بخشی از مقاله
چکیده
بهره وری به ویژه بهره وری منابع انسانی که از ضرورت های رشد و توسعه ی هر جامعه وسازمان محسوب می شود؛ صرفاً از طریق افزایش حقوق و مزایا و امکانات رفاهی به دست نمی آید. بلکه بهره ور کردن انسان هابه ایجاد رضایت و افزایش رضایت شغلی بستگی دارد. تحقیق حاضر از نظر روش توصیفی - همبستگی می باشد ؛ هدف پژوهش بررسی رابطه ی رضایت شغلی - مدل پوال ای اسپکتر - بوسیله ی پرسشنامه ی35سؤالی و بهره وری نیروی انسانی - مدل آچیو - بوسیله ی پرسشنامه ی 25سؤالی می باشد؛ براین اساس یک فرضیه ی اصلی و فرضیه ی فرعی طراحی گردید. جامعه ی آماری کارکنان بخش تولید کارخانه نساجی بروجرد - - N=720 که نمونه ی 250 نفری از آن به طریق تصادفی ساده انتخاب شد. بین شاخص های رضایت شغلی،ترفیع با میانگین 3/77 در بالاترین وضعیت ومحیط کار با میانگین 3/16 درپایین ترین وضعیت قرار دارند. همه ی مؤلفه های رضایت شغلی با بهره وری نیروی انسانی رابطه ی مثبت و معنا داری دارند؛و در نهایت رضایت شغلی با ضریب همبستگی ./574 و p<0/001 با بهره وری نیروی انسانی همبستگی مثبت و معناداری نشان می دهد. بین رضایت شغلی و بهره وری نیروی انسانی رابطه ی مثبت وجود دارد. هم چنین بین همه ی مؤلفه های رضایت شغلی - حقوق و مزایا، پاداش، مشارکت، ترفیع، محیط کار - با بهره وری نیروی انسانی رابطه ی مثبت وجود دارد.
کلید واژه ها: رضایت شغلی، مدل پوال ای اسپکتر ، بهره وری نیروی انسانی، مدل آچیو
مقدمه
رضایت شغلی به حد وسعتی تعریف میشود که در آن حد افراد از شغلشان راضیهستند یا آنها در مورد جوانب متفاوت از شغلشان چه احساسیدارند و متغیرهائیکه به طورمثبت بر رضایتشغلی تاثیر می گذارند عبارتند از اشتغال بکار، حقوق، تفویض اختیار ومهارتهائی که موردنیاز می باشند.[1] رضایت شغلی باعث می شود بهره وری فرد افزایش یابد، فرد نسبت به سازمان متعهد شود، سلامت فیزیکی و ذهنی فرد تضمین شود، روحیه فرد افزایش یابد، از زندگی راضی باشد و مهارتهای جدید شغلی را به سرعت آموزش ببیند.[2] امروزه تمامی صاحب نظران و اندیشمندان بر اهمیت و نقش نیروی انسانی به عنوان عامل توسعه در کشور واقف بوده و بر آن تأکید دارند. به طوری که منابع انسانی،عامل اصلی خدمت،بقاء و موفقیت سازمان ها شناخته شده است. بهرهوری از عواملی است که دوام و بقای سازمان ها را در دنیای پر رقابت فعلی تضمین میکند. بهره وری مطلوب با تغییر ساختارها، اضافه کردن تکنولوژی، تدوین دستور کار و صدور بخشنامه حاصل نمی شود؛بلکه انسان محور هر نوع بهرهوری فردی و اجتماعی و سازمانی است. بنابراین باید بیشترین توجه و برنامهریزی در بهرهوری سازمانی متوجه عوامل انسانی بشود.[3] یکی از گام های اساسی در جهت بالا بردن بهره وری،شناخت علل و عواملی نظیر رضایت شغلی،کیفیت زندگی کاری،ساختار سازمانی و فرهنگ سازمانی می باشد.
.2 اهداف مشخص تحقیق
-1 درک و شناخت بهتر رابطه رضایت شغلی و هر یک از اجزای آن با بهره وری نیروی انسانی در کارخانه نساجی بروجرد.
- 2 بررسی وضعیت رضایت شغلی کارکنان با بهره وری نیروی انسانی در کارخانه نساجی بروجرد.
.3 سؤالات تحقیق
-1 آیا بین حقوق و مزایا با بهره وری نیروی انسانی در کارخانه نساجی بروجرد رابطه وجود دارد؟ -2 آیا بین پاداش با بهره وری نیروی انسانی در کارخانه نساجی بروجرد رابطه وجود دارد؟
-3 آیا بین مشارکت با بهره وری نیروی انسانی در کارخانه نساجی بروجرد رابطه وجود دارد؟ -4 آیا بین ترفیع با بهره وری نیروی انسانی در کارخانه نساجی بروجرد رابطه وجود دارد؟ -5 آیا بین محیط کار با بهره وری نیروی انسانی در کارخانه نساجی بروجرد رابطه وجود دارد؟
.4 فرضیههای تحقیق
1-4-1 فرضیه ی اصلی:
بین رضایت شغلی و بهره وری نیروی انسانی در کارخانه نساجی بروجرد رابطه وجود دارد.
2-4-1 فرضیه های فرعی:
-1 بین حقوق و مزایا با بهره وری نیروی انسانی در کارخانه نساجی بروجرد رابطه وجود دارد. -2 بین پاداش با بهره وری نیروی انسانی در کارخانه نساجی بروجرد رابطه وجود دارد.
-3 بین مشارکت با بهره وری نیروی انسانی در کارخانه نساجی بروجرد رابطه وجود دارد. -4 بین ترفیع با بهره وری نیروی انسانی در کارخانه نساجی بروجرد رابطه وجود دارد. -5 بین محیط کار با بهره وری نیروی انسانی در کارخانه نساجی بروجرد رابطه وجود دارد.
.5 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
پیدا کردن روش هایی برای بالا بردن بهره وری کارکنان موجب تسریع و پویایی می شود. علاوه بر این روش های بالا بردن بهره وری در کارکنان از جمله مواردی است که می تواند جنبه های کاربردی موفقی در سازمان داشته باشد، زیرا این مهم باعث می شود هزینه ها کاهش یابد، برخوردهای سازمانی کمتر شود، تعارضات کاهش یابد، جو سازمانی بهتر گردد، روحیه ی ابداع و ابتکار تقویت شود و موضوعات دیگری که در این ارتباط به طور نظام یافته از یکدیگر تاثیر می پذیرند بهبود یابند یا تقویت گردند. [4] مدیران باید ارتقای بهره وری را مهمترین وظیفه خود بدانند و توجه داشته باشند که این امر نه تنها به نفع خود سازمان آنهاست، بلکه در نهایت کشور نیز از آن ها منتفع خواهد شد. در بین منابع و عوامل فناورانه و انسانی موثر در بهبود بهره وری قابل دسترس ترین و وفورترین منبع همان عامل انسانی است می توان با افزایش ظرفیت های کاری او به بهره وری بالا ارتقا یافت [5]. با این توصیف، این تحقیق به شناخت وضعیت رضایت شغلی و بهره وری کارکنان کارخانه نساجی بروجرد کمک نموده و با اقداماتی که در جهت بهبود رضایت شغلی و ارتقای بهره وری کارکنان برخواهد داشت می تواند زمینه لازم را برای افزایش شغلی فراهم آورده و منافع کارکنان، مدیریت سازمان و در نهایت جامعه را برآورده سازد.
.6 پیشینه ی تحقیق
تحقیقات مشابه در ایران فاطمه سیروس درسال1390 در پایان نامه کارشناسی ارشد خود تحت عنوان "بررسی رابطه بلوغ عاطفی و رضایت شغلی با بهره وری کارکنان اداره برق شهرستان مرودشت" به این نتایج دست یافت که: بین بلوغ عاطفی و بهره وری رابطه معنا داری وجود دارد اما بین رضایت شغلی و بهره وری رابطه ی معنا داری وجود ندارد. همچنین مولفه های بلوغ عاطفی و مولفه های رضایت شغلی قادر است میزان بهره وری را پیش بینی کنند. [6] عفت حیدری پوری درسال 1390 در پایان نامه کارشناسی ارشد خود تحت عنوان" بررسی رابطه رضایت شغلی و تعهد سازمانی با بهره وری کارکنان دانشگاه علوم پزشکی بندرعباس" به این نتایج دست یافت که: بهره وری کارکنان با ابعاد رضایت شغلی - سرپرست، همکاران، فرصتهای رشد و پرداخت - دارای رابطه معنادار بوده و از این مولفه ها تنها ماهیت کار با بهره وری کارکنان رابطه معنا دار ندارد. همچنین بین رضایت شغلی و تعهد سازمانی با بهره وری رابطه معنا دار وجود دارد.
مولفه فرصت های رشد نیز از مولفه های رضایت شغلی است که پیش بینی کننده قوی تری برای بهره وری کارکنان می باشد. [7] شیوا سخایی در سال 1391 در پایان نامه کارشناسی ارشد خود تحت عنوان "بررسی رابطه رضایت شغلی با بهره وری شغلی کارکنان دورکار و غیر دورکار زن و مرد وزارت تعاون، کار و تامین اجتماعی" به این نتایج دست یافت که: میانگین رضایت شغلی و بهره وری شغلی در دورکاران بیشتر از غیردورکاران است. همچنین میانگین رضایت شغلی دورکاران زن نسبت به مرد بیشتر است و میانگین بهره وری شغلی دورکاران مرد نسبت به زن بیشتر است و رضایت شغلی و بهره وری شغلی با هم همبستگی مثبت و معنادار دارند.[8] تحقیقات مشابه در خارج: گومسون درسال 1995 میلادی در تحقیقی تحت عنوان "بهره وری خدمات" به این نتایج دست یافت که کیفیت، بهره وری و سودآوری سه رأس مثلثی را تشکیل می دهند که در کل به یک مفهوم کلی به نام نتایج اقتصادی سازمان منتهی می شوند.[9] سپانن درسال 2004میلادی در تحقیقی تحت عنوان" رابطه و تأثیر محیط کار بر بهره وری " به این نتایج دست یافت که عواملی چون روشنایی، تهویه هوا، نظافت، عایق های صوتی و طرز قرارگیری وسایل و تجهیزات اداری بر بهره وری تأثیر می گذارند.
