بخشی از مقاله
چکیده
نهادینه سازی فرهنگ عفاف و حجاب به عنوان یکی از ضرورت های باورهای دینی مستلزم برنامه ریزی صحیح در سه حوزه فرد، خانواده و جامعه است .پیش از برنامه ریزی صحیح باید عناصر مفهومی چون فرد، خانواده و جامعه را در زمینه فعالیت علمی و فرهنگی به خوبی شناخته و جایگاه هر یک را بررسی کردمبلّغ. و متولیان فرهنگ دینی در نهادینه سازی فرهنگ حجاب، نقش مهمی دارند و آشناییمبلّغان و مروجان فرهنگ دینی با شیوه های تبلیغی جدید، بسیار کارآمد است.
روش پژوهش در تحقیق حاضر، به صورت توصیفی تحلیلی و پیمایشی است. نمونه آماری 20 نفر از دانشجویان دختر می باشند که با استفاده از ابزار پرسشنامه ازآنها نظر سنجی شده و پاسخ ها مورد تجزیه و تحیل قرار گرفت نتایج این تحقیق عبارتند از: برای بررسی میزان تأثیرگذاری راهکارهای مؤثر بر حجاب 20نفر از دانشجویان دختر به عنوان نمونه انتخاب شدند و راه کارهایی که از مقالات متعدد جمع آوری شده بود در سه بعد - فرهنگی،کنترل – نظارتی و آموزشی - دسته بندی شدند.
سپس نتایج پرسشنامه درصد گیری شد و نتایجی به شرح زیر به دست آمده است در بعد فرهنگی داده آثار مخرب بدحجابی و مبلغانی دینی بیشترین تأثیر را در افزایش حجاب و بالابردن اعتماد به نفس و ایجاد مراکز مشاوره رایگان کمترین تأثیر را در افزایش حجاب داشته است. و در بعد کنترل نظارتی تأکید و پافشاری خانواده در حفظ حجاب و رفع مشکلات اقتصادی شهروندان بیشترین تأثیر را در حفظ حجاب داشته اند. و حجاب به عنوان پیش شرط استخدام و نظارت برعفاف و حجاب کمترین تأثیر را در افزایش حجاب داشته اند. و در بعد آموزشی تبین وتحلیل ریشه های دینی حجاب برای کارکنان بیشترین تأثیر را در افزایش حجاب داشته و برگزاری کلاس های آموزشی کمترین تأثیر را داشته است.
کلید واژه ها: عفاف، حجاب، بیمارستان ها
مقدمه
به طور کلی این مقاله با رویکردی دینی – سیاسی موضوع عفاف و حجاب را در بیمارستان ها بررسی می کند. اگر جامعه بتواند اصول و مبانی خود را به گونه ای صحیح تبیین کند و الگوهای مناسب رفتاری و عملی را ارائه نماید و در واقع فرهنگ سازی مناسبی داشته باشد زمینه ساز تکامل و سعادت جامعه خود خواهد بود بر این اساس می توان گفت بهترین فرهنگ ها، فرهنگی است که برآمده از بطن دین و باورهای دینی باشد چرا که تنها نهادی که می تواند پاسخگوی همه نیازهای انسان و در نظر گیرنده همه ابعاد وجودی او باشد و متناسب با فطرت وجودی او ساخته و پرداخته شده باشد دین است و بهترین فرهنگ را دینی ارائه می دهد که کاملترین دین باشد و به همه جنبه های فکری و عقیدتی و عملی و تحقق پذیر زندگی توجه داشته باشد.
لذا فرهنگ اسلامی به موجب حضور جوهره اصلی دین یعنی توحید و ربانی بودن دارای هویتی است که در آن همه ابعاد زندگی، عشق و حماسه، دین و دنیا، عقل و وحی، سیاست و فلسفه و هنر و... همه در کنار هم می نشینند و هویت واحدی برای برآورده کردن همه نیازهای انسان در مسیر هدایت تشکیل می دهند حجاب امری نیست که صرفا به مقوله پوشش بدن تقلیل داده شود بلکه شامل زبان بدن، مدیریت بدن و آرایش و پیرایش بدن و زبان اشیا در عرصه ارتباطات غیرکلامی نیز می شود که ممکن است در شرایط اجتماعی و فرهنگی دارای شکل و قالب متنوع با جوهر و محتوایی یکسان یا برعکس باشد.
مسئله حجاب، دغدغه بسیاری از نخبگان سیاسی، اجتماعی و دینی است و موجب جریحه دار شدن وجدان جمعی بسیاری از اقشار اجتماعی شده است. د رهمین راستا، با نگاهی جامعه شناختی، حجاب به مفهوم پوشش، در بستری از روابط اجتماعی شکل می گیرد که از یک سو ممکن است دارای شکل و قالبی متنوع و جوهر و محتوایی یکسان باشد یا برعکس - و از سوی دیگر، از منظری ارتباطاتی، حجاب به مثابه رسانه ی هویتی و ارتباطی است که نقش نمادینی در عرصه ارتباطات میا نفردی دارد.
لذا مسئله حجاب دارای ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است و دارای مؤلفه های مذهبی معنوی، منزلتی، شخصیتی و رفتاری است که می توان از زوایا، پارادایم ها و منظرهای مختلفی به آن نگریست. به گفته هلن واتسون،از دیدگاه مفسران غربی، هیچ شکلی از لباس مانند حجاب اینقدر موضوع مناقشه نبوده است.
وی با تکیه بر ابعاد و اهدافع ملی و نمادین حجاب که ریشه در حفظ حجب، حیا و شرم از برهنگی دارد، اظهار می دارد که مسئله پوشش و حجاب، جایگاه ویژ ه ا ی در مباحث روز دنیا در فرایند جهانی شدن و پسا مدرنیته دارد، و به طوری که مرزهای فرهنگی بین شرق و غرب و مسلمان وغیرمسلمان رادرنوردیده است و شامل مباحث و نظریات مناقشه برانگیز وقابل بحثی است که بر مسائل پسامدرنیستی از قبیل سبک، نمادشناسی، مصر ف گرایی و مسائل قدرت و بازنمود آن استناد می کند سوال اصلی پژوهش عبارت از اینکه چه راهکارهایی را می توان برای ترویج فرهنگ عفاف و حجاب در بیمارستان ها نام برد؟ که در این میان به بررسی رابطه حجاب و فرهنگ اسلامی نیز پرداخته خواهد شد.
رعایت نکردن عفاف و حجاب بنیان خانواده را که محکم ترین هسته اجتماع در تربیت و جامعه پذیرکردن نسل بشری است تهدید می کند. روابط اجتماعی را تحت تأثیرقرار می دهد. و باعث رکود فعالیت ها در عرصه های مختلف جامعه می شود. از همه مهم تر رعایت حجاب و عفت قانون اسلام است و در اسلام یکی از اصول اساسی زندگی اجتماعی تعریف شده است و رعایت نکردن آن به اعتقادات و باورهای اجتماعی آسیب های جدی می زند.
با این اوصاف باید گفت به یقین حجاب برای زنان مسلمان از ضروریات اسلام است که در قرآن مجید و سیره پیامبر اسلام - صلی االله علیه وآله صریحاً - آمده است و تمام علمای اسلام از تمام فرق به آن پای بند هستند، در واقع حجاب عزّت و شرف زن مسلمان و سبب احترام او، و مایه طهارت و پاکی جامعه اسلامی از بسیاری از مفاسد است ، بدین نحو که از نظر اسلام هر قدر زن جانب عفاف و حجاب را رعایت کند پسندیده تر و به تقوا و پاکی نزدیک تر است .در خصوص ضرورت و اهمیت مطالعه پیرامون موضوع حجاب و پوشش باید توجه داشت که این موضوع مهم تنها به جوامع اسلامی نیست بلکه دامنه آن را باید در یک مقیاس جهانی و در جوامع غربی نیز جستجو کرد.
پیشینه پژوهش
پیرامون موضوع حجاب و عفاف، الگوها و سبک های پوشش اقوام ایرانی مطالعات بسیاری صورت گرفته است. بیشتر این مطالعات به فلسفه حجاب و عفاف پرداخت ه اند و کمتر به ارائه راهکارهایی برای تقویت عفاف و حجاب پرداخته اند.حسنی در پژوهشی در سال1388، تحت عنوان نقش روحانیت شیعه در گستره فرهنگ دینی بعد از انقلاب اسلامی به اقدامات فرهنگی قشر روحانیت پس از انقلاب اسلامی در کشور پرداخت و در این راستا به شش مورد در عرصه فرهنگی کشور به طور تفصیلی و هشت مورد دیگر به طور مختصر اشاره کرده است.
حبیبی و اشتیاقی در سال1393در مقاله ای تحت عنوان بررسی راه های توسعه و ترویج فرهنگ نماز ,عفاف وحجاب در بین اقشار جامعه در رابطه با موضوع پوشش و عفاف و بررسی راه های توسعه و ترویج حجاب در جامعه پرداخت و به این نتیجه رسید که اگر مردان و زنان آزادانه از هم متمتع شوند مردان از زنان ذینفع ترند.
