بخشی از مقاله
چکیده
تعلیم و تربیت امری پرثمر و در عین حال دشوار است، در این میان معلمان، برترین نقش را بر عهده دارند و آنها به مثابه نقطه آغاز تحول در آموزش و پرورش به شمار میآیند. با داشتن معلمان دلسوز و متبحر در امر آموزش و پرورش است که جامعه میتواند موجبات ایجاد تحول بنیادی را فراهم سازد. باید اقدامهای مورد نیاز برای استخدام معلمان آینده از میان علاقهمندترین شاگردان صورت پذیرد.
هدف از انجام این پژوهش، ضرورت جذب معلم از مراکز تربیت معلم میباشد. در این مقاله ضرورت تربیت و استخدام معلم، رویکردهای تربیت و تأمین معلم، روشهای تأمین معلم موردنیاز مدارس در سالهای اخیر، ویژگیهای نهاد تربیت معلم ایران، نقاط ضعف و قوت تربیت معلم ، چشمانداز آینده تربیت معلم ایران، تحقیقات انجام شده و نتایج و پیشنهادات عملی در این زمینه بیان میگردد.
مقدمه
در عصر حاضر که جهان در آستانه قرن بیست و یکم قرار دارد، بخش مهمی از فعالیت های فردی و اجتماعی را تعلیم و تربیت تشکیل میدهد؛ به طوری که یونسکو در گزارش جهانی اعلام کرده است: »تقریباً از هر پنج انسانی که امروز زندگی میکند، یک نفر یا شاگرد است یا در نظام آموزش رسمی به عنوان معلم خدمت میکند.« ارزش معلم به قدری پرفضیلت و والاست که پیامبر اکرم - ص - میفرماید:» بالتعلیم ارسلت: من برای تعلیم فرستاده شده ام« بنابراین معلمی کاری است دشوار و مهم و رسالتی بسیار بزرگ است. هرکس را توان پذیرش این مسئولیت خطیر نیست، سوز و درد میخواهد، عشق و احساس میطلبد، صبر و تحمل میباید. زیرا هر چیزی که قدر و منزلتش بالاست، مسئولیتش هم سنگینتر و مهمتر است. از این رو، سرمایهگذاری در جهت تربیت و تأمین این رکن اساسی آموزش و پرورش بهترین و ارزشمندترین سرمایه است.
رابر - 2006 - 1 معتقد است در این عصر که عصر انفجار دانش و اطلاعات است، برای استفاده از فناوریهای جدید، آموزش و پرورش نیازمند معلمان اثربخش میباشد. آموزش و پرورش با جذب و بکارگیری و تربیت معلمان اثربخش، در اهداف خود موفق خواهد شد. جذب و استخدام معلمان اثربخش مسئلهای است که از اهمیت زیادی برخوردار میباشد. برای انتخاب وجذب و استخدام معلمان ضروری است از ملاکهایی که از اثربخشی بالایی برخوردارند و براساس روشهای علمی قابل دسترسی است، استفاده نمود.کارآیی معلمان، یک ساختارچند بعدی است که ابعادی همچون: دانش، محتوا، آموزش معلم، ویژگیهای امروز معلم شایسته و اثربخش، معلمی است که بتواند در شغل خود آموزشهای لازم را ببیند و به رشد حرفهای برسد و همچنین تجربیات زیادی را بدست آورد تا بتواند در پیشرفت تحصیلی به رشد حرفهای برسد و همچنین تجربیات زیادی را بدست آورد تا بتواند در پیشرفت تحصیلی دانشآموزان مؤثر واقع شود
بنابراین، در دنیای معاصر کنونی که دانش مبتنی برفناوری میباشد و معلم در انتقال آن از اهمیت والایی برخوردار است، انتظار میرود معلمینی که جذب آموزش و پرورش میشوند در مراکز تربیت معلم آموزش میببینند بتوانند درعرصه یادگیری دانشآموزان مؤثرتر واقع شوند. اثربخشی معلمان در تمام سطوح آموزشی تأثیر دارد و باعث پیشرفت و یادگیری دانشآموزان میشود و حتی این اثربخشی زندگی آنان را نیز تحت تأثیر قرارمیدهد. بنابراین، کیفیت تعلیم معلمان اثربخش نیز به همین میزان مهم است و معلمانی که خوب تربیت میشوند، باعث ارتقاء دانشآموزان شده و تأثیرگذارمیباشند
با توجه به اهمیتی که جامعه برای معلم متصوراست ، سرمایهگذاری در جهت تعلیم و تربیت و تأمین این رکن اساسی، سودمندترین سرمایه هاست. درایران نیاز به معلمان از نظرتعداد، پایه مورد تدریس، صلاحیتهای حرفهای و اهمیت و نقش مراکز تربیت معلم وگسترش سازمانهای تربیتی و تعلیمی کاملا محسوس بوده است. با توجه به اصلاحاتی که در نظام آموزش و پرورش و فناوری اطلاعات وارتباطات به سرعت درحال صورت گرفتن است، پرداختن به نحوه تأثیر مراکز آموزشی بر اثربخشی معلمان بیش از هر زمان دیگری احساس میشود
در نگرشهای جدید آموزشی، مدرسه برای شاگرد است، نه شاگرد برای مدرسه، توجه به رغبتها و پرورش عواطف و استعدادهای کودک بسیارمهمتر از دانشی است که کودک باید یاد بگیرد. در این میان، مدرسه مهمترین مکان و شایستهترین جایی است که تجارب و یافتههای علمی اندیشمندان و معلمان جامعه بشری میتواند در آنجا مورد ارزشیابی و آزمایش قرار گیرد. بدون تردید در تمام نظامهای آموزشی، معلم نقش کلیدی داشته، چشم امید جامعه از هر سو به جانب اوست و جوامع بشری هرگونه تحول و پیشرفت علمی و معنوی خود را ناشی از نگرش، همت و تلاش معلمان میدانند. انتظار جامعه از مدرسه و معلم این است که نوجوانان را برای زندگی واقعی برای زندگی فردا تربیت کند. لذا دانش، مهارت و شایستگی، و قابلیت مردان و زنان فردا به دانایی، توانایی، صلاحیت، تلاش، و احساسمسئولیت امروز بستگی دارد
شایستگی و اهمیت معلم را برای اشتغال در کار آموزش و پرورش در سه بعد اساسی زیر مورد توجه قرار دادهاند:
-1 بهرهمند شدن از آن ویژگیهای روانی، عقیدتی و اخلاقی که با رسالت معلم و مربی تناسب داشته باشند و نفوذ آنها در جامعه به عنوان الگوی مطلوب و سرمشق آرمانی زندگی انسانها بتوان تأیید کرد.
-2کسب دانش و اطلاعات کافی و در حد لازم برای اشتغال به تدریس در هر رشته و مقطع تحصیلی مضافاَ آن که معلم باید به صورتی ساخته شود که در همه دوران خدمت برای کارآموزی و بازآموزی مخصوصاَ از طریق خودآموزی و یادگیری شخصی و اعتلای معلومات آمادگی داشته باشد.
-3 کسب مهارت و آمادگی فنی برای به کار گرفتن روش مطلوب عرضه اطلاعات و انتقال معلومات و مهارتها به صورتی که در کلاس درس آموختن و یادگیری را برای آموزنده تسریع و تسهیل کند و محیط مدرسه را به ارزشهای تربیتی سوق دهد
چنان که معلمان دارای شایستگی های فوق نباشند، به طور خواسته یا ناخواستهعملاَ به عوامل آسیبزا در کلاسهای درس تبدیل میشوند.
کارول - 2009 - 1 درمقالهای تحت عنوان تأثیر برنامههای آموزشی جدید برای جذب و نگهداری معلمان بیان میدارد: که رابطه مستقیمی بین کیفیت برنامه جذب و نگهداری، توسعه حرفهای و عملکرد کلاسی معلمان وجوددارد. علیرغم رشد سریع الگوهای انتخاب معلمان اثربخش، در مدارس باز هم میزان مدرک تحصیلی، آموزش و تربیت معلمان و تجربیات دارای اهمیت است.
انتخاب معلمان آموزش دیده و با تجربه در کیفیت خلاق و آشنا با تکنولوژی نوظهور نیازمند است، تا فعالیتهای یادگیری را با بهرهگیری از تکنولوژی جدید، آموزشی و اثربخشی معلمان مؤثر است. در فرآیند یادگیری به معلمان متخصص، مؤثر، با تجربه، مسئولیتپذیر، سازماندهی، تعهد حرفهای، داشتن دانش، دستیابی به یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان را در نظر میگیرند، منوط به معلمان اثربخش است که بتوانند با استفاده از بینش و سرعت عمل، دانش موجود را به عمل تبدیل نمایند
پژوهشهای انجام شده، موید آن است که بین آموزش معلمان مراکز تربیت معلم و اثر بخشی آنان رابطه وجود دارد و معلمان مراکز تربیت معلم از دیگر معلمان اثر بخشترند.
