بخشی از مقاله
خلاصه:
مقاله مذکور با هدف بررسی رابطه فناوری اطلاعات بارضایت شغلی و فرسودگی شغلی در بین 220 نفر از کارمندان شعب بانک تجارت کرمان اجرا گردید نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران و با روش نمونه گیری تصادفی ساده در حدود140 نفر تعیین گردید, نتایج نشان داد میزان بکارگیری فناوری اطلاعات رابطه مثبت و معنا داری با میزان رضایت شغلی و رابطه معکوس و منفی با فرسودگی شغلی وجود دارد .
کلمات کلیدی:فناوری اطلاعات ، رضایت شغلی ، فرسودگی شغلی ، کارمندان بانک تجارت کرمان
بیان مساله:
اهداف سازمانی بستگی به تمام عواملی دارد که در آن سازمان با هم در تعامل هستند و از جمله مهمترین عوامل سازمانی نیروی انسانی است . نیروی انسانی عامل پیچیده ای است که دارای انگیزه ها و نگرش های متفاوتی از جمله موارد مهم در روابط انسانی کارمندان ، توجه کردن به زمینه های ایجاد انگیزش در نیروی انسانی و همچنین عوامل باز دارنده رضایت شغلی می باشد. اطلاعات یکی از مهم ترین و حیاتی ترین ابزار قدرت مدیریتی می باشد . کسب اطلاعات بویژه اطلاعاتی که به نظر می رسد نقش محوری یا راهبردی در سازمان داشته باشد می تواند برای ساختن یک پایگاه قدرت در سازمان به کار رود از طرف دیگر وقتی مدیران افراد خود را با اطلاعات بیشتر تجهیز می کنند آن افراد احساس توانمندی میکنند و به احتمال بیشتری با بهروری کامیابی و در هماهنگی با خواسته های مدیریت کار می کنند . ( وتن و کمرون ، ( 51:1381 ورود و به کارگیری فناوری اطلاعات در سازمان در حوزه های مختلف کارکرد های خاص خود را خواهد داشت و از جمله در حوزه منابع انسانی و عملکرد های آن می تواند نقش های زیادی را در جهت انجام بهتر وظایف مدیریت منابع انسانی ایفا نماید . که مشخص است که با به کار گیری فناوری اطلاعات در هر یک از عملکرد ها ، زمینه های لازم جهت شناسایی ، انتخاب استخدام ، آموزش و به کارگیری موثر منابع انسانی ایجاد خواهد شد و در نهایت ارتقاء عملکرد منابع انسانی را به دنبال خواهد داشت . از جمله نتایج کاربرد فناوری اطلاعات در عملکردهای مختلف مدیریت منابع انسانی می توان به :
دقت در انجام عملکرد ، سرعت درانجام عملکرد،شفافیت در سیستم ،جامعیت در طراحی سیستم، اطلاع رسانی گسترده وبه موقع با استفاده از شبکه های اینترنت و اینترانت ،ارزیابی دقیق و سریع ، اعلام بازخورد به موقع، انجام امور تکرارپذیر توسط سیستمهای سخت افزاری، کنترل و ارزیابی نامحسوس ،برقراری عدالت، برقراری نظم بیشتر اشاره کرد (ابطحی(1377
ایده اصلی و کلی مدیریت اطلاعات این است که یک نفر به نام مدیر فناوری اطلاعات باید علاوه بر فراهم سازی بستر سخت و نرم افزاری جریان اطلاعات در سازمان ، زمینه گردش صحیح و بهره برداری مناسب از اطلاعات و اندوخته های معنوی را فراهم سازد . مدیر فناوری اطلاعات باید همواره به خاطر داشته باشد که از فناوری اطلاعات استفاده می شود تا چرخه امور در کسب و کار سازمان را تسهیل کند . اگر قرار باشد به کار گیری فناوری اطلاعات هزینه های سازمان را افزایش دهد و بهره وری اندکی ایجاد کند ، با توجه به پیچیدگی های فنی فناوری اطلاعات و نیاز مبرم آن به نیروی متخصص ماهر ، در مجموع کسب و کار سازمان به جای حرکت به سمت چابکی و کار آمدی ، به سمت کاهش بازده و پیچیدگی بیشتر حرکت خواهد کرد . در چنین شرایطی ممکن است مدیریت سازمان از پیاده سازی فناوری اطلاعات در مقیاس عمده صرف نظر کند . هنر مدیر فناوری اطلاعات این است که برنامه زمانی قابل دفاعی از نحوه هزینه بودجه اختصاص یافته به توسعه کاربری فناوری اطلاعات در سازمان ارائه دهد ، به گونه ای که دیگر مدیران سازمان به تدریج آثار مثبت به کارگیری فناوری اطلاعات را احساس کنند ( الوانی ، ( 1377 .رابینز به نقل از هرزبرگ می نویسد : رضایت شغلی دارای دو بعد می باشد : -1 عوامل بهداشتی که شامل ویژکی های محیطی و جنبه های بیرونی مثل حقوق ، سرپرستی ، روابط بین فردی ، شرایط و موقعیت کاری است . -2 عوامل انگیزشی که وابسته به وظایف و محتوای شغلی نظیر اهمیت دادن به پیشرفت ، مسئولیت و رشدی می باشد . (ابطحی ، ( 1377 میزان درآمد ، وجهه اجتماعی ، امکان ارتقای شغلی ، نحوه ی مدیریت در محل کار ، عدم تبعیض و میزان آگاهی فرد از شغل از مهمترین عوامل ایجاد رضایت شغلی در افراد است . عدم رضایت شغلی سبب می شود که کاهش روحیه در افراد صورت بگیرد . بعضی از شاخص های روحیه پایین عبارتند از ، تشویش ، غیبت کاری ، تاخیر در کار ، ترک خدمت ،فعالیتهای اتحادیه ای و رشد اعتصابات ، باز نشستگی زود رس (مهدوی ،( 1379
. رضایت شغلی به عنوان یک متغیر مستقل می تواند بر پدیده هایی چون افزایش تولید ، کاهش ضایعات ، افزایش ساعات کار ، افزایش کارایی و بهره وری و در واقع پویایی تولید تاثیر بگذارد و به عنوان متغیر وابسته ، خود می تواند از عواملی از نظیر شرایط محیط کار ( درونی ) و حقوق و سرپرستی ( برونی ) تاثیر می پذیرد .
ابعاد رضایت شغلی :
به طور کلی سه بعد مهم در رضایت شغلی تشخیص داده شده است که عبارتند از :
1. رضایت شغلی ، پاسخی عاطفی به شرایط یا وضعیت شغل است
2. رضایت شغلی در رابطه با حد برآورده شدن نیاز ها و انتظارات تععین می شود .3رضایت شغلی منبعث از چند نگرش به هم وابسته است ( کنتز ، ( 1373
از سوی دیگر زمانی که کارمند احساس کند تاثیر بر تحقق اهداف سازمان ندارد دچار احساس پوچی کرده و احساس فرسودگی شغلی در وی ایجاد می شود . فرابر در تعریف فرسودگی شغلی می نویسد : فرسودگی شغلی حالتی از خستگی جسمی ، عاطفی و روحی است که در نتیجه مستقیم و دراز مدت فرد با ارباب رجوع و در شرایطی که از لحاظ هیجانی طاقت فرساست در وی ایجاد می شود . ( فاربر ، ( 1983
از نظر (مزلج و جکسون ) فرسودگی شغلی عبارت است از کاهش قدرت سازگاری فرد بر اثر عوامل فشار زا و نشانگان خستگی جسمی و هیجانی . در این مقاله سعی بر آن است تا رابطه میزان بکارگیری فناوری اطلاعات با میزان رضایت شغلی و فرسودگی شغلی در بین کارمندان بانک تجارت شهر کرمان مورد نقد و بررسی قرار گیرد .
ضرورت و اهمیت تحقیق
امروزه در هر سازمانی، بحث به کارگیری فناوری اطلاعات و سیستمهای اطلاعاتی مطرح و همه جا از سودمندی یا ضرورت استفاده از فناوری اطلاعات سخن در میان است. آنچه اهمیت دارد تعیین مرز سرمایه گذاری در فناوری است . طبیعی است که بکارگیری فناوری اطلاعات به عنوان یک راه با صرفه تر در برابر روشهای سنتی اهمیت پیدا می کند؛ به همین خاطر مدیران باید بدانند کاربرد سیستم فناوری اطلاعات در سازمان به چه میزان مفید و اثربخش است. به عبارت دیگر،آیامیزان بکارگیری فناوری اطلاعات با مولفه های نظیر رضایت شغلی وفرسودگی شغلی رابطه دارد؟ از طرف دیگر، باید به گونه ای از فناوری اطلاعات استفاده کرد که موجب کارایی، خلاقیت، رضایت شغلی وکاهش احساس خستگی وفرسودگی شغلی در بین کارمندان سازمان وهمچنین موجب افزایش انعطاف پذیری آنان گردد. مطالعه رضایت شغلی از دو بعد حائز اهمیت است : نخست از جنبه انسانی که
شایسته است با کارکنان به صورت منصفانه و با احترام رفتار گردد و دوم ، از جنبه رفتاری که توجه به رضایت شغلی میتواند رفتار کارکنان را به گونه ای هدایت نماید که بر کارکردکارکنان و اهداف سازمانی تاثیر بگذارد و به بروز رفتار های مثبت از طرف آنها منجر گردد . رضایت شغلی کارکنان یک سازمان به عنوان یک انرژی ذخیره ای بالقوه می باشد که در موقع مناسب آزاد می گردد . ازطرفی دیگر عدم به کارگیری فناوری اطلاعات موجب کاهش عملکردکارکنان شده ودرنتیجه فرد نمیتواند از تمام توان، استعداد و انرژی جسمی و روانی خود برای انجام کارها استفاده کند. از نتایج عدم توجه مدیریت به پیامدهای فرسودگی شغلی میتوان به تلاش فرد برای یافتن مشاغل و حرفه های جدید ،افزایش غیبت از کار وکاهش کارایی فرداشاره نمود.اغلب قربانیان سندرم فرسودگی شغلی در واقع از لحاظ روان شناختی حالت کنارهگیری پیشه میکنند و تا زمانی بازنشستگی دچار چنین وضعیتی خواهند بود.لذابا توجه به موارد فوق لازم وضروری است تا با بررسی رابطه میزان بکارگیری فناوری اطلاعات بارضایت شغلی وفرسودگی شغلی راهکارهای علمی وعملی در این زمینه ارائه گردد.
سوال اصلی :
آیا بکارگیری فناوری اطلاعات با رضایت شغلی و فرسودگی شغلی کارکنان بانک تجارت کرمان رابطه دارد ؟
سوالات فرعی :
آیا میزان بکارگیری فناوری اطلاعات با میزان رضایت شغلی رابطه دارد ؟
آیا میزان بکارگیری فناوری اطلاعات با فرسودگی شغلی رابطه دارد ؟
