بخشی از مقاله
چکیده
هدف از پژوهش حاضر تعیین رابطه بین رضایت شغلی با فرسودگی شغلی در معلمان مشغول به تدریس در شهر ایوان میباشد. روش پژوهش حاضر با توجه به ماهیت موضوع و اهداف مورد نظر توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه معلمان - زن و مرد - مشغول به تدریس در مدارس شهر ایوان که تعداد آنها 132 نفر می باشد تشکیل میدهند. با توجه به حجم کم جامعه آماری تمامی افراد جامعه را از طریق روش سرشماری مورد آزمون قرار می دهیم.
اطلاعات این پژوهش از طریق پرسشنامه های رضایت شغلی اسمیت و پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلش جمع آوری شد و به وسیله نرم افزارspss 22تجزیه و تحلیل داده ها انجام گرفته است. روش مورد استفاده برای آزمون فرضیههای پژوهش ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره بوده است که فرضیه ها در سطح .0.05 آزمون شده اند. یافتههای تحقیق نشان میدهد که بین رضایت شغلی با فرسودگی شغلی بین معلمان رابطه منفی و معناداری وجود دارد. با توجه به محرز شدن رابطه بین رضایت شغلی با فرسودگی شغلی لازم است برنامه هایی جهت ارتقا و بهبود انگیزه شغلی، روابط انسانی و احساس خودکارامدی در بین معلمان اجرا نمایند.
.1 مقدمه:
هر سازمانی برای نیل به اهداف خود احتیاج به منابع مختلفی دارد و بدون شک مهم ترین منبع در هر سازمانی نیروی انسانی شاغل در آن سازمان است - دوتاٌ،کار و نایرٍ،. - 2007 تحقق توسعه در کشورها، مستلزم برنامه ریزی وسیعی است تا تمام منابع را به کار گیرد و با مدیریت صحیح و استفاده بهینه از آن ها، حداکثر ارزش افزوده را در سطح ملی ایجاد کند. منابع انسانی مهم ترین و با ارزش ترین سرمایه های یک سازمان یا هر نوع مؤسسه دیگر است که نقش حیاتی و حساسی در پیشبرد و تحقق اهداف آن سازمان یا مؤسسه دارد.
اثربخشی سازمان ها بیش از آنکه در گرو تجهیزات و امکانات مناسب باشد، وابسته به نیروی انسانی است. امروزه هیچ سازمان اثربخشی را نمی توان یافت که برنامه هایی مؤثر برای ارتقا و بهبود سلامت و بهداشت کارکنان نداشته باشد. در بخش برنامه های ایمنی فیزیکی و سلامت جسمی، فعالیت ها تا حد زیادی مطلوب جلوه می کند، اما در بخش بهداشت و سلامت روانَ کارکنان هنوز دغدغه های زیادی وجود دارد و باید قسمت اعظم فعالیت ها به این بخش معطوف شود
کارایی و اثربخشی سازمان به کارایی و اثر بخشی نیروی انسانی آن سازمان بستگی دارد. یکی از عوامل موثر در بهره وری نیروی شاغل، رضایت شغلیُ می باشد. مطالعات مختلف روی رضایت شغلی نشان می دهد که عوامل سازمانی، محیطی، فاکتورهای فردی و ماهیت کار با رضایت شغلی مرتبط است. از نظر سازمانی سطح بالای رضایت شغلی منعکس کننده یک جو سازمانی مطلوب است که می تواند منجر به افزایش انگیزه کارکنان و بهره وری آنان گردد
رضایت شغلی، یکی از متداولترین متغیرهای مورد مطالعه طی چند دهه اخیر در حوزه سازمانی بوده است و مانند اکثر متغیرهای علوم اجتماعی ارائه یک تعریف مورد توافق از آن دشوار می باشد. رضایت شغلی، میزان کلی تأثیر یا احساسات مثبتی است که افراد در مورد کارهایشان کسب می کنند
رضایت شغلی، نتیجه ادراک کارکنان است که محتوا و زمینه شغل، آن چیزی را که برای کارمند ارزشمند است، فراهم می کند - مقیمی، ٌََِ - ؟رضایت شغلی، حالت عاطفی مثبت است که از احساس لذت یک کارمند از شغل خود نشأت می گیرد و ادراکات و محرک های اطراف یک کارمند از عوامل مهم در ایجاد این رضایت است - عاقل ولگزیان،. - 1387 رضایت شغلی، ترکیبی از موارد روان شناختیِ، فیزیولوژیکیّ و محیطی است که باعث می شود شخص اظهار نماید که من از شغل خود رضایت دارم
پنج عامل عمده که به عنوان ابعاد رضایت شغلی مطرح هستند، عبارتند از: - 1 پرداخت: میزان حقوق دریافتی و انصاف و برابری در پرداخت؟ - 2فرصت های ارتقا و پیشرفت: قابلیت دسترسی به فرصت ها برای پیشرفت؟ - 3سرپرست: توانایی های سرپرست برای نشان دادن علاقه و توجه به کارکنان؟ - 4شغل - ماهیت کار - : حدی که وظایف شغلی، فرصت را برای آموزش و پذیرش مسؤولیت فراهم می آورد؟ - 5 همکاران: حدی که همکاران، دوستانه، شایسته و حمایتی هستند.
امروزه در بسیاری از سازمان ها، فشارهای عصبیْ و روانی در انواع گوناگون وجود دارد که یکی از مهم ترین پیامدهای آن فرسودگی شغلی است . فرسودگی شغلیَ سندروم روانشناختی، مشتمل بر خستگی عاطفیُ، مسخ شخصیتًٌ و نبود احساس کفایت شخصیٌٌ است
بعد تحلیل عاطفی به از دست رفتن انرژی عاطفی و شخصی مربوط می شود. شخصی که دچار تحلیل عاطفی می شود، احساس درماندگی می کند و کار برای وی خسته کننده می شود. هنگامی که فرد دچار مسخ شخصیت می شود، افراد یا مراجعان را انسان درنظر نمی گیرد، بلکه آن ها را از فردیت خارج می سازد و به صورت یک شیء غیرانسانی درک می کند. منظور از عملکرد شخصی این است که احساس فرد، از عملکرد شخصی او حاصل می شود و ممکن است فرد احساس کند عملکرد او با موفقیت همراه نیست
پژوهش غفوری و علوی لنگرودی - 1393 - نشان داد که بین رضایت شغلی با فرسودگی شغلی دبیران شهرستان خاتم رابطه منفی معنی داری وجود دارد. نتایج پژوهش اسکالویک و اسکالویکٌَ - 2009 - نشان داد که رضایت شغلی معلمان بیشتر به دو بعد فرسودگی شغلی و به طور غیر مستقیم مربوط به تمام جنبه های بافت مدرسه به واسطه خستگی عاطفی و کاهش موفقیت شخصی بستگی دارد.
زمینی و همکاران - 1391 - در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که بین رضایت شغلی و فرسودگی شغلی زنان و مردان تفاوت معنی داری وجود ندارد. حسینیان - 1388 - در پژوهش نشان داد که بین رضایت شغلی، ویژگی های شخصیتی، انگیزش شغلی، سلامت روان، سبک های مقابله رابطه معناداری با فرسودگی شغلی دارند. با توجه به مطالب گفته شده این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این سوال است که آیا بین رضایت شغلی با فرسودگی شغلی در معلمان رابطه معنادار وجود دارد؟
.2 روش شناسی پژوهش:
پژوهش حاضر از نوع توصیفی همبستگی می باشد. جامعه آماری پژوهش تمامی معلملن شاغل به تدریس در مدارس شهر ایوان می باشد که تعداد انها برابر با 132 نفر است. با توجه به تعداد کم جامعه آماری تمامی افراد جامعه را بصورت سرشماری مورد آزمون قرار می دهیم . در این تحقیق برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره استفاده خواهد شد. و نتایج با استفاده از نرم افزار آماریSPSS 22 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار خواهد گرفت.برای گرداوری اطلاعات از پرسشنامه های رضایت شغلی و فرسودگی شغلی استفاده می شود.
.1-2 پرسشنامه رضایت شغلی:
در این پژوهش برای سنجش خشنودی شغلی ازپرسشنامه ای که توسط اسمیت کندال و هیولین - - 1969 تدوین شده است استفاده می گردد. این پرسشنامه که توسط اسمیت و هیولین - - 1969 ساخته شده است، یکی از رایج ترین و دقیق ترین ابزارهای خشنودی شغلی است. عبارات آن جنبه ی توصیفی داشته و شش نوع خشنودی را ارزیابی می کند که عبارتند از: -1 ماهیت کار - 22 سوال - -2 سرپرستی - 14 سوال - -3 حقوق - 9 سوال - -4 ارتقاء - 7 سوال - -5 همکاران - 11 سوال - -6 محیط کار - 7 سوال - .
