بخشی از مقاله
اسیب هلال احمر
مقـدمه :
در نظامهاي بين المللي و بطور اخص در نظام جمهوري اسلامي ايران كه قوانين الهي سر لوحه آرمان و هدف آ ن است .هميشه شناخت مقدم بر هرگونه تجزيه و تحليل و تصميم گيري است و آ گاهي بيشتر وتعمق در اطلاعات و شرايط هر موضوع مقدم بر برنامه ريزي است .
لذا براي به كار گيري مناسب امكانات جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران و براي استفاده از امكانات صليب سرخ بين المللي و سازما نها ي تشكيل دهنده آن لازم است شناخت كافي از جمعيت واز صليب سرخ بين المللي داشته باشيم.
هدف از سلسله مطالبي كه تقديم حضورتان مي شود شناخت بيشتر و افزايش سطح اطلا عات كا درها و خوانندگان گرامي مي باشد.
لذا مروري خواهيم داشت بر مبدا ء پيداش ؛اصول و مقررات تا تشكيلات و وظا ئف صليب سرخ بين المللي كه جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران
نيز يكي از اعضاي آ ن مي باشد.
مبداء پيدايش نهضت صليب سرخ و هلال احمر
حدود 120 سال پيش ؛ هانري دونال ((سويسي)) با الهام از تعاليم حيات بخش مذاهب الهي (مطالعه مسيحيت در اروپا واسلام در آ فريقا ضمن اقامت در ـالجزاير) و تحت تاثير صحنه هاي جنگ رقت بار سو لفر نيو( ايتا ليا) اقدام به نوشتن كتاب كوچكي به نام خاطرات سولفرنيو نمود.هانري دونان اين كتاب را كـه گفته ميشود در آن زمـان وجـدان دنيارا تكان داد با پيشنهاد چند راه حل عملي به پايان برد ؛ پيشنهاداتي كه ندائي بود براي پيدايش نهضت صليب سرخ كه از كشور سويس آغاز ودر سراسر جهان گسترش يافت.
يكي از نتايج مستقيم كتاب سولفرنيو تصويب قراردادهاي بين المللي زنو راجع به كمك به مجروحين جنگ در سال 1862 بود كه در آن براي اولين بار بر اهميت تا سيس جمعيتهاي امدادي جهت كمك به مجروحين جنگ در كليه كشورها تاكيد شده بود .ودر سلسله قراردادهاي بعدي در همين زمينه سبب بنيان گذاري اين جمعيت ها شد كه پس صليب سرخ ناميده شدند .
براي ما مسلمانان انديشه هاي هانري دونان كه در وجود صليب سرخ ميابه تازگي ندارد چه از 1400 سال قبل و حتي قبل تر از آن ؛راه انبيا و اولياء الهي اصول حيات بخش انساني را به ما آ موخته .اصولي كه بسي فراتر از انديشه ـ هاي هانري دونان پا نهاده و انسان ها ئي ايثارگر پرورش مي دهد كه سرا پا در خدمت خدا وخلق خدا ميباشند و آنقدر خالص مي شوند كه مهو در خدا مي گردند.
در سال 1863 يك كنفرانس بين المللي با شركت 16 كشور در ژنو تشكيل شد
در اين كنفرانس ؛براي تجليل از هانري دونان و به احترام كشور سويس زادگاه او علامت صليب سرخ روي زمينه سفيد را كه معكوس رنگهاي پرچم كشور سويس بود به عنوان علامت مشخصه حركت صليب سرخ انتخاب كردند.ودر سال 1876 كشور تركيه علامت هلال احمر را روي زمينه سفيد كه معكوس رنگهاي پرچم تركيه عثما ني است به عنوان آرم جمعيت خود انتخاب كرد اين علائم و نيز علامت شير وخورشيد سرخ كه در سال 1922 توسط ايران انتخاب شده بود از طرف كنفرانس ديپلماتيك كه در كشور ژنو در سال ـ1929 تشكيل شد به رسميت شناخته شدند .علائم فوق الذكر كه در مورد حمايت قراردادهاي ژنو مي باشند داراي محتواي فرهنگي بود و مفهوم مذهبي بطور مستقيم ندارند.به همين علت جمعيت اشغالگر رژيم فلسطين (اسرائيل )كه ستاره قرمز داوود را به عنوان آرم انتخاب كرده بودند ؛هنوز توسط كميته بين المللي صليب سرخ به رسميت شناخته نشده اند و به عضويت اتحاديه جمعيت هاي صليب سرخ و هلال احمر پذيرفته نشده است .جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران همواره در مناسبتهاي مختلف از اين اصل حمايت كرده است و قدمهاي مثبتي رادر جلوگيري از طرح ستاره قرمز داوود اسرلئيل غاصب برداشته است .پس از پيروزي انقلاب اسلامي و با تغيير نام اين جمعيت از شير خورشيد به هلال احمر بنا به در خواست اين جمعيت ؛در سال 1981 علامت شير خورشيد از مجموعه علائم اتحاديه جمعيتها صليب سرخ و هلال احمر حذف شد.
اصول اسا سي صليب سرخ و هلال احمر
اصول اساسي صليب سرخ پس از طي يك مسير تكاملي در بيستمين كنفرانس بين المللي صليب سرخ در وين ؛ سال 1970 به تصويب رسيد اين اصول در تمام فعاليتهاي صليب سرخ و هلال احمر راهنما بوده ودر هر شرايطي بايد رعايت شود و ذيلا به آن بپردازيم.
انسا نيت( بشر دوستي )
صليب سرخ زائيده آرزويي است كه با خود مساعدت بدون تبعيضي به تمام زخميان ميدان نبرد به ارمغان مي آورد هدف آن حمايت از حيات و سلامت انسا نها ؛ضما نت احترام به حقوق بشر ؛ تشويق تفاهم ؛ دوستي و همكاري متقابل و برقراري صلح پايدار ميان انسانهاست .
بيغرضي
صليب سرخ هيچ نوع تبعيضي به مليت ؛ نژاد؛ مذهب ؛اعتقادات ؛طبقه و نظرگا ههاي سيا سي قائل نمي شود و تلاش آن به منظور تسكين آلام انسانهاي رنجور و دردمند است وحق تقدم باكسا ني است كه داراي مبرم ترين مشكلات هستند.
بيطرفي
صليب سرخ به منظور جلب اعتماد و اطمينان عمومي ، در منازعات ، اغتشاشات و مسائل سياسي ؛ نژادي و عقيدتي كمال بيطرفي را رعايت مي كند.
استقلال
صليب سرخ يك سازمان مستقل است جمعيتهاي در عين حال كه بعنوان سازمان هاي انسان دوستانه در خدمت كشورهاي متبوع هستند و مطابق با قوانين كشور مربوطه عمل ميكنند بايد طوري استقلال داشته باشند كه در هر زماني بتوانند طبق ضوابط صليب سرخ عمل نمايند.
خدمات داوطلبا نه ( خيريه وبلا عوض )
صليب سرخ يك سازمان امدادي داوطلبانه است و به هيچ عنوان تمايلات سود جويا نه ندارد .
وحدت (انحصار)
در هر كشور تنها يك موسسه صليب سرخ مي تواند وجود داشته باشد كه به روي همگان باز است و صليب سرخ هر كشور كمكهاي خود رابايد در اقصي نقاط كشور در اختيار همگان قرار دهد و كليه كشور را تحت پوشش خود داشته باشد .
جهاني بودن
صليب سرخ يك سازمان جهاني است كه تمام جمعيتهاي آ ن مقامي يكسان دارند و مسؤليت و وظا ئف مشتركي در كمك به يكديگر را دنبال مي كنند لازم به تذكر است كه آيه شريفه
« وتعاونو علي البر والتقوي ولا تعاونو علي الا سم والعدوان واتقوالله ان الله شديد العقاب»
و همچنين دستورات انفاق در خيرات و مبرات ؛ايثار وروح اخوت ؛بطور وسيع وعميق تري اين اصول انساني را مطرح مي نمايد .
در عين حال لزوم وجود يك مرجع واحد و مقرراتي يكسان براي رفتار زمان جنگ كه از طرف همگان مورد پذيرش و اقبال قرار گيرد سبب شده كه مقرراتي براي رعايت حال صدمه ديدگان جنگ اعم از لشگري و كشوري بوجود آيد اين مقررات حاكم بررفتار دولتها در زمان درگيري ها واغتشاشات داخلي و بين المللي و اصول انساني كه در همه منازعات لازم اجراست .
حقوق ومقررات بين المللي يا بشر دوستانه
حقوق و مقررات بين المللي انساني مجموعه قراردادها ئي و معاهداتي هستند كه اهم آنها در همين بحث قواعد اساس حقوق بين المللي كه در برخوردهاي مسلحانه براي طرفهاي درگير لازم الا جراست بشرح زير مي باشند؛
1ـ افرادي كه از جنگ خارج شده و كسانيكه مستقيما در مخا صمات شركت نمي كنند بايد به حيات و سلامت جسمي وروحي آنها احترام گذاشته شود .
اين اشخاص در تمام شرايط بدون هيچ گونه تبعيضي بايد مورد حمايت واقع شده وبا آنان با انسا نيت رفتار شود.
2 ـ كشتن و مجروح كردن دشمني كه تسليم شده وديگر نميتواند بجنگد ممنوع است
3 ـ مجروحين و بيماراني كه طرف ديگر جنگ آنهارا در اختيار دارد بايد جمع ـ آوري و معالجه شوند . كاركنان بهداري و موسسات وابسته و وسائل حمل ونقل بهداري نيز شامل اين حمايت قرار خواهد گرفت آرم صليب سرخ و هلال احمر نشانه اين حمايت بوده وبايد مورداحترام واقع شود.
4 ـ رزمندگان اسير و غير نظاميان كه خود را اسير دولت ديگر مييابند اين حق را دارند كه حيات و شرافت و حقوق شخصي و اعتقاد تشان مورد احترام قرار گيرد ودر مقابل هر گونه عمل خشونت آيند و تلافي جويانه مورد حمايت واقع خواهند شد .آنان حق خواهند شد با خانوادهايشان مكاتبه كرده وكمك ديگران را دريافت كنند.
5 ـ همه افراد از تصحيلات قضايي اساسي بهره مند خواهند شد هيچكس نبايد مسول عملي كه مرتكب نشده واقع شود .هيچكس نبايد مورد شكنجه جسمي و روحي و تنبيه هاي بد ني ويا رفتار بي رحمانه و خفت آور واقع شود .
6 ـ دول درگير در هر موقع و شرايطي بايد بين رزمندگان و مردم غير نظامي تفاوت قائل شوند بطوريكه مردم و اموال غير نظامي مصون بماند .مردم غير نظامي و افراد غير نظامي بطور كلي نبايد مورد حمله قرار گيرند حملات فقط بايد عليه اهداف نظامي هدايت شود.
قراردادهاي چهارگا نه ژنو
قراردادهاي چهارگانه ژنو براساس احترام به شخص و حيثيت انسان تدوين شده است و حافظ حقوق مجروحين ؛اسيران و افراد بي طرف در زمان وقوع جنگ مي باشد كميته بين المللي صليب سرخ كه در سال 1894 در پيدايش اولين قراردادهاي ژنو پيشقدم بود در سالهاي جنگ جهاني دوم تلاش و كوشش فراواني جهت حفظ حقوق انساني مردم در زمان جنگ نمود وسر انجام قراردادهاي چهارگانه ژنو را در 12 اوت 1942 طي يك كنفرانس ديپلماتيك به تصويب چند كشور جهان رسانيد از آن تاريخ ساير كشورهاي جهان بتدريج به اين قانون ملحق شده كه تا تاريخ تهيه اين گزارش تعدادآنها 161 كشور مي باشد .دولت ايران نيز علاوه بر امضاء كردن قراردادهاي مذكور در تاريخ اول اسفند 1335 با اين قراردادها ملحق شود.عناوين قراردادهاي چهار گانه ژنو بقرار زير ميباشد
قرارداد اول ـ بهبود سرنوشت مجروحين و بيماران در نيرو هاي مسلح هنگام اردوكشي
قرارداد دوم ـ بهبود سرنوشت مجروحين و بيماران و غريقان دردريا
قرارداد سوم ـ رفتار با اسيران جنگي .
قرارداد چهارم ـ حمايت افراد كشوري ( غير نظامي ) در زمان جنگ
پرو تكلهاي الحاقي
اين پروتكلها به منظور رفع نواقص و تكميل قراردادهاي چهارگانه ژنو در كنفرانسي ديپلماتيك در سال 1977 به تصويب رسيد عناوين اين پرو تكلها به قرار زير مي باشد :
پروتكل يك : حمايت از قربانيان برخوردهاي مسلحانه بين المللي
پروتكل دو : حمايت از قربانيان برخورد هاي مسلحانه غير بين المللي
امروزه 101 كشور به پروتكل يك و 90 كشور به پروتكل دو الحاق شده و يا آن را امضاء كرده اند در تاريخ 1/12/1353 ايران پروتكل ها را امضا ء كرد ودر حال حاضر اقدامات لازم جهت الحاق دولت جمهوري اسلامي به پروتكل هاي مذكور در جريان است
تشكيلات سازمان صليب سرخ
در واقع صليب سرخ بين المللي يك نهضت است نه يك سازمان ؛ نهضتي كه به نهضت صليب سرخ و هلال احمر معروف بوده واز جمعيت هاي ملي هلال ـاحمر و صليب سرخ كشورهاي مختلف ، كميته بين المللي صليب سرخ و اتحاديه جمعيت هاي صليب سرخ تشكيل شده است .
در اسا سنامه صليب سرخ بين المللي كه آ خرين بار در هجدهمين كنفرانس بين المللي صليب سرخ كه در سال 1952 در تورنتو تشكيل شده بود .مورد تجديدنظر و تصويب قرارگرفته ، اهداف ووظائف و نحوه ارتباط هر يك از سازمان هاي
تشكيل دهند ه صليب سرخ مشخص گرديده و سه ركن اسا سي نهضت كه كنفرانس بين المللي ؛ شوراي نمايندگان و كميسيون دائمي باشد معرفي شده اند .
توضيحات مختصري درباره هر يك از اين سا زمانها واز نحوه ارتباط آ نها در ادامه مطالب عنوان خواهد شد . اما در ابتدا ء نموداري كه ( در اداره كل امور بين المللي ) از
تشكيلات صليب سرخ تهيه شده را براي اطلاع بيشتر ارائه مي نماييم .
نمودار تشكيلات صليب سرخ بين المللي
نفرانس بين المللي صليب سرخ
كميته بين المللي صليب سرخ
اتحاديه جمعيت هاي هلال احمر و صليب سرخ
جمعيت هاي ملي هلال احمر وصليب سرخ
دولتها امضاء كننده قرار داد ها چهار تخانه ژنو
اول ـ جمعيتهاي ملي (هلال احمر يا صليب سرخ )
در اكثر كشورها ي جهان جمعيت هائي بنام جمعيت هلال احمر يا صليب سرخ بعنوان يك جمعيت ملي ؛خصوصي خيريه و غير دولتي ؛اما تابع مقررات عمومي كشور متبوع خود تا سيس شده است .اين جمعيتها تابع هر كشور پشتيبان فعاليتهاي امدادي بهداشتي
و اجتماعي دولت بوده ودر صورت نيا ز و امكان براي پذيرش مسوليتها ئي كه با نوع اصول و اهداف آن تناقضي ندارد پيشقدم خواهد بود اين جمعيتها در همه حال طيق اصول هفتگانه صليب سرخ وظا ئف انساني خود را انجام مي دهند .
اهداف جمعيتهاي ملي
1 ـ حمايت از آسيب ديدگان نظامي و غير نظامي در زمان درگيريها بدون هيچگونه تبعيض پشتيباني از بهداري نظامي و كمك به اسراي جنگي و خانواده آنان .
2 ـ آمادگي امدادي براي زمان وقوع سوانح و حوادث طبيعي و اجراي برنامه هاي امدادي وقت وقوع چنين سوانحي .
3 ـ تعاون در بهبود بهداشت جامعه ؛پيشگيري از بيماري ؛ رفع آلام از طريق خدمت به جامعه و برنامه هاي آموزشي در زمينه هائي از قبيل :بهداشت اوليه و عمومي ، كمكهاي اوليه ، انتقال خون ؛ ارتوپدي ؛ خدمات اجتماعي ؛ مددكاري اجتماعي ؛ خدمات پرستاري
برنامه هاي جوانان روابط عمومي و روابط بين الملل.
4 ـ نشر اصول اسا سي صليب سرخ و مقررات انسا ني بين المللي و ترويج مفاهيم تعاون ؛ تفاهم ؛ دوستي ؛ احترام متقابل و صلح پايدار بين مردم و ميان همه ملتها .
تشكيلات جمعيت هاي ملي
جمعيتهاي هلال احمر يا صليب سرخ معمولا داراي تشكيلات زير هستند
1 ـ مجمع عمومي متشكل از :نمايندگان منتخب اعضاي جمعيت مركزي و جمعيتهاي استانها و شهرستانها(نمايندگان براساس تعداد اعضاي هر جمعيت محاسبه مي شود )
اعضاي كميته مركزي (شوراي عالي اجرائي )؛نمايندگان ارگانها ؛ وزارتخانه نهادها و سازمانهاي مربوطه كشور ؛ چند نفر اعضاي افتخاري ؛مشاورين (بدون حق راي )
مجمع عمومي علاوه برتعيين كردن خط مشي كلي جمعيتها و تاييد يا رد فعاليتهاي دستگاهي اجرائي آنها در اجلاسها يسالانه خود ؛ريس نواب ريس ، دبير كل و اعضاي شوراي عالي اجرائي را انتخاب و منصوب مي نمايند.
2 ـ كميته مركزي (شوراي عالي اجرائي جمعيت متشكل از :رئيس جمعيت ، خزانه دار كل
دو نايب رئيس ؛ دبير كل ؛ بازرسان ؛ مشاورين ( بدون حق راي ) .
كليد امور اجرائي به كميته مركزي محول شده .
3 ـ كميته هاي فرعي ( شعبه هاي جمعيت )
4 ـ ريا ست عاليه كه معمولا به شخص اول مملكت اطلاق مي شود .
5 ـ سازمانها ؛معاونتها دبير كل و ديگر واحدهاي جمعيت .
شرايط به رسميت شناخته شدن يك جمعيت
از نظر داخلي
1 ـ جمعيت بايد يك قانون ؛ مصوبه يا ماده اي شده دولت داشته باشد .
2 ـ جمعيت بايد يك اسا سنامه وآئين نامه داخلي مناسب داشته باشد .اين اساسنامه بايد به تاييد كميسيون مشترك اتحاديه و كميته كه به اين منظور تشكيل شده است برسد.
3 ـ جمعيت بايد فعلا در زمينه هاي مسوليت هاي متفاوت خو.د فعاليت كند .
4 ـ به اصول اساسي صليب سرخ احترام گذاشته واز آرم جمعيت استفاده قانوني و صحيح طبق قراردادهاي چهارگانه ژنو و مقررات مصوب كنفرانس بين المللي صليب سرخ بنمايد.
از نظر بين الملل
1 ـ در يك كشور مستقل كه قراردادهاي ژنو در آن لازم الا جرا بوده تاسيس شده باشد.
2 ـ تنها جمعيتهاي ملي هلال احمر يا صليب سرخ بوده و يك مركز يت داشته باشد
3 ـ توسط دولت متبوع خود بعنوان يك سازمان خيريه و امدادي داوطلبانه و پشتيبان
دولت در فعاليتهاي عمومي مربوط به رسميت شناخته شده باشد .
4 ـ جمعيت بايد مستقل باشد ؛به نحوي كه طبق اصول انساني صليب سرخ كه بيستمين كنفرانس بين المللي صليب سرخ به تصويب رسيده در همه شرايط عمل مي كند همچنين اساسنامه جمعيت نبايد مغايرتي با اين اصول داشته باشد.
5 ـ استفاده صحيح و قانوني فقط از علامت صليب سرخ يا هلال احمر مطابق قراردادهاي چهارگانه ژنو و مقررات مصوب كنفرانس بين المللي صليب سرخ .
6 ـ سازماندهي فعاليتهاي فعالي داشته باشد به نحوي كه به مسووليتهاي خود (در زمان صلح وجنگ )بطور موثري عمل نموده و همچنين در زمان صلح براي زمان جنگ خود را آماده نمايد .
7 ـ با فعاليتهاي خويش كليه اراضي كشور و توابع انرا تحت پوشش قرار دهد .
8 ـ عضويت در جمعيت را براي اتباع كشور خود به دليلهاي نژادي ؛جنسي ؛ طبقاتي
مذ هبي ؛ سياسي ؛ يا اعتقاد ي ممنوع ننمايد.
9 ـ به اسا سنامه هاي صليب سرخ بين الملل ملحق شده ؛ وبه مصوبات آن احترام و عمل نمايد و با اعضاي صليب سرخ بين المللي همبستگي وروابط نزديكي داشته باشد .
10 ـ به اصول اساسي صليب سرخ كه در كنفرانس بين المللي صليب سرخ مشخص شده است احترام گذاشته وبه آنها عمل كنند (بي طرفي ، استقلال سياسي و مذهبي و اقتصادي ؛جهان مشمولي و مساوات بين جمعيتهاي ملي و هدايت شدن شدن در كليه فعاليتهاي خويش توسطتوسط روح قراردادهاي ژنوو پروتكلهاي الحا قي آن
شرايط در آمدن جمعيت به عضويت اتحاديه جمعيتهاي هلا ل احمر و صليب سرخ
1 ـ توسط دولت خود به رسميت شناخته شده باشند .
2 ـ تعهد به احترام اصول اساسي صليب سرخ و عمل به آنها در كليه فعاليتهاي خود .
3 ـ تنها جمعيت ملي بوده و كليه كشور را تحت پوشش قرار مي دهد .
4 ـ احترام و عمل به اسا سنامه اتحاديه و پرداخت حق عضويت تعيين شده .
بر اساس عرف و روال متداول مسئله به رسميت شناختن يك جمعيت ملي توسط كميته و پذيرفتن همان جمعيت به عضويت اتحاديه همزمان انجام مي شود ودر واقع مي توان گفت :يك مرحله واحد شده است .
براساس يكي از شرايط به رسميت شناخته شدن جمعيتها (در واقع شرايط به عضويت اتحاديه در آمدن عدم مغايرت اسا سنامه جمعيت ملي با اصول اسا سي صليب سرخ مصوب بيستمين كنفرانس بين المللي صليب سرخ مي باشد .بنابراين جمعيتها ئي كه در حال تا سيس بوده ويا جمعيتهائي كه تغيراتي در اسا سنامه خود انجام داده اند قبل از تصويب نهائي بايد به تاكيد كميسون مشترك اتحاديه و كميته ؛براي بررسي اساسنامه جمعيت هاي ملي برسد .
تا اين تاريخ بيش از 165 جمعيت هلال احمر و صليب سرخ در جهان تاسيس شده كه 138 جمعيت از آنها به رسميت شناخته شده و عنصر اتحاديه بوده وبقيه در حال طي مراحل قانوني مي باشند .
جالب است بدانيم كه اولين جمعيت صليب سرخ در سال 1864 در كشور بلژيك تشكيل شده و اولين جمعيت هلال احمر در سال 1868 در كشور تركيه تا سيس شده است .
امروزه از مجموع 138 جمعيت عضو اتحاديه 116 جمعيت صليب سرخ و 21 جمعيت هلال احمر و يك جمعيت صليب سرخ و هلال احمر وجود دارد .
دوم ـاتحاديه جمعيتهاي صليب سرخ و هلال احمر
در تاريخ تشكيل اتحاديه تعداد جمعيتها به 45 جمعيت مي رسد كه از بين اين جمعيتها پنج جمعيت صليب سرخ از كشورهاي ؛ژاپن ؛ ايتاليا ؛فرانسه ؛انگلستان و آمريكا پيشقدم شده ودر تاريخ 5 مي 1919 (يعني پس از پايان جنگ جهاني اول ) اقدام به تشكيل اتحاديه جمعيتهاي صليب سرخ در پاريس كردند .در اكتبر سال 1981 نام اتحاديه به اتحاديه جمعيتهاي صليب سرخ و هلال احمر تبديل شد. همينطور كه از نام سازمان برداشته مي شود اتحاديه شامل كليه جمعيتهاي ملي صليب سرخ و هلال احمر بوده كه هر كدام در تصميمات اتحاديه شريك و سهيم هستند.. اتحاديه سازماني مستقل ؛ غير دولتي ، غير سياسي ، غير نژادي ، غير مذهبي ، خصوصي ، بي طرف است .
و شعار آن از انسانيت تاصلح مي باشد مركز اتحاديه در ژنو بوده و علامت آن هلال و صليب سرخ مي باشد.
هدف محلي اتحاديه
هدف محلي اتحاديه عبارت است از الهام بخشيدن ؛تشويق و كمك در تسهيل و گسترش كليه اشكال فعاليتهاي بشر دوستانه توسط جمعيت هاي ملي به منظور جلوگيري و تسكين آلام بشري و كمك به حفظ و اشاعه صلح در جهان .
وظا ئف اتحاديه
جهت دستيابي به اين اهداف محلي وظا ئف اتحاديه به شرح زير مي باشد ؛
1 ـ عمل نمودن بعنوان هيئت رابط دائمي ؛؛مطالعه و هماهنگي بين جمعيتهاي ملي و ارائه هر گونه كمك به آنها در صورت نياز
2 ـ تشويق در امر تشكيل و توسعه يك جمعيت ملي رسمي و مستقل در تمام كشور ها .
3 ـ امدادرساني به قربانيان سوانح با كليه وسائل موجود .
4 ـ كمك به جمعيتهاي ملي در آمادگي امدادسوانح و سازماندهي اقدامات امدادي و عمليات امدادي آنها
5 ـ سازماندهي ؛هماهنگي و رهبري اقدامات امداد بين المللي مطابق با اصول و قوانين مصوبه كنفرانس بين المللي صليب سرخ .
6 ـ تشويق و هماهنگي شركت جمعيتهاي ملي در فعا ليتهاي مربوط به حفاظت از بهداشت عمومي و ارتقاء سطح رفاه اجتماعي با همكاري مقامات ملي زيربط .
7 ـ تشويق و هماهنگي تبادل افكار بين جمعيتهاي ملي جهت آموزش آرمانها بشر دوستانه به جوانان و توسعه روابط دوستانه بين جوانان تمامي كشورها .
8 ـ كمك به جمعيتهاي ملي جهت جذب اعضاء از ميان عموم مردم و آموزش اصول و آرمانها صليب سرخ به آنان .
9 ـ امدادرساني به قربانيان در گيرهاي نظامي در محدوده وظا ئف توافق شده اتحاديه بعنوان عضوي از صليب سرخ بين الملل برطبق موافقتنامه هاي منعقده ؛با كميته بين الملل صليب سرخ .
10 ـ كمك به كميته بين المللي صليب سرخ در جهت ارتقاء و توسعه قوانين بشر دوستانه بين المللي و همكاري با آن در اشا عه اين قوانين و اصولي اساسي صليب سرخ ميان جمعيتهاي ملي .
11 ـ ايفاي نقش نمايندگي رسمي جمعيتهاي عضو در صحنه هاي بين المللي بويژه جهت بررسي هر گونه مسائل مربوط به تصميمات و توصيه هاي متخذه توسط مجمع عمومي و حفاظت از همبستگي آنان و حمايت از منافع جمعيتهاي عضو.
12 ـ اجراي وظايفي كه توسط كنفرانس بين المللي صليب سرخ بر عهده اش گذارده شده است.
امروزه 144 جمعيت ملي هلال احمر وصليب سرخ عضو اتحاديه بوده ودر تصميمات آن شريك ميباشند .
براي پي بردن به نحوه تصميم گيري و اداره امور اتحاديه بايستي مروري بر اركان و سازمان آن داشته باشيم .
اتحاديه جمعيتهاي صليب سرخ و هلال احمر داراي مجمع عمومي ؛ شوراي اجرائي ؛كميسيونها ي اسا سي و مشورتي ؛دبيرخانه و واحد هاي ديگر ميباشد كه بطور خلاصه جداگانه بشرح برخي از آنها خواهيم پرداخت .
اول ـ اركان اتحاديه
1 ـ مجمع عمومي
مجمع عمومي اتحاديه جمعيتهاي هلال احمر وصليب سرخ بعنوان عاليترين مرجع تصميم گيري اتحاديه شناخته ميشود .اين مجمع پارلمان جمعيتهاي ملي را تشكيل مي ـ دهد وهر يك از جمعيتهاي عضو داراي يك راي در مجمع عمومي ميبا شد .مجمع عمومي معمولا هر دو سال يك بار تشكيل جلسه داده و تمامي اختيارات لازم جهت اجراي اهداف و رسالت اتحاديه و وظا ئف متعارف مجمع عمومي شركتهاي تجاري را دارد .بعلاوه رئيس اتحاديه و 16 جمعيت ملي عضو شوراي اجرائي اتحاديه رانيز با در نظر گرفتن تقسيمات جغرافيايي عادلانه براي مدت چهار سال انتخاب مي كنند .
از طرف ديگر انتصاب دبير كل و خزانه دار كل اتحاديه به پيشنهاد شوراي اجرائي و تصويب اين مجمع انجام ميشود .
2 ـ شوراي اجرائي
همانطور كه قبلا گفته شد شوراي اجرائي اتحاديه متشكل رئيس ؛هشت نا يب رئيس و شانزده جمعيت عضو اتحاديه بوده و همگي توسط مجمع عمومي انتخاب ميشوند : بعلاوه رئيس جمعيت صليب سرخ سوئيس بطور دائم نايب رئيس اتحاديه بوده و لذا عضو شوراي اجراي ميباشد .
جلسات شوراي اجرائي سالي دوبار بسر پرستي رئيس اتحاديه و حضور دبير كل اتحاديه تشكيل ميشود .وظا ئف شورا مشابه و ظا ئف هئيت هاي مديره شركتهاي تجاري بوده و داراي همان اختيارات است .
دوم ـ كميسيون هاي اسا سي و مشورتي اتحاديه
اتحاديه داراي دو كميسيون اساسي و چهار كميسيون مشورتي بوده كه عبارتند از:
1 ـ كميسيون دائمي تعيين ميزان حق عضويت ها متشكل از هفت نفر كه به پيشنهاد شوراي اجرائي و تصويب مجمع عمومي براي مدت دوسال منصوب مي شوند .
وظيفه اساسي اين كميسيون بررسي و تعيين ميزان حق عضويت هر جمعيت ملي به اتحاديه و رسيدگي بدرخواستهاي كاهش حق عضويت كه از طرف برخي جمعيتها ارائه ميشود.
2 ـ كميسيون مالي متشكل از شش نفر كه توسط مجمع عمومي براي مدت چهار سال انتخاب شده و عضويت خزانه دار كل اتحاديه ميباشد .اين كميسيون مسئوليت كنترل امور مالي اتحاديه را دارد .
3 ـ چهار كميسيون مشورتي اتحاديه هر كدام متشكل از حداكثر سي وسه جمعيت براي مدت چهار سال توسط مجمع عمومي انتخاب ميشوند .وظيفه اين كميسيونها ي مشورتي در زمينه خط مشي و موضوعات فني در محدوده تخصص خود بوده و مدت آزمايشي آنها در اكتبر 87 (مهر 66) با تجديد نظر مجمع عمومي بپايان ميرسد ؛نام چهار كميسيون مشورتي بشرح زير است :
ـ كميسيون بهداشت و خدمات به جامعه
ـ كميسيون توسعه ـ كميسيون امداد سوانح
ـ كميسيون جوانان
سوم مقامات اتحاديه:
1 ـ رئيس اتحاديه كه بالاترين مقام اتحاديه جمعيتهاي صليب سرخ و هلال احمر بوده
توسط مجمع عمومي براي مدت چهار سال انتخاب ميشود .
اين مقام علاوه بر سرپرستي جلسات مجمع عمومي و شوراي اجراي هماهنگ كننده فعاليتهاي ارگان هاي مختلف اتحاديه و نمايندگي اتحاديه درمقابل جمعيتهاي ملي موسسات صليب سرخ بين المللي و سازمانهاي بين المللي دارد.
رئيس اتحاديه كه زير نظر مجمع عمومي و شوراي اجرائي فعاليت ميكند موظف است ما موريتهاي محوله از طرف مجمع و شورا را انجام دهد.
2 ـ دبير كل اتحاديه كه به پيشنهاد شوراي اجرائي و تصويب مجمع عمومي براساس يك قرارداد منصوب ميشود بالاترين مقام اجرائي اتحاديه ميباشند.اين مقام مسئوليت دبيري مجمع عمومي و شوراي اجرائي را نيز برعهده دارد .دبير كل مسئول اداره امور دبيرخانه اتحاديه ؛ارتباط با جمعيتهاي ملي نمايندگي اتحاديه نزد سازمان هاي بين المللي و هماهنگ كننده عمليات بين المللي امداد سوانح و حوادث ميباشند .دبير كل اتحاديه زير نظر مجمع عمومي ؛شوراي اجرائي و رئيس اتحاديه فعاليت مي كند .
3 ـ خزانه دار كل اتحاديه به پيشنهاد شوراي اجرائي و تصويب مجمع عمومي براي مدت چهار سال منصوب ميشود . نقش اسا سي اين مقام مشاور امور مالي اتحاديه بوده و لذا بعنوان مشاور در اجلاسهاي مجمع عمومي و شوراي اجرائي شركت مي كند.
ه ـ منابع در آمد اتحاديه
در آمدهاي اتحاديه از دو منبع اصلي زير تامين ميشود :
1 ـ حق عضويت سالانه كه توسط جمعيتهاي ملي صليب سرخ و هلال احمر پرداخت ميشود.اين منبع حدود هشتاد درصد(80) بودجه معمولي سالانه اتحاديه را تامين ميكند و لذا مهمترين و اصلي ترين منبع در آمد بحساب ميايد.
همانطور كه قبلا اشاره شد حق عضويت هر جمعيتي توسط كميسيون دائمي تعيين حق
عضويتها و با تصويب مجمع عمومي براساس معيار هاي زير براي دو سال آينده تعيين
ميشود :
ــ ميزان حق عضويت دولت به سازمان ملل متحد ( با ميزان تاثير 35/0)
ــ منابع مالي جمعيت (با ميزان تاثير35/0)
ــ ميزان حق عضويت شش سال گذشته جمعيت ( با ميزان تاثير 30/0)
بعنوان مثال حق عضويت جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران به اتحاديه براي سالهاي گذشته 25/1 بود كه با تلاش مسئو لين جمعيت اين رقم به 95/0 براي سالهاي
86 و87 تقليل پيدا كرد .
2 ـ سود حاصل از سر مايه گذاريها و بهر ه هاي بانكي .
لازم به توضيح است كه منابع مذكور بودجه عادي اتحاديه را تامين ميكند و لذا اتحاديه براي عمليات امدادي و يا توسعه جمعيت هاي ملي از بودجه هاي امدادي كه جداگانه بر اساس استمدادهاي متعدد از جمعيتهاي ديگر جمع آوري ميشود استفاده ميكند.
كميته بين المللي صليب سرخ
خوانندگان عزيز « پيام هلال » بياد دارند كه در قسمت چهارم و در ادامه بحثمان در مورد سازمان و تشكيلات نهضت صليب سرخ و هلال احمر به اتحاديه جمعيتهاي صليب سرخ و هلال احمر پرداختيم و توضيحاتي پيرامون تاريخچه ؛ اهداف و وظا ئف؛ تشكيلات و منابع درآمد آن به خوانندگان محترم ارائه كرديم .
اينك به لطف پروردگار متعال سومين سازمان نهضت صليب سرخ وهلال احمر بين المللي يعني كميته بين المللي صليب سرخ ؛را مورد بررسي قرار خواهيم داد.
شايد لازم باشد يكبار ديگر اشاره كنيم كه موضوع تحقيق و بررسي در مورد نحوه عملكرد و مواضع كميته و ساير سازمانهاي تشكيل دهنده نهضت و ارزيابي آن در اين سلسله مقالات جاي نداشته و اينكه بياري حق تعالي بطور جداگانه اي به آن در فرصت مناسب خواهيم پرداخت.
كميته بين المللي صليب سرخ در سال 1863 توسط هانري دونان موسس نهضت صليب سرخ و هلال احمر ؛ و چند تن از يارانش تاسيس شد .كميته مذكور سازماني است مستقل و غير دولتي ؛خصوصي واز نظر سياسي و ايد ئولوژي و مذهبي بيطرف بوده و شعار آن نيكوكاري در زمان جنگ ميباشد.كميته داراي اساسننامه خاص خود بوده و علامت مشخصه آن صليب سرخ روي زمينه سفيد در داخل يك دايره بشكل زير ميباشد.
كميته داراي حداكثر بيست و پنج عضو (25) بوده كه بر مبناي اساسنامه همگي سوئيسي هستند.موجوديت و نقش اين سازمان در قراردادهاي ژنوودر مصوبات كنفرانسهاي بين المللي صليب سرخ و هلال احمر و نيز اكثرمجامع بين المللي برسميت شناخته شده است .
كميته بمنظور رسيدن به اهداف انسا ندوستا نه خود در زمينه هائي چون امدادرساني
جستجو؛ ارتباط با سازمانهاي بين المللي جلب احترام به حقوق بين المللي بشر دوستانه
و نشر و توسعه اين حقوق تلاش ميكند.
مقر كميته بين المللي صليب سرخ در ژنو (سوئيس ) بوده و با توجه به اينكه مهمترين
زمينه هاي فعاليت آن در زمان جنگ و هنگام در گيري و آشوب است كميته امروز در اكثركشورها ي درگير نما يندگي دارد.
براساس گزارش بررسي فعاليت هاي « جاري كميته » مورخ مهر 65 كميته بين المللي صليب سرخ حدود 106 نمايندگي اصلي و فرعي در 80 كشور جهان دارد.
كميته همچنين روابط خود را با جمعيتهاي ملي اتحاديه ؛ دولتها؛ سازمان ملل وساير سازمانهائي كه بنحوي اهداف مشابهي دارند حفظ كرده و همكاري و هماهنگي آنها را در فعاليتهاي مشترك جلب مينمايد.
نقش و وظا ئف
وظا ئفي كه در اساسنامه نهضت صليب سرخ و هلال احمر بين المللي براي كميته بين المللي صليب سرخ و با الهام از اساسنامه كميته تعيين شده بشرح زير است:
1 ـ حفظ و نشر اصول اسا سي نهضت كه عبارتند از :انسانيت ؛ بيطرفي ؛ استقلال خدمات داوطلبانه (خيريه و بلا عوض ) (انحصار ) و جهاني بودن .
2 ـ برسميت شناختن هر جمعيت ملي ( صليب سرخ يا هلال احمر ) جديد التا سيس كه عملا شرايط برسميت شناخته شدن رادارا ميباشد و همچنين اعلام اين امر به ساير جمعيتهاي ملي.
3 ـ برعهده گرفتن و ظايفي كه از طرف قراردادهاي ژنو براي كميته در نظر گرفته شده است .
از قبيل بازديد از اماكن نگه داري اسرا ء و غير نظاميان بازداشتي و همچنين حمل و توزيع كمكهاي امدادي به آنها وبر ساكنين مناطق اشغالي و ساير آسيب ديدگان و تلاش و فعاليت در جهت اجراي دقيق حقوق بين المللي بشر دوستانه كه در در گيريهاي مسلحانه لازم الا جرا ميباشد و همچنين دريافت و مطلع شدن از هر گونه شكايات در مورد ادعاي نقض حقوق مذكور .
4 ـ اقدام در همه اوقات (به عنوان يك موسسه بيطرف كه فعاليتهاي بشر دوستانه خود را بطور اخص در زمان درگيريهاي مسلحانه و يا زد و خورد هاي داخلي انجام ميدهد)
جهت تامين حمايت آسيب ديدگان نظامي و غير نظامي حوادث مذكور و تبعات اين حوادث و ياري رساندن به آسيب ديدگان فوق الذكر در صورت نياز با همكاري و هماهنگي جمعيتهاي ملي و اتحاديه جمعيتهاي صليب سرخ وهلال احمر .
5 ـ تامين جريان عمليات آژانس مركزي جستجو طبق مفاد كنوانسيونهاي ژنو.
6 ـ كمك در زمينه آموزش پرسنل درماني و تهيه وسائل پزشكي ( در حال بروز درگيريهاي مسلحانه) وبا همكاري جمعيتهاي ملي ؛سرويسهاي درماني نظامي و غير نظامي و مسئولين مربوطه .
7 ـ تلاش در جهت تفهيم و نشر حقوق بين المللي بشر دوستانه كه در درگيريهاي مسلحانه لازم الاجرا ميباشد و فراهم نمودن مقدمات توسعه آن .
8 ـ اجراي ماموريتها ي كه از سوي كنفرانس بين المللي صليب سرخ و هلال احمر به كميته محول ميشود.
كميته بين المللي صليب سرخ در سال 1863 توسط
هانري دونان موسس نهضت صليب سرخ و
هلال احمر و جند تن از يارانش تااسيس شد
تشكيلات كميته
بر مبناي اساسنامه خود؛ كميته بين المللي صليب سرخ داراي تشكيلات خاص بوده كه مختصرا توضيحاتي درباره آنها براي اطلاع خوانندگان عزيز ارايه ميدهيم.
مجمع عمومي كميته
ركن عالي سياستگزاري؛ نظارت و تصميم گيري كميته بوده كه حدودا هشت بار در سال تشكيل جلسه ميدهيد. اعضا مجمع همان اعضاي كميته ( حداكثر 25 نفر ) بوده و رئيس و نايب رئيس كميته ميباشد.
شوراي اجرايي
مسيول جريان كلي امور كميته بوده و نظارت مستقيم بر ادراه آن دارد. شورا متشكل از حداكثر هفت نفر از اعضاي كميته به انتخاب مجمع عمومي بوده و هفته اي يكبار تشكيل جلسه ميدهد. رئيس كميته ( رئيس مجمع ) رياست شوراي اجرايي را بعهده دارد.
هيت مديره
مسيول اداره كميته بر اسا تصميمات و توصيه هاي مجمع عمومي؛ شوراي اجرايي و ريس كميته ميباشد. در حال حاضر هيت مديره كميته از مدير عمليات و مدير عامل كه همزمان مسوليت مديريت امور عمومي و مديريت امور اداري را دارد تشكيل شده است. مديريت عمليات كه در واقع قلب كميته و مهمترين قسمت آن ميباشد از دو بخش عمليات و آژانس مركزي جستجو تشكيل شده است. هر كدام از اين دو بخش بر اساس يك تقسيم جغرافيايي خاص تقسيم شده كه هر درگيري يا كشور درگير يك
بقيه آشنايي با نهضت
ميز خاص در مركز كميته به خود اختصاص داده است. نمايندگي هاي كميته در سراسر جهان زير نظر اين مديريت فعاليت
مديريت اداري كميته شامل امور اداري؛ مالي؛ پرسنلي؛ آمزس و كامپيوتر بوده در حالي كه مديريت عمومي شامل بخشهاي اصول و قوانين ( امور حقوقي؛ئ جمعيتهاي ملي و آرشيو) و اطلاعات و امور رسانه ها؛ نشر و همكاري؛ انتشارات؛ سمعي و بصري و روابط عمومي) ميباشد.
منابع در آمد كميته
كميته براي فعاليتهاي عادي و فوق العاده خود نياز به بودجه كلاني دارد. براي مثال در سال1985 جمع كل هزينه هاي كميته به پيش از پانصد و پنجاه و پنج ميليون فرانك سويس رسيد. براي تامين اين بودجه هنگفت كميته منابع در آمد متعددي به شرح زير دارد :
1 ـ كمكهاي دولتها :
بر اساس مصوبات كنفرانسهاي ديپلماتيك و كنفرانسهاي بين المللي صليب سرخ و هلال احمر دولتهاي عضو قرار داده هاي ژنو سالانه كمك مشخصي به كميته بين المللي صليب سرخ نموده كه اين منبع؛ منبع اصلي در آمد كميته به حساب مي آيد.
2 ـ كمكهاي جمعيتهاي ملي :
براساس مصوبات كنفرانسهاي بين المللي صليب سرخ و هلال احمر جمعيتهاي صليب سرخ و هلال احمر بايد هر سال جمعا تا ده درصد از بودجه عادي ساليانه كميته را تامين نمايند. ميزان سهميه كمك هر جمعيت همان ميزان حق عضويت جمعيت مربوطه به اتحاديه مي باشد (براي جمعيت ما 95/0).
