بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطهی سبکهای شخصیتی و سبکهای یادگیری با عملکرد تحصیلی دانش آموزان منطقه3 تهران است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان سال چهارم دبیرستان مدارس دولتی می باشد که از نمونه گیری تصادفی ساده برای انتخاب نمونه استفاده شد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی است، که اطلاعات از طریق پرسشنامههای هنجار شده؛ سبکهای یادگیری کلب و ویژگی شخصیتی نئو جمع آوری شد. برای تجزیه وتحلیل دادهها از آمار توصیفی؛ میانگین، انحراف استاندارد و آمار استنباطی؛ آزمون همبستگی پیرسون، با نرم افزار Spss استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که ویژگیهای شخصیتی و سبکهای یادگیری همبستگی بالایی با عملکرد تحصیلی دانشآموزان دارد.
مقدمه
میزان پیشرفت تحصیلی و افت آن یکی از ملاک های کارایی نظام آموزشی است. بنابراین تحلیل این عوامل و تجسس در علل موجود آن یکی از اساسی ترین موضوعات تحقیقاتی و پژوهشی در نظام آموزش و پرورش و آموزش عالی است از طرفی دیگر پیشرفت تحصیلی به عنوان یکی از متغیرهای وابسته مورد توجه قرار گرفته است. یادگیری و پیشرفت تحصیلی در گرو عوامل بیشمار و مجموعهای از فرایندهایی است که به سادگی قابل تشخیص و کنترل نمیباشند. عوامل مربوط به خانواده، همسالان، محیط مدرسه و جامعه هر یک در زمره عوامل مولد و مستعد کننده عملکرد تحصیلی دانش آموز و دانشجو می باشد.
بنابراین برای تحلیل و بررسی عواملی که باعث موفقیت تحصیلی می شود شبکه ای از تأثیر و تأثرات قابل طرح است که به سادگی قابل تفکیک نبوده و لزوما نوعی همه جانبه نگری را طلب مینماید - پورشافعی، . - 1375 به نظر آیزنگ، شخصیت انسان تشکیلاتی دارد با ترتیب اولویتها، تیپ ها که در سطح بسیار عمومی و کلی مطرح هستند. و شلدون صفات یا ویژگی های شخصیت را در مجموع ثابت میدانست، یعنی از موقعیتی به موقعیت دیگر ثابت و بدون تغییر میماند - شولتز، . - 1998 در این پژوهش، مراد از ویژگی های شخصیتی، الگوی عامل های شخصیتی پنج بزرگ است که پنج ویژگی عمده شخصیت را شامل میشود.
این ویژگی ها عبارتاند از: نوروزگرایی، برونگرایی، تجربه پذیری، همسازی و وظیفه شناسی. در این بخش هر یک از این عوامل توضیح داده شده و یک تعریف اساسی از عوامل ارائه میشود: نوروزگرایی - - N؛ افراد با نوروزگرایی بالا، به صورت هیجانی واکنش نشان می دهند آنها به رویدادهایی که بر اکثر مردم تأثیر چندانی ندارد به طور هیجانی پاسخ داده و واکنش شدیدتری نسبت به افراد عادی دارند - جواهری، . - 1380 برونگرایی - - E؛کتل عامل برونگرایی را در زمره »محتاط در مقابل بیرون رفتن« قرار داد - پروین، . - 1989 تجربه پذیری - O - ؛ اشخاص تجربه پذیر هم درباره دنیای درونی و هم درباره دنیای بیرونی کنجکاو هستند و زندگانی آنها از لحاظ تجربه غنی است و تمایل به پذیرش عقاید جدید و ارزشهای متعارف بوده و بیشتر و عمیق تر از اشخاص غیر گشوده هیجان های مثبت و منفی را تجربه میکنند - گروسی، . - 1377 همسازی - - A؛ خوشایندی تفاوت های فردی در رابطه با همکاری و سازگاری اجتماعی را منعکس می کند.
یک فرد همسازاساساً نوع دوست است - گروسی، . - 1377 وظیفه شناسی - C - ؛ افراد وظیفه شناس هدفمند، با اراده و مصمم، زحمت کش، بلند همت و جدی هستند. آنها در مواجهه با مشکلات دقیق و کامل، دارای پشتکار و شایستگی جسمانی هستند - گروسی، . - 1377 یکی از متغیرهای یادگیری افراد که در عین حال ارتباط کمی را با ضریب هوشی نشان میدهد، سبک یادگیری افراد است. سبکهای یادگیری به عنوان مکمل رفتار ورودی یادگیرندگان به کار میروند و عامل موثری در یادگیری فرض شده است - سیف، . - 1389 دیوید کلب سبک های یادگیری را این گونه تعریف می کند: سبک یادگیری عبارتست از راه های متفاوتی که افراد برای یادگیری خود به کار می برند - کلب، . - 2005 دمبو - 1994 - تفاوتهای فردی که موقعیت یادگیری را تحت تاثیر قرار میدهد سبک یادگیری مینامد. کلب سبک یادگیری را در چهار سبک واگرا، همگرا، جذب کننده، انطباق یابنده در قالب چهار دسته عوامل متفاوت زیر تقسیم بندی کرده است:
-توانایی تجربه عینی: یادگیرنده مشتری بر احساس و توانایهای خود متکی است.
- توانایی مشاهده انعکاس: یادگیرنده موقعیتها و اندیشهها را از زوایای مختلف درک میکند.
- توانایی مفهوم سازی انتزاعی: یادگیرنده از منطق و اندیشه بیشتری استفاده میکند.
-توانایی آزمایش نمودن فعال: یادگیرنده از راه انجام دادن کارها به یادگیری دست مییابد.
سرچمی و حسینی - 1383 - نشان داد که اکثر آزمودنی ها تحقیق دارای سبک یادگیری »جذب کننده« و در درجه دوم »همگرا« هستند. همچنین ارتباط معناداری بین سبک یادگیری چهارگانه و معدل نمرات »پیشرفت تحصیلی« آزمودنیها مشاهده نشد. صفری و بذر افشان - 1388 - نشان داد که بین »سبکهای یادگیری« گوناگون و »پیشرفت تحصیلی« دانش آموزن رابطه معنادار وجود ندارد. در فرض دوم تحقیق، محقق نشان داد که »سبکهای یادگیری« در دانشآموزان رشتههای گوناگون تحصیلی - علوم انسانی، علوم تجربی و ریاضی - تفاوت معناداری وجود دارد.
همچنین نتایج نشان داد که بین دختران و پسران در »سبکهای یادگیری« تفاوت معناداری وجود ندارد. کان - - 2009 در مقالهای در دانشگاه ماگلا ترکیه پرداخت که نتایج مطالعه فوق نشان داد نزدیک به نیمی از دانشجویان سبک یادگیری »جذب کننده« داشتند و بقیه دانشجویان به ترتیب سبکهای یادگیری »همگرا«، »واگرا« و »انطباقیابنده« داشتند. بین سبکهای یادگیری دانشجویان و پیشرفت تحصیلیشان همبستگی معناداری وجود نداشت.
بوساتو و همکاران - - 1998 در تحقیقی که روی 900 نفر از دانشجویان دانشگاه آمستردام هلند، در زمینه رابطه ویژگیهای شخصیتی و انگیزه پیشرفت با سبکهای یادگیری انجام دادند ، به نتایج زیر رسیدند: ویژگی شخصیتی برونگرایی با سبک های یادگیری معنی مداری، بازآفرینی مداری و کاربرد مداری، رابطه مثبت دارد. منصوری - - 1379 در تحقیقی به مقایسه سبک های یادگیری دانش آموزان از لحاظ ویژگی های شخصیتی و پیشرفت تحصیلی پرداخت و نتایج زیر را به دست آورد: بین سبک های یادگیری - تجربه عینی، مشاهده تأملی، تفکر انتزاعی و آزمایشگری فعال - با پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت و بین سبک-های مختلف یادگیری دانش آموزان با پیشرفت تحصیلی آن ها تفاوت معنی داری وجود دارد.
محمدزاده - - 1384 در تحقیقی به مقایسه دانشجویان دارای سبک های یادگیری مختلف از لحاظ ویژگی های شخصیتی، انگیزه پیشرفت و عملکرد تحصیلی پرداخت. نتایج وی نشان داد که بین سبکهای یادگیری و ویژگیهای شخصیتی دانشجویان با عملکرد تحصیلی آن ها تفاوت معناداری وجود دارد. با توجه به مبانی نظری و تجربی ارائه شده، این تحقیق در صدد است به این سوالات پاسخ دهد:
- آیا بین سبکهای یادگیری و عملکرد تحصیلی دانشآموزان رابطه وجود دارد؟
- آیا بین ویژگیهای شخصیتی و عملکرد تحصیلی دانشآموزان رابطه وجود دارد؟
روش
روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی میباشد. دراین نوع پژوهش، پژوهشگر با مطالعه نتایج به دنبال کشف و بررسی روابط بین متغیرها است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه دانشآموزان سال چهارم دبیرستان دولتی منطقه 3 تهران، در سال تحصیلی 1392 -93میباشد. نمونه تحقیق شامل 84 نفر از این دانشآموزان است که به روش نمونهگیری تصادفی ساده از بین جامعه آماری انتخاب شدند.
پرسشنامه سبکهای یادگیری کلب: این پرسشنامه را کلب در 1985 تدوین کرد. در چند سال اخیر این پرسشنامه در پژوهشهای روانشناسی پرورشی و یادگیری به خصوص برای تشخیص سبکهای یادگیری به طور مکرر مورد استفاده قرار گرفته است. این پرسشنامه سبکهای یادگیری افراد را در دو بعد تجربه عینی مفهوم سازی انتزاعی و مشاهد ه تأملی-آزمایشگری فعال، مورد سنجش قرار میدهد و از ترکیب این ابعاد چهار سبک یادگیری همگرا، واگرا، جذبکننده و انطباق-یابنده به دست میآید.
