بخشی از مقاله
چکیده :
صنعت گردشگری به عنوان بزرگترین و متنوع ترین صنعت دنیا به شمار می رود ، که در بسیاری از کشورها این صنعت پویا را به عنوان اساس درآمد ، اشتغال و رشد بخش خصوصی و توسعه ی ساختارهای زیر بنایی می دانند .
این مقاله با هدف ارزیابی توانمندیهای گردشگری و تدوین بهترین استراتژی ها در جهت رونق و بهبود عملکرد مدیریت گردشگری در شهرستان لاهیجان صورت گرفته است . این مقاله با استفاده از روش توصیفی و بصورت میدانی با جامعه آماری تحقیق که از گردشگران شهرستان لاهیجان تشکیل شده ، انجام شده است و نمونه آماری آن شامل 85 نفر است و با استفاده از مدل SWOT به تعین نقاط قوت ، نقاط ضعف ، فرصت ها ، تهدیدها ، ارائه استراتژی و راهبرد های موثر در جهت توسعه گردشگری در شهرستان لاهیجان پرداخته شده است.
واژگان کلیدی : گردشگری ، شهرستان لاهیجان ، مدل SWOT
_1 مقدمه
امروزه گردشگری به پدیده ای تاثیر گذار در اقتصاد جهانی تبدیل شده است (ابراهیم زاده و آقاسی زاده ،. (5: 1390 بطوری که براساس آمار و ارقام منتشره از سوی سازمان جهانی گردشگری در هزاره جدید به بزرگترین منبع درآمد جهانی تبدیل گردیده (Liu et all ,2011:413 Tohidy,2011:207;) و این صنعت در دنیا سومین پدیده اقتصادی بعد از صنایع نفت و خودرو سازی است (کاظمی،. (1:1386 به عقیده سازمان جهانی گردشگری (WTO) و انجمن جهانگردی و گردشگری جهانی (WTTC) گردشگری در آینده ای نه چندان دور بزرگترین صنعت محسوب می شود(. (Quttrone, 2002:3 برهمین اساس کشورهای که به تنوع بخشی اقتصادی روی آورده اند و می خواهند خود را از اقتصاد تک پایه ای
برهانند در جستجو شناخت مزیت ها یا خلق مزیت های هستند ، یکی از این مزیت ها، صنعت گردشگری است . اغلب ، کشورهایی که به لحاظ موقعیت مکانی و داشته های طبیعی و فرهنگی از این مزیت برخوردارند آن را در برنامه توسعه ملی خود گنجانیده اند تا از این طریق بتوانند فرآیند توسعه ملی خود را تکامل بخشند (ضرغام و امینی ،. (95:1390 این درحالی است که ایران یکی از پنج کشور نخست برخوردار از بیشترین تنوع زیستی کره زمین است و البته از نظر جاذبه های تاریخی و فرهنگی نیز در ردیف یکی از ده کشور نخست جهان به شمار می آید ، که با این وجود از لحاظ توسعه تورسیم 40 سالی از دنیا عقب است و راه بسیار سختی در پیش دارد تا این عقب ماندگی را جبران نماید (وارثی و دیگران . (134:1389 از این رو برنامه ریزی ، هدایت و توسعه صنعت گردشگری به عنوان یکی از منابع بسیار مهم کسب درآمد و ایجاد اشتغال که دارای تاثیرات اجتماعی ، فرهنگی و زیست محیطی فوق العاده ای نیز می باشد به عنوان یک نیاز مطرح می شود ، اما هدایت این فرآیند با شناخت علمی قابلیت ها و تنگناهای موجود در هر منطقه از کشور میسر است ( کاظمی و همکاران ، 48،.( 1392
شهرستان لاهیجان از جمله شهرهای شمالی ایران می باشد که در استان گیلان واقع شده است که به عنوان شهرستان نمونه طبیعی، گردشگری و تاریخی کشور و جهان اسلام معرفی شده است . هدف اصلی نگارنده ارزیابی قابلیتهای گردشگری شهرستان لاهیجان با استفاده از تحلیل عوامل درونی و بیرونی (SWOT) است تا بتواند در کنار آن راهکارهای مناسبی را برای گردشگری ارائه کند .
_2_1 پیشینه تحقیق
گردشگری به عنوان پدیده ای با سودآوری فراوان به همراه گسترش تکنولوژی ارتباطات در وضعیت کنون جهان از چنان جایگاهی برخوردار گشته که تحت عنوان صنعت از آن یاد می شود (حیدری چپانه و همکاران، . (26:1382 اهمیت صنعت گردشگری امروز به حدی رسیده است که بعنوان بزرگترین صنعت خدماتی جهان درآمده و
1
سالانه میلیونها نفر توریست در سراسر جهان با انگیزه های گوناگون در حال جابجایی و سفر می باشند . توسعه ی گردشگری بعنوان مجموعه فعالیتهای اقتصادی ، تاثیر بسزایی در تقویت بنیادهای اقتصادی جوامع دارد ( شمس الدینی و همکاران ،.( 3:1390 درمیان مدل های تدوین استراتژی ؛ مدل SWOT کار آمدترین مدل در تدوین استراتژی صنعت گردشگری می باشد (بهرامی ،. (7:1389 تجزیه و تحلیل SWOT بر این منطق استوار است که استراتژی اثربخش ، قوت ها و فرصت ها را حداکثر می کند ، در عین حالی که ضعف ها و تهدیدات آن را به حداقل می رساند .(Hong and Chan ,2010:136) این فرض ساده اگر به درستی اجرا شود ، تاثیرات عمده ایی بر انتخاب و طراحی استراتژی اثربخش خواهد داشت (پیرس و رابینسون ، .(307:1388 تاکنون پژوهش ها و بررسی های متعددی در داخل و خارج کشور با استفاده از این مدل صورت گرفته است . در ایران می توان به مطالعاتی چون شناخت پتانسیل های گردشگری منطقه آبگرم سردابه در استان اردبیل با روشSWOT (سبحانی ، (1389
. برنامه ریزی استراتژیک توسعه گردشگری قم با تاکید بر گردشگری مذهبی (ابراهیم زاده وهمکاران ،. (1390 بررسی وضعیت گردشگری در شهر شیراز در راستای توسعه پایدار با استفاده از تکنیک SWOT (سرایی ، شمشیری ،.(1392 ارزیابی قابلیتهای طبیعت گردی شهرستان رشت با استفاده از مدل SWOT (طالقانی ، امینیان دریاسری ،(1391 و درخارج به تحقیق ، مدل ترکیبی AHP-SWOT جهت برنامه ریزی استراتژیک بازاریابی توریسم سریلانکا (Taleai et all , 2009:209) و نیز مطالعه فرصت ها و چالش ها در جنوب افریقا ( (Cloverdon ,2002 :7 می توان اشاره کرد .
