بخشی از مقاله
چکیده
مسکن علاوه بر مفهوم فیزیکی به عنوان یک سرپناه و نیاز اولیه و اساسی خانوار به حساب می آید. و محیط مسکونی را نیز در بر می گیرد در شامل کلیه خدمات و تسهیلات ضروری مورد نیاز برای بهتر زیستن خانواده و طرحهای اشتغال - آموزش و بهداشت افراد می با شد. و در واقع مفهوم تعریف م سکن یک واحد م سکونی نی ست بلکه کل محیط م سکونی را در بر می گیرد. و به عبارت دیگر سکنی چیزی بیش از یک سرپناه صرفاً فیزیکی است و کلیه خدمات و تسهیلات عمومی لازم برای بهتر زیستن انسان را شامل می شود و حق تصرف نسبتاً طولانی و مطمئن برای استفاده کننده از آن فراهم باشد.
در این پژوهش سعی شده است به تمامی موضوعات مرتبط با مسکن هرچند به صورت مختصر پرداخته شده است و این تنوع در مطالب و موضوعات مطرح شده زمینه شروع پژوهش های دیگر در این زمینه را فراهم ساخته و در پی آن است که مسئولان و مجریان و دست اندرکاران سازمان ها و نهادها و تشکل ها و تمامی ساکنان شهر را درگیر مسئله کند و ذهن خواننده را به تحرک بیشتر برای تفکر در این زمینه فعال سازد.
روش تحقیق به صورت پرسشنامه و تجزیه و تحلیل با استفاده های از نرم افزارهای آماری از جمله اکسل صورت گرفته است. نتایج نشان می دهد که در محدوده بافت فرسوده شهر کرمانشاه، بخش اعظم ساختمان های مسکونی یعنی 73/1 درصد دارای یک واحد، 24/7 درصد دارای 2 واحد و 2/3 درصد ساختمان ها دارای 3 واحد و بیشتر می باشند.
مقدمه
مسکن نامناسب و خارج از استاندارد به طور مستقیم و غیر مستقیم، علاوه برآثار زیان بار روحی، پیامدهای اجتماعی چون بزهکاری، جرم و نفص قوانین و مقررات را به دنبال دارد چنان که خانه های ویرانه و مساکن شلوغ و زیر استاندارد و محله های دارای میزان مالکیت پایین خانه از جمله عوامل جرم خیزی به حساب می آیند همچنین استانداردها که معیارهای مقبولیت مسکن و مشخص کننده وضعیت کمی و کیفی موجود واحدهای مسکونی هستند در ارتباط با واحدهای مسکونی گروههای کم درآمد شهری دارای اهمیت فراوان بوده و تدوین آنها کمک موثری به برنامه ریزی مسکن خواهد کرد
به طور کلی شاخص های کمی که مورد بحث قرار می گیرد عمدتاً به بحث کمی مسکن می پردازد مانند انواع تراکم ها در واحد مسکونی و بعد خانوار، تعداد نفر در اتاق، تراکم اتاق در واحد مسکونی، مساحت و زیر بنای واحدهای مسکونی و.... اما شاخص های کیفی آنهایی را مورد بحث قرار می دهد که به نوعی یک محیط زندگی سالم را فراهم می آورد مثل بررسی مصالح ساخت بنا، مالکیت واحدهای مسکونی، قدمت و عمر ساختمان و تسهیلات موجود در واحد مسکونی و..... می باشد.
بیان مسئله
بررسی محدوده بافت فرسوده شهر کرمانشاه نشان می دهد که این محدوده دارای مشکلات متعددی است. نامطلوب بودن محیط و کمبود زیر ساختها از مسائل عمده است که از آن جمله می توان از به واحدهای مسکونی رو به ویرانی، فرسوده و با تجهیزات ناقص که با مواد و مصالح کم دوام ساختمانی که بدون توجه به استانداردهای ساخت و ساز، بدون رعایت اصول فنی و بدون کسب مجوزهای قانونی و رسمی احداث شده اند که ناهماهنگی و آشفتگی در بین قسمتهای مختلف به وجود آورده است و همچنین در قسمتی از محدوده به نشست زمین به علت وجود آبهای زیر زمینی موجب شکافته شدن دیوارهای ساختمان می شود اشاره کرد زیرا مسکن علاوه بر نقش اصلی خود به عنوان یک سرپناه برای زندگی باید از لحاظ سطح مقاومت و ایمنی به گونه ای باشدکه از ساکنان خود در مقابل مخاطرات فیزیکی محافظت کند در غیر این صورت می تواند باعث آسیبهای جدی شود.
اهداف تحقیق:
هر پژوهش می تواند چندین هدف دا شته با شد که تمامی مراحل و ریزه کاری های تحقیق را ب صورت مجزا و م شخص بیان کند در زیر به اهداف پژوهش حاضر به اهداف این تحقیق در رابطه با شهر کرمانشاه اشاره می شود.
· ارزیابی کمی و کیفی وضعیت مسکن در محدوده بافت فرسوده شهر کرمانشاه
· شناسایی سازمان یابی توسعه فضایی مسکن در محدوده بافت فرسوده شهر کرمانشاه
· ارائه پیشنهادات و راهکارهایی در جهت ارتقای وضعیت مسکن در محدوده بافت فرسوده شهر کرمانشاه
اهمیت و ضرورت تحقیق :
قانون ا سا سی جمهوری ا سلامی ایران از دا شتن م سکن منا سب برای اق شار مختلف مردم بعنوان یک حق نام برده و دولت را به عنوان متولی بخش مسکن و مسئول تأمین مسکن آحاد جامعه معرفی کرده است.از سویی برنامههای توسعه کمک به تأمین مسکن برای اقشار آسیبپذیر و جوانان را مورد هدف داشتهاند. مشکل مسکن در معنی خاص آن تا اندازه زیادی در گروههای کمدرآمد متمرکز شده، اما این گروهها به دلیل توزیع نابرابر ثروت و به رغم تلاشهای دائم دولت بر کاهش فاصله و اختلاف طبقاتی و محرومیت اجتماعی و برقراری عدالت، هنوز متأسفانه اکثریت بزرگی را در کشور تشکیل میدهند. برای این اقشار دستیابی به مسکن به صورت مسألهای حیاتی درآمده است .
یکی از اصلی ترین نیازهای بشر ، مسکن و سرپناه مناسب است هزینه این نیاز اصلی در ایران به طور متوسط 30 تا 40 درصد هزینه خانوار را تشکیل می دهد.
پیشینه موضوع در ایران:
· ستارزاده - 1385 - ، بررسی شاخص های جمعیتی مسکن ایران در سال 1385 به بررسی شاخص های کمی و کیفی مسکن در ایران پرداخته است.
· ملکی - 1388 - ، به بررسی شاخصهای اجتماعی مسکن در مناطق روستایی شهرستان اهواز با هدف بررسی شاخص های کمی و کیفی اجتماعی مسکن مناطق روستایی اهواز پرداخته است.
· ملکی وشیخی - - 1388، نقش شاخصهای اجتماعی مسکن در سطح استان های کشور با استفاده از روش شاخص ترکیبی توسعه انسانی را با هدف تعیین میزان توسعه و رتبه بندی استان های کشور از نظر شاخص های اجتماعی کیفی مسکن بررسی کرده اند..
· یارمحمدی و عاشوری - - 1391، به بررسی تطبیقی شاخصهای اجتماعی مسکن در محلات جدید - کوی معلم - و قدیم - ساربان محله - شهر بجنورد با هدف بررسی تطبیقی شاخصهای اجتماعی مسکن در محلات قدیم و جدید شهر بجنورد پرداخته اند.
· صارمی و ابراهیم پور - - 1391، به بررسی شاخصهای مسکن ایران و جهان - مطالعه موردی: ایران، انگلیس، فرانسه - با هدف بررسی و مقایسه وضعیت مسکن در ایران و دو کشور انگلیس پرداخته اند.
· بسحاق و همکاران - - 1391، با تحلیلی بر پایداری اجتماعی مسکن در مناطق روستایی - مطالعه موردی: روستاهای شهرستان ازنا - به ارزیابی شاخص ها و نماگرهای تبیین کننده پایداری اجتماعی مسکن در مناطق روستایی به صورت مطالعه موردی در مناطق روستایی شهرستان ازنا پرداخته اند.
· روستایی و همکاران - 1391 - ، با بررسی شاخص های کالبدی - اجتماعی مسکن در تعیین بلوک های فقیر نشین با استفاده از مدل تحلیل عاملی - مطالعه موردی: شهر کرمانشاه - به بررسی آسیب شناسی کالبدی شهر کرمانشاه پرداخته اند.
· نوری - 1393 - ، با ارزیابی شاخص های اجتماعی مسکن شهری اسفراین به بررسی وضعیت شاخص های کمی و کیفی اجتماعی مسکن شهری در اسفراین پرداخته شده است.
بررسی و تحلیل مطالعات مسکن در محدوده بافت فرسوده مساحت زمین ساختمان های مسکونی
12/8 درصد زمین های واقع در بافت فرسوده زیر 50 مترمربع، 45/8 درصد بین 51 تا 100 مترمربع، 20/1 درصد بین 101 تا 150 مترمربع، 11/6 درصد بین 151 تا 200 مترمربع و تنها 9/7 درصد بیشتر از 200 مترمربع مساحت دارند. در واقع 91/3 درصد زمین ها، مساحتی کمتر از 200 مترمربع دارند. - جدول شماره - 1 -14 بیشترین زمین های با مساحت کمتر از 50 مترمربع در محله جعفرآباد واقع در بافت دارای اسکان غیررسمی قرار دارد و بیشترین زمین های با مساحت بیش از 200 مترمربع در حوزه 2n5 - شمال میدان فردوسی و رفعتیه - در بافت میانی واقع شده است. نقشه های شماره 1-22 تا 1-30 دانه بندی ابنیه واقع در بافت فرسوده کرمانشاه را نشان می دهد.
جدول شماره :1 مساحت زمین ساختمان های مسکونی در محدوده بافت فرسوده کرمانشاه - درصد -
