بخشی از مقاله
چکیده
آموزش و نحوه انجام آن از زمانهای بسیار دور همواره مورد نظر نظریه پردازان و فلاسفه بوده و هست، به خصوص در دوران حاضر که علوم هرچه بیشتر به سمت تخصص و تجربه گام بر می دارند و از این رو انتقال یافته های جدید به نسلهای جدید بسیار حائز اهمیت است. از این منظر ابزارها و وسایل کمک آموزشی نوین جایگاه ویژه ای در فرایند آموزش دارند. لکن اهمیت یک وسیله کمک آموزشی، چگونگی انتخاب و به کارگیری آن در فرایند آموزش با توجه به امکانات، شرایط و موقعیت آموزشی بسیار حایز اهمیت است.
پس از تعیین ویژگیهای فراگیران و تعیین محتوای مطالب آموزشی و همچنین اهدافی که فراگیران باید به آنها نایل شوند نوبت به انتخاب رسانه آموزشی می رسد. بنابراین لازم است تا با شناخت دقیق از این رسانه ها، مناسب ترین آنها را انتخاب نماییم. اشتباهی که در اکثر منابع و نظریه ها در کشور ما دیده می شود این است که ما تصورمان از رسانه آموزشی تنها معطوف به سخت افزارهای آموزشی است و این در حالی است که بخش اعظمی از تکنولوژی آموزشی مربوط به برنامه و محتوا و شیوه های نوین یادگیری و تفکر است. این مقاله با محور قرار دادن استفاده از تکنولوژی های نوین با روش توصیفی و تحلیلی و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای به دنبال آن است تا به نقش محوری وسایل آموزشی نوین در آموزش و پرورش بپردازد.
مقدمه
همانگونه که می دانیم در تمامی دوره ها هیچ گاه یک رسانه به تنهایی نتوانسته جای معلم را بگیرد بلکه این وسایل تنها به معلم کمک می کنند که بهتر درس بدهد و در زمان کوتاهتری مطالب را به دانش آموزان تعمیم دهد. بنابر این تنها باید در انتخاب رسانه نهایت دقت را نمود. مسلم است که یک رسانه آموزشی بدون در نظر گرفتن اینکه چرا و چگونه باید آن را به کار برد انتخاب نمی شود. انتخاب وسیله باید بر اساس روشها و امکاناتی که در یک مجموعه آموزشی قرار دارد انجام گیرد. - هنری، - 1393 بنابراین مهمترین عوامل موثر در لزوم کاربرد تکنولوژی آموزشی را می توان چنین بر شمرد:
- هماهنگی و همکاری نظام آموزشی با پیشرفت سریع علوم و تکنولوژی
- رفع، کاهش و پیشگیری از افزایش مسائل و مشکالت نظام آموزشی
- مشارکت و فعالیت هرچه بیشتر حواس فراگیران در جریان آموزش به منظور تحقق یادگیری بنیادی و موثر . این الزامها در استفاده از تکنولوژی آموزشی فواید عمده ای می تواند به همراه داشته باشد که از آن جمله:
1. تکنولوژی می تواند آموزش و یادگیری را انفرادی کند.
2. راه حل لازم را برای طراحی شرایط ارائه دهد که از همه روشها نزدیکتر شود
3. دسترسی به فرهنگ آموزش را به طور یکسان برای همه میسر می سازد
4. تکنولوژی در پی حلقه های گمشده ای است تا بتواند به وسیله آنها رشته های وسیع و گسترده از علوم و دانش ×را به هم متصل نماید.
5. وسیله آموزشی راهی است برای بهره بردن و تغییر وضعیت موجود
الیوت آیزنر5 به درستی وظیفه اصلی آموزش و پرورش و برنامه های درسی آن را گسترش ظرفیتهای انسانی در ذیل دانسته:
1. گسترش ظرفیت قضاوت
2. گسترش تفکر انتقادی
3. گسترش سواد با معنا
4. گسترش×همکاری
5. گسترش×زمینه×خدماتی ×”محمدی، - ×1386×
تاریخچه فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایران تاریخچه رایانه در ایران رامی توان به 4 دوره تقسیم کرد:
-1 پیدایش : رایانه در سال 1341 وارد ایران شد .بدین ترتیب پیدایش رایانه در ایران تقریبا 1 سال بعداز ظهور رایانه در کشورهای صنعتی بود.
-2 توسعه : دوره توسعه رایانه در ایران از سال 1350 آغاز و تا سال 1360 به طول انجامید. این دوره همراه با رقابت زیاد برای خرید سخت افزار،پیاده سازی سیستمهای عظیم نرم افزاری، استخدام هرچه بیشتر نیروی انسانی و دنبال کردن برنامه های جامع با توجه به واقعیتهای فنی و نیروی انسانی کشور بود.
-3 بازنگری : باظهور انقلاب اسلامی، در زمینه رایانه نیز تغییر و تحولاتی صورت گرفت و در نهایت تا سال 16 یک سری باز نگری کلی انجام شد.
-4 بلوغ : پس از باز گشایی دانشگاهها در سال 1362 مرحله بعدی رشد رایانه آغاز شد و هر دو شاخه نرم افزار و سخت افزار رشد فراوانی یافتند، از مهمترین کارهای این دوره می توان پردازش خط و زبان فارسی را نام برد - نواب زاده،. - 1390
ضرورت استفاده از فاوا6 به عقیده کمیته فناوری اطلاعاتی شورای ملی پژوهش ایالت متحده آمریکا ضرورت های آگاهی از فاوا عبارتند از:
- دلایل شخصی : امروزه بسیاری از امور زندگی به کمک فاوا انجام می شود که برای رفع نیازهای زندگی باید ازآن اطلاع یافت، البته این امر در کشورهای پیشرفته بیشتر محسوس است و در چند سال اخیر به خوبی نمایان گردیده است. به عنوان مثال با استفاده از صفحه گسترها و بانکداری الکترونیک امور مالی انجام می شود و یا افراد از طریق پست الکترونیک7 بایکدیگر ارتباط دارند.
- دلایل شغلی : فاوا اثرات بسیار قابل توجهی در بهبود مشاغل افراد می گذارد که از جمله آنها می توان به افزایش رضایت شغلی به دلیل یادگیری مستمر و افزایش ارتقاء شغلی، افزایش کارایی شغلی و افزایش سود، به دلیل انطباق بهتر و بیشتر افراد و سازمانها با نیازهای محیط کار اشاره نمود.
- دلایل آموزشی : فاوا عنصری توانبخش در بسیاری از فرصتهای آموزشی به شمار می آید و می تواند یادگیرندگان را به طیف وسیعی از منابع آموزشی هدایت کند.آموزش مدام برداشتن محدودیتهای زمانی، مکانی، سنی و جنسی در آموزش، بهبود آموزش در اثر استفاده از فناوری های به روز شده از جمله دلایل آموزشی آگاهی از فاوا می باشند - کریم زاده، . - 1387
- دلایل اجتماعی : تحقق مردم سالاری بر مدنیت آگاهانه استوار است و فاوا فراهم کننده فرصت و بستری برای ابراز آزادانه افکار شخصی و اتصال این افکار در سراسر جهان می باشد.
علل اهمیت استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش و پرورش بدون شک فاوا در بسیاری از کشورهای جهان به علت ماهیت علمی مبتنی بر توسعه دانش مورد توجه قرار گرفته است. هر کشوری نیز با توجه به توان تخصصی مسئولین خود و میزان اطلاع آنها در توسعه فناوری اطالعات و ارتباطات پیشرفت های متفاوتی داشته اند.
کشورهای خط مقدم تولید دانش، در این راه نیز جزو پیشگامان استفاده و توسعه سریع این پدیده بوده اند و بیشترین منافع را نیز از آن خود کرده اند و می روند تا فاصله دیجیتالی خود را با بسیاری از کشورهای در حال توسعه و عقب مانده بیشتر کنند. شبکه های باند وسیع و پرسرعت اینترنت در حال گسترش است و توسعه آن فرهنگ جدیدی را در جهان حاکم خواهد کرد.گسترش مدارس و دانشگاههای مجازی با سرعت شگفت آوری رو به گسترش است. به عنوان مثال تنها در آمریکا سه هزار دانشگاه مجازی وجود دارد.
-6 فناوری اطلاعات و ارتباطات - به اختصار فاوا - ، به عبارتی کلی در برگیرنده تمام فناوریهای پیشرفته نحوه ارتباط و انتقال دادهها در سامانههای ارتباطی است. این سامانه میتواند یک شبکه مخابراتی، چندین کامپیوتر مرتبط با هم و متصل به شبکه مخابراتی، اینترنت و همچنین برنامههای استفاده شده در آنها باشد.
