بخشی از مقاله
چکیده
در گستره فرهنگ و هنر ایران زمین، حس احترام و تاثر به آثار باستانی و تاریخی در جنبه های مختلف امری مقدس و قالباً ضروری تلقی می شود این امر گویای پیوند صمیمانه ایرانیان با تاریخ مملکت خویش در مسیر تکامل و جوانب دیگر زمان های دور و نسل های گذشته است . در این رساله موضوع طراحی، یک موزه باستان شناسی برای علاقه مندان به رشته های باستان شناسی و تاریخ شناسی با امکانات و سالن های تخصصی و استاندارد می باشد. چنین مجموعه ای با هدف ارج نهادن به ارزش های تاریخی و همچنین فراهم آوردن زمینه ای برای توسعه این مهم می باشد. در این راستا با هدف دست یابی به شناختی جامع از موضوع پژوهش روند شکلگیری موزه و تاریخچه آن و عملکرد و ساختار قضایی چنین مجموعه هایی مورد مطالعه قرار گرفت. در وهله بعد ضوابط و استاندارد های لازم در طراحی بخش های مختلف یک موزه باستان شناسی گردآوری میشود و در ادامه به منظور شناخت بیشتر با اصول طراحی موزه ها چند نمونه موفق داخلی و خارجی مشابه مور تحلیل و بررسی قرار گرفت.
واژگان کلیدی: موزه تاریخ:این موزه ها بیانگر سلسله و دوره ها تاریخی هستند. سایت موزه: به معرفی یافته ها و داده های مهم می پردازد.
موزه مردم شناسی: این موزه ها بیانگر فرهنگ آداب و رسوم یک قوم است. موزه علوم: تجربه های علمی بر اساس وسایل کاری و تاریخ طبیعی.
موزه سیار: با پیشبرد سریع اهداف فرهنگی به دلیل کمبود امکانات.
مقدمه
موضوع طرح ریزی موزه باستانی در شهر کرمان که خواست این پروژه نیازمند برنامه ریزی و رعایت اصول و معیارهای خاصی می باشد. شهر کرمان به لحاظ موقعیت منطقه ای در کشور و و با تکیه بر جاذبه های طبیعی همچون باغ ها و محلات و همچنین از طریق ژئوتوریسم با تکیه بر جاذبه های زمین شناختی توانایی پذیرش این مجموعه را دارا می باشد. همچنین با توجه به شناخت و اطلاعاتی که از این منطقه در دست است همواره در ذهن این سوال مطرح بوده است که چرا با وجود پتانسیل های اقتصادی بالا و سیاسی این منطقه نمیتواند به اهداف در نظر گرفته شده در سطح ملی برسد. یا بعضاً میل به اهداف صرفاً اقتصادی بوده و نتوانسته فرهنگی و اقتصادی باشد در که حالی که کشورهای کمابیش مشابه، تجربیاتی موفقت آمویز داشته اند.
در این پروژه سعی بر آن است که در کنار بررسی و شناخت مقوله باستان شناسی مجموعه ای طراحی گردد که با توجه به اصول معمارانه و مبانی طراحی بعد فرهنگ و در قالب همایش و تبادل فرهنگی و علمی مورد توجه قرار گیرد. با نگاهی گذرا به فضاهایی که مختص موزه می باشد به ندرت می توان مکانی را یافت که کلیه کاربر های آموزشی ، علمی، نمایشگاهی، و هنری را در کنار هم در خود جای داده باشد. از ایجاد این مجموعه در کنار جنبه گردشگری و توریستی احیاء و بهبود حفظ و نگهداری آثار باستانی وبهره وری بیشتر در این زمینه نیز مطرح می باشد.حفظ موضوعات و مضامین گوناگون ومتعدد معنوی که برخی از آن ها در زندگی پر دغدغه امروزی مهجور مانده و رو به فراموشی هستند از موارد اصلی مد نظر این تحقیق می باشد .
باز شناسی شاخه ها و جوانب مختلف مربوطه جمع آوری و عرضه نمایش آن نیاز به سازماندهی و برنامه و مکانی مناسب و پاسخگو دارد که جای خالی آن احساس می گردد مکانی که در این پژوهش با عنوان موزه هنر و صنایع دستی با رویکرد حفظ میراث معنوی نامگذاری شده محلی است برای پاسداشت شناساندن آموزش ، پرورش ، حفظ ، تداوم و ترویج مواریث معنوی و استفاده از تاثیرات جنبه های مثبت و ارزشمند آن در برپایی جامعه و سرزندگی و الهام بخشی افراد آن و ایده گری برای زندگی و هنر معاصر آن چه در این موزه عرضه می شود
فرهنگ اصیل و هنر های مردمی است .برای تاثیر گذاری بر افراد منطقه و گردشگران فرهنگی داخلی و خارجی در شهری که از مهمترین منطقه گردشگر پذیر ایران می باشد. کرمان از جمله شهر های کهن می باشد و دارای فرهنگ و تمدن غنی است. این شهر در گذشته مرکز اصلی هنر های صنایع دستی گوناگون از جمله مسگری ، بافندگی ، و پته دوزی و... در ایران بوده است . وجود آثار تاریخی ارزشمند باعث شده است هر ساله در این شهر پذیرای شمار زیادی گردشگر باشد . طبق آمار بیان شده از اداره میراث فرهنگی این شهر به طور متوسط سالانه پذیرای هزاران نفر گردشگر است. به دلیل عدم فضایی که مختص گرد آوری آثار باستانی باشد که در آن بتوانند به فعالیت های مختلف بپردازند یا در یک ارتباط دسته جمعی که بازدیدکنندگان از موزه دارند اطلاعاتی به دست بیاورند.
- 1-1 اهداف:
برنامه زیری نیرومند طراحان می تواند فضای پر مفهومی از یک مکان ویژه را برای بینندگان فراهم نماید. این مکان می تواند بر اساس عملکرد خاص در محیطی واقع شود و براساس محیط اطراف بر تاثیرات خود بیافزاید. قبل از شروع به طراحی اهداف کلی و مهمی را که باید درنظر گرفت بررسی و تشریح نموده است. کلید درک این آثار رابطه بین معماری و موزه ارتباط بین فضا و آثار هنری رابطه بین علم و فرهنگ است . به عبارت دیگر این مجموعه دارای ویژگی های معماری به عنوان مثال ابعاد فضا سازی و سیستم نورپردازی که رابطه تنگاتنگی به گفتمان فضایی داخلی دارد. ساختمان موزه ناشی از خواستگاه های متعددی است که هر یک از آن ها تاریخ متفاوتی دارد . در این راستا اهداف این پژوهش به شرح ذیل دسته بندی می گردند:
- 1-3-1 اهداف علمی :
- شناخت فرهنگ مردم در ارتباط با نیازمندی ها و منابع اطراف آنها
- شناخت گونه ارتباط فیزیکی ساختمان و معماری
- کشف استعداد
- محلی برای آزمایشات علمی و تحقیقاتی
- موزه و محل نمایشگاهی جهت آثار
- فضاهایی جهت ذخیره سازی نگهداری و مرمت اشیاء
- فضاهایی برای نمایشگاه های موقتی
هدف خلق فضایی است که در این فضا استعداد های نهفته شکوفا شود و تا معماری پا را از حیطه ساختمان سازی فراتر نهد این مرکب همچنان نا موزون خواهد راند و حاصل کوشش معماران چیزی بیش از جامعی نو بر قامت ساختمان نخواهد بود. از اهداف دیگر این پژوهش خلق فضایی است که هر بیننده در گام اول هر چند به طور اختصاری به دنیای قبل از خود سفر کرده و اجتماع و فرهنگ قبل از خود را تجربه نماید علاوه بر این موارد هدف ایجاد یک الگوست که در واقع میتواند بِیس کمی برای احداث چنین مجموعه هایی باشد.
