بخشی از مقاله
چکیده
راه ها عامل حیاتی توسعه ی اقتصادی اجتماعی هستند با این وجود در بسیاری از شهرها ظرفیت راه های موجود پایین است. افزایش سریع تقاضا برای حمل و نقل باعث افزایش ترافیک شده و بر روی ساخت زیر بنای حمل و نقل جدید تاکید دارد اما بسیاری از شهرها بودجه ی کافی را ندارند. بنابراین ایجاد یک شهر مطلوب و پایدار اجتناب ناپذیر است. ایده ی حمل و نقل پایدار نیازمند هماهنگی بین ساختار شهری، کاربری زمین، رشد هوشمند، وسایل حمل ونقل غیر موتوری، سوخت پاک، کاهش آلودگی صوتی و مدیریت می باشد. این مقاله راه های اثر گذار تصمیمات برنامه ریزی حمل و نقل بر روی کاربری زمین و نتایج اثرات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی آن را مورد بررسی قرار می دهد. این ها شامل اثرات مستقیم روی کاربری زمین با توجه به تسهیلات حمل و نقل و اثرات غیر مستقیم ناشی از تغییرات الگوی توسعه ی کاربری زمین روی برنامه ریزی حمل و نقل می باشد و دو نوع الگوی توسعه پراکنده(حاشیه ی شهر نشینی، خودرو محوری) ورشد هوشمند (تراکم بیشتر) بررسی می گردد که هرکدام اثرات اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی مختلفی را داراست. با مقایسه ی اثرات دو الگوی ذکر شده، رشد هوشمند و شهر های متراکم تاثیر بسزایی در تغییرات آب و هوا و محیط زیست دارند و کاهش استفاده از انرژی در حمل و نقل را در پی دارد بنا براین الگوی رشد هوشمند پیشنهاد می شود.
کلید واژه ها: رشد هوشمند، برنامه ریزی حمل و نقل، توسعه ی پراکنده، حمل و نقل پایدار، کاربری زمین
.1 معرفی
الگوی کاربری زمین شامل شکل شهر، توسعه ی فضایی و جغرافیای شهری به استفاده بشر از سطح زمین برای طراحی نوع و مکان زیرساخت مثل جاده و ساختمان برمی گردد. تصمیمات برنامه ریزی حمل و نقل با توجه به مقدار زمین لازم به طور مستقیم و نوع و مکان توسعه به طور غیرمستقیم برای تسهیلات حمل و نقل، بر کاربری زمین اثر می گذارد. نتیجه ی این امر دو نوع رشد پراکنده و هوشمند می باشد. برای مثال گسترش بزرگراه های شهری پراکندگی شهر را سبب شده در حالی که توسعه حمل و نقل عمومی، پیاده روی، دوچرخه سواری و تراکم را به دنبال دارد.
.2 چارچوب کاری ارزیابی کاربری زمین
برای ارزیابی کاربری زمین در حمل و نقل پایدار، معیار، روش و تکنیک های مختلفی لازم است که عبارتند از:
- روش های ارزیابی: هزینه و تاثیر آن، سود، تحلیل هزینه ی چرخه ی زندگی
- معیار های ارزیابی: معیارهای ارزیابی شامل معیار اقتصادی ازجمله هزینه حمل و نقل، دسترسی کاربری زمین، خسارات ناشی از تصادف، معیار اجتماعی مثل دسترسی نسبی اقشار مختلف مردم، پیوستگی اجتماع و اثرات زیبایی و معیار زیست محیطی مانند مصرف انرژی، انتشار آلودگی و ... می باشد.
- تکنیک های مدلسازی تاثیر تغییر سیاست یا برنامه روی رفتار و الگوی کاربری زمین را پیش بینی نموده و هزینه ها و سود های نموی را اندازه گیری می کند.
- موقعیت پایه: شرایطی که بدون برنامه ریزی یا سیاست هدفمند اتفاق می افتد.
- واحد های مرجع: شامل زمان اوج سفر، قیمت هر کیلومتر خط، کیلومتر- وسیله نقلیه، مسافر- کیلومتر
- سال پایه و نرخ رشد: هزینه ی لازم برای بازتاب ارزش زمانی پول را در برمی گیرد.
- روبرو شدن با عدم قطعیت : بررسی تحلیل حساسیت آماری مدل را شامل می شود.
- عرضه نتایج: عرضه ی نتایج باید به گونه ای باشد که مقایسه ارزیابی های مختلف امکان پذیر باشد.