بخشی از مقاله
چکیده :
پژوهش حاضر با عنوان» رابطه ی رهبری زهراگین مدیران با فرهنگ سازمانی معلمان مدارس ابتدایی شهرستان خرم آباد « در سال 1395-96 انجام شد جامعه آماری این پژوهش کلیه معلم ابتدایی شهرستان خرم آباد میباشد و نمونهی این پژوهش شامل 320 نفر ازمعلمان ابتدایی بود. که از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شده است. اطلاعات اصلی این پژوهش با استفاده از دو پرسشنامه فرهنگ سازمانی از پرسشنامه استاندارد گیرت هافسد - - 1967 و رهبری زهراگین مدیران از پرسشنامه استاندارد بارن اشمیت - 2008 - بدست آمد.به منظور تجزیه و تحلیل دادهها و آزمون فرضیههای تحقیق علاوه بر شاخصهای آمار توصیفی از جمله میانگین و انحراف استاندارد از آزمونهای آمار استنباطی مانند آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه به شیوه گام به گام استفاده شد. نتایج نشان داد که بین رهبری زهراگین مدیران با فرهنگ سازمانی مدارس ابتدایی شهرستان خرم آباد رابطه منفی و معنادار وجود دارد - . - sig < 0/01
واژههای کلیدی : رهبری زهراگین مدیران ، فرهنگ سازمانی ، معلمان مدارس ابتدایی
آموزش وپرورش از ارزشمندترین نهادهای است که جامعه برای پیشرفت و توسعه در اختیار دارد، وظیفه این نهاد حفظ،گسترش،انتقال میراث فرهنگی، پاسخگویی به نیازهای اجتماعی و فردی ، توسعه دانش و فناوری و تامین نیروی انسانی،فناوری اطلاعات و ترجیحات مصرف کننده به میزان زیادی دست خوش تحولات سریع و روز افزون قرار می گیرد.درشرایط امروزه که سازمانها با محیط رقابتی مواجه هستند،همواره نیاز به تغییرات ریشه ای و تحولات اساسی احساس می شود.محیط رقابتی سازمانها را مجبور می کند که روشها و رویه ها کاری ثابت خود را کنار گذاشته و روشهای کاری جدیدی را در راستای ایجاد تغییرات بنیادی واساسی جایگزین کند.
اما متاسفانه بعضی از سازمانها در حال حاظر شیوه ی رهبری زهراگین - رهبری سمی - را پیش رو گرفته اند. رهبری زهرآگین در سطح وسیع و گسترده و بصورت عمدی و نفاق افکنانه قدرت سازمانی را در خدمت منافع شخصی خود قرار می دهد. این رهبر نوع خاصی از روابط را در سازمان تعریف و پیاده می کند که در سایه آن روابط کاری سالم و سازنده، متزلزل و کارائی و کارکرد گرایی اثربخش در سازمان از بیخ و بن تخریب شده و هر روز افت نموده و به تحلیل می رود . - , Marturano & Gosling 2008 - اما نمی توان نقش فرهنگ سازمان را در این بین نادیده گرفت فرهنگ سازمان تاثیر بسزایی درسکوت سازمانها ونوع رهبری حاکم بر آن را دارد. فرهنگ سازمانی بهمنزله شخصیت هر سازمان است؛ یعنی سازمانها هم مانند انسانها می توانند محافظه کار،خلّاق، ترسو و ... باشند - رضائیان، علی. - 1385
فرهنگ بر فرآیند تصمیم گیری و حل مسئله، انگیزش، رضایت و روحیه افراد، میزانخلاقیّت و نوآوری تأثیر دارد و در یک کلام، در مدیریت چیزی مستقل و آزاد از نقش فرهنگ نمی توان پیدا کرد.رهبری یکی از فرایندهای اصلی هرسازمان محسوب می گرددوبهره وری سازمان به شیوه های رهبری مدیران متکی است .مطالعات متعدد حاکی از انندکه هرسازمان برای نیل به اهداف،شیوه ی خاصی از رهبری ومدیریت را لازم دارد. - شکرکن - 1370از این رو،ابتدا رهبری بد ونامناسب و انواع ان را در یک طیف تعریف کرده که رهبری زهراگین در انتهای این طیف قرار می گیرد.که بعضی از مدیران برای هدایت ونیل به اهداف سازمان از شیوه ی رهبری استفاده می کنند.
رهبری زهراگین در سطح وسیع وگسترده وبه صورت عمدی ونفاق افکنانه قدرت سازمان را در خدمت منافع شخصی خود قرارمی دهد.این نوع رهبرنوع خاصی از روابط در سازمان را تعریف و پیاده می کند که درسایه ان روابط کاری سالم وسازنده،متزلزل و کارایی وکارکردگرایی اثربخش در سازمان از بیخ وبن تخریب شده وهرروز افت نموده وبه تحلیل می رود - . - Gosling and Marturano .2008
بنابراین براساس ضلع سوم مثلث مدیریت زهراگین یعنی ویژگی های محیطی ،بین فرهنگ سازمانی ومدیریت زهراگین رابطه وجود دارد - منصورپاشایی . - 1395 فرهنگ سازمانی عبارت است از :ارزش های قالبی که توسط اکثریت به قریب به اتفاق اعضای سازمان پذیرفته وحمایت می گردد وعامل انسجام اعضا وهم نوایی درونی میان انها می شود - حسنی. - 62:1390 هافسد - - 1991معتقد است که فرهنگ،مطالبات اجتماعی برای ایجاد شرایط خاصی را مد نظر قرارداردکه به تبع انها رهبری نیز جزئی از ان است .لوتانز و دیگران - - 1998
معتقداند رهبران نامناسب هنگامی ظهورمی کنندکه فرهنگ آن جامعه از عدم اطمینان اجتناب نموده.جمع گرایی در مقابل فرد گرایی ترجیح داده شود و دران جامعه فاصله قدرت زیاد است.پادیلا و همکارانش - 2007 - معتقداند که در بعضی از فرهنگها احتمال اینکه یک رهبر با سبک رهبری زهراگین ظهور کند نسبت به فرهنگهای دیگر بیشتر است.و سبک رهبری تاثیر بسزایی در فرهنگ سازمان را دارا می باشد - یزد خواستی . - 1388 ضرورت توجه به فرهنگ سازمانی تا جایی است که صاحب نظران بر این باورند، اگر قرار است در یک سازمان تغییرات مؤثر و پایدار به وجود آید فرهنگ آن سازمان باید دستخوش تغییر شود .به عبارت دیگر موفقیت و شکست سازمان ها را باید در فرهنگ آن جستجو نمود.لذا مدیران با دست یابیدن به فرهنگ و بهره گرفتن ازآن می توانند خود را از بند راه حل های گذشته رها ساخته و را ه حل های جدیدی برای سازمان و پیشرفت آن فراهم اورد. . - Lau and Ngo-2004 -
مراکزاموزشی به عنوان پایه واساس نظام تعلیم وتربیت ومنشا بالقوه تغییرات درهرکشور، نقش بسیار مهمی دربهبود و توسعه این نظام را برعهده دارد.وبه منظورتحقق بهتر اهداف این سازمانها فعالیتها بایدبه صورت دقیق ومنظم در پرتوفعالیتهای علمی پژوهشی تدارک دیده باشند. حال دراین راه ممکن است عواملی برتحقق اهداف واثربخشی بهتر این سازمانها تاثیر گذار باشد. مسلما سبک رهبری مدیران و سکوت کارکنان دراین سازمانها با میانجی گری فرهنگ سازمانی تاثیر گذار است .یک سازمان همانند یک فرددارای شخصیت است.شخصیت که دارای ویژگی های چون انعطاف پذیری،محافظه کاری ونواوری است.درسازمان کارکنان نسبت به یک الگوی خاص رفتاری با هم توافق می کنند.واین همان فرهنگ سازمانی است.لذاازانجا که در هرسازمانی،فرهنگ منحصربه فرد ان سازمان
