بخشی از مقاله
چکیده
نقشههاي استراتژي، مسیر خلق ارزش در سازمانها را نشان میدهند. در اهمیت این نوع نقشهها همین بس که نقطه شروع جار يسازي استراتژي در بسیاري از دیدگاههاي نوین این حوزه قلمداد میشود. این مسئله زمینه بهکارگیري مدلهاي برنامهریز ي استراتژیک را در دان شگاهها را فراهم کرده است. در این تحقیق تلاش شده است بهمنظور تسریع حرکت دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان بهسوي چشمانداز خود، با استفاده از مدلی مناسب، اهداف استراتژی ک حوزة آموزشی در قالب نقشه استراتژي براي واحد معاونت آموزشی تدوین شود.
براي این منظ ور اهداف استراتژیکی اي که براي این بخ ش شناسایی و تدوین شده بود را بررسی و ارزیابی و برا ي دستیابی به آنها شاخصهایی تعریف کردیم. سپس با استفاده از مناظر کارت امتیاز ي متوازن شامل مالی، مشتریان، فرایندها ي داخلی و رشد و یادگیري و کم ک 44 نفر از افراد با صلاحیت بهوسیله پرسشنامه، اهداف استراتژیک بااهمیت را مشخص و به کمک آزمون تی و نرم افزار SPSS آنها را توصیف و با کم ک مدلسازي تفسیري ساختاري رابطه علت و معلولی آنها را مشخص و سرانجام نقشه استراتژي را رسم کردیم.
مقدمه
با وجود پیچیدگی عوامل مؤثر در جهان امروز، تقریباً این امر بدیهی شده است که پیشرفت و اعتلاي هر کشور به کمیت و کیفیت دانشگاه هاي آن بستگی دارد. براي روشن شدن این موضوع کافی است نگاهی به کشورهاي توسعهیافته داشته باشیم. بهراستی در کدامیک از آنها دانشگاههاي معتبر با استانداردهاي کیفی و کمی زیاد یافت نمی شود و یا نقش دانشگاه هاي یادشده در توسعه این گونه کشورها ناچیز تلقی شده است؟
بنابراین، اگر توسعه کشور را با کمیت و کیفیت دانشگاه ها مرتبط بدانیم، لازم است فعالیت هاي دانشگاه هاي اصلی کشور ارزیابی شود تا بتوان ضمن ارزیابی فعالیتهاي انجامشده و پیشرفتهاي بهدستآمده، معضلات و مشکلات فراروي دانشگاه را شناخته و راه حل هاي مناسب ارائه شود؛ ضمن اینکه شرایط جدید، راه حلهاي جدیدي اقتضا میکند که مطابق با نیازهاي جدید باشد. دانشگاه ها در جوامع صنعتی نوین، با تربیت دانش آموختگان فرهیخته، عامل اصلی پیدایش و شکلگیري اندیشهها و جهانبینیهاي نو و نهضتهاي فلسفی و اجتماعی و نیز مکانی مناسب براي تضارب افکار هستند.
همین دانشگاهها، از سوي دیگر و بهطور همزمان، تأمینکنندة نیروي انسانی متخصص براي بخشهاي مختلف اجتماعی، اقتصادي، سیاسی و فرهنگی هم بهشمار میآیند
جهانی شدن و توسعه اقتصادهاي دانشمحور سبب ایجاد تغییرات اساسی ساختار وظایف آموزش در سراسر دنیا شده است. پس دانشگاهها باید براي این زمینه در زمان حال و مهمتر از آن آیندة سازمانشان برنامهریزي کنند و اهداف و استراتژيهایی براي خود تعیین و راه هاي دسترسی به آنها را مشخص کنند تا از میدان رقابت جهانی از دیگر هم قطاران خود عقب نمانند و سبب پیشرفت سازمان خود شوند.
مدیریت استراتژیک بهمعناي هنر و علم تدوین، اجرا و ارزیابی تصمیمات وظیفهاي چند گانه است که سازمان را قادر میسازد به اهداف بلندمدت دست یابد. بنابراین، میتوان گفت محصول برنامهریزي استراتژیک، برنامهاي راه گشا و آیندهنگر و تحولآفرین است که سازمان را در بستر شکار فرصت قرار میدهد و شرایط برتري و تعالی این سازمان را فراهم میسازد
نقشه استراتژي نمایش تصویري عوامل حیاتی موفقیت شرکت و روابط علت و معلولی میان آنهاست. نقشه هاي استراتژي راهی سازگار براي نشان دادن استراتژي فراهم می کنند. در نتیجه دانشگاه ها به برنامه ریزي و تهیه نقشه استراتژي نیاز دارند تا اهداف خویش را در راستاي تحقق رسالت یا فلسفه وجودي جهت دهی کنند.
پیشینه پژوهش
در تهیه نقشه استراتژیک براي سازمانها استراتژيها دخیل اند. واژة استراتژي از لغت یونانی استراتژیا1 گرفته شده و حدود 400 سال قبل از میلاد بهکار میرفته است. مفهوم استراتژي ابتدا بهمعناي فن هدایت، تطبیق و هماهنگسازي نیروها براي نیل به اهداف جنگ در علوم نظامی بهکار گرفته شده است. در زمان پریکلس مقدونی 330 - ق.م - به معناي مهارت استفاده از نیروها در غلبه بر دشمنان و مخالفان و ایجاد سیستمی واحد حکومت بر جهان بهکار میرفت. تعریف استراتژي گسترش یافت و به استراتژي ملی و عمومی در کنار استراتژي نظامی پرداخته شد. استراتژي مفهومی سهل و ممتنع است. بنابراین، تعاریف بسیاري از آن ارائه شده است که در ادامه به دو مورد از این تعاریف اشاره میشود:
1. استراتژي زاییدة دو عامل محیط رقابتی در حالت غیربیرونی و محدودیت منابع در اختیار سازمان است
2. انجمن عالی نظامی آمریکا در سال 1999 استراتژي را این گونه تعریف کرده است:
استراتژي، علم و فن توسعه و ایجاد قدرت هاي سیاسی، اقتصادي، فرهنگی و نظامی ملت به هنگام صلح و جنگ به منظور تأمین بیشترین پشتیبانی از سیاستهاي ملی و افزایش احتمال پیروزي و کاهش احتمال شکست است
مفهوم استراتژي
اندروز، استراتژي را نوعی الگو میداند. او اعتقاد دارد که استراتژي نوعی یکپارچگی، انسجام و ثبات داخلی است که موقعیت شرکت را در محیط تعیین میکند، به آن هویت میدهد و شرکت را قادر میسازد از قوت هاي خود استفاده کند و در امر بازار و محصول به موفقیت دست یابد
مدیریت استراتژیک
امروزه مهم ترین کلید موفقیت سازمان ها، مدیریت همراه با برنامه ریزي منطقی است. برنامه ریزي استراتژیک با توجه به تغییرات و چالش هاي سریع محیط بیرونی سازمان ها اهمیت روزافزونی پیدا کرده است. در پرتوي برنامه ریزي استراتژیک، جهت گیري آیندة سازمان به درستی تبیین می شود و با فراهم کردن زمینه مناسب براي تفکر استراتژیک در مدیران، سبب به کارگیري تصمیمات برمبناي توسعه جامع و مستمر و درنهایت بصیرت در نواحی تحت کنترل سازمان و بهبود عملکردها خواهد شد.
برنامهریزي استراتژیک
فرایندي است که بهوسیله آن مدیران اجرایی فعالیتها و اقدامات لازم براي دستیابی به اهداف سازمانی را ترسیم میکنند. برنامهریزي استراتژیک، انعکاسی از ارزشهاي حاکم بر جامعه و معطوف به پرسشهاي اصلی و مسائل اساسی از سازمان است. برنامهریزي استراتژیک فراگیر است و برنامههاي عملیاتی سازمان را دربرمیگیرد و به آنها جهت میبخشد. این نوع برنامهریزي در سطوح عالی سازمان شکل میگیرد. در نتیجه، به مجموعه تئوريها، مفاهیم، رویه ها و ابزار هایی گفته می شود که به همراه ابزار ها و روشهاي تکمیلی، براي کمک به مدیران و برنامهریزان براي تفکر، برنامهریزي و اقدام استراتژیک طراحی شدهاند . به بیان دیگر، برنامهریزي استراتژیک را میتوان بهصورت آیندهنگري و تصمیمگیري در زمان حال با درنظرگرفتن پیامدهاي آتی تعریف کرد
