بخشی از مقاله
چکیده
مکانهای آموزشی ، از مهم ترین نهادهای اجتماعی، تربیتی و رکن تعلیم و تربیت است که به منظور تربیت صحیح دانش آموزان و دانشجویان در ابعاد دینی، اخلاقی، علمی، آموزشی، اجتماعی کشف استعدادها و هدایت و رشد متوازن روحی و معنوی و جسمانی آنان، نیاز به فضاهای آموزشی مناسب دارد. مدرسه و دانشگاهای کشور در مقاطع مختلف تحصیلی با جمعیت چندین میلیونی با پراکندگی و گستردگی در تمام نقاط شهرها و روستاها از نظر ساخت و ساز دارای تفاوت در کیفیت ابنیه و تاسیسات بوده ضمن آنکه میلیون ها دانش آموز و دانشجو روزانه با زندگی تمام خانواده ها در ارتباط می باشند
از این رو علاوه بر استانداردهای مربوط به فضاهای آموزشی، ضوابط مربوط به پدافند غیر عامل مانند استتار، اختفا، مکان یابی، دسترسی، استحکامات و غیره در آن رعایت شده باشد.. پدافند غیرعامل به عنوان یکی از شاخه های مدیریت بحران با نوع تهدید جنگ و حمله نظامی سخت افزاری به مجموعه اقدامات غیر مسلحانه ای گفته می شود که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها، تاسیسات، تجهیزات و شریان های کشور در مقابل عملیات خصمانه و مخرب دشمن می گردد که در ساخت این مجتمع آموزشی از آن بهره گرفته شده است.
مقدمه
توجه به ایمنی فضاهای آموزشی در شرایط جغرافیایی، سیاسی و استراتژیکی ایران و در شرایطی که ایران جزء 10 کشور اول حادثه خیز در دنیاست، از اهمیت بسیاری برخوردار است. بلایای طبیعی - سیل، زلزله و غیره - و انسانی مانند جنگ در طول ده های گذشته به دفعات دامان گیر شهرهای ایران شده است.
امروزه بااستفاده ازبرنامه های جامع مدیریت بحران میتوان بابکارگیری اقدامات موثرهمراه با طرحهای کاربردی و حتی الامکان کم هزینه وچندمنظوره درمرحله آمادگی قبل ازبحران،به میزان زیادی ازشدت وگستردگی خسارات وتلفات ناشی ازخطرات کاست .ازمهمترین این تمهیدات، بکارگیری اصول پدافندغیرعامل به عنوان راهکاری جهت کاهش خطرپذیری دربرابرخطرات مختلف وافزایش کارایی پسازوقوع خطراست که بایددرسطوح مختلف برنامه ریزی منطقهای،شهرسازی ومعماری موردتوجه قرارگیرد.
مفهوم امنیت
امنیت از ریشه لاتین - security - است که در لغت به معنی دلهره نداشتن و دغدغه است. بنابر این معنای لغوی امنیت، رهایی از خطر، تهدید، آسیب، اضطراب، هراس، وجود ترس یا نگرانی، آرامش، اطمینان، آسایش، اعتماد و تامین است. در واقع امنیت یعنی رفع خطر و رفع خطر یعنی استفاده بهینه از فرصت. بنابراین باید چنین نتیجه گرفت که امنیت دارای دو عنصر اساسی تهدید و فرصت است و برقراری امنیت منوط به رهایی نسبی از تهدید و بحران ها و بهره گیری بهینه از فرصت ها است
پدافند غیرعامل
به مجموعه اقداماتی اطلاق می گردد که مستلزم به کارگیری جنگ افزار نبوده و با اجرای آن می توان وارد شدن خسارات مالی به تجهیزات و تاسیسات حیاتی و تلفات انسانی جلوگیری نموده و یا میزان خسارات را به حداقل ممکن کاهش داد در منابع لاتین، معادل دقیق پدافند غیر عامل «passive defense» بکار برده می شود. ولی عبارت »پدافند غیرعامل« به صورت های مختلفی بیان شده است که عمدتا در نکته »محافظت از غیر نظامیان« دارای وجه اشتراک هستند.
تمایز اصلی »پدافند عامل« از »پدافند غیر عامل« که تاکید بر عملیات نظامی و پاسخ به آتش با آتشی قوی تر و کوبنده تر است، در حالی که »توسعه قدرت نظامی و داشتن موضع قوی تر نسبت به مهاجمان احتمالی« استراتژی کلانی است که هم در روش های تهاجمی و هم در روش های تهاجمی و هم در روش های تدافعی دارای کاربردهای گسترده و در عین حال مشابه ولی با نتایج متفاوت است
پدافند غیر عامل به مجموعه ساز و کارهایی اطلاق می گردد که تلاش دارند ضمن کاهش آسیب پذیری نیروهای خودی به منظور حفظ داشته های مادی و معنوی نیروها، بستر لازم جهت وارد آوردن بیشترین آسیب را نیروهای دشمن فراهم آورند.
در واقع پدافند غیرعامل بیشتر تاکید بر روی »مدیریت پیش از بحران« می باشد. و به طور کلی هر اقدام غیر مسلحانه ای که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها، تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریان های کشور در مقابل بحران هایی به »عامل طبیعی« - خشکسالی، سیل، زلزله، رانش، لغزش و طوفان - و »عامل انسانی« - جنگ، شورش های داخلی، تحریم - گردد، »پدافند غیرعامل« خوانده می شود
اصول پدافند غیرعامل
مجموعه اقدامات زیربنایی است که در صورت بکارگیری می توان به اهداف پدافند غیرعامل از قبیل خسارات و صدمات، کاهش قابلیت و توانایی سامانه شناسایی، هدف یابی و دقت هدف گیری تسحیلات آفندی دشمن و تحمل هزینه بیشتر به وی نائل گردد. در اکثر منابع علمی و نظامی و یا موضوعات پدافند غیرعامل شامل 6 الی 7 اقدام مشروحه ذیل می باشد که در طراحی و برنامه ریزی ها و اقدامات اجرایی دقیقا می بایست مورد توجه قرار گیرد.
مدل فعالیت های پدافند غیر عامل
ساختمان های آموزشی:
ساختمان هایی هستند که در هر کشوری وظیفه آموزش و پرورش دانش آموزان را به عهده دارد. از نظر مبحث 21 مقررات ملی ساختمان، ساختمان های آموزشی در رده ساختمان های با درجه اهمیت زیاد قرار دارد.
