بخشی از مقاله
چکيده
گردشگري در هرمکان و فضاي جغرافيايي به منظور رشد و تعالي به برنامه ريزي توسعه نياز دارد در اين بين گردشگري مذهبي در زمره قديمي ترين و پر رونق ترين گردشگري هاي گذشته وحال سراسر جهان قرار دارد در حقيقت گردشگري زيارتي ميتواند به عنوان يکي از مهمترين مولفه هاي توسعه ي اجتماعي ايفاي نقش کند چرا که با توسعه روحي و فردي و اجتماعي تک تک ما در ارتباط است واز اين منظر گردشگري زيارتي نياز مند برنامه ريزي دقيق تر است تا بتوانيم از اين طريق منافع اجتماعي ان را به حد اکثر برسانيم .و به طور کلي صنعت توريسماز اي جهت داراي اهميت است که موجبات اشنايي مردم را با ديگر فرهنگ ها, اقوام , سرزمين ها و گويش ها و غيره .....فراهم ميکند. اماکن زيارتي و همچنين گردشگري مذهبي مي تواند موجب رشد اقتصادي تنوع فعاليت ها و همچنين ايجاد اشتغال و در آمد زايي براي ساکنان منطقه شود.کشور ايران به دليل موقعيت هاي مذهبي فراوان مانند وجود حرم هاي مطهر معصومين و امام زادگان و مکان هاي مقدس مقصدي مناسب به جهت گردشگران مذهبي است که هدف از اين مقاله بررسي نقش اماکن زيارتي و نقش امام زاده ها به خصوص تاثير و نقش امام زاده ابراهيم در توسعه صنعت گردشگري مذهبي است . که اين امام زاده مي تواند به عنوان يکي از قطب هاي گردشگري نه تنها در شهرستان شفت بلکه در سطح استان گيلان باشد .
واژگان کليدي :گردشگري ، گردشگري مذهبي ، امام زاده ابراهيم ،اماکن زيارتي ، شهرستان شفت
مقدمه
گردشگري ، فعاليت اقتصادي است که بدليل ماهيت ويژگي هاي خاص آن ، فرصت مناسبي براي ورود به عرصه تجارت جهاني را فارغ از سطح توسعه يافتگي کشورها فراهم مي آورد ( نوري و همکاران ١٣٩١ ص ٣) توريسم از ديدگاه فرهنگي قدمت زيادي دارد ولي از زاويه اقتصادي پديده اي نسبتا جديد از مبادلات بين المللي است ( توکلي و هدايتي، ٣ ، ١٣٨٧) به گونه اي که بر اساس برآورد سا زمان جهاني جهانگردي ارزش وجوه حاصل از جهانگردي و مسافرت در دهه آتي با سرعتي افزونتر از تجارت جهاني به سطحي بالاتر از اقلام صادراتي در ديگر بخش هاي اقتصادي خواهد رسيد. (word tourism organization,١٩٩٥) گردشگري يکي از بخش هاي مهم اقتصادي است که توانسته است به عنوان يک صفت پاک مطرح شود ضمن افزايش درآمد ارزي براي اقتصاد ملي کمک شايسته اي براي ايجاد اشتغال و بهبود درآمدها نمايد.( معاونت برنامه ريزي ٢- ١٣٨٨: ٣) گردشگري مي تواند زندگي مردم را غني تر سازد، مي تواند يک اقتصاد را گسترش دهد، مي تواند نگهدارنده ي محيط زيست باشد مي تواند به سوي يک اجتماع با کمترين اثرات هدايت شود (گان ، ١٩٩٦،٤) پاراديم گردشگري پايدار که اخيرا در قرن حاضر تحولات و تغييرات سريع و گستره اي در تمام ابعاد صورت گرفته است که تجارت جهاني از اين قائده خارج نبوده و در سطح بسيار وسيعي در جهت اين تحول حرکت ميکند افزايش تقاضا در سيرو سياحت تاسيس سازمان جهانگردي بين المللي را فراهم ساخت به طوري که توماس کوک در سال ١٨٦٥ با عزيمت به امريکا در ايلات هاي مهم ان کشور اژانس هاي مسافرتي داير کرده و متعاقب ان طرح برنامه ي گرشهاي سياحتي امريکا به انگلستان و اروپا و بلعکس را در ايلات هاي متحد امريکا برگزار نمود پس مشاهده ميشود که در اين دوره چگونه جهانگردي خصوصيات تجاري و بين المللي پيدا ميکند و اين فرايند منجر به حضور و رقابت تنگاتنگ ضرفيت هاي مختلف تجارت شده است (قره نژاد،١٣٨٦ ص ٢١د)ر واقع با توجه به جمعيت مسلمان ايران و وجود مراکز زيارتي فراوان در کشورمان و همچنين اماکن تاريخي مذهبي ، در ميان انواع رايج گردشگري در کشور ، گردشگري مذهبي و زيارتي داراي پتانسيل واهميت زيادي مي باشد . اما متاسفانه کشورمان درصد ناچيزي از بخش گردشگري مذهبي را به خود اختصاص داده و مقايسه ايران با ساير کشورهاي اسلامي همانند عربستان و عراق حکايت از شکاف عظيمي دارد (هادياني ، همکاران ،١٣٨٩) با اين وجود گردشگري مذهبي در ايران با وجود ٨ هزار٩١٩ مکان مذهبي هنوز فاقد سامان دهي تخصصي و متمرکز بوده و اين نابساماني حتي در شهر هاي مهمي چون مشهد و قم مشاهد مي شود .(تقوايي ،٤١:١٣٨٩) در عرف تشيع مراد از (امام زاده ) فرزندان يا فرزند زادگان ائمه اطهار (ع ) است واصطلاحا از باب ذکر حال واراده محل به مدفن ومزار متبرکه که آنان و بزرگان سادات ، که در سراسر شهرها و روستاهاي ايران پراکنده است اطلاق مي گردد . به طور عمده به مقبره امام زادگان بقعه مي گويند (ناري ابيانه ،١٣٨٥:١٣٣) رواج گردشگري بر اساس تسهيل رفت و آمد بين کشورهاي اسلامي هدف والايي است و توجه به ويژگي هاي محيطي و جغرافيايي جوامع اسلامي ميتواند انواع جديدي از گردشگري رابنيان نهد. که هر چند اکنون در غالب هاي سنتي مورد توجه است به صورت سيستماتيک و مدرن مي تواند مورد توجه کارشناسان قرار گيرد دين مبين اسلام هم در قرآن وهم در سنت به کرات به بعد تبادل فرهنگي و تعامل صلح آميز ناشي از سفر اشاره فرموده است در بيش از بيست ايه ي شريفه قرآن مجيد سيروسفر مورد سفارش قرار گرفته و به صيغه ي امر آمده است . توريسم اسلامي علاوه بر ايجاد اتحاد و برادري در ميان کشورهاي مسلمان مي تواند به توسعه گردشگري کمک کند. (رضواني ١٣٧٤ ص (92
بيان مسئله
يکي از شاخصه هاي مهم توريسم که سهم قابل توجهي از فعاليت هاي جهانگردي را به خود اختصاص ميدهد توريسم مذهبي است . جاذبه هاي مذهبي زيارتگاهي و اماکن مقدس و آرامگاه پيشوايان ديني هر ساله پذيراي ميليون ها جهانگرد هستند.
امامزاده ابراهيم که در شهرستان شفت واقع شده سالانه گردشگران بسياري به منظور زيارت حرم مطهر قصد عزيمت به اين مکان مذهبي را ميکنند که در واقع همين امر يعني زيارت مي تواند علاوه بر عوايد معنوي در آمدهاي بسياري را نصيب اين شهر مي کند. در اين پژوهش سعي بر آن است که تا از طريق شناسايي پتانسيل ها و جاذبه هاي مذهبي با ارائه راهکارهايي جهت بهره برداري منطقي و بهينه و نگه داري و بررسي مشکلات اين پتانسيل ها ضمن ارتقا صنعت گردشگري مذهبي تأثير آن در توسعه شهرستان شفت جهت رفع محروميت هاي اين منطقه مورد بررسي قرار گيرد.
روش پژوهش
اين تحقيقي به لحاظ هدف کاربردي است . زيرا انتظار مي رود متوليان و مسئولين صنعت گردشگري از نتايج يافته هاي آن دربرنامه ريزي ها و تصميم گيري هاي مرتبط با گردشگري مذهبي استفاده کنند :و از سوي ديگر به لحاظ روش ، توصيفي ، اکتشافي است چون به توصيف جاذبه هاي گردشگري و اماکن مذهبي(امامزاده ابراهيم ) و تاثير آن بر توسعه ي گردشگري در شهرستان شفت از توابع استان گيلان مي پردازد.
روش تجزيه و تحليل اطلاعات :
در اين پژوهش از دو روش اسنادي –کتابخانه اي و ميداني به منظور جمع آوري اطلاعات استفاده گرديده است جهت روشن شدن مباني نظري تحقيقي با رجوع به کتابخانه ها از کتب ، پايان نامه و مقالات نگاشته شده استفاده مي شود . در روش ميداني از مشاهده و جمع آوري اطلاعات در ارتباط با سوالات تحقيق استفاده مي شود.
اهداف تحقيق
هدف کلي اين تحقيق براي تاثير امامزاده ابراهيم بر توسعه گردشگري مذهبي در شهرستان شفت مي باشد
١- مشخص نمودن تاثير جاذبه ها و اماکن گردشگري مذهبي(امامزاده ابراهيم ) بر توسعه گردشگري مذهبي در شهرستان شفت
٢- مشخص نمودن نقش گردشگري مذهبي درجذب گردشگران شهرستان شفت
٣- بررسي نقش امام زاده ابراهيم به عنوان يکي از قطب هاي گردشگري مذهبي در اقتصاد شهرستان شفت در استان گيلان
سوالات تحقيق
١- امامزاده ابراهيم چه تاثيري بر توسعه گردشگري مذهبي در شهرستان شفت و کلي تر در استان گيلان دارد
٢- گردشگري مذهبي چه تاثيري در توسعه گردشگري شهرستان شفت دارد.
