بخشی از مقاله
چکیده:
پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین سبک های والدینی ادراک شده با اضطراب اجتماعی در نوجوانان پرداخته بود. جامعه آماری شامل کلیه نوجوانان مناطق 22 گانه شهر تهران در سالتحصیلی 1394-1395 بودند که از میان آنها حدود 384 نفر به صورت تصادفی خوشه ای به عنوان نمونه انتخاب و پرسشنامه در میان این افراد اجرا گردید. بعد از جمع آوری پرسشنامه ها، داده ها برای تجزیه و تحلیل معتبر شناخته شد و با استفاده از تحلیل معادلات ساختاری در نرم افزار AMOS مورد تحلیل قرار گرفتند .نتیجه نشان داد که طرحواره های ناسازگار با پرخاشگری همبستگی دارند. که از بین طرحواره ها، طرحواره خودگردانی و عملکرد مختل بیشترین همبستگی را با مقدار ضریب رگرسیون -0/08 - ضریب همبستگی - r= -0/08 - با پرخاشگری نشان داده است.
کلمات کلیدی: طرحواره های ناسازگار ،پرخاشگری،نوجوانان.
مقدمه
پرخاشگری نیز یکی از مسایل مهم دوره نوجوانی است و مشکلات مربوط به خشم، همچون کینه ورزی و پرخاشگری از دلایل مهم ارجاع کودکان و نوجوانان برای مشاوره و رواندرمانی است. آن چه که باعث توجه پژوهشگران به پرخاشگری شده، پیامدهای این گونه رفتارها برای نوجوانان مانند ایجاد تصویر منفی در میان همسالان و آموزگاران، طرد از سوی همسالان، افت تحصیلی، مصرف مواد و بزهکاری می باشد - کاسینوف 1و گرمن2، . - 2004
بیان مسئله
پرخاشگری یکی از مشکلات رفتاری بسیار جدی و نگران کننده در نوجوانی است. ترمبلی1 و ایوارت - 2005 - 2 پرخاشگری را هر رفتاری می داند که به دیگران آسیب برساند و آن را به انواع فعال- منفعل، مستقیم- غیر مستقیم و کلامی- جسمانی تقسیم کرده است.یانگ - 1990 - براین باور است که طرحواره ها به دلیل ارضا نشدن نیازهای هیجانی اساسی دوران کودکی به وجود آمده اند که پنج نیاز شامل دلبستگی ایمن به دیگران، خودگردانی و کفایت و هویت، آزادی در بیان نیازها و هیجان های سالم، خودانگیختگی و تفریح، محدودیت های واقع بینانه و خویشتن داری می باشد - یانگ، کالسکو و ویشار3، . - 2003 این طرحواره ها که 18 نمونه آن در پنج حوزه بریدگی و طرد، خودگردانی و عملکرد مختل، محدودیتهای مختل، دیگر جهت مندی و گوش به زنگی بیش از حد و بازداری شناسایی شده اند، الگویی برای پردازش تجارب بعدی محسوب می شوند - یانگ، 1991؛ ترجمه صاحبی و حمیدپور، . - 1384 طرحواره های ناسازگار اولیه در تعاملات بعدی با اطرافیان نیز تحریک شده و تأثیرگذارند.
اهمیت و ضرورت پژوهش
دانش آموزان پرخاشگر با رفتار های خود، جو متشنجی را برای خود و دیگران پدید می آورند و از آنجا که مهارت های اجتماعی مناسب برای کنترل خود و رویدادهای پیرامونی ندارند، در سطوح بالای برانگیختگی توجه آنها محدود شده، در برابر تهدید علایم محیط تغییر می یابد و در نتیجه در درک کامل آنچه که لازم و مناسب است شکست می خورند - عطاری، حقیقی و خانه کشی،. - 1381
اهداف پژوهش
هدف کلی .1تعیین رابطه طرحواره های ناسازگار اولیه با پرخاشگری نوجونان
فرضیه یا پرسش های تحقیق:
.1طرحواره های ناسازگار اولیه با پرخاشگری نوجوانان رابطه مستقیم دارد.
تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها تعاریف مفهومی
طرحواره های ناسازگار اولیه و سبک های فرزندپروری بوده و متغیر ملاک یا وابسته پرخاشگری و اضطراب اجتماعی می باشد. طرحواره های ناسازگار اولیه: طرحواره های ناسازگار اولیه موضوعات ثابت و دراز مدتی هستند که در دوران کودکی به وجود می آیند، به زندگی بزرگسالی راه می یابند و تا حد زیادی ناکارآمدند - یانگ، کالسکو، و ویشار،. - 2003 تعریف عملیاتی طرحواره های ناسازگار اولیه: در این پژوهش نمره ای است که آزمودنی در آزمون طرحواره های ناسازگار اولیه یانگ - 1999 - کسب می نماید نوجوانی در این سنین نوجوانان نیاز دارند سبک زندگی بزرگسالانه را یاد بگیرند، برای استقلال آماده شوند، و به شیوه ای پخته با دنیای واقعی پیوند یابند، در این دوره اغلب از نوجوان انتظار می رود با سبک های والدینی ادراک شده که مشخصه بزرگسالی است، رفتار کند. عمده مدارس در این دوره بیشتر بر تکالیف تحصیلی تاکید دارند و کمتر به خود نوجوانان می پردازند، به رغم اینکه این دوره زمانی مشکلترین و گیج کننده ترین مراحل از رشد فرد است. برای یک نوجوان، زندگی مملو از تغییرات بدنی مانند بلوغ و تغییرات هورمونی، تغییرات شناختی مانند رشد توانایی استدلال، تغییرات شخصیتی و فشارهای اجتماعی است، که هر کدام چالش های خاص خود را به همراه دارند - واگنر1 وهمکاران . - 2006
نظریه طرحواره های ناسازگارانه اولیه :
تعریف یانگ از طرحواره یانگ 1990 - ، - 1999 این فرضیه را مطرح ساخته است که بعضی طرحواره ها - به ویژه طرحواره هایی که عمدتا و در اصل در نتیجه تجارب تلخ دوران کودکی ایجاد شده اند - می توانند بنیان و مرکز اختلالات شخصیت، مشکلات منشی ملایم تر و بسیاری از اختلالات مزمن محورI باشند. برای بررسی این فرضیه، او زیر مجموعه ای از طرحواره ها که آنها را طرحواره های ناسازگارانه اولیه نامید تعریف کرد - به نقل از موسوی اصل، موسوی سادات، . - 1393 منشا طرحواره ها طرحواره ها تعیین کننده عملکرد نظام پردازش اطلاعات و نیز تعیین کننده پاسخ ها و رفتارهای فرد در موقعیت های مختلف هستند. این طرحواره ها دارای چند منشا هستند که عبارتند از:
- 1 نیاز های هیجانی بنیادین: اعتقاد اساسی یانگ بر این است که طرحواره ها از نیاز های هیجانی اولیه برآورده نشده در کودکی به وجود می آیند. او وجود پنج نیاز هیجانی بنیادین در موجود انسانی را مسلم فرض می کند - موسوی اصل، موسوی سادات، . - 1393 این نیاز ها مشتمل هستند بر:
الف- دلبستگی های ایمن با دیگران - شامل امنیت، ثبات، مهرورزی، پذیرش -
ب- خودمختاری، صلاحیت - کفایت - ، احساس هویت
ج- آزادی در بیان نیازهای ضروری و قابل قبول و هیجانات
د- خود انگیختگی و بازی - ایفای نقش -
ه- محدودیت واقع گرایانه و خود کنترلی
- 2 تجارب زندگی اولیه: منشا اولیه طرحواره های شناختی ناسازگارانه، تجارب تلخ کودکی است. طرحواره هایی که زودتر به وجود می آیند و به طور تیپیک قوی تر هستند، از پرورش کودک در خانواده ای هسته ای سرچشمه می گیرند. از منظری وسیع
