بخشی از مقاله
مقدمه
امروزه پژوهشها نشان داده است، تحصیلات و هوش منطقی بـالا صـرفاً تـضمین کننـدة
موفقیــت فرزنــدان نیــست، افــراد بــراي موفقیــت نیازمنــد هــوش هیجــانی نیــز هــستند
٢٠٨
(گلمن1، .(1379 آدمی داراي دو شعور است یکی متّکی برعقل و اندیشه و دیگري متّکـی بـر احساسات و عواطف. این دو شیوة متفاوت و اساسی آگاهی، بر یکدیگر تأثیر و تـأثّر متقابـل دارند و حیات ذهنی ما را می سازند. یکی، شعور عقلانی و منطقی شامل درك مسایل از طریق تکیه بر آگاهی، اندیشه و توانایی تفکّر و بررسی و واکنش متقابل است. دیگري یعنی شـعور احساسی، شیوة آگاهی دهندة قدرتمندي است که گهگاه به گونهاي غیرمنطقی عمل میکند، این دو شعور به طور معمول با هماهنگی کامل و در تعاملی تنگاتنگ با یکدیگر عمل میکنند (بارـ آن2، .(2000 امروزه پژوهشگران و روانشناسان به عواطف اهمیت ویژهاي میدهند، زیرا اعتقاد
براین است که عواطف میتواند شناخت و طرز تفکّر فرد و حتّی شیوة پردازش اطّلاعات او را تحت تأثیر قرار دهد (ولز3، .(2000 میزان EQ یا هوش هیجانی در هر فرد تحت تأثیر عوامـل زیستشناختی و ارثی و همچنین عوامل محیطی است (گلمـن، .(1379 هـدف ایـن پـژوهش پاسخدهی به این پرسش است که آیا میتوان با استفاده از شـیوهاي مـؤثّر میـزان مهـارتهـاي عاطفی، را تغییر داد و در جهت افزایش آن کوشید. شیوة مورد استفاده شیوة آموزش پـردازش هیجانی است که به عنوان متغیر مـستقلّ مطـرح اسـت. در ایـن روش ارتبـاط بـین احـساس، شناخت، رفتار و تعامل درونی بین آنها، آموزش داده میشود.
کارن استون علاوه برتدریس دروس مختلف، ساعاتی نیز به آموزش مهارتهاي احساسی و عاطفی اختصاص داده است. او میگوید یادگیري، موضوعی جدا از احساسات کودك نیست، یعنی در پهنه فراگیري دانش آموزان به اندازة سواد علمی (در زمینه ریاضی و روخوانی)
اهمیت دارد. هدف از آموزش مهارتهاي هیجانی، بالا بردن قابلیتهاي عاطفی و اجتماعی
دانشآموز، به عنوان بخشی از برنامه درسی ثابت آنهاست. این درس که میتوان آن را به اسامی مختلفی چون »یادگیري مهارتهاي عاطفی و اجتماعی« یا »مهارتهاي زندگی« نامید در واقع شامل برنامههاي مختلف پیشگیري از مشکلاتی مثل مصرف سیگار و مواد مخدر،
ترك تحصیل و اخیراً خشونت و پرخاشگري در نوجوانان است. پژوهشهایی که در خصوص
1- Goleman, D.
2- Barr-on, R.
3- Wells, A.
٢٠٩
برنامههاي پیشگیري صورت گرفته است، نشان میدهد آموزش قابلیتهاي اجتماعی و عاطفی در یافتن پاسخی براي گرفتاريهاي اجتماعی نقش بسیار مؤثّري ایفا میکند (بار- آن، .(2000
این مهارتها ممکن است سپر حفاظتی کودکان در مقابل مشکلات خاص مثلاً پرخاشگري یا افسردگی باشند. ابتکار جدید یعنی ایجاد سلامت عاطفی در مدرسه باعث می شود حیات عاطفی و اجتماعی فرد به عنوان یک موضوع مطرح شود و تکرار آن باعث میشود که مغز، آنها را به عنوان مسیرهاي اصلی و عادتهاي عصبی بپذیرد و در مواقع فشار، شکست و ناکامی به کار گیرد (گلمن، .(1379 در این پژوهش از شیوة پردازش هیجانی براي افزایش
مهارتهاي عاطفی استفاده شده است. این شیوه براي کاهش ترس و اضطراب در طی زمان، بالأخص در مداخلههاي درمانی مبتنی برمواجهه مورد استفاده قرار میگیرد.
