بخشی از مقاله
چکیده
مقدمه: رضایت شغلی که نوعی احساس مثبت فرد نسبت به شغلش است تحت عواملی مانند شرایط محیط کار، نظام سازمانی شغل، روابط احاطه شده بر محیط و عوامل موثر بر فرهنگی است.
هدف: هدف از این پژوهش، مطالعه ی مروری بر تعریف رضایت شغلی و برخی از عوامل تاثیرگذار در جهت کسب رضایت شغلی می باشد.
مواد و روش ها: در این مطالعه که مطالعه ای توصیفی می باشد پژوهش های قبلی انجام شده در رابطه با رضایت شغلی شرح داده شده است. این مطالعه، یک مطالعه مروری از نوع توصیفی است که با جستجوی گسترده متون با استفاده از واژگان کلیدی آنالیز مفهوم، رضایت شغلی و نارضایتی شغلی و بدون محدود کردن آنها به رشته ای خاص انجام شده است. معیارهای ورود شامل فارسی یا انگلیسی بودن زبان منبع، درج واژه های رضایت یا نارضایتی شغلی در عنوان یا کلمات کلیدی مقالات و چاپ آنها در مجلات معتبر داخلی و خارجی بود.
یافته ها: در نهایت شش تم از مقالات استخراج گردید: انواع رضایت شغلی، عوامل موثر بر رضایت شغلی، ابعاد رضایت از شغل، نظریه ی انگیزشی - بهداشتی هرزبرگ، مدل های رضایت شغلی و پیامدهای رضایت شغلی.
نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت رضایت شغلی احساس روانی است که ار عوامل اجتماعی تاثیر گرفته است. کلمات کلیدی: رضایت شغلی، نظریه ی انگیزشی - بهداشتی، مدل تبیین گرایشی، مدل تبیین موقعیتی
مقدمه
در اصل رضایت شغلی به این دلیل اهمیت پیدا کرد که طرفداران اولیه رویکرد روابط انسانی، صاحبنظران و مدیران را قانع کردن که کارگر خوشحال، کارگری سودآور است. تلاش کلاسیک برای تعریف رضایت شغلی در سال 1935 توسط رابرت هاپاک انجام شد. وی می گوید رضایت شغلی مفهومی پیچیده و چند بعدی است که با عوامل روانی، اجتماعی و جسمانی ارتباط دارد. تنها یک عامل موجب رضایت شغلی نمی شود و ترکیب معینی از مجموعه عوامل گوناگون سبب می گردد که فرد شاغل در لحظه معینی از زمان از شغل خود احساس رضایت نماید و به خود بگوید که از شغل خود راضی است و از آن لذت می برد. فرد با تاکیدی که بر عوامل مختلف از قبیل میزان درآمد، ارزش اجتماعی شغل، شرایط محیط کار و اشتغال در زمانهای متفاوت دارد به طرق گوناگون از شغلش احساس رضایت می کند.
هرسی و بلانچارد - 2000 - معتقدند رضایت شغلی تابعی است از سازگاری انتظارات سازمانی با نیازهای سرشت کلی فرد. در حالتی که این دو توافق و تعادل داشته باشند، رفتار بطور همزمان برآورنده انتظارات سازمان و نیازهای فرد است یعنی اثربخشی و رضایتتواماً حاصل می گردند. فرد لوتانز - - 2007 رضایت شغلی را یک حالت عاطفی مثبت یا خوشایندی می داند که حاصل ارزیابی فرد از شغل یا تجارت شغلی اش می باشد. وی اضافه می نماید رضایت شغلی نتیجه ادراک کارکنان از آنچه به نظرشان مهم است و شغلشان آن را به خوبی فراهم کرده می باشد.
مواد و روشها:
این مطالعه، یک مطالعه مروری از نوع توصیفی است که با جستجوی گسترده متون با استفاده از واژگان کلیدی آنالیز مفهوم، رضایت شغلی و نارضایتی شغلی و بدون محدود کردن آنها به رشته ای خاص در پایگاه های اطلاعاتی SID، IJME، IJNV، IJME انجام شده است. معیارهای ورود شامل فارسی یا انگلیسی بودن زبان منبع، درج واژه های رضایت یا نارضایتی شغلی در عنوان یا کلمات کلیدی مقالات و چاپ آنها در مجلات معتبر داخلی و خارجی بود. بدین ترتیب مقالاتی که در سال های اخیر چاپ شده بودند از نظر موضوع، تعریف رضایت شغلی، زمینه تئوریک جهت سنجش رضایت شغلی، ابعاد، پیامدها و پیش آیندهای رضایت شغلی بر اساس فرآیند تحلیل محتوا بررسی شدند.
یافته ها
در نهایت شش تم از مقالات استخراج گردید: انواع رضایت شغلی، عوامل موثر بر رضایت شغلی، ابعاد رضایت از شغل، نظریه ی انگیزشی - بهداشتی هرزبرگ، مدل های رضایت شغلی و پیامدهای رضایت شغلی. هر یک از این یافته ها همان گونه که در مقالات و کتب شرح داده شده است توضیح داده خواهد شد.
انواع رضایت شغلی
گینزبرگ و همکارانش که رضایت شغلی را از دیدگاه های گوناگون مورد توجه قرار داده اند به دو نوع رضایت شغلی اشاره می کنند. رضایت درونی که از دو منبع حاصل می گردد، اولی احساس لذتی که انسانصرفاً از اشتغال به کار و فعالیت عایدش می شود. دوم لذتی که بر اثر مشاهده پیشرفت و یا انجام برخی مسئولیت های اجتماعی و به ظهور رساندن توانایی ها و رغبت های فردی به انسان دست می دهد. رضایت بیرونی که با شرایط اشتغال و محیط کار ارتباط دارد و هرآن در حال تغییر و تحول است. عوامل درونی که خصوصیات و حالات فردی را شامل می گردند و در مقایسه با عوامل بیرونی که شرایط کار و اشتغال را در برمی گیرد از ثبات بیشتری برخوردارند. لذا رضایت درونی پایدارتر از رضایت بیرونی است. رضایت کلی نتیجه تعامل بین رضایت درونی و بیرونی است. - بدری، - 1380
عوامل موثر بر رضایت شغلی
بر اساس مطالعات مختلف انجام شده در زمینه رضایت شغلی مشخص شده است که متغیرهای زیادی به رضایت شغلی مرتبط است. بر پایه مدل رضایت شغلی پورتر و استیزر - 1974 - این متغیرها را می توان به چهار گروه عوامل سازمانی، عوامل محیطی، ماهیت کار و عوامل فردی طبقه بندی نمود. عوامل سازمانی خود اول شامل حقوق و دستمزد می باشدکه حقوق و دستمزد عامل اساسی در رضایت از شغل است به ویژه زمانی که از دیدگاه فرد، این پرداخت منصفانه و عادلانه باشد - محمدزاده و مهروژان، . - 1375
افراد تمایل دارند سیستم پرداخت عادلانه، بدون ابهام و مطابق انتظارات آنان باشد با در نظر گرفتن سطح مهارت و نوع شغل افراد اگر میزان حقوق و مزایای پرداختی منصفانه و به دور از هر گونه تبعیض و ناعدالتی باشد رضایت شغلی به بار خواهد آورد. کسانی که چنین بیندیشند که حقوق و مزایای اعضای سازمان بر پایه عدل و انصاف گذاشته شده است رضایت بیشتری خواهند داشت. - ترجمه پارسائیان و اعرابی، - 1376 دوم پاداش، که به طور کلی می توان پاداش در برگیرنده انواع جبران هایی است که فرد در قبال اشتغال خود دریافت می کند.
پاداش ها را می توان به دو دسته پاداش های مادی که غیر از دستمزد فرد، مانند پرداخت برای تعطیلات، بیمه پزشکی، برنامه بازنشستگی و از این قبیل باشد و پاداش های غیر مادی که شامل محیط کار مطلوب و نظایر آن بوده که منجر به رضایت شغلی می گردد. - اخلاقی، - 1379 سوم ترفیع - امکان پیشرفت و ترقی - ، در صورتی که سیستم خوبی جهت ارتقاء شغلی برنامه ریزی گردد که باعث شود کارکنان در قبال کسب تجربه، مهارت و دانش بیشتر به درجات و مراتب بالاتر شغلی و با مسئولیت ها و اختیارات بیشتر، همواره با مزایای مادی و معنوی بیشتر نائل می گردد، رضایت شغلی افراد در سازمان را به دنبال خواهد داشت. ترفیع، منجر به حقوق بالاتر، مطلوبیت کاری بیشتر، مسئولیت بیشتر و آزادی در تصمیم گیری و در نهایت رضایت مندی بیشتر می شود. - مهدوی، - 1379
مورد آخر سلامت و امنیت است که منظور از سلامتی، داشتن جسم و روح سالم است به طوری که فرد از نظر فیزیکی و احساسی قادر به انجام وظایف مربوط به خود در سطح مطلوب باشد. با مراجعه به نتایج حاصل از تحقیقات متعدد، این نکته به طور آشکاری مشاهده می شود که افراد ناراضی از شغل خود مستعد ابتلاء به بیماری های گوناگون هستند که دامنه این نوع بیماری ها از سردرد تا بیماری های قلبی کشیده می شود از طرف دیگر، کارکنانی که از شغل خود راضی هستند و در جهت رضایت شهروندان قدم برمی دارند. این افراد نگرش مثبتی به زندگی داشته و از نظر روانی، جامعه را سالم تر می نمایند. - ترجمه پارسائیان و اعرابی، - 1378
