بخشی از مقاله
چکیده
یکی از مهمترین ویژه گی حرفه مهندسی صداقت و راستگویی است. مهندسی حرفه ای بسیار ارزشمند و پر مسئولیتی است. زیرا با سلامت، ایمنی، افزایش رفاه و آسایش انسانها یعنی اشرف مخلوقات عالم سر و کار دارد. حرفه مهندسی همچنین به دنبال بهبود روشها، محصولات، و فرایندهایی است که به توان با کیفیت و قابلیت و بهره وری بالاتری کالاهای مورد نیاز جامعه را تولید نمایند و هزینه ها و قیمت و ضایعات آن را کاهش دهند، و رفاه و استانداردهای زندگی انسان ها را بالا برند.
در این مقاله تلاش می شود تا در حد اندک بضاعت نویسنده در باره نقش صداقت و راستگویی در اخلاق مهندسی بحث و بررسی می شود. همچنین به تاثیرات مهم صداقت و راستگویی در فرایند توسعه علمی و فناوری اشاره می شود. همچنین تاثیرات و پی آمدهای منفی کم رنگ شدن صداقت و راستگویی، در فرایند توسعه علمی و مهندسی، مشخص شد و نمونه های برخورد قانونی با افراد بی صداقت و دروغگو اشاره نی شود.
-1مقدمه
علم مهندسی از جمله علومی است که بشر در طول تاریخ به آن احتیاج داشته و هیچگاه خود را از آموختن آن بی نیاز ندانسته و از آن غافل نبوده است. مهندسی علمی با ارزش و یا قداست است و مهندسان باید بدانند که شغل بسیار شریفی دارند و با این شغل می توانند همواره در جهت تقرب به خدا و تامین رضایت مردم جامعه حرکت نمایند. مهندسان در هر جا که فعالیت می کنند، اگر نیت و انگیزه الهی داشته باشند آنجا را به پرستشگاه بزرگی تبدیل می کنند. آن جا را نردبان رشد و کمال و رسیدن یه اوج تعالی خود و دیگران می کنند؛ آنها باید در فعالیتهای مهندسی صبور، پرتلاش، صادق و از نظر علمی و حرفه ای بهنگام و با اخلاق باشند. مهندسانی که ار راستگویی و صداقت کافی برخوردار نباشند از نقص مهمی رنج می برند و در زندگی خود به آرامش و شادی نمی رسند. اندیشه و روح و روان مهندسان باید در مسیر ترقی و تکامل باشد.
سلامت روح و بدن آنها با هم در ارتباط است. در این صورت است که آنها می توانند تاثیر موثری در ارتقا کیفیت زندگی خود و انسانهای جامعه بگذارند. در ایران در سطح عام، یکی از مسائل اساسی جامعه مسئله کم رنگ شدن خصلت صداقت و راستگویی است. در حرفه مهندسی نیزیکی از مسائل اساسی، مسئله کم رنگ شدن خصلت های اخلاقی بویژه صداقت و راستگویی است. تا این مسئله حل نشود کشور به رشد و شکوفائی علمی، و توسعه صنعتی پایدار و عدالت اجتماعی نخواهد رسید و جامعه از ایمنی و سلامت و آرامش خاطر و شادی لازم برخوردار نمی شود. ما در حل مسائل فردی و اجتماعی و بیماریهای جسمی و روحی بیشتر به درمان بیماری می پردازیم.
در صورتی که ضروریست تا علت ایجاد بیماری شناخته شود و اقدامات پیشگیرانه جهت درمان آن انجام شود. بکی از بیماریها و خصلت های نادرست فردی و اجتماعی و حرفه ای بی صداقتی و دروغکویی است. جهت درمان این بیماری و پیشگیری از آن، دولت، مجلس شورای اسلامی، قوه قضائیه، دانشگاه ها و حوزه های علمیه، وزارتخانه ها، سیاستگذاران، معلمان و اساتید حوزه و دانشگاه، شازمانها و انجمن های حرفه ای و مهندسی، نقش موثری دارند. اگر می خواهیم در دنیا با تمدن چند هزار ساله زنده بمانیم و رشد و توسعه تحقیقات علمی و فناوری و صنعتی پایدار و متوازن داشته باشیم باید به پرورش خصلت های اخلاقی و ارزشهای انسانی به ویژه صداقت و راستگویی در جامعه بپردازیم و در تمامی رشته ها و حرفه های مهندسی به آن توجه اساسی نموده و آن را نهادینه نمائیم. معمار هستی در قرآن کریم در سوره احزاب آیه 23 می فرماید:
در میان مومنان، مردانی هستند که بر سر عهدی که با خدا بستند صادقانه ایستاده اند؛ بعضی پیمان خود را به آخر بردند و بعضی دیگر در انتظارند؛ و هرگز تغییر و تبدیلی در عهد و پیمان خود ندادند.
امیر مومنان علی - ع - می فرماید: الصدقُ"دَعائِِمِاقوی الایمان" صداقت و راستگویی قوی ترین رکن ایمان است".
صداقت اثرات مثبتی در زندگی انسانها دارد که مهمترین آنها عبارتند از:
الف- اساس هرگونه رشد و پیشرفت مادی و معنوی در اجتماع، اعتماد متقابل برخاسته از صداقت است.
ب- صداقت به انسان آبرو، شجاعت، شهامت و شخصیت می دهد؛ در حالی که دروغ، فرد را به رسوایی و بی آبرویی و خیانت می کشاند.
ج- صداقت، موجب نجات انسان می شود؛ زیرا که فرد صادق می داند اگر خلافی انجام دهد به گناه خود اعتراف می کند؛ پس گرد گناه نمی رود. عدم صداقت در کارها موجب ناراحتی های روانی، نومیدی، فراموشی، چاپلوسی، تحریف سخن دیگران، سوء ظن، پرده دری و بی شرمی می شود.
-2تعریف صداقت
صداقت یکی از ارزشمندترین خصوصیات یک انسان کامل است. صداقت نیت پاک انسان را که به دنبال سعادت فردی و اجتماعی است مشخص می کند. صداقت یک اصل اخلاقی است که مبتنی بر خودشناسی، خداشناسی، شجاعت، کرامت، هوشمندی و هنرمندی است. مراتب گوناگون صداقت، بر خودشناسی و خدا شناسی انسان استوار است. عدم ترس از دیگران و ارزش قائل شدن برای خود یا کرامت نفس نیز پشتیبانی کننده صداقت انسان است.
صداقت یکی از بنیادی ترین و زیبا ترین صفات اخلاقی و در عین حال یکی از اجزاء کلیدی در ارتباط فردی و اجتماعی است. انسان با تکیه بر صداقت دیگران می تواند به آنها اطمینان نماید و در کنار آنها احساس ایمنی و آرامش نماید، و حدود ارتباطی خود را تعیین کند. صداقت در اصل نشانگر صاف و صادق بودن دیگران و پیش بینی پذیر بودن رفتار آنها است. به کمک صداقت انسان می تواند موضع گیری های ساده و روشنی در مقابل رفتار دیگران داشته باشد.
در صورت عدم اطمینان نسبت به صداقت دیگران، انسان به دلیل ندانستن واقعیت امر در موضع گیری خود دچار سردر گمی، توقف و گاه حیله گری می شود. صداقت دارای مراتب گوناگونی است. پایین ترین مرتبه صداقت، راست گویی است در این مرتبه انتظار می رود فرد جز واقعیت را به زبان جاری نسازد. مرتبه دوم صداقت، اجتناب از تحریف های شناختی است.
انسان تحت تأثیر عوامل گوناگون، واقعیت را به شکل جهت داری منحرف می سازد. ساده ترین جهت دار کردن شناختی، تحریف واقعیت به نفع خود است. در چنین سطحی از رفتار فرد واقعیت را بدون آن که قصد دروغ گویی داشته باشد در جهت خاصی تحریف می کند. صداقت تنها گفتن حقیقت نیست، بلکه ضروریست تا وضعیت و شرایط موجود را برای دیگران به طور کامل و شفاف توضیح دهیم تا آنها به توانند با تعمق و تفکر تصمیم گیری نمایند. بنابراین می توان به اختصار گفت:
· صداقت اولین فصل کتاب عشق و نخستین فصل دفتر دانایی و بهترین منش انسانی است.
· صداقت موجب می شود که شما بهتر و بیشتر معرفی شوید.
· صداقت چنان انسان را متحول می کند که حاضر نیست با دروغ و تقلب و نیرنک، قدرت و مقامی بدست آورد و منافع اجتماعی را فدای منافع خود نماید؛ او ضرر را بر منفعت غیر مشروع ترجیح دهید؛ زیرا ضرر تلخ است ولی آنی است ، در حالی که منفعت غیر مشروع وجدان شما را همواره می آزارد
· فردی که با خود صداقت داشته باشد هدف زندگی کردن را می آموزد در این صورت نمی تواند با دیگران صداقت نداشته باشد.
-1-2چند مثال از بی صداقتی
امروزه در کشورهای صنعتی غرب، اگر مهندسانی پیدا شوند که فاقد صداقت لازم باشند، از جایگاه خود پایین کشیده می شوند، حتی زمانی که انها در مقام ریاست جمهوری و یا معاونت ریاست جمهوری می باشند. بعنوان مثال اسپیرو تی اگنو - spiro - t.agnew یک مهندس عمران و یک وکیل بود. او در سال 1973 در حالی که معاون رئیس جمهور آمریکا بود، به دلیل طرح اتهاماتی از قبیل رشوه خواری و فرار مالیاتی در شغل قبلی اش که در سال های 1962 تا 1966 استاندار بالتیمور بود، مجبور به استعفاء شد. او دارای اختیار واگذاری قراردادها و پروژه های عمومی به مهندسان و شرکت ها بود و از قدرت خود به عنوان وسیله ای برای کسب منافع شخصی استفاده می نمود.
لستر ماتز و جان چایلدز دو نفر از تعداد زیادی از مهندسینی بودند که در این برنامه سوء استفاده مشارکت داشتند . آن ها 5 درصد مبلغ دریافتی از مشتریان خود را به طور محرمانه به اگنو پرداخت می کردند ، شرکت مشاوره ای آنها نیز در دریافت قرار داد های مربوط به پروژه های شهری مورد توجه خاص قرار داشت. آنها به این طریق به اقدامات خلاف دست می زدند.
اگنو در مقام استانداری به همراه دو مهندس فوق الذکر، در ارتباطات خود به شکل های مختلف با فریب دادن شرکت های مختلف تقلب می کردند و به آنها خیانت می نکردند. آنها با دریافت رشوه و گرفتن پول خیانت در امانت می کردند و به دنبال آن از کیفیت خدمات ارائه شده کاهش می یافت. آنها بعنوان مهندسین بی صداقت، با عدم رعایت معیارها و استانداردهای حرفه ای و مشارکت ناعادلانه دیگران در پروژه های رقابتی تقلب می کردند.
