مقاله رتبه بندی شبکه های اجتماعی به روش تاپسیس با نگاه به کاربرد این شبکه ها در مدیریت کسب و کار

بخشی از مقاله

چکیده

تکنولوژیهای نوین ارتباطی آنچنان زندگی بشر را دگرگون کرده است که شناخت ابعاد مختلف تغییرات به وجود آمده بر اثر حضور هر یک از این تغییرات، حوزه, مطالعاتی جداگانهای را می طلبد. امروزه فناوری اطلاعات و ارتباطات بهعنوان یکی از بسترهای نوین به سرعت در حال تاثیرگذاری بر زندگی بشر است. این تاثیر در همه وجوه اجتماعی دیده میشود. از آن جمله تاثیر شدید فناوری اطلاعات بر اقتصاد است. در اقتصاد جدید که مبتنی بر شبکه های رایانهای است محیط کسبوکار در حال تبدیل به محیطی دیجیتالی است. اقتصاد دیجیتال که تحت عنوان اقتصاد اینترنتی، اقتصاد نوین یا اقتصاد مبتنی بر شبکه نیز نامیده میشود به اقتصادی اطلاق میشود که قسمت اعظم آن بر پایه فناوریهای دیجیتال شامل شبکههای ارتباطی، رایانهها، نرمافزارها و سایر فناوریهای اطلاعاتی است. ساختار شبکههای اجتماعی بر الگوهای تصمیمگیری در مورد آموزش، شغل، سرگرمی و حتی مشارکت در سرمایهگذاری های کوچک تاثیر میگذارد. ورای نقش شبکههای اجتماعی در تعیین رفتارهای اقتصادی مختلف، کسبوکارها و تعاملات سیاسی بسیاری وجود دارند که شبکهبندی شدهاند.

رسانههای اجتماعی به کسبو کار ها اجازه میدهند تا ارتباط مستقیم و صمیمانهتری با مردم داشته باشند. در واقع کارکرد رسانههای اجتماعی یک عملکرد اختصاصی را برای هر کاربرد به همراه دارد و چه چیزی میتواند بهتر از این باشد که بتوان با مردم ارتباط مستقیم و مناسبی را برقرارکرد. هدف از این پژوهش رتبه بندی شبکه های اجتماعی مطرح در بین کاربران ایرانی یعنی واتس اپ، تلگرام، لاین، اینستاگرام و وایبر بر اساس معیارهای محدودیت زمانی، حجم فایلها، تبلیغات تصویری، تبلیغات صوتی، محیط کاربردی، طراحی درراستای هدف، قدرت فیلتر، سازگاری باگوشی، پشتیبانی، استفاده آسان و امنیت می باشد. برای این منظور از روش آنتروپی برای وزن دهی آنها استفاده شده و با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره تاپسیس آنها رتبه بندی شده و در نهایت مقایسه شده اند..

کلمات کلیدی: تصمیم گیری چند معیاره، تاپسیس،شبکه های اجتماعی،آنتروپی، مدیریت کسب و کار

-1 مقدمه

سازوکارها و ابزارهای ارتباطی اینترنت به دلیل فراهم کردن امکان تعامل، اشتراک گذاری و شکل گیری شبکه های ارتباطی در بین محققین فضای مجازی، از دیدگاه علوم ارتباطات مقوله ای دارای اهمیت است. ساختار شبکههای اجتماعی بر الگوهای تصمیمگیری در مورد آموزش، شغل، سرگرمی و حتی مشارکت در سرمایهگذاریهای کوچک تاثیر میگذارد. ورای نقش شبکههای اجتماعی در تعیین رفتارهای اقتصادی مختلف، کسبوکارها و تعاملات سیاسی بسیاری وجود دارند که شبکهبندی شدهاند. رسانههای اجتماعی به کسبوکارها اجازه می دهند تا ارتباط مستقیم و صمیمانهتری با مردم داشته باشند. در واقع کارکرد رسانههای اجتماعی یک عملکرد اختصاصی را برای هر کاربرد به همراه دارد و چه چیزی میتواند بهتر از این باشد که بتوان با مردم ارتباط مستقیم و مناسبی را برقرار کرد. طبقهبندی بازار در این محیط بسیار انتخابیتر است؛

چراکه مردم میتوانند اقدام به قراردادن خود در طبقه بندی ها و گروههای مختلف کنند و این مساله به شرکتها فرصت میدهد به پخش اطلاعات بپردازد.ارتباطات فوری در دنیای مجازی زمینه غیرقابل چشم پوشی را برای بخشهای بازاریابی بهوجود آورده تا با استفاده از ظرفیتهای این بخش به تجمیع مخاطبان اینترنتی و تحت شبکه بپردازند. امروزه برنامه نویسان که آشکارا شاهد »مرگ فاصلهها« هستند، کدهای کامپیوتری را روی رایانه خود مبادله میکنند. آنان قادرند در اقتصاد اطلاعات شرکت کنند. نه به این دلیل که در کشوری صنعتی زندگی میکنند و نه به این دلیل که آخرین فناوریهای پیشرفته را در اختیار دارند، بلکه بهدلیل آنکه آموزش مناسبی داشته اند. مبادلات جهانی از فاصله بسیار دور امکان پذیر شده است و در تجارت فاصله معنایی ندارد. براساس آمارها حجم تجارت الکترونیک با سرعت زیاد در حال افزایش است؛ بهنحویکه میزان آن در فاصله سالهای 2010 تا 2015 ، 2 /5 برابر شده است. از سوی دیگر استراتژی بازاریابی در این عصر نیز تا اندزه قابلتوجهی مبتنی بر شبکه شده است و در بعضی موارد شاهد هستیم تمرکز روی این بخش حتی از توجه به برنامهریزیهای سابق بیشتر میشود و مدیران این بخش تیمهای مستقلی را برای توسعه استراتژیهای اجتماعی مبتنی بر شبکه برمیگزینند[5]

.بحثهای بسیاری درباره شبکههای اجتماعی و آثار آنها وجود داشته و دارد. بهبود شاخصهای اقتصادی کشورها با گسترش شبکههای اجتماعی به وسیله دانش اقتصاد مورد تایید قرار گرفته است. نظر اکثریت قریب به اتفاق اقتصاددانان این است که اینترنت و شبکههای اجتماعی نقش موثری برای کاملتر شدن بازارها، کاهش بسیاری از هزینهها و تقارن اطلاعات بازی میکنند تا آنجا که برخی از اقتصاددانان معتقدند توسعه چنین زیرساختهایی برای کشورهای درحال توسعه میتواند مسائل مربوط به عدم تعادلهای بزرگ اجتماعی و اقتصادی کنونی دنیا را که مانع پیشرفت کشورهاست، حل کند. این فناوریها میتوانند مشاغل جدید ایجاد کنند؛ موقعیت های جدید در بخشهای صنعت وخدمات ایجاد کنند و نیروی کار آموزش دیدهتری را فراهم کنند. این فناوریها جریان اطلاعات ورای مرزها را ممکن ساخته اند و تجارت بینالمللی خصوصا در زمینه فناوری پیشرفته را ارتقا میبخشند. هرچه صنعت و مشاغل پیشرفتهتر میشوند در سطوح خود نیاز به بوروکراسی اداری افزایش مییابد و شبکههای اجتماعی میتوانند با ایجاد بسترهای مناسب اطلاعاتی به سبکسازی بدنه سازمانها بپردازند.

اگر به کاربری های متفاوت فضای مجازی نگاهی بیندازیم، متوجه می شویم که شبکه های اجتماعی مجازی حداکثر در تمامی موارد و حداقل در 4 مورد از این کاربردهای فضای مجازی قادر به ارائه خدمات به کاربران خود هستند. شبکه های مجازی اجتماعی قادر به ایجاد مکانی برای آسان سازی ارتباطات بین افراد هستند و هم زمان می توانند کارکردهای: آموزشی، تفریحی و... را نیز به همراه داشته باشند. بدیهی است که این کارکردها، اهمیت یکسانی برای کاربران نخواهند داشت. با این حال، به نظر می رسد که کارکرد ارتباطی، مهم ترین کارکرد شبکه های اجتماعی مجازی باشد.[2] در این پژوهش رتبه بندی چند شبکه اجتماعی مطرح در بین کاربران ایرانی - واتس اپ، تلگرام، لاین، اینستاگرام و وایبر - بر اساس معیارهای محدودیت زمانی، حجم فایلها، تبلیغات تصویری، تبلیغات صوتی، محیط کاربردی، طراحی درراستای هدف، قدرت فیلتر، سازگاری با گوشی، پشتیبانی، استفاده آسان و امنیت انجام شده است و برای این منظور از روش آنتروپی برای وزن دهی آنها استفاده شده و با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره تاپسیس آنها رتبه بندی شده و در نهایت مقایسه شده اند

.2 پیشینه:

شاید مفهوم شبکه اجتماعی همزمان با پیدایش بشر باشد، اما کاربرد و جعل این واژه در سال 1945 صورت گرفت. جی ای بارنز برای نخستین بار از اصطلاح »شبکه اجتماعی« برای مشخص کردن الگوهایی از رشته ها استفاده کرد که مفاهیم را مشخص می کنند و به صورت رایج توسط عموم و دانشمند ان علوم اجتماعی به کار می رود. جی ای بارنز از واژه شبکه اجتماعی برای بررسی پیوند های اجتماعی در روستایی در نروژ استفاده کرد. او در این مطالعات به این نتیجه رسید که همه زندگی های اجتماعی ممکن است به منزله مجموعه ای از نقاط دیده شوند که برخی از آنها با خط هایی به هم متصل اند و یک شبکه کلی از روابط را می سازند.با عمومیت یافتن اینترنت در سال 1990 پایگاه های گوناگون راه اندازی شدند، اینترنت وارد عرصه زندگی عمومی مردم شد و پایگاه های تجاری، دانشگاهی آموزشی، در سراسر وب رواج یافت؛ اما نخستین پایگاه شبکه اجتماعی در معنای مدرن آن در سال 1995 ایجاد شد.شبکه اجتماعیClassmates.com را رانی کونرادز در سال 1995 ایجاد کرد. این شبکه اجتماعی به اعضای خود کمک می کرد که دوستانشان را بیابند، با آنها مرتبط شوند و از زندگی آنها باخبر شوند. -

پایگاه همکلاسی در سال 2008 رتبه سوم را در میان شبکه های اجتماعی از نظر بازدید ماهانه کسب کرد sixDegrees.com یکی دیگر از نخستین پایگاه های اجتماعی به معنای مدرن به شمار می آید. این عنوان برگرفته از نظریه شخصی به نام کوین بیکن بود که بر اساس آن، هیچ شخصی بیش از 6 درجه از دیگری متفاوت و جدا نیست. در سال 1997 آندرو وینریچ sixDegrees.com را ایجاد کرد. در این پایگاه کاربران می توانستند دوستان، اعضای خانواده و آشنایان را در پایگاه فهرست کنند. اعضای پایگاه افراد مختلف را به شکل حضوری و در خارج از شبکه به عضویت در آن دعوت می کردند و کاربران می توانستند پیام ارسال کنند sixDegrees.com یکی از نخستین پایگاه هایی بود که به کاربرانش اجازه ایجاد پروفایل، دعوت از دوستان، سازمان دهی گروه و دیدن پروفایل دیگر کاربران را می داد. پایگاه های اجتماعی دیگری نیز همزمان با SixDegrees.com به وجود آمدند که یکی از آنها AsianAvenue.com نام داشت. گروه مؤسسان به نام های بنیامین سان، پتر چن، گریس چنگ، میشل مونترو و کالوین وونگ، این پایگاه را در 21 جولای 1997 ایجاد کردند.

یک سال بعد این پایگاه موفقیت های بسیاری کسب کرد؛ به گونه ای که توانست از 500 هزار صفحه مشاهده از 3 هزار عضو در سپتامبر سال قبل، به ماهانه 5 میلیون صفحه از 50 هزار کاربر مشاهده در سال بعد برسد. بسیاری از محتواهای AsianAvenue.comرا اعضایش تولید کرده اند. این پایگاه ابزاری را برای ایجاد صفحات شخصی، اتاق گپ، و. .. در اختیار اعضا قرار می داد. اعضا که هیچ وجهی پرداخت نمی کردند می-توانستند چیزهای جدیدی را که اغلب زمان بسیاری از وقوع آنها گذشته، ببینند. .Blackplanet comنیز از نخستین پایگاه هایی بودند که خدمات شبکه اجتماعی ارائه می کردند. این پایگاه را عمر واسو در سپتامبر 1999 ایجاد کرد، که به طور خاص برای جامعه سیاهان آمریکا طراحی شده بود. در دسامبر 2007 این پایگاه بنا به گزارش پایگاه رصد کننده اینترنت، hitwise، جزو چهار شبکه اجتماعی برتر از لحاظ تعداد بازدید را داشت. همچنین درجولای همان سال این پایگاه 16,5 میلیون عضو و 80 میلیون مشاهده صفحه داشت. MiGente.comاز دیگر پایگاه های شبکه اجتماعی بود که در سال 2000 راه اندازی شد که مخصوص جوامع اسپانیایی بود.

ایجاد کنندگان این پایگاه مدعی بودند که MiGente.comدر میان پایگاه های انگلیسی زبان با بیش از 3 میلیون اعضای ثبت نام شده، سریع ترین رشد را داشته است. در سال 2007 این پایگاه با Si TV ادغام شد و کانال جدید را در این سایت به راه انداخت. سه پایگاه AsianAvenue, BlackPlanet ,MiGente محصول شرکت Community Connect Inc بودند. این سه پایگاه کاربر را مجاز به ایجاد پروفایل شخصی، حرفه ای و زمانمند کردن پروفایل می کردند. کاربران می توانستند بدون تأیید کابران پروفایل شخصی آنها را مشاهده نموده و دوستان خود را شناسایی کنند. LiveJournal از دیگر شبکه های اجتماعی است که براد فیتزپاتریک آن را در 15 اوریل سال 1999 ایجاد کرد. این پایگاه به منزله روشی برای ارتباط برخط دوستان دبیرستانی شکل گرفت. در جولای 2005 شرکت Six Apart که ارائه کننده نرم افزارهای وبلاگ بود، این پایگاه را خرید. در 2 دسامبر Six Apart 2007 آن را به SUP که شرکت رسانه ای روسی بود، فروخت. این شرکت روسی خدمات این پایگاه را ارتقا داد. این وظیفه را شرکت امریکایی تازه تأسیس Live Journal. Inc بر عهده داشت. در 22 اوریل 2009 دیمیتری مدودف، رئیس جمهور روسیه بلاگ شخصی خود را در این پایگاه ایجاد کرد. در این پایگاه شبکه اجتماعی اعضا می توانستند دسترسی مستقیم به صفحه شخصی افراد داشته باشند و همین امر این نگرانی را در پی داشت که اشخاص بتوانند اعضای دیگر را به منزله دوست برگزینند و به نوشته ها و تنظیمات مدیریتی شخصی آنها دسترسی یابند.

Cyworld در سال 1999 در کشور کره جنوبی ایجاد شد و در سال 2001 قابلیت ها و امکانات شبکه اجتماعی به گونه مستقل به آن افزوده شد. اعضای این پایگاه داری صفحه شخصی کوچک بودند و می توانستند آواتار - تصویر پروفایل - داشته باشند. همچنین اعضا می توانستند از امکاناتی چون: گالری عکس، فیلم و تابلوی پیام، فهرست دوستان و تابلوی اعلانات شخصی بهره مند باشند. گفتنی است که حروف cy در عبارت Cyworld شاید به معنای سایبر باشد. همچنین ممکن است نشانگر معنای کره ای آن، یعنی ارتباط باشد. از دیگر پایگاه های شبکه اجتماعی که در سال 2002 راه اندازی شد، می توان به پایگاه lunarStorm اشاره که متعلق به کشور سوئد بود و به منظور فعالیت های تجاری ایجاد گردید. نام سابق LunarStorm، ""StajlPlejs بود، که ریکارد اریکسون، آن را در سال 1995 به مثابه نخستین پایگاه شبکه احتماعی اروپایی تأسیس کرد. این پایگاه دربردارنده: فهرست دوستان، دفتر بازدیدکنندگان مهمان و دفتر خاطرات روزانه بود.

موج شبکه های اجتماعی زمانی آغاز شد که آدریان اسکات پایگاه Ryze.com را در سال 2001 راه اندازی کرد تا به مردم در کارهای تجاری یاری دهد. این پایگاه شبکه اجتماعی به منظور مرتبط کردن شرکت های تجاری، به ویژه شرکت های تازه تأسیس طراحی شده بود و گفته شده است که بیش از پانصد هزار عضو از 200 کشور جهان دارد. 1000 سازمان خارج از این پایگاه، به منزله شبکه زیر گروه فعالیت می کنند. پایگاه شبکه اجتماعی Ryze.com را نخستین پایگاه از نسل جدید پایگاه های شبکه اجتماعی خوانده اند که در شکل گیری پایگاه مشهور Friendster نقشی مؤثر داشته است. نکته جالب اینکه نخستین عضو پایگاه Ryze.com ، یعنی Jonathan Abrams مؤسس Friendster بوده است.

در سال 2002 با راه اندازی فرندستر شبکه های اجتماعی راه خود را یافت. این پایگاه شبکه اجتماعی مفاهیمی مشابه آنچه را نخستین پایگاه های شبکه اجتماعی استفاده می کردند، اصلاح کرد و آن را از معبری برای ارتباط دو شخص، به ارتباط عمومی مقید و محکم بین اشخاصی که علاقه مندی مشترک دارند، تغییر داد و نشان داد که راه های فراوانی برای کشف این علقه ها وجود دارد. بعد از تنها یک سال پس از راه اندازی فرندستر، بیش از 3 میلیون کاربر در آن ثبت کردند. یک سال بعد، پایگاه شبکه اجتماعی لینکداین راه اندازی شد که رویکردی متعادل به پدیده شبکه اجتماعی داشت. لینکداین به جای اینکه تفرجگاهی برای همکلاسی ها و جوانان باشد، منبعی شبکه ای برای تجار حرفه ای بود که می خواستند با دیگر حرفه ای ها در ارتباط باشند. اکنون لینکداین به بیش از 30 میلیون عضو خود می بالد.