بخشی از مقاله
چکیده
نظام هستی برپایه تغییر وتحول شکل گرفته است. آن به آن و لحظه به لحظه تغییر در آن ساری و جاری است. سکون ، مرگ و پایان است. از بارزترین خصوصیات عصر حاضر می توان به تغییرات وتحولات شگرف ومداوم در طرز تفکر، ایدئولوژی، ارزشهای اجتماعی، روشهای انجام کار وبسیاری از پدیدههای دیگر زندگی، اشاره کرد. به همین سبب امروز مدیران با جو سازمانی پر ابهام، پویا ودر حال تحول روبرو هستند. چرا که در دنیای سازمانها نیز سکون مصادف با مرگ سازمان است. مدیرانی که چشم بر تحولات میبندند، در حقیقت از مرگ زودرس سازمان خود استقبال میکنند.
از آغازین روزهای انقلاب اسلامی، ایجاد تحول در آموزش و پرورش به منظور تعمیق و استمرار انقلاب فرهنگی، دغدغهی رهبران و مسئولان ارشد نظام نوپای اسلامی بوده است و بر ضرورت آن پای فشردهاند . مدیران و متصدیان آموزش و پرورش نیز در پاسخ به این مطالبهی به حق، اقدامات متعدد و متنوعی را در سطح خرد و کلان انجام دادهاند تا شاید بتوانند این مجموعهی تأثیرگذار در فرایند رشد و تعالی فرد و جامعه را، بیش از پیش با اهداف و آرمانهای بلند انقلاب اسلامی هماهنگ و همسو نمایند. بیانات روشنگرانه و هشدارهای عالمانه ی مقام معظم رهبری مبنی بر تقلیدی و وارداتی بودن نظام آموزش و پرورش و ضرورت تحول بنیادین در این نظام، تأیید و تأکیدی بر صحت نگاه مذکور و ضرورت اقدام عاجل در این زمینه است.
مقدمه
در عصر حاضر سازمانها به صورت فزاینده ای با محیطهای پویا و در حال تغییر مواجهند و بنابراین، به منظور بقا و پویایی خود مجبورند که خود را با تغییرات محیطی سازگار سازند. به بیان دیگر با توجه به سرعت شتابنده تغییرات و تحولات علمی،تکنولوژیک، اجتماعی،فرهنگی و ... در عصر حاضر ،سازمانهایی موفق و کارآمد محسوب می شوند که علاوه بر هماهنگی با تحولات جامعه امروزی ،بتوانند مسیر تغییرات ودگرگونیها را نیز در آینده پیشبینی کرده و قادر باشند که این تغییرات را در جهت ایجاد تحولات مطلوب برای ساختن آیندهای بهتر هدایت کنند - - 1 چرا که به گفته تافلر »تنها با بهره گیری خلاقانه از تغییر برای هدایت کردن خود تغییرات است که میتوانیم از آسیب شوک آینده در امان بمانیم وبه آینده ای بهتر و انسانی تر دست یابید
این مشاهدات و مطالعات نشان می دهد که بسیاری از سازمانها نه تنها نوآور و خلاق نیستند بلکه حتی در هماهنگی با تحولات و پیشرفتها و تغییرات عصر حاضر نیز ناتوان مانده و اغلب با شیوههای ناکارآمد سنتی اداره می شوند.به عنوان نمونه »اندرو پتیگرو« پژوهشگر انگلیسی که در زمینه تصمیمگیریهای استراتژیک مطالعه کرده است ،از خصوصیات ایستای سازمانها حیرت زده شده است و به این نتیجه رسیده است که به رغم تغییر پیوسته شرایط دنیا ، اغلب سازمانها و شرکتها در 10سال گذشته زندگی میکنند و حدوداً 10 سال از شرایط دنیا عقب هستند
نیاز به تغییر یک مفهوم عمده در جهان امروزی است . زیرا که از تغییرات سریع محیطی گریزی نیست و در این خصوص آنچه که باید مورد توجه قرار گیرد نگرشها ، ادراکات ، تیم ها ، رهبری ، انگیزش و پایگاه ارزشی افراد می باشد ، چرا که در هر تغییری ابتدا باید این ابعاد تغییریابد تا به هدف نهایی واصل شود.
در گذشته هر آشوبی قابل پیش بینی بود و مدیران به راحتی با آن برخورد می نمودند . اما امروزه این امر به راحتی امکانپذیر نبوده، یک مدیر واقع بین قبل از هر اتفاقی باید فرهنگ تحول را در سازمان نهادینه نموده و کارکنان را مسلح به برخورد منعطف و منطقی با هر تغییری نماید .
اجرای تغییر در سازمان را باید به عنوان پاسخی برای برهم زدن وضع موجود تلقی کرد و چیزی است که در موقعیت های گاه به گاه مورد نیاز است . تغییر یک وضعیت طبیعی است و مدیریت تغییر یک روند مستمر است . بدین لحاظ ، ضرورت وجود توسعه سازمانی ، امری حیاتی و بسیار است . تغییر اجتناب ناپذیر است وباید به منظور ایجاد تحولات سازنده و موثر در سازمان ها ، آن را طراحی و مدیریت کرد. جهان امروز نیاز فزاینده به آن نوع از رهبری دارد که به ایجاد سازمان هایی که به سمت فعال کردن ظرفیت های خود می پردازد، ، در عین اینکه همزمان به حل بحران ها و شرایط اضطراری محیط کار نیز می اندیشد .
این مقاله در پی بیان ضرورت واهمیت تحول در سازمان ها بویژه آموزش وپرورش شده است . در این راستا از بیانات ارزشمند مقام معظم رهبری که برخاسته از نگرش و انتظارات ومطالعات ایشان است و مصوبات شورای عالی آموزش وپرورش و نگاه صاحبنظران به این موضوع، بهره برداری شده است.
مبانی نظری سند ملی آموزش و پرورش شامل فلسفه تربیت درجمهوری اسلامی ایران، فلسفه تربیت رسمی و عمومی در جمهوری اسلامی ایران و رهنامه نظام تربیت رسمی و عمومی در جمهوری اسلامی ایران تایید کلی شده ولازم است مبنای تمامی سیاست گذاریها، برنامهریزی ها و تولید اسناد تحولی در نظام تربیت رسمی و عمومی جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد. گزارههای ارزشی مندرج در بیانیهی ارزشها، باید ها و نبایدهایی اساسی است که لازم است تمام اجزا و مؤلفههای نظام تربیت رسمی و عمومی1 هماهنگ با آنها بوده و همه ی سیاستگذاران و کارگزاران نظام ملتزم و پای بند به آنها باشند. این ارزشها با الهام از آموزههای قرآن و سنت پیامبر اکرم - ص - و اهل بیت علیهم السلام، قانون اساسی جمهوری اسلامیایران، رهنمودهای رهبر کبیر انقلاب اسلام حضرت امام خمینی - ره - و مقام معظم رهبری و سند چشمانداز بیست ساله تهیه و تدوین شده است و با مبانی نظری سند ملی آموزش و پرورش - شامل فلسفهی تربیت، فلسفهی تربیت رسمیو عمومی و رهنامهی نظام تربیت رسمی و عمومی در جمهوری اسلامی ایران - سازگار و مستند به مضامین مندرج در آنها میباشد.
نظام تربیت رسمی و عمومی بر ارزشهای زیر استوار است:
-1 جریان تربیت2 در تمام ساحت های شش گانه تربیت - 3شامل تربیت دینی و اخلاقی، تربیت سیاسی و اجتماعی، تربیت زیستی و بدنی، تربیت هنری و زیبا شناختی، تربیت اقتصادی و حرفه ای، تربیت علمیو فناوری - بر نظام معیار اسلامی - مبانی و ارزشهای برگرفته از قرآن و سنت معصومین - ع - و یا سازگار با آنها - منطبق است و تربیت دینی4 و اخلاقی در آن محوریت دارد.
-2 برنقش تربیتی وهدایتی و اسوهای پیامبر اکرم - ص - و حضرات معصومین - ع - و بر ولایت مداری برای تحقق جامعه عدل
»-1نهادی است عمومی و سازمان یافته که، به عنوان مهم ترین عامل انتقال،بسط واعتلاء فرهنگ در جامعه اسلامی ایران ، مسئولیت آماده سازی متربیان جهت تحقق مرتبه ای از آمادگی1 برای تحقق حیات طیبه در همه ابعاد را برعهده دارد که تحصیل آن مرتبه برای عموم افراد جامعه لازم یا شایسته باشد . دستیابی به این مرتبه از آمادگی جهت تکوین وتعالی پیوسته هویت متربیان- - با تاکید بر وجوه مشترک انسانی، اسلامی وایرانی - ضمن ملاحظه ویژگی های فردی و غیر مشترک- ونیز در راستای شکل گیری واعتلای مداوم جامعه سالم اسلامی مستلزم آن است که تربیت یافتگان این نظام شایستگی های لازم جهت درک واصلاح مداوم موقعیت خود ودیگران براساس نظام معیار اسلامی را کسب نمایند.«
2 - تربیت عبارت است از: »جریان تعاملی زمینهسازِ تکوین و تعالی پیوستهی هویت افراد جامعه و شکل گیری واعتلاء مداوم جامعه سالم بر اساس نظام معیار اسلامی در جهت هدایت فرد وجامعه به سوی تحقق حیات طیبه در همهی مراتب و ابعاد ، به گونه ای که متربیان آماده شوند بطور آگاهانه واختیاری در این مسیر حرکت کنند .«
3 - ساحتهای ششگانه، همان ساحتهای مندرج در فلسفه تربیت در جمهوری اسلامی ایران می باشد.
4 - اقلیتهای مذهبی مصرح در قانون اساسی بر اساس قوانین موضوعه اقدام خواهند کرد.
