بخشی از مقاله
چکیده
صنعت گردشگری یکی از منابع ایجاد درآمد و اشتغالزاییست، که توانسته است به عنوان یک صنعت پاک و مقرون به صرفه ایفای نقش نماید. یزد با دارابودن جاذبههای طبیعی و تاریخی زیاد، از پتانسیلهای بالایی برای توسعه گردشگری برخوردار است. که میتوان با تدوین برنامههای مناسب زمینه را برای جذب گردشگران فراهم نمود و به توسعه صنعت گردشگری در منطقه کمک نمود. در این تحقیق ابتدا معیارهای تاثیرگذار بر جذب گردشگران جمعآوری و سپس با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی فازی این عوامل اولویتبندی میگردد. در پایان نیز پیشنهاداتی در راستای جذب گردشگران با توجه به ترتیب و توالی اولویتبندی انجام شده، ارائه میگردد.
مقدمه
امروزه اهمیت گردشگری از نظر اقتصادی و اشتغال زایی به حدی است که میتوان آن را به عنوان نیروی محرکه اقتصادی هر کشور محسوب کرد. - هزار جریبی و نجفی، - 133 : 1390 که در سالهای اخیر برای بعضی از کشورهای جهان در راس منابع ایجاد درآمد قرار گرفته است. - میراج، - 39 :1386 این صنعت جایگاه ویژهای در رونق اشتغال و درآمد داخلی هر کشور دارد. - ابراهیمزاده و همکاران، - 116 : 1390 بررسیها نشان میدهد که صنعت گردشگری در دنیا اکنون سومین صنعت پر درآمد بعد از نفت و خودرو است.
- کرمی دهکردی و همکاران، - 101 : 1391 در زمینه قدرت اشتغالزایی این صنعت میتوان به این نکته اشاره کرد که در مقابل ورود هر 6 نفر جهانگرد به کشور برای یک نفر شغل ایجاد میشود به گونهای که هم کارگران ساده بدون مهارت و هم صاحبان مهارتهای گوناگون میتوانند در این صنعت مشغول به کار شوند. - رضوانی ، - 62 :1374 به استناد تعاریف سازمان جهانی جهانگردی پیش نیاز توسعه پایدار گردشگری، تلفیق و هماهنگی اهداف اقتصادی، زیست محیطی، اجتماعی و فرهنگی است. این امر متضمن تامین منافع دراز مدت جامعه میزبان، گردشگران مهمان و حفاظت از منابع طبیعی و میراث فرهنگی و تاریخی است.
- کرمی دهکردی و همکاران، - 100 -99 : 1391 هر ساله بر تعداد گردشگران و بازدیدکنندگان از کشورهای مختلف افزوده میشود و پیش بینی میشود که رقم گردشگران در سراسر جهان تا سال 2020 به 1.5 میلیارد نفر برسد. در این حال همه کشورها سعی دارند سهم بیشتری از گردشگران را به خود اختصاص دهند تا صنعت گردشگری خود را توسعه داده و درآمد خود را افزایش دهند. - صابریفر، - 62 :1389 کشور ایران نیز در صنعت گردشگری از شرایط بالقوه مناسبی برخوردار بوده است. چنانکه در بین کشورهای جهان از دهمین جایگاه جاذبههای توریستی برخوردار میباشد. - میراج، - 39 :1386 از جمله این جاذبهها میتوان به جاذبههای تاریخی کهن اشاره نمود که در جذب گردشگران نقش بسزایی دارد.
استان یزد یکی از شهرهای توریستی و گردشگری است که رتبه اول کشور را در تعداد مناطق گردشگری و دیدنی داراست. به خصوص که صنعت گردشگری تاریخی این استان از پتانسیلهای بالایی برای توسعه گردشگری برخوردار است. ولی با وجود ظرفیتهای زیاد برای جذب گردشگران، نتوانسته متناسب با جایگاه تاریخی و جاذبههای فراوانش گردشگران را جلب کند. لذا لازم است برای جذب گردشگران عوامل موثر شناسایی و جمعآوری گردد و سپس این عوامل با توجه به نظرات گردشگران اولویتبندی شود. تا بتوان به توسعه صنعت گردشگری در منطقه کمک نمود. در این مقاله تلاش بر آن است پس از جمعآوری عوامل موثر بر جذب گردشگران، با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی فازی عوامل را اولویتبندی نمود.
-1ادبیات تحقیق
اصطلاح گردشگر به افرادی تلقی میشود که با داشتن هدفی خاص برای مدت زمانی محدود از یک مکان خارج از محل زندگی خود بازدید داشته باشد. در ادبیات گردشگری انواع گردشگری به شرح زیر معرفی میشود:
· گردشگری قومی: به منظور مشاهده سبک زندگی افراد بومی و اقوام انجام میشود.
· گردشگری هنری: در پی شناخت هنرهای ملل دیگر و آگاهی از آن است.
· گردشگری تاریخی: به آن گردشگری میراث هم میگویند و به بازدید از موزهها، مکانها و ابنیه تاریخی میپردازد و امروزه بخش عمده ای از گردشگری را به خود اختصاص داده است.
· گردشگری طبیعت گرا: تاکید بر جاذبههای طبیعی و پناه بردن به آغوش طبیعت زیبا و درک و لذت بردن از جاذبههای طبیعی است.
· گردشگری تفریحی: شرکت در فعالیتهای ورزشی، استفاده از چشمههای آب معدنی، حمام آفتاب و برخوردهای اجتماعی در محیطی دلنشین و راحت است.
· گردشگری کاری: اجرای بخشی از کار و حرفه توام با مسافرت و شرکت در کنفرانسها، گردهماییها، سمینارهای علمی، تحقیقاتی و تخصصی است.
· گردشگری مذهبی و زیارتی: هدف آن معنوی بوده و در پی زیارت مکانهای مذهبی است. - راودراد و محمدی، :1389 - 65 -64 گردشگری تاریخی یکی از مهمترین گونههای گردشگری است که بسیاری از کشورهای دارای جاذبههای تاریخی همه ساله شاهد حضور حجم گستردهای از گردشگران در کشور خود میباشند. شهر یزد به علت دارا بودن بناهای تاریخی و جاذبههای میراث کهن خویش در زمره گردشگری تاریخی قرار میگیرد.
1-2 پیشینه تحقق
مهدی قرخلو و همکاران - - 1389 در تحقیقی جهت توسعه گردشگری در محدوده زاگرس میانی با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی مناطق گردشگری منطقه را با توجه به معیارهای زیست بومی اولویت بندی کردند. در تحقیق دیگری سعید آزادی نجات و همکاران - 1389 - با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی جاذبههای توریستی موجود در جزیره کیش را به منظور برنامهریزی و سرمایهگذاری اولویت بندی نمودند. ضیائی و داغستانی - 1389 - در تحقیق خود با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی جاذبههای تاریخی - فرهنگی شهرستان نیشابور را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند و این جاذبهها را اولویت بندی و در نهایت سطح یندی کردند و به این نتیجه رسیدند که جاذبههای شهرستان نیشابور به لحاظ اولویت توسعه در سه سطح قرار دارد.
رحیمی و دستانی - 1391 - به ارزیابی و اولویت بندی روستاهای هدف گردشکری استان چهارمحال و بختیاری با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی، به منظور سرمایه گذاری و تجهیز امکانات لازم جهت توسعه گردشگری روستایی پرداختند. قالیباف و شعبانی فر - 1390 - در تحقیقی با استفاده از تکنیک سلسله مراتبی جاذبه های گردشگری شهر سنندج را جهت توسعه گردشگری شهری اولویت بندی کردند.
افتخاری و همکاران - 1390 - یا استفاده از تکنیک تاپسیس ظرفیتهای گردشگری مناطق روستایی شهرستان نیر را اولویت بندی نمودند تا زمینه ی پیشرفت کل منطقه را فراهم آورند. خاتمی فیروزآبادی - 1390 - در تحقیقی اماکن تاریخی شهر اصفهان را با تکنیکآریان از دیدگاه جهانگردان اروپای شرقی رتبه بندی کرد و به این نتیجه رسید که میتوان از این رتبه بندی برای برنامه بازدید جهانگردان استفاده نمود. حسینی و سازور - 1390 - در تحقیق خود کیفیت خدمات گردشگری شهر یزد را از دیدگاه گردشگران خارجی بررسی کردند و به بهبود کیفیت این خدمات پرداختند.
