بخشی از مقاله
چکیده
هدف اساسی مقاله حاضر، بررسی رابطه بین ویژگی های شخصیتی با مهارتهای شغلی و کیفیت زندگی کاری مدیران مقطع متوسطه شهر زاهدان بوده و روش مورد استفاده در تحقیق حاضر، توصیفی از نوع همبستگی بوده است .نمونه این پژوهش 84 مدیر است که با استفاده از روش سرشماری انتخاب شدند .ابزار گردآوری داده ها، شامل سه پرسشنامه ویژگی های شخصیتی نئو، پرسشنامه مهارتهای شغلی و کیفیت زندگی کاری بوده است .برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون آزمون t مستقل و تحلیل واریانس یکطرفه استفاده شده است.نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین ابعاد برون گرایی -درون گرایی، اشتیاق به تجارب تازه و بعد وظیفه شناسی با کیفیت زندگی کاری مدیران رابطه ی مستقیم و معناداری وجود دارد ولی بین ابعاد ویژگی های شخصیتی مدیران و مهارتهای شغلی رابطه معناداری وجود ندارد .بین بعد روان نژندی با مهارتهای ادراکی و بعد اشتیاق به تجارب تازه با مهارتهای فنی رابطه معناداری وجود دارد .نتایج آزمون f نشان داد مهارتهای شغلی و کیفیت زندگی کاری مدیران با توجه به تحصیلات یکسان می باشد .
واژه های کلیدی :ویژگی های شخصیتی، مهارتهای شغلی، کیفیت زندگی کاری، مدیران آموزشی. *دانشیار دانشگاه سیستان وبلوچستان رشته روانشناسی **دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی واحد علوم تحقیقات زاهدان
-مقدمه
قرن بیست و یکم را قرن مدیریت نامیده اند چرا که سرعت، قدرت عمل و انبوه بودن فرآورده های انسانی و صنعتی، نیاز به نیروی هماهنگ کننده متفکر و فرزانه ی موسوم به مدیریت دارد .اگر مدیران آموزشی یک جامعه دارای دانش و مهارتهای کافی باشند، بدون تردید نظام آموزشی نیز از اثربخشی، کارآیی و اعتبار بالایی برخوردار خواهد بود. [1]لوین - Lawin - می گوید :مدیرانی که شخصیت برون گرا دارند عمدتاً اشخاص اجتماعی و خوش برخوردند که در ایجاد رواب مؤثر انسانی با کارکنان، زیردستان و مشتریان موفق اند و همسو و هماهنگ با اقتضای جهان بیرونی زندگی می کنند. [2]میچل - Michel - معتقد است درون گراها وقایع و حوادث را معلول رفتار خود می دانند و از کار خود راضی ترند و در مدیریت شیوه مدیریت مشارکتی را ترجیح می دهند اما برون گراها رویدادها و حوادث را ناشی از بخت و اقبال می دانند و سبک آمرانه را ترجیح می دهند[3]جورج - Gorge - با مرور نتایج برخی تحقیقات می گوید :درون گراها در بهسازی شیوه های سازش مندی خود در مواجهه و تقابل با وقایع استرس زا از تطبیق پذیری بیشتری برخوردارند در صورتی که از برون گراها چنین انعطاف پذیری هایی مشاهده نگردیده است. [4]
نتایج تحقیق اعتباریان و خلیلی در زمینه ی« رابطه ی کیفیت زندگی کاری و ابعاد آن با جامعه پذیری سازمانی »نشان می دهد که بین کیفیت زندگی کاری و تمامی ابعاد آن شامل پرداخت منصفانه و کافی، محی امن، ایجاد فرصت رشد، نقش قانون و قانون گرایی، فضای کلی زندگی کاری مدیران و انسجام اجتماعی با جامعه پذیری سازمانی رابطه ی مستقیم و معناداری وجود دارد. [5]نادریان جهرمی و امیر حسینی در تحقیقی تحت عنوان بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی و دموگرافیکی مدیران ورزشی با مهارتهای شغلی آنان به این نتایج دست یافتند که ویژگی شخصیتی درونگرایی مدیران با مهارتهای مدیران ادراکی و فنی ارتباط معنادار دارد و ویژگی شخصیتی برونگرایی مدیران نیز با مهارتهای انسانی ارتباط معنادار دارد. [6]آملی پژوهشی با عنوان« بررسی رابطه کیفیت زندگی کاری کارکنان با عملکرد مدیران دانشگاه آزاد اسلامی رودهن انجام داد که نتایج تحقیق وی عبارتند از:
1 - میان کیفیت زندگی کارکنان با عملکرد مدیران همبستگی معناداری وجود دارد.
2 - میان آموزش ضمن خدمت، مشارکت کارکنان در امر تصمیم گیری، پرداخت منصفانه، امنیت شغلی، با عملکرد مدیران همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. [7]
بریک و مونت - Break & Mont - نتایج بیش از 200 تحقیق درمورد عملکرد شغلی در مشاغل مختلف را بررسی کردند و نتایج زیر بدست آمد .آنها پیش بینی کردند دو بعد مسئولیت پذیری و ثبات هیجانی شاخصهای معتبری برای پیش بینی میزان عملکرد شغلی در تمام مشاغل و در تمامی معیارهای شغلی است .آنان معتقدند که تجربه پذیری با میزان مهارت آموزی ارتباط دارد. [8]جناآبادی و ناستی زایی در تحقیقی تحت عنوان« کیفیت زندگی پرسنل مرکز آموزشی، درمانی و تحقیقاتی روانپزشکی بهاران زاهدان »به این نتیجه رسیدند که بین کیفیت زندگی پرسنل بر اساس متغیرهای جنسیت، تأهل، پست اجرایی، سطح تحصیلات، سنوات خدمت و وضعیت استخدامی به غیر از متغیر پست اجرایی تفاوت معناداری مشاهده نشد. [9]با توجه به مراتب فوق، هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین ویژگی های شخصیتی با مهارتهای شغلی وکیفیت زندگی کاری مدیران مقطع متوسطه است .بر این اساس سئوالات پژوهشی زیر مطرح و بررسی شده اند:
1.آیا بین ابعاد ویژگی های شخصیتی با مهارتهای شغلی و کیفیت زندگی مدیران آموزشی مدارس رابطه وجود دارد؟
2.آیا بین ابعاد ویژگی های شخصیتی و ابعاد مهارتهای شغلی مدیران مدارس رابطه معناداری وجود دارد؟
3.آیا بین ابعاد مهارتهای شغلی و کیفیت زندگی کاری مدیران مدارس رابطه معناداری وجود دارد؟
4.آیا بین مهارتهای شغلی و کیفیت زندگی کاری با متغیرهای دموگرافیکی مدیران آموزشی تفاوت وجود دارد؟
روش
تحقیق حاضر از انواع تحقیقات توصیفی بوده، در آن از روش همبستگی استفاده شده است .جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه مدیران آموزشی زن و مرد مدارس مقطع متوسطه شهر زاهدان می باشد . در این تحقیق از روش سرشماری استفاده شده است که حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 84 نفر در نظر گرفته شده و تجزیه و تحلیل اطلاعات بر اساس 84 پرسشنامه مربوط به 45 مدیر مرد و 39 مدیر زن انجام گردید.
ابزار
برای گردآوری داده های لازم از ابزار پرسشنامه استفاده شده که شامل موارد زیر است:
1.پرسشنامه ویژگی های شخصیتی نئو 60 سئوالی، پرسشنامه مزبور دارای 60 سئوال و از نوع نگرش سنج پنج گزینه ای مقیاس لیکرت است .این پرسشنامه شامل 5 ُبعد، شامل :روان نژندی، برون گرایی -درون گرایی، اشتیاق به تجارب تازه، توافق پذیری و وظیفه شناسی است.
2.پرسشنامه سنجش کیفیت زندگی WHOQOL-BREF: این پرسشنامه 26 سئوالی با مقیاس لیکرت 5 گزینه ای از - بسیار کم تا بسیار زیاد - می باشد .نمره گذاری سئوالات بدین صورت است که اگر آزمودنی گزینه بسیار زیاد را انتخاب کند نمره «5» گزینه زیاد نمره «4» و گزینه نه زیاد نه کم «3»، گزینه کم «2» بسیار کم نمره «1» را می گیرد. [10]برای سنجش مهارتهای شغلی نیز از پرسشنامه مهارتهای شغلی مدیران [11] 30 سئوال استفاده شده است .این پرسشنامه 30 سئوالی با مقیاس لیکرت 5 گزینه ای از خیلی کم تا خیلی زیاد می باشد.گزینه خیلی زیاد نمره 5 و گزینه خیلی کم نمره 1 را در بر می گیرد .که کل سئوالات این پرسشنامه حوزه ادراکی -انسانی و حوزه مهارتهای فنی را می سنجد.نتایج حاصل از پایایی پرسشنامه های این مقاله که با آلفای کرونباخ بدست آمده به شرح جدول زیر است:
