بخشی از مقاله
چکیده
دوران 8 ساله دفاع مقدس به فرموده مقام معظم رهبری »اوج افتخارات ملت ایران است. لذا برای حفظ و انتقال ارزش های دفاع مقدس و فرهنگ ایثار و شهادت به نسل آینده بایستی این فرهنگ با جدیت در برنامه ریزی فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور مدنظر قرار گیرد. مقام معظم رهبری فرمودند اگر بخواهیم انقلاب و کشور بیمه باشد، باید این شور و شوق، این حرکت عمومی و بسیج ملت را روز به روز تقویت کنیم.
برای تبیین نقش و جایگاه فرهنگ ایثار و شهادت که در جنگ متبلور شد، بیش از هر چیز نیازمند بررسی درست دستاوردهای هشت سال دفاع مقدس هستیم. در این ارتباط، حرکت جدی تحقیقاتی و علمی پیرامون موضوع ضروری به نظر می رسد. گرچه علی رغم گذشت سی سال از پایان جنگ، این حرکت کند بوده است، اما به هر حال فرهنگ ایثار و شهادت باید به عنوان میراثی گران سنگ در ذهن ملت ایران باقی مانده و از آفت تحریف مصون بماند، زیرا نشر ارزش های معنوی و اخلاقی با شمیم عطر خون شهیدان تأثیر به سزایی در اخلاق جوانان داشته و امید و انگیزه برای مبارزه با استکبار جهانی و همچنین ترویج فرهنگ عاشورایی را به همراه دارد.
هرگونه ورود به عرصه دفاع مقدس، یعنی ورود به عالم قدسیانی که جز با طهارت نمی توان در محضر آنان وارد شد، چرا که آنان شاهدند و ما مشهود. با توجه به مطالب ذکر شده، عنوان مقالهی حاضر، راهکارهای انتقال ادبیات مقاومت وفرهنگ ایثار و شهادت به نسل جدید می باشد. این سؤال که ایثار و شهادت چیست؟ و اینکه راه های حفظ این فرهنگ و انتقال آن به نسل آینده چگونه است؟ سؤالاتی است که نگارنده در این مقاله قصد دارد برای آن پاسخی مناسب ارائه دهد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی - تحلیلی وشیوه جمعآوری اطلاعات مبتنی برمطالعات کتابخانه ای واسنادی می باشد.
مقدمه
آتش جنگ در 31 شهریور 1359، به راه افتاد. همچنان که تهاجم در حال تولد بود، حماسهای برتر از درون فرهنگ و باورهای ژرف ملتی مؤمن سرچشمه می گرفت. این حماسه که دفاع مقدس نام گرفت، روزبه روز بالنده تر شد و چونان کوهی استوار در برابر تهاجم دشمن قد علم کرد. همین کافی بود تا دشمن را متقاعد سازد که در محاسباتش دچار اشتباهی بزرگ شده است - باورهای دینی، 1380، ص. - 18 به راستی چرا دشمن نتوانست ظهور این حماسه را پیش بینی کند؟
این عوامل ناپیدا از دید دشمن، که موازنه قدرت را که در ظاهر به نفع او بود، برهم زد عوامل فرهنگی و معنوی بود. امام خمینی - ره - در این باره می فرماید: آنها حساب همه چیز را می کردند الا یک حساب و آن حساب، معنویت بود. آن ها توجه به این نداشتند که ملت همه با هم علاقه به خدا دارند و علاقه به اسلام - صحیفه نور، ج 13، ص . - 277 حضرت آیت االله خامنهای نیز در این باره فرموده است: »محاسباتشان از عنصر »توکل« و »ایمان به خدا« خالی بود و آن را در زندگی ما به حساب نیاورده بودند« - حدیث ولایت، ج 5، ص . - 124 تمسک فرماندهان و رزمندگان به فرهنگ ناب اسلامی، الهام گرفتن از باورهای ژرف دینی، اقتدا به سیره جهاد معصومان به ویژه نهضت حرکت آفرین عاشورا، آراسته شدن به ارزشهای پیروزی آفرین اسلامی و امید داشتن به امدادهای غیبی از جمله این ویژگی هایند.
همچنین، استفاده قابل قبول از سلاح تبلیغات و نیز هنر و ادبیات در جهت خنثی کردن تهاجم تبلیغاتی دشمن و افزایش روحیه رزمندگان را باید از ویژگی های دفاع مقدس برشمرد. از عوامل مهم معنوی و فرهنگی دفاع مقدس، ارزشهای اسلامی است که رزمندگان اسلام به آنها پایبند بودند - ارزشهای اسلامی، 1380، ص. - 11 دفاع در قانون طبیعت یکی از اصول استوار بقاء و حفظ شرافت انسانهاست. در میان تمام دفاعیاتی که توسط انسان در برابر هجمههای گوناگون صورت میگیرد، مقدسترین و با ارزشترین آنها دفاع از عقیده است و بدون شک دوران هشت ساله جنگ تحمیلی عراق علیه ایران از افتخارات بزرگ و بی نظیر ایران اسلامی است. و برهمین اساس است که مقام معظم رهبری فرموده اند: دوران دفاع مقدس، اوج افتخارات ملت ایران است.
لذا برای حفظ و انتقال ارزشهای دفاع مقدس بایستی این فرهنگ با جدیت در برنامهریزی فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور تثبیت گردد. در حقیقت بزرگداشت شهیدان از یک سو تعظیم صبر و صلابت و تکریم فخر و شرافت است و از سویی تعمیم شور و حماسه و تحصیل نور هدایت و تکریم و تجلیل. گرامیداشت شهدای انقلاب راهکارهای انتقال ادبیات مقاومت و فرهنگ ایثار وشهادت به نسل جدید رمضانعلی نادری مایوان، رضا علیزاده 3051❑ شکوهمند اسلامی و شهدای دفاع مقدس پژواک شمشیرهایی است که در عرصه های چهارده قرن مصاف اسلام با کفر طنین افکنده است.
برقی که از شمشیر رزم آوران اسلام در بدر و حنین درخشید و در صفین و نهروان چشم فتنه را کور کرد و در کربلا کاخ ستم را سوزاند، سفیر رعدش در فضای ملکوتی بهمن ماه 1357 و هشت سال حماسه دفاع بر نفیر کفر و نفاق فرود آمد و پیام شورانگیز »نصر من االله و فتحٌ قریب« را به جهان وجهانیان اعلام کرد. اینک گرامیداشت آن همه رشادتها و شهادتها همچون نسیم معطری است که بار دیگر عطر دل انگیز آن لاله های بهشتی را به مشام جان زمینیان می رساند و پرتو هدایتی از کهکشان روشن آن حماسه سازان را، فرا راه رهروان و آیندگان قرار میدهد، این کار در گرو حمایت بی دریغ و همکاری همه عزیزانی است که میراث دار افتخارات گذشته و پاسدار اعتبارات امروز و خواستار انتظارات آیندهاند. گرامی و جاوید باد اخلاص و ایثار شهدای گرانقدری که ایمان به آستان امام و اطاعت از مقام ولایت را توشه خود ساختند و سلحشور و سرافراز بر سر سودای یار سرباختند.
ضرورت و اهمیت موضوع
اگر شور یک عارف عاشق پروردگار را با منطق یک نفر مصلح ترکیب کنید، از آنها منطق شهید در میآید - استاد شهید مطهری - . شهادت زندگانی جاودانه یافتن است؛ اوج و عروج تعالی است. شهادت تکامل ایمان و نهایت خلوص قلب هاست. شهادت مردن تحمیلی نیست، انتخاب آزادانه و آگاهانه است؛ خلوت عاشق و معشوق است. آنان که در زندان تن اسیرند، از درک تفسیر شهادت عاجزند. فقط شهید میتواند شهادت را درک کند عالم پر از صدا است. صداهای شیطانی و رحمانی، صداهای شیاطین بازتاب ندارد و در دهلیزهای تاریخ گم می شود، اما آواهای رحمانی فریادهای انسانی و صداهای ملکوتی ماندگار و بی مرگند و صدای شهید صدایی آسمانی و خدایی است.
صدایی جاودانه و جاری در متن زندگانی، صدایی که در عرض و فرش میپیچد و به اعماق زمین و زمان سفر میکند - اسوه، 1384، ص. - 8 شهدا شور و عشق حیاتند؛ سرود حماسه و هدفند؛ شهد صداقت، عصارهی ایثار، خلاصه خلوص، پاره های نور، تبلور نیایش و تجسم عظمت در فراخنای تاریخاند - مرادپیری،1393،. - 185 شهدا، پروانههای وادی صداقتند و عاشقان کعبه وصال که پرهای خود را با اولین شعلههای شمع معرفت و سیر الی االله سوزاندند و مسافر آسمانها شدند تا راه آسمانی شدن برای »فرزندان وطن« باز شود.
