بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
مفهوم مقاومت (Resilience):
مقاومت: اشاره به استعداد بازيابي و برگشت به وضعيت اوليه پس از مواجهه با تكان (شوك) دارد.
مقاومت داراي معناي متفاوتي است، بطور مثال در:
روانشناسي: مقاومت به معناي مقاومت رواني فرد پس از مواجهه با افسردگي و يا بيماري را مي‌گويند.
مواد: مقاومت مواد يعني خاصيت فيزيكي مصالح در حفظ شكل ظاهري خود بعد از اينكه آن شي‌ء تحت فشار و يا كشش قرار مي‌گيرد (خاصيت كشش‌پذيري)
سيستم: مقاومت سيستم يعني ميزان توانايي سيستم در مقابله با تخريب ناگهاني.
اسلاید 2 :
در ادبيات اقتصاد مقاومتي، عوامل فراواني كه در چگونگي مقاومت نقش دارند را چنين مي‌شمارند:
ساختار اقتصاد: بويژه سطح سرمايه انساني، سرمايه سازماني و وجود صنايع پيشرو در اقتصاد.
ميزان انعطاف‌پذيري و پيش‌بيني تدابير اوليه براي مواجهه با شوك‌هاي ناگهاني، بطور مثال انعطاف‌پذيري در قراردادها و امكان تغيير در تحول مقادير و برنامه زماني، انعطاف‌پذيري در توليد كه امكان توليد محصولات مختلف را ايجاد كند و يا وجود كارگران چند پيشه كه با مواجهه در بيكاري در يك حوزه به راحتي قابل انتقال به ساير حوزه‌ها باشد و همچنين روابط مناسب با مشتريان در صورت وقوع مشكلات.
اسلاید 3 :
مقاومت روان:
از اين اصطلاح در روانشناسي براي سنجش ميزان مقاومت روان در برابر تنش و يا فشار ناگهاني روحي استفاده مي‌شود.
برداشت ديگر در همين راستا، تاكيد بر ميزان مقاومت در مقابله با اتفاقات ناگوار ناگهاني در آينده دارد.
اسلاید 4 :
مقاومت مصالح:
در فيزيك و مهندسي، مفهوم مقاومت به ميزان توانايي مصالح در جذب انرژي اشاره دارد. بطور مثال وقتي كه مصالح پس از فشار وارده، تغيير شكل داده و پس از برداشتن فشار، مجدداً به حالت اوليه برمي‌گردند، در اين حالت انرژي جذب شده مجدداً بازيابي مي‌شود.
بنابراين ميزان مقاومت مصالح به حداكثر جذب انرژي در يك واحد حجم از مصالح اشاره دارد كه بصورت قابل بازگشت (Elastic) در شي‌ء جذب شده باشد.
اسلاید 5 :
مقاومت اقتصادي يا اقتصاد مقاومتي (Economic Resilience) ميزان توانايي اقتصاد براي بازگشت به كاركرد عادي خود پس از مواجهه با تكان وارده را مورد بحث قرار مي‌دهد. تكان وارده به اقتصاد مي‌تواند ناشي از عوامل بيروني و يا ضعف‌هاي دروني اقتصاد باشد.
براي تحليل مقاومت اقتصادي دو رويكرد كلي وجود دارد:
1- رويكرد مديريت ريسك: در اين روش ميزان احتمال شكست سيستم مورد محاسبه قرار مي‌گيرد. (Risk Management)
2- رويكرد مهندسي مقاومت: در اين رويكرد روش‌هاي تقويت مقاومت سيستم و همچنين ايجاد انعطاف‌پذيري بيشتر در برابر فشارهاي وارده مورد مطالعه قرار مي‌گيرد. (Resilience Engineering)
اسلاید 6 :
عوامل موثر در اقتصاد مقاومتي
براي اينكه يك اقتصاد مقاوم باشد بايد قادر باشد تا تهديدهاي مختلفي را كه با آن روبرو مي‌شود، دفع كند.
Sammie & Martin (2010): در صفحه 27 مقاله خود در مورد تهديدهاي مختلفي كه يك اقتصاد با آن روبرو مي‌شود را به اين صورت ذكر مي‌كند:
- چرخه‌هاي ركودي، به ميدان آمدن رقيب جديد، تغيير فناوري
به اين ليست مي‌توان موارد ديگري مثل شوك‌هاي وارده به اقتصاد در ارتباط با تحريم‌هاي خارجي، زلزله و ديگر بلاياي طبيعي و حتي جنگ را اضافه كرد
اقتصاد مقاوم بايستي توانايي دفع تهديدهاي داخلي و خارجي را داشته باشد.
اسلاید 7 :
اقتصاد مقاومتي، مي‌تواند در سطوح بين‌المللي، ملي، منطقه‌اي، محلي و حتي بنگاه و خانوار نيز مطرح باشد.
براي تشريح اقتصاد مقاوتي در سطح بين‌المللي مي‌توان به بحران مالي جهاني را نام برد. در اين بحران ما شاهد شوك وارده به اقتصاد جهاني بوديم كه بسياري از كشورها را در بر گرفت و تاكنون اين كشورها به دليل ضعف مقاومت اقتصادي نتوانسته‌اند به وضعيت قبلي خود بازگردند.
- همچنين خرابي‌هاي جنگ تحميلي يك شوك به اقتصاد ايران در سطح ملي وارد نمود. بازسازي اين خرابي‌ها در مجموع با موفقيت انجام شد و لذا اقتصاد ايران توانست اين شوك را به خوبي دفع كند.
- البته كاركرد اقتصادي بعضي از مناطق مثل بندر خرمشهر تاكنون نتوانسته به وضعيت اوليه خود برگردد و لذا اقتصاد مقاوتي در سطح منطقه نتوانسته بخوبي ايفاي نقش نمايد.
اسلاید 8 :
در ادبيات اقتصاد مقاومتي، عوامل متعددي را كه در شكل‌گيري مقاومت نقش دارند را چنين مي‌شمارند:
1- ساختار اقتصاد، بويژه سطح سرمايه انساني، سرمايه سازماني و وجود صنايع پيشرو در اقتصاد.
2- ميزان انعطاف‌پذيري و پيش‌بيني تدابير لازم براي مواجهه با شوك‌هاي ناگهاني؛ بطور مثال: انعطاف‌پذيري در قراردادها و امكان تغيير در تحول مقادير و برنامه زماني تحويل، انعطاف‌پذيري در توليد محصولات مختلف، تربيت كارگران چند پيشه كه در مواجهه با بيكاري در يك حوزه به راحتي به ساير حوزه‌ها قابل انتقال باشند همچنين روابط مناسب با مشتريان در صورت وقوع مشكلات.
اسلاید 9 :
ادامه:
3- تنوع در صادرات كشورها و عدم وابستگي به يك كالاي خاص
4- درس گرفتن از تجارب گذشته
5- حكمروايي مؤثر (Effective Governance) و اجراي سياست‌هاي مناسب اقتصادي
6- افزايش مشاركت در مواقع بحران
7- ايجاد ذخاير استراتژيك براي آمادگي مواجهه با شوك ناگهاني
8- داشتن زيربناهاي مناسب
9- آموزش مقاومت فردي در سطح جامعه
10- طراحي شبكه‌اي سيستم براي جلوگيري از كار افتادن يك جزء از سيستم
اسلاید 10 :
مفهوم اجرايي اقتصاد مقاومتي
ايجاد نهاد مناسب (مجموعه‌اي از سياست‌ها، قوانین و تدابير اجرايي) كه خطرپذيري (ريسك) اقتصاد ايران را در برابر تكانه‌ها و اختلال‌هاي آسيب زننده داخلي و خارجي، بويژه تحريم‌هاي بين‌المللي، به حداقل رسانيده و زمينه را براي دستيابي ايران به پيشرفت‌هاي پايدار اقتصادي فراهم نمايد.
مفهوم ريسك: ريسك به وضعيتي گفته مي‌شود كه پيامدهاي يك اقدام دقيقاٌ مشخص نيست و يا دستيابي به نتيجه مورد انتظار توأم با نااطميناني است.
