بخشی از مقاله
چکیده
روستابه عنوان یک سکونتگاه انسانی جلوه بارزی از حیات اقتصادی ،اجتماعی وفرهنگی می باشد که بازندگی انسانی برروی این کره خاکی توام است. روستای عماشیه یک درفاصله 31 کیلومتری شهرستان اهواز قرارگرفته است.هدف از این پژوهش شناسایی مشکلات روستایی جهت دستیابی به توسعه پایدار به روش SWOT دروستای عماشیه یک می باشد.روش تحقیق این پژوهش تحلیلی -توصیفی وابزارگردآوری اطلاعات مطالعات کتابخانه ای برای گردآوری اطلاعات واسنادی و مشاهده میدانی ودراین روش بامراجعه به محل موردپژوهش ،سازمان ها وارگانهای مرتبط نسبت به تهیه مطالب موردنظر اقدام گردید.
یافته هانشان می دهند فرهنگ اصیل روستا ، دارابودن خانه بهداشت ومدرسه ابتدایی درروستا ، عبورآزادراه از کنارروستا ، همکاری ومشارکت درمراسم مذهبی ،عزاداری ها ودرمراسم جشن وعروسی ،دارابودن وسائل نقلیه عمومی جهت رفت وآمد به شهراهواز وروستاهای اطراف مهم ترین نقاط قوت، مهم ترین فرصت های خارجی نزدیکی روستابه شهرستان اهواز، عبوررودخانه کارون از روستا، نزدیکی به دهستان عنافچه، جوان بودن جمعیت، دارابودن پتانسیل قوی درجهت کشت زمین های کشاورزی، مهم ترین نقاط ضعف روستا، خاکی بودن پوشش معابروایجادگردوخاک درتابستان وگل آلوده شدن آن درزمستان ، بالابودن نرخ بیکاری ، ناپایداری مصالح دراسکلت ساختمان های موجود ، عدم برخورداری از امکانات رفاهی وتفریحی هستند، نبودسیستم بهداشتی دفع آبهای سطحی وفاضلاب خانگی ورهاشدن آنها درسطح معابر ، کیفیت نامناسب آب شرب روستا وخریداری آب تصفیه شده ، عدم وجود سیستم جمع آوری ودفع زباله ، فقدان فضاهای آموزشی درمقاطع راهنمایی ودبیرستان ،مهم ترین تهدید های خارجی روستای عماشیه یک محسوب می شوند.
مقدمه
روستابه عنوان یک سکونتگاه انسانی جلوه بارزی از حیات اقتصادی ،اجتماعی وفرهنگی می باشد که بازندگی انسانی برروی این کره خاکی توام است .حفظ وتداوم حیات طبیعی واجتماعی ،اقتصادی انسان امروزی داردواز طرفی توسعه وپیشرفت از مسائلی است که همواره موردتوجه همه اقشارجامعه می باشد
واژه روستا به یک واحدهمگن طبیعی ،اجتماعی ،اقتصادی ،فرهنگی وکالبدی گویندکه ازیک مرکز جمعیت ومحل کاروسکونت - اعم از متمرکز ،پیوسته ویاپراکنده - باحوزه وقلمرو معین ثبتی یا عرفی تشکیل می شودواکثریت ساکنین شاغل دائمی آن به طورمستقیم ویاغیرمستقیم به یکی از فعالیت های اصلی زراعی ،باغداری، دامداری، صیادی ،صنایع روستایی ویاترکیبی از این فعالیت ها اشتغال دارندواز آن ارتزاق می نمایندوپیوند فرهنگی و اجتماعی عمیق بین جامعه آن برقراراست.[4] روستاناحیه ای است درخارج از شهرمشتمل برچندده ومزرعه که درآن تولید روستایی حاکم است.روستابه معنای ده وقریه است.
توسعه پایدارروستایی رهیافتی برای توسعه است که درآن ،کارایی ،عدالت ،پایداری باهم تلفیق شده اند.به گونه ای که کارایی متضمن استفاده بهینه از منابع ،عدالت متضمن فقرزدایی وکاهش شکاف بین فقراوثروتمندان وهدف از پایداری نیز پایداری معیشت باحفظ امرار معاش آینده از طریق حفظ منابع طبیعی باشد .[13] روستاهای کوچک وپراکنده درپهنه سرزمین با مشکلات همچون خدمات رسانی ارتباطات ودسترسی ها از یک طرف وبه عنوان کانون های تولید منابع کشاورزی هستند.
نبودفرصت های شغلی،وجودبیکاری وهمچنین فقرروستایی رامی توان از مشکلات اساسی روستاهای کشوربرشمردکه به مهاجرت های روستا- شهری منجرشده شده واین امر مشکلاتی راهم برای شهرها وهم روستاها ودرواقع برای کل کشورفراهم آورده است.
روستانشینی درواقع اولین شیوه یکجا نشینی بشراست،چراکه شهردرمراحل بعدی براثرتوسعه وتغییرشکل روستابه وجودآمدند.[13] روستاعبارتست از فضای اجتماعی که درآن باتوجه به تراکم نسبی ناچیز جمعیت ،نوع خاصی از فعالیت های اقتصادی عمدتا فعالیت های کشاورزی غلبه دارد.
دراقتصادکشورایران روستا وروستانشینی همواره از چنان اهمیتی برخورداربوده که می توان گفت سرنوشت کشوردرهردوره از تاریخ به سرنوشت روستاها بستگی داشته است ،چون اکثریت مردم درورستاها زندگی می کرده اند،روستاییان هم از لحاظ اجتماعی وسیاسی وهم از لحاظ اقتصادی نقش تعیین کننده ای داشتند.
بخش کشاورزی درتوسعه اقتصادی کشورهای درحال توسعه وازنظرتامین نیازهای غذایی مردم ،تامین مواداولیه ونیروی کار صنایع،اشتغال افراد وایجاد درآمد دارد. نیمی ازجمعیت جهان درنواحی روستایی زندگی می کنند،که از نظرفقرزیاد،سوء تغذیه زیادوسطح سوادکم بخشی از جمعیت جهان به شمار می آیند.رفع معضلات این جمعیت عظیم از طریق برنامه ریزی آگاهانه وتوسعه روستایی امکان پذیر است وتوسعه روستایی بامشکارت روستاییان درتصمیم سازی ،اجراسهیم بودن ازمنابع ونظارت وارزیابی تحقق می یابد
تلاش هابرای رفع نابرابری بین شهروروستا سابقه طولانی دارد.درایران به ویژه بعدازانقلاب اسلامی اقدامات گسترده ای دراین راستا انجام شده است.دراوایل دهه 1360 باتشکیل وزارت جهادسازندگی ،بهسازی روستاهایی باجمعیت بیشتر،سازمان دهی خدمات عمومی واصلاح زیرساخت های خدماتی وبهبود مسکن،با این هدف که روستاها بتوانند به نوعی مانع مهارت های روستا به شهرعمل کنند،مدنظرقرارگرفت
به منظوررفع فقر از جامعه روستایی ونیزتوانمندسازی روستاییان ،اعتبارات روستایی دربخش های کشاورزی ،دامی ،مسکن ،بهداشت وجز اینها به روستاییان داده می شود،که دراکثرمواردضمنی ایجادرضایت وتوانمندی موجب تمایل جمعیت برای ماندگاری درروستا می گردد.
درفرایندبرنامه ریزی وتوسعه نواحی روستایی ،شناخت وتحلیل وضع موجود روستاها وبررسی امکانات وتنگناهای آنها درزمینه های مختلف ضروری بوده وبرنامه ریزان رادرتعیین اهداف توسعه ومشخص کردن سیاست ها،خط مشی ها وراهکارهای دست یابی به آنها یاری می رساند.در فرایند تعیین سطوح برخورداری وتوسعه نواحی روستایی وبررسی نقاط قوت وضعف شرایط درهرناحیه درزمینه های اقتصادی ،اجتماعی ،فرهنگی وزمینه تخصیص بهینه منابع وامکانات رابرای توسعه رافراهم می سازد.
مدیریت استراتژیک برنظارت وارزیابی فرصت ها وتهدیدات خارجی درسایه توجه به نقاط قوت وضعف یک مجموعه تاکید دارد .مدل SWOTتحلیلی سیستماتیک رابرای شناسایی این عوامل وانتخاب استراتژی که بهترین تطابق ببین آنها راایجادمی نماید،ارایه می دهد.از دیدگاه این مدل ،یک استراتژی مناسب قوت ها وفرصت ها رابه حداکثرمی رساند وضعف ها وتهدیدهارابه حداقل ممکن می رساند،برای این منظور،نقاط قوت وضعف وفرصت ها وتهدید ها درچارچوب حالت کلی SO،WO،ST، WTپیوند داده می شوند وگزینه استراتژی ازبین آنها انتخاب می شود.
درخصوص بررسی امکانات ومشکلات روستایی پژوهش های متعددی انجام شده است که درزیر به تعدادی از آنها اشاره می شود: غرمی ومطیعی لنگرودی ،1389، پژوهشی باعنوان مروری برمشکلات زیست محیطی روستاهای ایران وراهکارهای این مشکلات ،عزیزپوروهمکاران ،1390،پژوهشی باعنوان چالش های اقتصادی توسعه سکونتگاه های روستایی ایران پرداخته اند. هدف این پژوهش شناسایی مشکلات روستایی جهت دستیابی به توسعه پایدار به روشSWOTدرشمال شهرستان اهواز - مطالعه موردی:روستای عماشیه - 1 است.
روش تحقیق
شکل.1موقعیت جغرافیایی منطقه موردمطالعه
روستای عماشیه یک دروضع موجود دارای مساحتی بالغ بر232135 مترمربع می باشد که برابر447 نفرسکونت دارد. روستای موردمطالعه درمختصات جغرافیایی 47 درجه و 30 دقیقه و52 ثانیه طول شرقی و31 درجه و34 دقیقه و33 ثانیه عرض شمالی ودرارتفاع 20 متری ازسطح دریای آزاد واقع شده است . این روستا درفاصله 31 کیلومتری شهرستان اهواز قرارگرفته است .روستای موردمطالعه درموقعیت جلگه ای دارای زمین صاف وهمواروآب وهوای منطقه درتابستان گرم وخشک ودرزمستان بارانی ومرطوب است.
