مقاله چیدمان مبلمان شهری تهران

بخشی از مقاله

چکیده

درفضای میان ساختمانها وبناها عناصر مکملی نیاز است تازندگی شهری را سامان ببخشد تجهیزاتی مانند : اثاث یک خانه امکان زندگی را درفضای محصور میان سنگ وبتن وشیشه را فراهم آورد.هدف طراحی شهری و مبلمان آن ایجادمحیطی خلاق و پرورنده برای مردمی است که در آن زندگی می کنند مبلمان شهری به مجموعه وسیعی از وسایل و اشیاء و دستگاه ها و نمادها و خرده بناها و فضاها و عناصری گفته می شود که چون در شهر وخیابان و در کل در فضای باز نصب شده اند واستفاده عمومی دارند می گویند. امروزه مشکل اصلی تهران بزرگ در دو بعد حرکت شهری - سواره وپیاده - ومشکل در ادراک و رفتاردر منظرشهری قابل بررسی است. ساختار برنامه ای که می تواند شهر را از بعد منظرشهری وحرکت درشهر ساماندهی نماید در دوبخش اصلی تقسیم بندی می شود: .1 طراحی محیطی ونمای شهری .2 مبلمان وتجهیزات شهری.

.1 مقدمه

انسان زمانی انسان می گردد که دارای هویت باشد و بتواند از منیت خود حرفی داشته باشد و این نیز ریشه در فرهنگ آن جامعه ای دارد که انسان درآن زندگی می کند پس باید با آن آشنا شود وبا بهرگیری از آن هم خود و هم جامعه خود را باور کند . امروزه در سراسر جهان طراحی محیط ومبلمان شهری در حیطه هویت وفرهنگ جامعه وشهروند می باشد و درکشور ما نیز طراحی مبلمان شهری حول محور باورها و دیده ها و فرهنگ جامعه ماست.

در واقع طراحی مبلمان شهری از اندیشه و هویت یک جامعه بر خواسته به طوری که با هنر وخلاقت ادغام شده وبه گونه ای جاودان و ماندنی می شود که بر همه اقشار جامعه تاثیر می گذارد . امروزه مشکل اصلی تهران بزرگ در دو بعد حرکت شهری - سواره وپیاده - ومشکل در ادراک و رفتاردر منظرشهری قابل بررسی است. شناسایی مهمترین اجزای مبلمان شهری در تهران : نشیمن شهری ، نیمکت ، سکوی نشستن ، نرده وجداکننده های شهری ،    راه بند ، تیرک ، محدودیت عبور ، احترام به پیاده ، ساعت شهری ، سطل زباله ، سرویس بهداشتی ، سرپناه ایستگاه اتوبوس ،    ایستگاه تاکسی ، پل عابر پیاده . - سازمان زیباسازی شهر تهران - 1391. بی شک قسم عمده ای از عناصر تشکیل دهنده سیمای هر شهر مبلمان آن شهر است.

اجزایی که گذشته از کاربردهای خاص خود به زیبایی و انتظام شهر نبز سامان می بخشد . بنابراین شکل گیری عناصر بصری که تصویر هر شهر را به وجود می آورند خاطره ای را برای هر بیننده در ذهن باقی می گذارند . هنر طراح آن است که در کنار چیدمان این ابزار و اجزاء نیاز شهروندان را برطرف کرده و سیمای زیبا به شهر بدهد . به طوری که شهروندان احساس آرامش و راحتی را در برخورد با آنها داشته باشند.

 اهمیتی که طراحان به نقش مردم و نیاز شهروندان می دهند آنقدر است که محور تصمیماتشان بیشتر رفاه و راحتی و آسایش ایشان محسوب می شود به گونه ای که دید بصری و به وجود آوردن نمایی یکپارچه با تعادل لازم در راحتی و آرامش را برای ساکنین به ارمغان می آورد به طوری که مشاهده می شود عناصر مبلمان شهری نه تنها مزاحمتی برای رفت و آمد مردم ندارد بلکه درست جایی که مورد نیازشان هست نیز به کار گرفته شده است. بنابراین نیاز شهروندان و سیمای شهر و به وجود آمدن هویت شهری حلقه به هم چسبیده و جدانشدنی هستند که هر یک دیگری را پشتیبانی و تکمیل می کند وعدم توجه و دقت به هرکدام آسیب جدی و خللی فاحش در به وجود آمدن سیمای نامناسب شهر خواهد بود. هدف طراحی شهری و مبلمان آن ایجاد محیطی خلاق و پرورنده برای مردمی است که در آن زندگی می کنند.

.2 پیشینه تحقیق

درمورد نقش چیدمان مبلمان شهری درهویت بخشیدن و آرام سازی به محیط و نقش مدیران شهری تحقیقات بسیاری انجام گرفته که مهمترین آنها عبارتند از: هدف غایی یک شهرایجاد محیطی خلاق و پرورنده برای مردمی است که در آن زندگی می کنند و چنین محیطی با گوناگونی بسیار و آزادی انتخاب وخلاقیت را به افراد داده حداکثرارتباط را با مردم و پیرامونش برقرار می سازد بنابراین وظیفه خطیر برنامه ریزان ومدیران شهری سازماندهی و آرام سازی وبهسازی فضا وتجهیزات در راستای مدیریت شهری است.

- زندیه - مهدی- - 1385 ازدیدگاه طراحان انتخاب وطراحی مناسب شهری حفظ هویت مکان ونمود بیشتر آن را ممکن می سازد این برخورد در احیای مناطق تاریخی وسنتی بسیار مناسب است.  باید میان بافت اجتماعی وفضای شهر توازنی ایجاد کرد . به اتکای همین بافت اجتماعی تثبیت شده و ریشه دار می توان خیابانهای محله و شهر را به گونه ای مجهز کرد که برای حفظ محیط و رفاه بازتاب فرهنگ آن جامعه و محل باشد .درحقیقت فراهم آوردن امکان بهره گیری رفاهی و زیبایی شناختی از محیط زیست به معنای ارج نهادن به زندگی و ارزشهای تمدن است.

- سازمان زیبا سازی شهرتهران - 1391/2/6-باگسترش بی ضابطه بسیاری از شهر های بزرگ وافزایش جمعیت رفته رفته تسلط مسئولین شهری به کنترل اوضاع اجتماعی و پرداختن به امور سیمای شهری وساماندهی آنها کمتر از گذشته می شود وگاهی هویت حفظ سیمای بصری در زیر پوشش عملکردها و پاسخ به نیاز روزمره شهروندان به فراموشی سپرده می شود . در بعضی موارد به جرئت می توان گفت هجوم بی رویه وحساب نشده جمعیت از روستاها وشهرهای کوچکتر به شهرهای بزرگ وبیشتر کلانشهرها ودر نتیجه نیاز بیشتر به خدمات شهری مناسب باعث به وجودآمدن سیمای نامناسب واغتشاش در هویت وکالبد شهر می شود . - مدنی - محمد سالار - 1391/ 12/ 2-

3.    مفهوم مبلمان شهری

مبلمان شهری ترجمه عبارات انگلیسی street furniture  یا urban furniture می باشد. ولی در بعضی ازجاها تحت عنوان عناصر شهری نیز از آن یاد می شود - امینی و سمیاری.. - 1385 این تسهیلات در انگلستان بیشتر به - - مبلمان خیابانی - - و در آمریکا - - مبلمان همگان یا مبلمان فضای باز - - معروف هستند - مرتضایی . - 20 : 1381. این مجموعه شامل عناصری می شود که اولا در فضای باز عمومی شهر مکان یابی می شوند و مورد استفاده عمومی دارند و ثانیا وجود آنها در فضای شهری به نیازی از نیازهای شهروندان پاسخ گوید - نخعی . - 1380. عناصری که برای راحتی و آسایش و ارائه اطلاعات و کنترل حرکت وایجاد امنیت و رفاه حال استفاده کنندگان درفضاهای باز وسبز یا خیابان ها قرار داده می شوند را درمجموع مبلمان یا اثاثیه شهری نامیده اند . - W . Harris & T . Dines 1998 -

.4کاربرد مبلمان شهری

-    تعیین جهت وارائه اطلاعات به شهروندان - تابلوهای راهنما - نام خیابان ها - اطلاعات ساعت - : زمانی که در یک بازار شلوغ و پر سر وصدا با تابلوهای نامنظم ومختلف روبرو می شویم که خودبه خود احساس نبود آرامش و آشفتگی را خواهیم داشت و یا وقتی در فضای شهری که برای استفاده ساکنین در نظر گرفته شده که دقایقی را بیاسایند اما رعایت بسیاری از مسائل روانی شهری در آن لحاظ نشده است و احساس راحتی نداشته و آرامشی نیز به دنبال نخواهد آمد . این نیز هنر طراحان و دست اندکاران که با چیدمان صحیح مبلمان شهری باعث آرامش روانی و روحی شهروندان شوند.

-    روشنایی: هدف ازاین استقرارکنترل نور وروشنایی شهر است که باعث آرامش شهروندان می شود .

-    .بازی کودکان

-    وسایل فرهنگی - مجسمه و..... -

-    مراقبت از تجهیزات و خدمات اداری

-    حفاظت - نرده - حصار ..... برای حفاظت شهروندان وکودکان وخانوادها از خطرات وآرامش شهروندان باید نصب شود - .

-    استراحت یا پناهگاه - نیمکت - آلاچیق و..... -

-    ارائه مقررات - تابلوهای راهنمایی رانندگی و.... دربسیاری از شهر تابلوها نصب نشده که خود به تنهایی می تواند عامل بی نظمی -

-    ثبت - پارکومتر - تقویم تاریخ و.... -

-    نحوه جمع آوری کالا ومحصولات - صندوق پست -کیوسک روزنامه و..... -

.5 نقش مبلمان شهری در آرامش شهروندان وکیفیت زندگی مردم

اهمیت که این طراحان به نقش مردم و نیاز شهروندان می دهند آنقدر است که محور تصمیم هایشان عمدتا رفاه و راحتی و آسایش ایشان محسوب می شود به گونه ای کهدید بصری و به وجود آوردن نمایی توام با تعادل لازم و راحتی و آرامش را برای ساکنین به ارمغان می آورد . به طوری که مشاهده می شود عناصر مبلمان شهری نه تنها مزاحمتی برای رفت و آمد مردم ندارد بلکه درست جایی که مورد نیازشان هست نیز به کار گرفته می شود.