مشغول به تحصیل بودند. و نمونه پژوهش فوق شامل 100 نفر از دانشجویانی بود که به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند.
ابزار اندازه گیری پژوهش پرسشنامه سلامت عمومی - GHQ -
پرسشنامه ی 28 سؤالی سلامت عمومی با هدف غربالگری افراد سالم و بیمار تهیه شده است . بنابراین هدف پرسشنامه دستیابی به یک تشخیص روانپزشکی نیست . این پرسشنامه در فرم های 60-30-28-12 سؤالی موجود می باشد . فرم 28 سؤالی درارای ویژگی هایی است که می تواند افراد سالم را از افراد بیمار غربالگری کند.فرم اصلی پرسشنامه توسط گلدبرگ - 1970 - ساخته شده است و دارای 4 مقیاس فرعی از جمله مقیاس نشانه های جسمانی، نشانه های اضطرابی، و اختلال خواب،کارکرد اجتماعی و نشانگان افسردگی می باشد..
