بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر تعیین ویژگی های شخصیتی با کیفیت زندگی دربین کارمندان شهرداری اهواز بود. نمونه آماری در این پژوهش نیز با استفاده از از روش نمونه گیری تصادفی ساده و از طریق جدول مورگان 270 نفر بود.روش این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه پنج عاملی شخصیت نئو و کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی - فرم کوتاه می با شد. داده ها با روش های آماری ضریب همب ستگی پیر سون تحلیل شدند. یافتهها ن شان داد که ویژگی های شخ صیتی برون گرایی، توافق پذیری و وجدانی بودن - با کیفیت زندگی کارکنان رابطه مثبت و معنی داری دارد.
کلمات کلیدی: ویژگی های شخصیتی ، کیفیت زندگی،کارکنان
.1 مقدمه
شخصیت1 است که میتوان یکی از موضوعات اساسی و مهم علم روان شناسی دانست. شخصیت یکی از موضوعات پیچیده و تازه روان شناسی است که در این حقیقت همین تازگی و پیچیدگی مطالعه آن را به موضوعی جذاب و هیجان انگیز تبدیل نموده است. شخصیت یک موضوع بسته یا کامل نیست که ما بتوانیم قواعد و تعاریف آن را حفظ کنیم و سپس به موضوعی دیگر بپردازیم، بر عکس مطالعه شخ صیت هنوز در حال تکامل ا ست. کنجکاوی ذاتی آدمی درباره رفتارهای خویش را نیز میتوان دلیل شخ صی مطالعه شخ صیت دان ست. دلیل دیگر اهمیت مطالعه شخ صیت مربوط به کاربرد عملی آن ا ست. صرف نظر از شغل و فعالیتی داریم برای دیگران و یا در کنار دیگران کار میکنیم م سلماً آگاهی از شخ صیت ان سانهایی که در کارمان با آنها سروکار داریم زمینه ساز بهبود کیفیت روابط بین فردی که عامل موفقیت در کار و اجتماع است میگردد. در عصر کنونی شناخت ویژگیهای شخصیتی افراد در بسیاری از موقعیتهای زندگی ضرورت پیدا میکند - کریمی،. - 1387
متغیر دیگر این پژوهش مفهوم کیفیت زندگی2 است. کیفیت زندگی به ارزیابی شناختی از میزان خشنودی کلی در مورد زندگی مربوط میشود. اگرچه محققان علاقمند به ارزیابیهای ذهنی افراد از سطح کلی کیفیت زندگیشان میباشند؛ آنها هم چنین به حوزههای مختلف مربوط به خ شنودی نیز توجه دارند. در رابطه با بزرگ سالان یک مدل سل سله مراتبی از کیفیت زندگی که شامل 5 مؤلفه اختصاصی است، ارائه شده است. در این مدل چند بعدی، سطح کیفیت زندگی به ارزیابی صورت گرفته درمورد خانواده، مدرسه، محیط زندگی، دوستان و خود مربوط میشود. یافته جالب این است که افراد بدون مشکلات مربوط به سلامت ذهنی و جسمی ممکن است نمرات پایینی در کیفیت زندگی کسب کنند و در مقابل افرادی با مشکلات سلامتی متعددی ممکن است نمرات بالایی در کیفیت زندگی نشان دهند. بنابراین ابزارهای ارزیابی سلامت سنتی که فقط مبتنی بر علایم آسیب شناختی عمل میکنند ممکن است نمای محدودی از سلامت افراد را گزارش نماید - آزموده، . - 1388
سلامتی یکی از مجموعهها و اجزاء کیفیت زندگی است ولی معادل و مساوی آن نیست چرا که طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی فقدان هرگونه نقص جسمی، روانی و اجتماعی است. با توجه به آنکه کیفیت زندگی احساس رضایت از زندگی است خواه همراه با سلامتی باشد یا نه، مفهوم وسیعی را در بر میگیرد که تمام ابعاد زندگی را در خود جای داده که در آن سلامت مرکز ثقل کیفیت زندگی است - محمودیان، . - 1388در سازمانهای رقابتی امروز، فقط سازمانهایی قادر به ادامه حیات هستند که کارایی خود را ارتقادهند، لذا لازم است شهرداری بعنوان یکی از این نوع سازمانها، جهت ارتقای کارایی خود کیفیت زندگی کارکنانش رامورد توجه قرار دهد. کارکنان ورزیده و متخصص هرک شوردرعر صه های گوناگون نقش حیاتی در پی شرفت ک شور دارند و برخورداری آنان از سلامت ج سمی، روانی مطلوب میتواند به عنوان یک سرمایه آماده و بالقوه غنی برای طی مسیر توسعه تلقی گردد - بردبار، هاشمی زاده و مقصودی نژاد،. - 1392
مفهوم کیفیت زندگی ابعاد گوناگون و بسیار وسیعی دارد. اما مهم این است که ما این مفهوم را از دیدگاه خود یعنی با توجه به نیازها و شرایط اجتماعی، فرهنگی، ملی و اقلیمی خویش برر سی کنیم و از این طریق بکو شیم جامعه خود را از مبتلا شدن به م صیبتها و مشکلات بزرگی که امروزه جامعه صنعتی غرب با آنها دست به گریباناند، مصون بداریم. کیفیت زندگی به دلیل گسترش روند صنعتی شدن و پیشرفت فناوری که توجه به بعد کمی زندگی انسان را مد نظر قرار میدهد و همچنین به دنبال غفلت از جنبههای کیفی زندگی انسان، طی چند دهه گذشته در کشورهای غربی مورد توجه اندیشمندان و متفکران علوم انسانی قرار گرفته است. توسعه بیش از پیش زندگی مدرن که خود را با تولید انبوه کالاها و خدمات متنوع در بعد کمی نشان میدهد، مشکلات زیادی برای بشر امروزی به ارمغان آورده است.
به همین دلیل توجه بسیاری از دانشمندان و صاحب نظران به مفهوم کیفیت زندگی معطوف گشته تا از این طریق، تلاشهایی در راستای ارتقای شرایط زندگی و بهبود بخشیدن به بعد کیفی زندگی بشر صورت دهند - ربانی خوراسگانی، . - 1386جامعه ما در حال حا ضر در مرحلهای ا ست که با سرعت در م سیر افزایش کمیتها پیش میرود ولی کیفیت را هرگز نباید از کمیت جدا کرد. کیفیت بعد تازهای نیست که بتوان در آینده آن را به کمیت اضافه کرد. اگر ما از آغاز، فلسفه و نگرشی روشن نسبت به مفهوم کیفیت زندگی داشته باشیم، در جستجوی کمیتها نیز موفقتر خواهیم بود. کیفیت زندگی در حقیقت حاصلی است از مجموع ذوقیات، احساسات، عواطف و ارزشهای معنوی که عالم درونی ما را میسازند. کیفیت زندگی ماحصل همه چیزهایی است که از ماست و مربوط به ماست و از خصوصیات ماست - علی پور،. - 1390
یکی از عواملی که میتواند رفتارهای کارکنان سازمانها را تحث تأثیر قرار دهد ویژگیهای شخ صیتی ا ست. شخ صیت یک مفهوم انتزاعی است یعنی چیزی است مثل انرژی در فیزیک که قابل مشاهده نیست بلکه از طریق ترکیب رفتار، افکار، انگیزش، هیجان استنباط می شود. شخصیت باعث تفاوت کل افراد از همدیگر میشود اما این تفاوت فقط در بعضی از ویژگیها و خصوصیات است، به عبارت دیگر افراد در خیلی از ویژگیهای شخصیتی به هم شباهت دارند. بنابراین شخصیت را میتوان از این جهت که چگونه مردم با هم متفاوت هستند و از این جهت که چگونه به هم شباهت دارند مورد مطالعه قرار داد - پروین1،2001، ترجمه جوادی و پروین کدیور،. - 1386
افراد با هر جنبه از شخصیت به شیوههای خاصی رفتار میکنند و دارای انتظارات خاصی هستند توانایی و مهارت رفتاری منحصر به فرد و نیز نیازهای متفاوتی دارند و بر اساس الگوی شخصیتی خود دارای نیازها، انتظارات، انگیزهها، توقعات و اهداف خاصی میباشند. از طرفی سازمانها نیز بر حسب اهداف، وظایف و فعالیتهای خود نیازها، انتظارات و توقعات خاصی را ارضاء میکنند، بنابراین برای هر یک از انواع شخصیتهای متفاوت شغلهای متفاوتی مناسب است - رضوانی،. - 1389ویکتور فرانکل2 یکی از روانشناسان برجسته اروپایی، در راستای یافتن پاسخ به این سؤال نتیجه گرفت که اگر زندگی برای افراد معنا و مفهوم داشته باشد فشار ناشی از آن نیز قابل تحمل است. موقعیتهای فشار زای زندگی همواره میتواند بر جریان توانایی افراد در کنار آمدن با شرایط گوناگون مؤثر باشد و تداوم شرایط دشوار به نوبه خود موجب بروز یا تشدید نابسامانی جسمی و روانی میشود - ابریشم کار،. - 1391
کارکنان سازمانی ممکن ا ست ا سترس زیادی را تجربه کنند. از ویژگیهای شخ صیتی که در شرایط بروز تنش و آ سیب بر فرد مؤثر ا ست و به نظر می ر سد نقش میانجی در درک شدت تنش و سازش با آن را ایفا میکند. شیوه مقابله فرد با ا سترس نا شی از بیماری ا ست. راهبردهای مقابلهای، مجموعهای از تلاشهای شناختی و رفتاری فرد ا ست که در جهت تغییر و تف سیر و ا صلاح یک و ضعیت تنش زا به کار میرود و منجر به کاهش رنج ناشی از آن میشود. روانشناسی سلامت برای سبکهای مقابلهای در سلامت جسمانی و روانی اهمیت زیادی قائل است و آن را به عنوان گستردهترین موضوع مطالعاتی در روانشناسی معاصر و یکی از مهمترین عوامل روانی و اجتماعی میداند که رابط بین استرس و بیماری میباشد - علی پور،. - 1390
برخورداری از کیفیت زندگی پایین میتواند بر روی ارتباطات خانوادگی نیز اثر گذارد، کیفیت زندگی ضعیف میتواند موجب بکارگیری مکانی سمهایمقابله و سازگاری ناموثر در افراد شده و متعاقباً موجب افزایش تنش در آنان گردد و افزایش تنش در ارتباط م ستقیم با عوامل فیزیکی و جسمی بوده و میتواند شدت بیماری در افراد را افزایش دهد. بسیاری از محققین رابطه بین کیفیت زندگی و صفات فردی را مورد بررسی قرار داده و عواملی را شناسایی کردهاند، این عوامل شامل میزان شناخت از خود؛ تنشهای متحمل شده؛ دست یابی به اهداف زندگی؛ روشهای مقابله و میزان سازگاری میباشند. به لحاظ اهمیت و دامنهی فراگیر کیفیت زندگی، عوامل مؤثر بر آن همواره برر سی شده ا ست. در این میان، نقش سازمانها و نحوهی ارتباطات اع ضای آن با یکدیگر در شکل گیری کیفیت زندگی بسیار اساسی به نظر میرسد - علی پور،. - 1390
.2 اصل مقاله
-1-2 کیفیت زندگی
مفهوم کیفیت زندگی3 به دوران ارسطو در 385 سال قبل از میلاد مسیح باز میگردد، در آن دوران ارسطو "زندگی خوب" یا "خوب انجام دادن کارها" را به معنی شاد بودن در نظر گرفته است لیکن در عین حال به تفاوت مفهوم شادی در افراد مختلف پرداخت و ذکر نموده است سلامتی که باعث شادی در یک فرد بیمار میشود با ثروت که فرد فقیری را شاد میکند، یکسان نیست و بطور مشخص بیان نموده است که شادی نه تنها برای افراد مختلف معانی متفاوتی دارد بلکه برای یک فرد نیز در شرایط متفاوت، معنای یک سانی نخواهد دا شت. از نظر بی شترمتخ ص صان، کیفیت زندگی یکی از موارد مورد توجه در" شاخص تو سعه ان سانی" ا ست که شامل ابعاد مختلف فیزیولوژیکی، اجتماعی، ج سمی و معنوی میبا شد - اف ضلی، . - 1390
