بخشی از مقاله
چکیده
زندگی زناشویی و در نتیجه کاهش طلاق را نشان داده است[11] چرا که با گسترش روابط و سرمایه اجتماعی یاس اجتماعی، احساس عجز و احساس تنهایی کاهش می یابد[7]و می تواند بسیاری از معضلات اجتماعی موجود در شهر از جمله تنش های و برخوردها ی خانوادگی را کاهش داده و از این طریق به بهبود کیفیت زندگی کمک نماید. علی القاعده این شرایط در شهرهای کوچک که هنوز ارتباطات چهره به چهره بسیار گسترده بوده و نظارت های اجتماعی در حد وسیعی اعمال می گردد، باید نمود بیشتری داشته باشد. اما واقعیت های مورد مشاهده در سطح جامعه این فرض را رد می کند.
به همین دلیل سوالات متعددی در این ارتباط مطرح می شود که برخی از آنها عبارتند آیا سرمایه اجتماعی می تواند در استواری پیوندهای زناشویی در مناطق شهری موثر باشد؟ آیا در این ارتباط تحقیقات لازم به وقوع پیوسته است؟ این وضعیت در شهرهای کوچک و شبه روستایی همچون فردوس چگونه است؟ و.... این سوالات و سوالاتی از ای ن دست ضرورت انجام تحقیق کنونی را مطرح نمود.
به همین دلیل بررسی کنونی سعی دارد نشان دهد که آیا سرمایه اجتماعی همانطور که در سایر ابعاد زندگی اجتماعی و فردی اثر گذار است در ارتباط با زندگی زناشویی موثر می باشد و یا خیر. این مهم از آن جهت اهمیت دارد که در ارتباط با سرمایه اجتماعی که هم اکنون به یکی از مفاهیمی اصلی در مباحث توسعه و کیفیت زندگی تبدیل شده است[8]و می تواند در بسیاری از ابعاد زندگی و از جمله بهبود کیفیت زندگی نیز اثر گذار باشد،، بررسی جامعی به انجام نرسیده است.
روش تحقیق در این بررسی از نوع توصیفی و تحلیلی است و به دنبال اهداف
کاربردی می باشد. به این منظور نمونه ای به حجم 300 نفر در قالب دو گروه مرد و زن مورد بررسی قرار گرفتند.. برای تعیین اعتبار و دقت پرسشنامه ها با پیش آزمونی در حد 10 درصد از نمونه واقعی، این ابزار تعیین اعتبار شد. بر اساس این بررسی و طبق نظر متخصصان مربوطه روایی پرسشنامه ها مورد تایید قرار گرفته و با توجه به ضریب آلفای کرونباخ بیش از 0/77 پایایی پرسشنامه در حدی به دست آمد که نتایج مورد نیاز را در اختیار قرار دهد - جدول شماره . - 1
علاوه بر آن و پیش از اجرای تحلیل عاملی به منظور بررسی کفایت حجم نمونه و رد فرضیه صفر، آزمون کرویت بارتلبت KMO مبنی بر درست بودن ماتریس مورد استفاده قرار گرفت که این مقدار برای تحقیق حاضر 0/845 به دست آمد. در این تحقیق مجموعا هفت فرضیه مطرح شد که در طی تحقیق به آنها اشاره شده و مورد آزمون قرار می گیرد. در بررسی پیشینه تحقیق قریب به 80 ماخذ مختلف مورد بررسی و نقد قرار گرفت و بر این اساس مدل مفهومی تحقیق کنونی به شکل نمودار شماره 1 تعیین شد.
سرمایه اجتماعی:
✓ میزان قابلیت اعتماد
✓ سطح سواد سیاسی و اجتماعی
✓ هنجارهای مرسوم
✓ مشارکت در شبکههای اجتماعی
رضایت از زندگی زناشویی:
✓ تحقق منزلت افراد در خانواده
✓ میزان احترام و همکاری
✓ خود شکوفایی و تعالی فردی
✓ سطح امنیت و پایداری رابطه
عوامل فردی و زمینهای:
✓ سن
✓ سن هنگام ازدواج
✓ نوع انتخاب محل زندگی
✓ تحصیلات
بحث و نتایج مشخصات جمعیتی شناختی نمونه مورد بررسی نشان می دهد که نسبت مردان و زنان برابر است. میانگین مدت اقامت در شهرزنان 20 و مردان 26.3 سال و میانگین سن زنان 27 و مردان 36 سال بوده است. 39 در صد از پاسخگویان زن خودشان همسرشان را انتخاب کرده و این میزان برای مردان 25 درصد بوده است. تحصیلات 16 درصد از همسران پاسخگویان زن بیسواد و 19 درصد ابتدایی و29درصد دیپلم و لیسانس و 24 درصد فوق لیسانس و بالاتر بودند.
در بین مردان 25 درصد دیپلم و 54 درصد فوق دیپلم و لیسانس و 20 درصد فوق لیسانس و بالاتر بودند. 38درصد از پاسخگویان زن شغل همسرشان کارمند و 30 درصد آزاد و 30 درصد کارگر بودند و در بین مردان 27 درصد کارمند و 40 درصد آزاد و 32 درصد خانه دار بودند . 78 درصد از پاسخگویان مرد، شغل همسرشان کارمند 4درصد شغل آزاد و 3 درصد مدیر و 2درصد کارگر و 7 درصد درآمد بدون کار و 5درصد بیکار و2 درصد نظامی اعلام شده است. مطابق داده های موجود میانگین رضایت از زندگی - متغیر وابسته - 25درصد اعلام شده است.
در متغیر سرمایه اجتماعی شناختی درون گروهی - شامل مولفههای اعتماد و تعهد و صمیمیت و مهارت های ارتباطی و حل تضادها و عملکرد ارتباطی - میانگین 51 درصد و سرمایه اجتماعی ساختی درون گروهی - شامل مولفه-های مدت زمان حضور همسر در منزل و گفتگو بین آنها و تفریح و سرگرمی - میانگین 53 درصد تعیین شده است. میانگین منزلت خانوادگی نیز 5.2 درصد می باشد - جدول . - 2
در بخش آمار استنباطی مشخص شد که هر چه بر سرمایه اجتماعی افزوده شود، رضایت از زندگی نیز افزایش پیدا می-کند - همبستگی مثبت و معنادار - و چون ارزش پی به دست آمده در آزمون مربوط به متغیرهای درون گروهی شناختی کوچکتر از 0.05 است، بنابراین بین این متغیرها و میزان رضایت رابطه وجود دارد. بدین معنی که هرچه اعتماد و تعهد و صمیمیت و مهارتهای ارتباطی در بین زوجین افزایش یابد، میزان رضایت نیز افزایش می یابد. ارزش پی در آزمون متغیرهای درون گروهی ساختی - کوچکتر از - 0.05 نشان می دهد که این متغیر با رضایت از زندگی رابطه دارد.
رابطه مثبت بین سرمایه اجتماعی ساختی و میزان رضایت نشان می دهد که با حل تضاد ها و عملکرد ارتباطی، میزان رضایت بهبود مییابد. در متغیرهای زمینه ای مشخص شد که بین تحصیلات همسر و شغل وی و مدت اقامت در شهربا رضایت از زندگی رابطه وجود دارد، ولی بین متغیرهای دیگر - مسکن، طریقه انتخاب محل زندگی و افراد همزیست - رابطه وجود ندارد. برای مقایسه میانگینها در متغیر های دو گزینه ای از آزمون تی استفاده شد.
نتایج نشان داد که میانگین رضایت در زنان و مردان متفاوت و سازگاری بین آنها در یک سطح نیست و میزان سرمایه اجتماعی در زنان کمتر از مردان است - جدول . - 3 برای بررسی میزان رضایت در طبقات متغیرهای زمینه ای از آزمون f استفاده شد. متغیرهایی که مورد مقایسه قرار گرفتند عبارت بودند از :تحصیلات فرد، سن، سن ازدواج، شغل، شغل همسر و شیوه انتخاب محل زندگی؛ نتایج نشان داد که بین متغیرهای زمینه ای و رضایت رابطه وجود دارد - جدول . - 4
