بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی و عملکرد تحصیلی با تاکید بر نقش واسطه ای سبک های یادگیری دانشجویان تربیت بدنی مرودشت می باشد. تحقیق حاضر از نوع تحقیقات توصیفی و همبستگی است. بدین منظور تعداد 279 دانشجو از بین تمامی دانشجویان تربیت بدنی مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 1393-94 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده و با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شدند و پرسشنامه شخصیتی پنج عاملی - 1995 - NEOPI-FF و پرسشنامه سبک های یادگیری کلب - 1985 - را تکمیل نمودند.
ضمن اینکه معدل پایان ترم آنها، به عنوان عملکرد تحصیلی گردآوری شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از برای تجزیه و تحلیل دادهها از شاخصهای آمار توصیفی و روش تحلیل مسیر بوسیله نرمافزار LisreL استفاده گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که رابطه ویژگی های شخصیتی بر عملکرد تحصیلی دانشجویان تربیت بدنی با نقش واسطه ای سبک های یادگیری معنی دار می باشد - . - P 0/05 همچنین نتایج نشان داد که سبک یادگیری انطباق یابنده و ویژگی شخصیتی با وجدان بودن بیشترین اثر را بر عملکرد تحصیلی دارند .
مقدمه
با کمی تأمل در این مورد روشن می شود که آموزش و یادگیری در عصر حاضر با در نظر گرفتن سبک های یادگیری که محدود به برنامه های از پیش تعیین شده نیست، یگانگی و فردیت فراگیران را مورد توجه قرار می دهد. سبک های یادگیری توجیه کننده بسیاری از تفاوت های فردی است و برای درک تفاوت های فردی بایستی به دنبال چگونگی شکل گیری این سبک ها بود - کوماراجو و همکاران ، . - 2011 به باور کلب - 1984 - ، سبک شیوه ای است برای یادگیری، شناخت و تفکر . سبک با توانایی فراگیر برابر نیست بلکه روشی است که بوسیله ی آن می توان توانایی های خود را به کار برد.
همان گونه که توانایی فرد در زندگی بسیار مهم است، شناخت سبک های یادگیری نیز دارای اهمیت است. بسیاری از نظریه پردازان یادگیری معتقدند که سبک یادگیری باید با سبک آموزش منطبق باشد تا حداکثر موفقیت در یادگیرندگان بدست آید چرا که تناسب تدریس مدرس با سبک یادگیری فراگیران باعث تقویت انگیزه یادگیری و نیز پیشرفت تحصیلی می گردد. در واقع سبک یادگیری، شاخص عملکرد هر فردی در پردازش و دریافت اطلاعات به شیوه ی خاصی است که بویژه در حیطه ی یادگیری نمود دارد.
بیشتر تئوری پردازان سبک های یادگیری موافقند که این صفات قابل مشاهده، بسیار باثبات می باشند که در موقعیت های خاص یادگیری بکار می روند. بر اساس نظریه ی کلب، یادگیری یک فرایند چهار مرحله ای و شامل تجربه عینی، مشاهده ی تأملی، مفهوم سازی انتزاعی و آزمایشگری فعال است که در ترکیب با هم چهار سبک یادگیری واگرا، هم گرا، جذب کننده و انطباق پذیر را تشکیل می دهند - تابع بردبار، . - 1391 افرادی که از سبک یادگیری واگرا استفاده می کنند، افرادی مبتکر و دارای قوه تخیل قوی هستند.
این افراد در انتشار افکار خود، عملکرد بسیار خوبی دارند، با دیگران تعامل داشته و از زوایای مختلف به یک تجربه یا رویداد می نگرند. یکی از نقاط ضعف فراگیران واگرا آن است که آنهامعمولاً به سختی انتخاب نموده در حفظ تمرکز بر یک کار دچار مشکل هستند. همچنین افرادی که از سبک یادگیری همگرا استفاده می کنند، افرادی دارای ایده های کاربردی بوده، حلال مسائل و تصمیم گیر هستند. آنها ترجیح می دهند به جای افراد با اشیاء کار کنند و تمایل به گرفتن تصمیمات سریع دارند.
افراد استفاده کننده از سبک یادگیری جذب کننده اگر چه همه ایده هایشان عملی نیست لیکن می توانند مدل ها و نظریه هایی در مورد تجارب واقعی خود خلق نمایند. آنها ترجیح می دهند از طریق مطالعه، شنیدن، مشاهده و بازتاب دادن در یادگیری شرکت نمایند - سیف، . - 1386 کلب اظهار می نماید که در هنگام توضیح نحوه کاربرد این مدل برای یادگیری باید به این نکته توجه نمود که همه ی افراد دارای مهارت یکسان در بکارگیری هر یک از این چهار سبک یادگیری نیستند. هیچکدام از این سبک ها بر دیگری برتری نداشته و هیچ یکمستقیماً با هوش یا عملکرد بالاتر و بهتر در ارتباط نیستند. شناسایی سبک های یادگیری افراد به راحتی آنها را قادر می نماید تا نقاط ضعف و قوت یادگیری شخصی خود را دریابد - ناتالیانیس ،. - 2010ا
مک کری و کاستا - 1990 - ویژگی های شخصیتی را با پنج عامل عمده تعریف می کند. این پنج عامل شامل روان رنجور خویی، برونگرایی، انعطاف پذیری، دلپذیر بودن و مسئولیت پذیر بودن می باشند. روان رنجور خویی به صورت یک تمایل کلی به گسترش اطلاعات منفی، ایده های غیر منطقی و درگیری با اعمال تکانشی تعریف می شود. برون گرایی، به صورت یک تمایل کلی به ابراز وجود، پویا بودن و انجام اعمال اجتماعی تعریف می شود. این افراد هیجان پذیر، تحریک پذیر و خوش مشرب هستند.
انعطاف پذیری با تمایل کلی به گسترش اطلاعات جدید، داشتن تفکر واگرا و ارزش های غیر معمول تعریف می شود. ضمن اینکه دلپذیر بودن به صورت تمایل کلی به داشتن احساسات نوع دوستانه، اعتماد به دیگران و همراهی و موافقت با آن ها تعریف می شود. در نهایت، مسئولیت پذیر بودن، تمایل کلی به داشتن رفتار و شناخت هدفمند، اراده ی قوی و مصمم بودن تعریف می شود - کاستا و مک کری، . - 1990 در رابطه با تعامل شخصیت و سبک های یادگیری، تحقیقات نشان می دهد که افراد با ویژگی های شخصیتی متفاوت، سبک یادگیری متفاوتی دارند،مثلاَ برونگراهای احساسی، عملکرد بهتری در آموزش مجازی دارند.
همچنین نتایج پژوهش نشان می دهد یادگیرندگانی که دارای سبک یادگیری جذب کننده و هم گرا هستند، در یادگیری الکترونیکی پیشرفت بالاتری دارند. سبک جذب کننده و واگرا باعث بهبود میانگین نمره کلاس می گردد - کچل، . - 1999 همچنین کوماراجو - 2011 - رابطه ویژگی های شخصیتی، سبک های یادگیری و موفقیت تحصیلی را بررسی نمودند. نتایج نشان داد که ویژگی هایشخصیتیِ با وجدان بودن و موافق بودن با چهار سبک یادگیری، همبستگی مثبت داشته، اما ویژگی های روان رنجور خویی با چهار سبک یادگیری همبستگی منفی دارند - کوماراجو، . - 2011 بنابراین، با توجه به نتایج ضد و نقیض، و همچنین بنابر اهمیت بسیار زیاد عملکرد تحصیلی، در این جا محقق در نظر دارد تا با ارائه ی یک مدل علمی، که در نمودار زیر ارائه شده است، به تعیین ارتباط پنج عامل عمده ی شخصیت و عملکرد تحصیلی با تاکید بر نقش واسطه ای چهار سبک یادگیری بپردازد.
نتایج مطالعه مورادیان و نزلک - 1995 - نیز حاکی از آن است که آلفای کرونباخ روان رنجور خویی، برون گرایی، گشودگی، موافق بودن و با وجدان بودن به ترتیب عبارت از 0/84، 0/76، 0/75، 0/74، 0/83 می باشد. پرسشنامه NEO-FFI در ایران توسط گروسی - 1377 - و کیامهر - 1381 - هنجار یابی شده است. پایایی این پرسشنامه با استفاده از روش آزمون - آزمون مجدد در مورد 208 نفر از دانشجویان به فاصله ی 3 ماه به ترتیب 0/83، 0/77، 0/75، 0/80، 0/79، برای عوامل رنجور خویی، برون گرایی، انعطاف پذیری، توافق و وجدانی بودن بدست آمده است.
همچنین پایایی پرسشنامه سبک های یادگاری نیز توسط کلب - 1985 - با استفاده از آلفا کرونباخ بدست آمده است که میزان پایایی سبک های یادگیری از 0/73 تا 0/82 گزارش داده است. همچنین در ایران نیز حسینی لرگانی - 1377 - و کیامهر - 1381 - ، از طریق تحلیل عوامل داده ها، روایی آزمون را تایید کرده اند. لرگانی - 1377 - پایایی سبک های یادگیری را بین 0/64 تا 0/76 گزارش نموده است. در نهایت، جهت تجزیه و تحلیل استنباطی داده ها از روش تحلیل مسیر استفاده شد. لازم به ذکر است که برای تجزیه و تحلیل داده ها برای تجزیه و تحلیل دادهها از روش تحلیل مسیر بوسیله نرمافزار Lisrel استفاده گردید و آزمون فرضیه ها در سطح 0/05 مورد بررسی قرار می گیرد.
