بخشی از مقاله
چکیده
تحقیق حاضر سعی دارد به بررسی رابطه ی فرهنگ سازمانی و رفتار انحرافی محل کار پرداخته شود ، جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه ی معلمان مقطع ابتدایی شهرستان بانه می با شد - N=418 - که با استفاده از جدول کرچسی و مورگان اقدام به انتخاب 200 نفر به عنوان حجم نمونه آماری نموده ایم که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی اقدام به انتخاب حجم نمونه آماری مورد نظر نموده ایم. ابزار اندازه گیری در این تحقیق پرسشنامه ساختار سازمانی رابینز وپرسشنامه رفتار انحرافی محل کار می باشد که؛ روایی پرسشنامه ساختار سازمانی 0/86 و پرسشنامه رفتارهای انحرافی 0/84بدست آمد و برای بررسی همسانی درونی آزمون از آلفای کرونباخ استفاده شد و پایایی پرسشنامه ساختار سازمانی 0/74و پرسشنامه رفتارهای انحرافی 0/82 بدست آمد. تجزیه و تحلیل داده با استفاده از نرم افزار spss و نرم افزار LISREL صورت گرفته است. سطح معنی داری برای تایید فرضیه های تحقیق 0/05 خواهد بود. با توجه به مقیاسهای اندازه گیری و داده های موجود، برای تجزیه و تحلیل داده ها از روشهای آماری توصیفی - شامل میانگین و انحراف معیار - و استنباطی - شامل رگرسیون چند متغیره و ضریب همبستگی پیرسون - استفاده شد.ماحصل تحقیق را می توان این گونه بیان کنیم که همبستگی منفی و رابطه ی معناداری بین فرهنگ سازمانی و رفتار انحرافی در محل کار در معلمان مقطع ابتدایی شهرستان بانه وجوددارد.
کلمات کلیدی : فرهنگ سازمانی ، رفتار انحرافی ، معلمان ، شهرستان بانه ، مقطع ابتدایی ،spss ، LISREL
مقدمه
در بخش حاضر به بررسی کلیات تحقیق پرداخته شده است ابتدا با طرح مسئله در صدد بیان مسئله وسوال تحقیق و همچنین به توضیح نحوه تصمیم گیری نگارنده برای انتخاب این موضوع پرداخته شده است در قسمت بعدی به بیان اهمیت و ضرورت پرداختن به این موضوع و همچنین بیان سوابق پژوهشی سایر پژوهشگران که در مورد تحقیق هایی با موضوع های مشابه وآزمایش برروی جامعه آماری مختلف پرداخته شده ودر مراحل بعدی به بیان اهداف و طرح سوالات به صورت واضح و روشن و همچنین اشاره ای به نحوه ی گردآوری اطلاعات و روش تحقیق شده است ، نگارنده در این این فصل سعی دارد، که پایه و زیربنای تحقیق را بنا نهاده و در فصول بعدی به تجزیه و تحلیل تحقیق بپردازد.
فرهنگ سازمانی به عنوان یکی از موثرترین عوامل پیشرفت و توسعه کشورها شناخته شده است. به طوری که بسیاری از پژوهشگران معتقدند که موفقیت کشور ژاپن در صنعت و مدیریت یکی از علل مهم توجه آنها به فرهنگ سازمانی است.فرهنگ سازمانی به عنوان مجموعه ای از باورها و ارزشهای مشترک بر رفتار و اندیشه اعضای سازمان اثر می گذارد و می تواند نقطه شروعی برای حرکت و پویایی و یا مانعی در راه پیشرفت به شمار آید. نظر به اینکه فرهنگ سازمانی از اساسی ترین زمینه های تغییر و تحول در سازمان است برنامه های جدید تحول بیشتر به تحول بنیادی سازمان نگاه میکند، از این رو هدف این برنامه ها تغییر و تحول فرهنگ سازمانی به عنوان زیر بنا ی بستر تحول است - بنیانیان ،. - 1386
نظر به اهمیت و نقش تعیین کننده فرهنگ سازمانی بر کارکردها و عوامل گوناگون سازمان و در نتیجه، تاثیر آن بر برداشت های شغلی کارکنان، و همچنین اهمیت مراکز نظام آموزش عالی به عنوان مبدا تحولات و شاخص عمده قطب بندی کشورها، در سطح بین الملل، تقویت و بهبود فرهنگ سازمانی دانشگاهها و در نتیجه فراهم نمودن زمینه افزایش رضایت شغلی کارکنان از اهمیت بسزایی برخوردار است. انجام این تحقیق باعث خواهد شدتا نوع فرهنگ سازمانی غالب در دانشگاه آزادمشخص گردد،تا بتوان درجهت اعتلائ آن راهکارهایی را اندیشید از آنجا که تحقق اهداف دانشگاه ها، گذشته از منابع ما لی و سایر امکانات، در گروی انگیزه و عملکرد کارکنان دانشگاه می باشد، بررسی مسائل حرفه ای آنان، بالاخص خشنودی حرفه ای از ضروریاتی است که در روند بهسازی عملکرد آموزش عا لی رخ می نماید.
کارکنان، خواهان محیطی هستند که طی ایفای وظایف و انجام فعا لیت های مختلف آموزشی ، پژوهشی، اداری، خدماتی تواماً نیازهای خودیابی علمی و قدر و منزلت آنان برآورده گردد - ترابی کیا ، . - 1377به نظر می رسد مشکلات موجود، تابعی از نگرش ها و عملکرد مدیریت، برنامه ریزی ها و تصمیم گیری ها می باشد. بطور مسلم، نگرش مسئولان و مدیران دانشگاه نسبت به جایگاه و شرایط حرفه ای کارکنان و در مجموع مسائل دانشگاهی، خود ناشی از باورها، اعتقادات، هنجارها و ارزش هایی است که از بدو تاسیس و در طول فعالیت دانشگاه در قالب فرهنگ سازمانی، بر آن سایه افکنده و تمامی فرآیندهای سازمانی و مدیریتی آن را تحت ا لشعاع خویش قرار داده است - همان منبع - .
بطور کلی می توان گفت که ، مقوله فرهنگ سازمانی برای اولین بار در مقا له ای تحت عنوان »مطا لعه فرهنگ سازمانی« در فصلنامه علوم اداری در سال 1979، در آمریکا مطرح گردید. البته قبل از آن در سال 1964، توسط »بلیک و موتن« از واژه »جو و فضای سازمانی« یاد شده است که در سال 1976 توسط »آلن و سیلور زوئیک« بسط داده شد. گسترش فرهنگ سازمانی با انتشار کتابی از سوی »دیل و کندی«در سال1982 و تحقیقات موسسه »مکنزی« با همکاری دانشگاه هاروارد و استانفورد، صورت گرفت جان وی و کیث دیویس - 1989 - فرهنگ سازمانی ترکیبی است از باورها، ارزشها و پیش فرضهایی که در سازمانی وجود دارد و همه اعضای سازمان کم و بیش به طور یکسان در معرض آن قرار می گیرند و تا حدی نسبت به آن توافق و همرایی دارند - رابینز ، - 1374مشبکی، - - 1377
فرهنگ سازمانی را »مجموعه ای از ارزشهای کلیدی، باورهای راهنما، و تفاوتهایی می داند که در اعضای یک سازمان مشترک است. فرهنگ سازمانی چسب اجتماعی است که از راه ارزشهای مشترک، تدبیرهای نمادی، و آرمانهای اجتماعی اعضای سازمان را به هم می پیوندد. بر خلاف آنچه انسان ممکن است بپندارد، یک فرهنگ نیرومند، به ضرورت، فرهنگی خوب به شمار نمی آید. سرشت ارزشهای بنیانی یک فرهنگ از نیرومندی و قوت آن مهم تر است - طوسی، . - 1372فرهنگ سازمانی موضوعی است که به تازگی در دانش مدیریت و در قلمرو رفتار سازمانی راه یافته است. به دنبال نظریات و تحقیقات جدید در مدیریت، فرهنگ سازمانی دارای اهمیت روزافزونی شده و یکی از مباحث اصلی و کانونی مدیریت را تشکیل داده است.
جمعیتشناسان، جامعهشناسان و اخیراً روانشناسان و حتی اقتصاددانان توجه خاصی به این مبحث نو و مهم در مدیریت مبذول داشته و در شناسایی نقش و اهمیت آن نظریهها و تحقیقات زیادی را بهوجود آورده و در حل مسائل و مشکلات مدیریت به کار گرفتهاند. با بررسی که توسط گروهی از اندیشمندان علم مدیریت به عمل آمده فرهنگ سازمانی بهعنوان یکی از مؤثرترین عوامل پیشرفت و توسعه کشورها شناخته شده است. بهطوریکه بسیاری از پژوهشگران معتقدند که موفقیت کشور ژاپن در صنعت و مدیریت یکی از علل مهم توجه آنها به فرهنگ سازمانی است.پژوهشگران در زمینه فرهنگ سازمانی معتقد هستند که نسبت فرهنگ به سازمان مانند نسبت شخصیت است به فرد. و اعتقاد دارند که برای ایجاد بالندگی در افراد جامعه باید در زمینه شخصیتی آنها کاوش صورت گیرد. بر این اساس برای ایجاد بالندگی سازمانی که منجر به بالندگی جامعه میگردد باید در فرهنگ سازمان تحقیق شود.
اصولاً، فرهنگ به روش درک انسان از محیطی که در آن زندگی میکند اشاره دارد و معرف دیدگاهها و رفتار است. فرهنگ در بر گیرنده مفهومی اخلاقی است که برای هر گروه مرز بین درست و غلط و یا خوب و بد را تعیین میکند، و بهطور کلی فرهنگ بر نحوه تفکر و رفتار مدیریت و کارکنان اثر میگذارد. اگر بپذیریم که انسان امروزی نمیتواند جدا از نهادها و سازمانها متشکل از همنوعان خود زندگی نماید، پس باید قبول کرد که بخش زیادی از رفتارهای وی از این سازمانها سرچشمه گرفته است. اگر قوانین و مقررات موجود در سازمانها به رفتار رسمی کارکنان شکل بدهد، فرهنگ سازمانی رفتار غیر رسمی کارکنان را دیکته میکند.
با توجه به تعاریف متعددی که در مورد فرهنگ سازمانی صورت گرفته است، میتوان گفت؛ فرهنگ سازمانی به مجموعهای از ارزشها، باورها، اعتقادات، فرضیات و هنجارهای مشترک حاکم بر سازمان اشاره میکند.به عقیده شاین - Schein - ، فرهنگ استحکام سیستم اجتماعی را بیشتر میکند و باعث بهبود شناخت افراد شده و رفتار آنها را شکل دهد. این گفته بیانکننده این موضوع است که پذیرش فرهنگ و رعایت اصول و موازین زیربنایی آن توسط سازمان نهتنها جزء وظایف، بلکه ضامن بقا و پویایی سازمان است. به عقیده همین پژوهشگر فرهنگ در سه لایه مصنوعات و ابداعات، ارزشهای حمایتی و مفروضات اساسی شکل میگیرد. سازمانها هریک دارای یک فرهنگ سازمانی غالب و چندین
