بخشی از مقاله
ویژگی های رسانه رادیوومدیریت آن
چکیده:
رادیو رسانه ای مدرن و گرم است، که همواره به جهانی شدن تجدد، یاری رسانده است. در این مقاله سعی کرده ایم تا ابتدا پیدایش این رسانه را در دنیا به طور اجمال بیان نموده، سپس تأسیس رادیو در ایران و وظایف آن را پس از انقلاب اسلامی تبیین نماییم. در این مقاله همچنین سعی شده است که برخی ویژگیهای مهم این رسانه را مطرح کرده، به ساختار و تشکیلات رادیو جامعه محلی نیز نظری افکنده و با بررسی اهداف و عملکردهای این رسانه در کشور به تحلیل ساختار درونی آن، مزایا و مشکلات پیش روی این رسانه و کارکرد آن در داخل و خارج سازمان را مورد بررسی قرار داده و نیز با کمک الگوی رقابتی پورتر به بررسی محیط داخلی و خارجی این رسانه و نیز رقبایی چون بی بی سی فارسی بپردازیم. همچنین در این مقاله سعی شده است، نقشی را که این رسانه توانسته است در توسعه برخی جوامع روستایی، به ویژه هندوستان و تاجیکستان ایفا نماید، سخن رانده شود. در این مقاله همچنین سعی شده است تا به بررسی مدیریت رسانه رادیو پرداخته و سپس با مطرح کردن برخی چالش هایی که رسانه رادیو و به ویژه مدیریت آن را با آنها مواجه می کنند، مطرح نموده، در برخی موارد راهکارهایی ارائه گردد.
مقدمه اختراع رادیو در نخستین دهه قرن بیستم، انقلابی بزرگ بود. در روزهای نخست، رادیو به عنوان یک وسیله سرگرمی به شمار می رفت، اما رهبران سیاسی به زودی مزایای صحبت مستقیم با مردم را از طریق آن پیدا کردند. (مک براید، ۱۳۹۹ :۵۱) در زمانه ای که گستره وسیعی از رسانه های گروهی وجود دارند که مخاطبان را از هر سو تحت نفوذ خود قرار داده اند و هر کدام درصدد هستند تا فضای بیشتری را در مجموعه سپهر رسانه ای از آن خود کرده و مخاطبان بیشتری را به سوی خود جلب کنند، رادیو وضعیتی خاص دارد؛ زیرا این رسانه در گذشته ای نه چندان دور یکی از پرمخاطب ترین رسانه ها بوده است، لیکن بنا به دلایل خاص و نیز با ظهور رسانه های جدید، برخی از مخاطبان خود را از دست داده است. البته رادیو در برخی کشورها، هنوز یک رسانه جمعی است، به گونه ای که بیش از ۹۰ درصد از مردم انگلستان بیش از ۲۶ ساعت در هفته به رادیو گوش میدهند. (فلمینگ، ۲۰۰۲ ۱۳۰) با این حال، کاهش مخاطب به معنای از میدان به در شدن رادیو نیست، زیرا هر رسانه ای از ویژگی هایی برخوردار است که آن را از سایر رسانه ها متمایز می کند. اگر رسانه ای بتواند از قابلیت های خاص و عامی که رسانه های دیگر هم از آن بهره مند هستند، نهایت استفاده را کند، با اطمینان می توان گفت که می تواند جایگاه خود را در نظام نوین ارتباطات بهبود بخشد. لازمه این کار، شناخت درست ویژگی ها و تمامی عناصری است که در این رسانه دخیل هستند. به عبارت دیگر پاسخگویی سنجیده و درست به زنجیره ارتباطات 5 قسمتی هارولد لاسول: چه کسی؟ چه می گوید؟ از طریق چه رسانه ای؟ خطاب به چه کسی؟ و با چه تأثیری؟ می تواند کمک بسزایی در رفع آسیب های موجود و احتمالی کند. (ديفلور،(۳: ۱۳۷۸
پیدایش رادیو اولین کسی که متوجه شد می توان از بی سیم به عنوان يك وسیله ارتباطی استفاده نمود، مارکونی) ایتالیایی بود که بعدها به نام مخترع رادیو معروف گردید. وی در سال ۱۸۹۰ اولین خبر رادیویی خود را به وسیله بی سیم در يك فاصله ۳ کیلومتری فرستاد. در ژوئن سال ۱۸۹۹ در لندن اولین ایستگاه تلگرافی بدون سیم به کمک امواج الکترونیکی نمایش داده شد. او در سال ۱۸۹۷ به ایتالیا برگشت و يك ارتباط بی سیم بین دو کشتی جنگی در يك مسافت ۱۲ کیلومتری ایجاد نمود و بالاخره در سال ۱۹۰۱ در تکمیل اختراع خود موفق گردید، علائم بی سیم را از يك طرف اقیانوس اطلس یعنی از شهر پل دو در انگلستان به آن طرف اقیانوس اطلس، شهر سن ژان آمریکا بفرستد. مردم از اختراع مارکونی چنان به شور و هیجان آمده بودند، که خواستار پخش صدای انسان از رادیو شدند، اما چون لامپ های رادیو ضعیف بود، سازندگان رادیو باید فکر بهتری میکردند. به همین منظور در سال ۱۹۰۹ يك فيزيك دان آمریکایی به نام (دو فورست) لامپ سه الکترونی را اختراع کرد که برای رادیو الکتریسیته خیلی قابل استفاه بود. بعد از آن «روبرت فون لیئن» موفق به ساخت لامپ های قوی شد، این لامپ ها تحول بزرگی در زمینه دستگاه های الکترونیکی به وجود آوردند. در سال ۱۹۱۰ برای اولین بار صدای موسیقی و آواز اپرای متروپولتین نیویورك در سراسر آمریکای شمالی شنیده شد. در سال ۱۹۱۳ جمعی از دانشمندان سعی کردند که صدای موزيك در تمام نقاط جهان کاملا شنیده شود، ولی جنگ جهانی اول زحمات آنها را بی نتیجه گذاشت. احتیاجات نظامی در دوران جنگ، استفاده از بی سیم را گسترش
داد و در تاریخ ۱۱ نوامبر سال ۱۹۱۸ تلگراف بی سیم نوید پایان جنگ را به همه جهانیان اعلام نمود. تاریخ شروع بهره برداری عمومی از رادیو در سال ۱۹۲۰ است. (پایگاه جامع اطلاع رسانی رادیو، ۱۳۹۳)
- اولین دستگاههای پخش منظم رادیویی در سال ۱۹۲۰ در انگلستان به کار افتاد و در سال ۱۹۲۹ اولین کنفرانس بین المللی رادیویی با شرکت ۲۷ کشور جهان، در برلین برپا شد و مقررات ارتباطات رادیویی به تصویب رسید.
نخستین دستگاه پخش رادیو اولین دستگاه های پخش منظم رادیویی در سال ۱۹۲۰ در انگلستان به کار افتاد و در سال ۱۹۲۹ اولین کنفرانس بین المللی رادیویی با شرکت ۲۷ کشور جهان، در برلین برپا شد و مقررات ارتباطات رادیویی به تصویب رسید. رشد فزاینده رادیو و مخاطبان آن، این رسانه را تبدیل به رسانه ای جمعی و فراگیر نمود. ارزانی بهای رادیوهای ترانزیستوری نیز به پیشرفت این رسانه در کشورهای توسعه نیافته كمك کرد. در حال حاضر در دنیا تقریبا یك میلیارد گیرنده رادیویی وجود دارد، یعنی برای هر چهار نفر يك گیرنده رادیویی موجود است. (همان) رادیو در ایران طبق مقرارت ایران ورود دستگاه های مخابراتی و استفاده از آنها تنها در حيطه مسئولیت وزارت پست و تلگراف و تلفن بود. (۱۳۰۸) بعد از صدور فرمان تاسیس رادیو، قرار شد از دو فرستنده موج کوتاه ۲۰ کیلوواتی و متوسط ۲ کیلوواتی وزارت پست و تلگراف و تلفن، که برای ارسال تلگراف بی سیم توسط کارخانه آلمانی تلفونکن در بی سیم قصرنصب شده بود، استفاده شود. کارهای فنی رادیو با وزرات پست و تلگراف و تلفن بود و امور مربوط به دستگاه های فرستنده و استودیو رئیس کل بی سیم اداره می شد. موسیقی زیر نظر رئیس مدرسه عالی موسیقی بود و بودجه رادیو که فقط هشتاد هزار تومان بود، توسط سازمان پرورش افکار تامین می شد. بعد از فراهم شدن مقدمات، بالاخره رادیو در ساعت ۱۰ صبح روز 4 اردیبهشت ۱۳۸۹ افتتاح شد. از سال ۱۳۱۹ تا سال ۱۳۲۷ برنامه های رادیو در همان استودیوی اولیه اجرا و پخش می شد. ولی فاصله ۹ کیلومتری فرستنده از شهر و وجود تنها يك اتومبیل برای رفت و آمد اعضای ارکستر و گویندگان، باعث شد واقع در ضلع غربی میدان توپخانه در جوار اداره راهنمایی و رانندگی، محلی در نظر گرفته شود. در میدان ارك دو استودیوی کوچك ساختند که اخبار از آن محل پخش می شد. در بدو تأسیس، رادیو تهران دارای دو فرستنده که یکی برای موج متوسط و دیگری برای موج کوتاه بود، برای پخش برنامه های خود از يك استودیو در محل اداره بی سیم استفاده می کرد. در سال ۱۳۳۹ نام رادیو تهران به رادیو ایران تغییر کرد و بعدها در جنب رادیو ایران فرستنده دومی به نام رادیو تهران نیز مشغول به کار گردید که در آغاز امر تنها موسیقی از ان پخش می شد. (همان) پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران به صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، تغییر نام داد. رادیوی ایران تحت عنوان «معاونت صدای جمهوری اسلامی ایران» با محتوای جدید به کار خود ادامه داد. بالاترین مقام این رسانه، معاون رئیس سازمان صدا و سیما در حوزه صدا است. ریاست این سازمان هر سال یک بار توسط مقام معظم رهبری انتخاب می شود. (کاوه، ۱۳۸۷)
.. بره
وظایف معاونت صدای جمهوری اسلامی ایران
• اخذ و شناخت سیاست های کشور از طریق
•مراجع ذی ربط و تولید و ساخت برنامه های رادیویی و زمینه سازی برای واگذاری تولید برنامه ها به دیگران
• پخش برنامه های رادیویی در چارچوب
سیاست های پخش مصوب سازمان و ایجاد ارتباط، هماهنگی و همکاری با حوزه های مسئول سیاست گذاری، برنامه ریزی و تحقیقاتی سازمان، جهت تنظیم طرح، تولید و پخش برنامه های رادیویی گسترش نظام آموزش عمومی و رسمی کشور از طریق تولید و پخش برنامه های اموزشی
• برنامه ریزی به منابع انسانی، تجهیزات وغیره
• تأمین، تخصیص و توزیع هماهنگ منابع
مورد نیاز برنامه های رادیویی
• برقراری ارتباط و هماهنگی لازم با فعالیت های سیاستی و برون مرزی و برنامه ریزی کلی و اعلام سیاست و خط
مشی های رادیویی مراکز شهرستان ها و نظارت و کنترل بر کمیت و کیفیت طراحی، ساخت و پخش برنامه های رادیویی مراکز شهرستان ها و ایجاد ارتباط، هماهنگی و همکاری با مراکز رادیوی کشور جهت تأمین و مبادله منابع و پخش برنامه های تولید شهرستان ها و نظارت و کنترل بر چگونگی اجرای سیاست های مصوب سازمان در حوزه فعالیت های صدا
• اعمال ضوابط، استانداردها و نرخ های مصوب سازمان، جهت به کارگیری منابع مورد نیاز و اعمال روش های بهینه به کارگیری منابع در جهت رشد کمی و کیفی برنامه ها و تلاش و زمینه سازی برای انجام پژوهش های راهبردی برای به کارگیری مناسب ترین شیوه ها برای برنامه های گوناگون رادیویی و ارتباط با مخاطبین رادیو و سفارش به انجام تحقیقات برنامه ای (همان) رادیو، یک رسانه گرم رسانه ها هم گرم اند و هم سرد، و این بستگی به این دارد که امتداد حسی آن ها در انسان، وی را به یک دریافت کننده منفعل تحریکات حسی تبدیل کرده یا اینکه او را به مشارکتی فعال در پردازش این تحریکات دعوت کند.| بنابراین کتاب ها، رادیو و سینما رسانه ای گرم هستند، چون بیشتر یک جذبه انفعال آمیز را ایجاد می کنند، آن ها به مشارکت فعالی نیاز دارند تا به کمال دست یابند. تلویزیون رسانه ای سرد است و در نتیجه موضوعات و آدم های گرم از رسانه های خبری گرم را پس می زند و به همین دلیل فردی چون کندی، که طبعی گرم داشت، در مناظرات تلویزیونی از نیکسون شکست خورد. (مک لوهان، ۱۳۷۷)
بنابراین کتاب ها، رادیو و سینما رسانه ای گرم هستند، چون بیشتر یک جذبه انفعال آمیز را ایجاد می کنند، آنها به مشارکت فعالی نیاز دارند تا به کمال دست یابند. ویژگی های رادیو و برنامه های آن ١. بیان کننده کلیات: در حالی که رسانه های تصویری همانند تلویزیون تنها قادرند جزئیات را نشان دهند، رادیو رسانه ای کور است و صدا تشکیل دهنده ماده اصلی پیام های رادیویی است. از طرفی عناصر انتزاعی و کلی مانند امید، ایمان، ترس و هیجان، جز با تنزل سطحی آن به برخی از صور ابتدایی، قابل ارائه نیستند. اگر یک مفهوم کلی مانند گل یا انسان، توسط یکی از افراد آن نشان داده شود، به وضوح از معنای اصلی منحرف شده است. بنابراین بسیاری از موارد کلی، اگر هم در تلویزیون بیان شوند، رادیویی هستند. مثل تلاوت قران، دعا و... که جز نمایش تصویر قاری در حال اجرا و یا پخش طبیعت، اماکن مذهبی و ... تلویزیون در هر حال نمی تواند آن فضای غیرتصویری را بازسازی کند. (جوادی یگانه، ۱۳۸۲) ۲. تخیل آمیز بودن: از آن جا که رادیو، فقط دارای صدا است، شنونده ناگزیر است تا اطلاعات دیداری زمینه ای و همراه آن را، خود برای خود بازآفریند. برای همین هم گفته می شود که رادیو رسانه تخیل، تصور و تئاتر ذهنی است، نوعی تجربه بصری است که برتر از نمونه های مشابه است، زیرا تصاویرش متعلق به شنونده و خاص او است. این یکی از ویژگیهای منحصربه فرد رادیو است که «به جای تصویر کردن تجربه، آن را در ذهن برمی انگیزاند». ریچاردز، ۱۳۸۱؛ مک فارلند، ۱۳۸۱) از طریق تخیل می توان ویژگی و فرایندهای انتزاعی را بازسازی کرد. رادیو تصورات مخاطب را به مراتب بیش از فیلم، تئاتر یا تلویزیون برمی انگیزد، زیرا به هیچ وجه دیداری نیست. (کرایسل، ۱۳۸۱ :۷)
تمایزپذیری رادیو از دیگر رسانه ها به این دلیل نیست که این رسانه تمامی تخیلات آدمی را درگیر می کند، بلکه به این علت است که رادیو تخیلات را در گستره ای متفاوت به کار می گیرد. در متون نوشتاری جز کلمه های چاپ شده، چیزی دیده نمی شود و طبعا چیزی هم شنیده نمی شود. در رسانه های دیداری، بسیاری چیزها می توانند دیده شوند و بخش کمتری برای تخیل باقی می گذارند. اما در رادیو، چیزهای زیادی شنیده می شود و توصیف کلامی آن موجزتر از ادبیات و نزدیک تر به توصیف های به کار رفته در تئاتر، فیلم و تلویزیون است. هر شنونده با تخیل خود بر حسب نوع صدا، و چگونگی اجرا و دیگر عناصر برنامه، تصویری از گوینده یا مجری رادیو می سازد که همیشه همراه او است. (همان)
3. . تداوم نداشتن پیام: برخلاف کتاب که می توانیم بارها آن را مرور کنیم و ابتدا به انتها برویم، در رادیو این امکان وجود نداشته و پیام دارای تداوم نیست. بنابراین در رادیو پیام نباید مبهم باشد، زیرا در آن صورت شنونده گیج و مبهوت خواهد شد. لذا در رادیو هیچ جایی برای حشو و زواید، شرح و تفصیل زیاده از حد وجود ندارد. (همان)
. انعطاف پذیری: رادیو احاطه کننده است، زیرا گوش انسان سرپوش ندارد. شنونده رادیو می تواند درکی انتخابی داشته باشد و تصمیم بگیرد که تنها بشنود، ولی فعالانه گوش ندهد. اما وقتی چیزی شنیدنی باشد، شنونده بی درنگ آن را خواهد شنید. (مک فارلند، ۱۳۸۱) رادیو با چشم سروکار ندارد؛ از این رو حضور و اعتنای تمام و کمال شخص را به خود جلب نکرده، به توجه زیاد نیاز ندارد. (همان) برخلاف رسانه های دیداری که دقت زیاد فرد را طلب می کنند، شنیدن رادیو با طیف گسترده ای از فعالیت ها می تواند همراه باشد؛ هم چون رانندگی کردن، آشپزی، کار در اداره و... به همین دلیل رادیو رسانه ای انعطاف پذیر محسوب می گردد. (کرایسل، ۱۳۸۱)
5. شخصی بودن: برخلاف تلویزیون که افراد مجبورند در کنار هم، برنامه یا پیامی را ببینند؛ می توان در یک کارگاه، یا یک اتاق پیام رادیویی را به صورت خصوصی گوش داد و درک کرد. رادیو به صورت یک وسیله قابل حمل در بسیاری از مکان ها (هنگام پیاده روی، ورزش، رانندگی و...) مورد استفاده قرار گیرد، که این امر هم بر شخصی بودن رادیو افزوده و می توان رادیو را یک رفیق همراه نیز نامید. (لینچ و گی لیسپی، ۱۹۹۸ :۳) از سوی دیگر، شخصی بودن رادیو به این معنا است که این رسانه می تواند با زندگی و کارهای روزانه انسان به مراتب بیش از سایر رسانه ها ادغام شود. (مک لوهان، ۱۳۷۷؛ مک فارلند،(۱۳۸۱
6. وابستگی به زبان: رادیو به ویژه با اولین وسیله تماس انسانی، یعنی زبان محاوره ملی، رابطه مستقیم دارد. تلفیق این دو فناوری، یعنی زبان مادری و رادیو، که از تمامی فناوری های انسانی قدرتمندتر و متنفذتر هستند، شکل های تازه تر و خارق العاده تری از تجربه های انسانی را بروز می دهند. ( مک لوهان، ۱۳۷۷ :۳۵۵) استفاده از عناصری چون موسیقی، می تواند مقداری از این وابستگی به زبان (ملی) را در راديو کاهش دهد، اما نه آن قدر که بتوان یک برنامه رادیویی به زبان بیگانه را به راحتی گوش داد. تنها موسیقی ناب و بدون اواز است که به صورت کامل قابل انتقال به سایر ملیت ها و زبان ها است. اما این امر در تلویزیون و حتی روزنامه های خارجی صادق نیست. به همین دلیل هنگام استفاده از ماهواره، کمتر کسی به سراغ شبکه های خارجی می رود.
رادیو به صورت یک وسیله قابل حمل در بسیاری از مکانها هنگام پیاده روی، ورزش، رانندگی و...) مورد استفاده قرار گیرد، که این امرهم برشخصی بودن رادیو افزوده و می توان رادیو را یک رفیق همراه نیز نامید.
۷. ناتوانی در ارسال پیام های فرعی: چنان چه در یک برنامه رادیویی، قصد ارسال پیامی غیر از پیام اصلی را داشته باشیم، باید پیام اصلی را قطع کرد. حتی با وجود فناوری های جدیدی که توسط آنها شبکه رادیویی و حتی برخی پیام های کتبی خاص درباره شبکه رادیویی و محتوایی برنامه های آن از طریق گیرنده قابل مشاهده است، باز هم در این جا پیام کتبی که توسط دستگاه پخش کننده صوت منتقل می شود، باید گفت که این دیگر یک پیام رادیویی نیست، چون مبتنی بر صوت نیست. در حالی که در تلویزیون، گاه می توان تا چندین پیام فرعی را به صورت زیرنویس و یا حتی تصویر در تصویر، به مخاطبین انتقال داد. حتی در روزنامه ها نیز چنین است و می توان در یک صفحه چندین پیام را به طور هم زمان به مخاطبین ارائه داد. (جوادی یگانه، ۱۳۸۲) رمزهای رادیویی کدها (رمزها عبارتند از هر گروه از نمادها که بتوانند به شیوه ای ساخته شوند که برای برخی از افراد معنی دار باشد. (محسنیان راد، (۱۹۲ :۱۳۷۱
وقتی سخن از متن رادیویی به میان می آید، مراد از متن یعنی ترکیبی از صدا، گفتار، موسیقی و سکوت. موسیقی واقعا مناسب رادیو است، زیرا موسیقی صوت خالص است و دارای معنی است. سکوت نیز از رمزهای رادیویی محسوب میشود. از سکوت و وقفه ها در رادیو استفاده های فراوانی می شود و حتی در همراهی با کلمات، بعد از تصدیق و تأیید حرف کسی و یا برای خلق فضاهای غم انگیز با خنده دار از آن استفاده می شود. (کرایسل،(۹۸ :۱۳۸۱
رادیو در استانها: کشور ایران در حالی که فرهنگ ایرانی- اسلامی واحد دارد، از پاره فرهنگ های بومی مختلفی تشکیل شده است. استان های کشور غالبة دارای فرهنگ متفاوت با یکدیگر هستند. از این رو ممکن است که شبکه ملی، پاسخگوی نیازهای فرهنگ های متفاوت نباشد. برای پوشش جغرافیایی یا جمعیتی، یک شبکه رادیویی ضرورت دارد تا ده ها ایستگاه رادیویی یا تلویزیونی در کشور تأسیس و راه اندازی شود. برنامه ریزان کشور مبتنی بر طرح تقسیمات کشوری برای تمام ۳۱ استان ایران، ایجاد فرستنده رادیویی را در بدو امر پیش بینی کرده اند. (اطلس جیبی ایران، ۱۲۰) مراکز رادیویی استانی در ابتدای فعالیت ها، فقط مبادرت به تقویت رادیو تهران می کردند. این ایستگاه ها ۳ کارکرد داشتند: ١. ارتباط مسئولان استانی با مقامات پایتخت ۲. ارسال تلگراف به داخل و خارج کشور ٣. تقویت صدای رادیو تهران این کارکردها توسعه یافته و تولید و پخش محلی نیز به کار این دستگاه ها اضافه شد.
منبع: گزارش سالیانه رادیو و تلویزیون، 6) ساختار و تشکیلات رادیو جامعه محلی: هدف و مأموریت: کاهش هزینه ها، بالابردن قدرت مانور درآمدها: پرداخت مستقیم مسئولان محلی، درآمد ناشی از پخش آگهی، برنامه های مشارکتی، استفاده از اعتبارات ملی، مشارکت شرکت ها و مؤسسات دولتی و غیردولتی و پیمانکاران طرح ها و پروژه های منطقه ای. مشخصات فرستنده: قدرت فرستنده تا شعاع ۲۰ کیلومتری. مشخصات استودیو: میز صدا، میکسر، ضبط و پخش استودیویی و سایر ملزومات مورد نظر. عباسی، ۱۳۸۹: ۱۹۸-۱۹۹)
مدیریت ایستگاه: هیأت مدیره، مدیر ایستگاه را از بین نمایندگان تشکلهای مردم نهاد در زمینه های گوناگون، از جمله کشاورزان، دامداران، دانشجویان، سازمان تعاون روستایی، نمایندگان مجلس و غیره انتخاب می کند. ناظر برنامه: از طریق نمایندگان صدا و سیمای استان مرکزی و فرمانداری شهرستان و نماینده حقوقدانان انجام می شود. وظایف بخش تولید و پخش برنامه: این شبکه ها صدای مردم شهرستان هستند. مردم شهرستان از طریق شورای مشاوران مشخص میکنند که چه مدیرانی باید در برنامه ها پاسخگوی مطالبات مردم باشند. اعضای گروه تولید عبارتند از: تهیه کننده، گوینده، گزارشگر، تکنسین فنی، راننده و کارگر خدماتی. (همان) بخش اداری و مالی: وظیفه این بخش شامل انجام فعالیت های اداری و پشتیبانی و مالی است و در عین حال مسائل فنی ایستگاه را نیز بخش پشتیبانی انجام خواهد داد. بخش آموزش و پژوهش: این بخش، کار آموزش نیروها را به عهده داشته، در عین حال انجام پژوهش در زمینه های گوناگون مورد نیاز ایستگاه از جمله وظایف آن است، مانند نظرسنجی ها. منابع انسانی ایستگاه: از نخبگان روستایی در کلاس های آموزشی با مهارت های مختلف آشنا شده و زمام امور را در گزارشگری، گویندگی، تکنسین فنی به دست می گیرند. (همان) سازمان رسانه رادیو: در یک تعریف کلی، سازمان عبارت است نهادی اجتماعی، که هدف های جمعی را تعقیب می کند و بر چگونگی اجرای فعالیت هایش نظارت و کنترل دارد و دارای مرزهای مشخصی با محیط پیرامون خود دارد. (خجسته، ۱۳۸۹: ۱۵۹) در جامعه شناسی، سازمان به مثابه یک فعالیت برنامه ریزی شده، هدفمند و مبتنی بر همکاری مورد بررسی قرار میگیرد. وجوه مشترک سازمان ها:
• نهاد اجتماعی است .دارای هدف است و ساختار آن آگاهانه طراحی شده است
• با محیط خارجی ارتباط دارد (دف، ۱۳۷۷: ۱۹) ساختار سازمان: ساختار سازمان عبارت است از روابط پایدار میان عوامل و عناصر یک مجموعه که کلیت آن مورد نظر است، به نظر لویی اشتراوس: ساختار، مشخصات یک نظام را تشکیل می دهد و از عناصر متعددی تشکیل شده است، به گونه ای که هیچ یک از عناصر بدون آن که عناصر دیگر را تغییر دهد، نمی تواند تغییر کند. (توسلی، ۱۶۲ : ۱۳۶۹ ) ساختار در عین اینکه یک واقعیت عینی است، یک صورت ذهنی و مجرد نیز هست. در جامعه شناسی، ساختارگرایان در پی کشف ساختارهای اجتماعی و تغییرات ساختی و تأثیر آن بر دیگر حوزه های اجتماعی هستند. (خجسته، ۱۳۸۹ :۱۵۹-۱۰۷) ساختار سازمان های رسانه ای تحت تأثیر ۳ عنصر اصلی شکل می گیرد. بین این سه عنصر رابطه دیالکتیکی وجود دارد: (خجسته، ۱۳۸۹: ۱۵۸) ١. سازمان رسانه ای ۲. نوع رسانه ٣. محیط بیرونی
١. سازمان رسانه ای: هر سازمان را می توان در ساختار شکلی آن معرفی کرد که شامل دو بعد است، این دو بعد بر روی یکدیگر تأثیر گذاشته، می توانند موجب درک عینی ما از آن سازمان شوند: ۱
. ابعاد شکلی: بیان کننده ویژگی های درونی
یک سازمان است؛ که می توان به وسیله آن ها سازمان را اندازه گیری و با هم مقایسه کرد. ابعاد ۸ گانه شکلی به شرح ذیل است: ١. میزان رسمی بودن
۲. نوع تقسیم کار و تخصصی بودن
٣. رعایت استاندارد در اجرای فعالیت ها
٤. نحوه سلسله مراتب و اختیارات
5. میزان پیچیدگی
6. میزان تمرکز
۷. میزان حرفه ای بودن سازمان ۸. نسبت کارکنان با پرسنل که عبارت است
از تقسیم تعداد کارکنان یک گروه بر کل
تعداد کارکنان. (دف، ۱۳۷۷) ساختار سازمان صدای جمهوری اسلامی ایران، با توجه به ابعاد ۸ گانه شکلی: و سازمان صدا، با توجه به اینکه دارای مدیریتی دولتی است و اهداف ملی۔ اسلامی را دنبال می کند، دارای یک ساختار بلند از سلسله مراتب است. تمرکز، به ویژه در ایستگاه های مرکزی زیاد و در ایستگاه های استانی نسبتا کمتر است.
• رسمیت در این سازمان، به دلیل نظارت مستقیم حکومت بر آن بالا بوده و قوانین مشخص و نسبتا غیرقابل انعطافی بر این سازمان جاری است. و پرسنل این سازمان به دلیل داشتن ویژگی های خاص، لازم است تا در کارهای مرتبط، حرفه ای و متخصص باشند.
با توجه به ماتریس تکنولوژی های پرو، می توان چنین نتیجه گرفت که سازمان های رسانه ای، به ویژه در بخش خبری رادیو، به دلیل تغییرات روزافزون اطلاعاتی، دارای تکنولوژی های غیرتکراری هستند.
۱. ابعاد محتوایی: معرف کل سازمان و جایگاه آن است و بر ابعاد شکلی اثر می گذارد. ابعاد محتوایی می تواند مبهم باشد، زیرا نشان دهنده سازمان و محیطی است که ابعاد شکلی درون آن قرار میگیرد. (دف، ۱۳۷۷)
١. اندازه سازمان: بر اساس تعداد افراد یا کل دارایی و یا کل فروش. و اندازه سازمان صدای جمهوری اسلامی ایران: معاونت سازمان صدای جمهوری اسلامی ایران، همان گونه که قبلا اشاره گردید، به دلیل وجود شبکه های متعدد در تهران و سایر استان ها، هم چنین رادیوهای جامعه محلی، سازمانی بزرگ محسوب می گردد.
۲. تکنولوژی سازمان: عبارت است ماهیت
زیرسیستم تولید، شامل عملیات و روش های فرایند تولید و تکنولوژی معاونت صدا، بر اساس ماتریس تکنولوژی های پرون پرو کارش را با تمایز بین دو بعد اساسی تکنولوژی سازمانی شروع کرد: بعد اول: استثنائات (موقعیت های غیرعادی): یعنی میزانی که یک سازمان ورودی های استاندارد را برای تولید خروجی های استاندارد استفاده میکنند. استثنائات زیاد یعنی موقعیت های غیرعادی زیاد که برای انجام فرایندها با آنها مواجه میگردیم. بعد دوم: تحلیل پذیری مسائل: یعنی میزانی که برای تجزیه و تحلیل موقعیت هایی که با آنها مواجه می شویم. تحلیل پذیری پیچیده و مشکل، مستلزم تصمیم گیری غیربرنامه ریزی شده هستند. با تقابل و ترکیب این دو بعد پرو، 2 نوع تکنولوژی مختلف را شناسایی می کند.
فرهنگی، ۱۳۹۲: ۳۳۰-۳۳۱) با توجه به ماتریس تکنولوژی های پرو، می توان چنین نتیجه گرفت که سازمان های رسانه ای، به ویژه در بخش خبری رادیو، به دلیل تغییرات روزافزون اطلاعاتی، دارای تکنولوژی های غیرتکراری هستند. مدیران این سازمان باید از میان اخبار و اطلاعات به دست آمده، موضوعات و سوژه هایی را برای مطرح کردن برگزینند که با منافع سیاستگذاران این رسانه، در تضاد نباشد. (شکرخواه، ۱۳۷۶: ۱۲۳) از طرفی وظیفه رسانه رادیو، رساندن حقایق به مردم است و لذا تصمیم گیری در خصوص نحوه واکنش با اخبار به دست آمده برای مدیران این رسانه همواره با ابهام مواجه میگردد. ٣. اهداف و راهبرد سازمان: اهداف اصلی
معاونت صدای جمهوری اسلامی ایران:
و تعمیق تفکرات دینی در قالب برنامه های رادیویی
• احیا و ترویج ارزشهای انقلاب
. الگوسازی در مسائل تربیتی) به شیوه
علما، عرفا و بزرگان دین
• مقابله با تهاجم فرهنگی بیگانگان و اهداف آموزشی: صدا و سیما باید دانشگاهی همگانی باشد، که راه و روش های زندگی و تازه های جهان علم، سیاست، و اندیشه های نوین و راهگشا را به زبان های رسا و باب فهم تمامی اقشار جامعه، به مردم بیاموزد. و اهداف اطلاع رسانی و اهداف تفریحی سرگرمی (کاوه، ۱۳۸۷) راهبردهای اصلی معاونت صدای جمهوری اسلامی ایران: و تنوع و تمایز شبکه ها، برنامه ها، و محتواها تخصصی کردن شبکه های موجود و ایجاد شبکه های جدید، اعتماد و اطمینان دادن نسبت به اخبار و اطلاعات، ارتقای کیفیت برنامه، تنوع برنامه های سرگرم کننده و...) و گسترش رفتارهای مبتنی بر باورهای دینی و مکارم اخلاقی (پشتیبانی از هویت ملی ایرانی و اسلامی، ترویج خانواده محوری در نظام اجتماعی و کرامت زن و...)
• مدیریت پیام بر اساس توصیه های رهبری
